dinsdag 30 december 2014

Tekenend voor deze tijd...


 
 
Het jaar loopt ten einde. Het laatste jaaroverzicht komt voorbij. Het achteruitkijken is geweest. De blik gaat vooruit. 2015 komt er aan. Eva-Lotta wenst u al het goed voor 2015 zoals u ziet. En ik wens u natuurlijk niets minder! Maar weer een jaartje bloggen dan?

zondag 28 december 2014

Als twee druppels...


 
Een zondagmiddagje met wat knutselwerk. De jongste dochter druppelt de melk in de koffie met een pipetje. Papa probeert snel te fotograferen. Soms draaien we de rollen om: mag zij de hele tijd op de afstandsbediening drukken en druppel ik de melk. Typisch gevalletje kerstvakantie.

Het is moeilijker dan je denkt. Wij hadden meer dan honderd foto's nodig om tot deze te komen.  U snapt: die koffie was na afloop dus wel koud...

woensdag 24 december 2014

Fijne kerstdagen....



Voor mij nog een laatste werkdag voor anderen al kerstvakantie. Hoe dan ook, we duiken onder de kerstboom. Dank aan alle volgers weer dit jaar, aan alle reacties en alle suggesties voor blogjes. Het was opnieuw een bijzonder jaar. Ik kijk tevreden achterom.

Wat helder is, is dat bibliotheken ook in het komende jaar weer alle creativiteit nodig zullen hebben om een mooie weg naar de toekomst te vinden. Samenwerken zal ook in de komende tijd één van onze kerncompetenties blijven. Zoiets als wat u hierboven ziet. Of zoals de sceptici zullen zeggen: dit is weer zo'n typisch gevalletje van: doe meer met minder. Genoeg gezwetst. Hup, onder die kerstboom!

Goede dagen!

dinsdag 23 december 2014

A Christmas Carol, maar dan in de bieb...



'A Christmas Carol' van Dickens, wie kent hem niet. Drie geesten bezoeken de gierige Scrooge en bregen hem om op de kerstgedachte. De universiteitsbibliotheek van Bergen (Zweden) heeft een mooie bibliotheekversie van dit verhaal gemaakt. Een mooie mediawijze les. Dickens in onze tijd!

maandag 22 december 2014

Daarom kom ik zo vaak in de bieb....


Eén van mijn dochters wees me op dit al wat oudere filmpje. Tobias legt het nog één keer uit waarom hij zo vaak in de bieb komt. Begrepen? Juist!

Ik zeg: Tobias is een ambassadeur van de leescoalitie!

woensdag 17 december 2014

65.000 kansen voor 100 miljoen mensen


Er zijn 65.000 plekken in Europa waar we niet zonder kunnen. 65.000 plaatsen waar gestreden wordt tegen laaggeletterdheid, werkloosheid, digibetisme en gebrek aan sociale cohesie. 65.000 plekken waar 100.000 miljoen Europeanen gebruik van maken.

Dit filmpje werd gepresenteerd op het Nationale BibliotheekCongres waarna de Leescoalitie twee ambiteuze doelstingen aankondigde. Eerste doelstelling: in 2025 geen kind meer dat met een taalachternachterstand de basisschool gaat. Tweede doelstelling: in 2025 elke volwassene geletterd of in een traject daar naar toe.

Bibliotheken zijn - samen met al hun partners - nog lang niet klaar met hun werk. In Europa liggen nog 65.000 kansen voor 100 miljoen mensen.

Gepresenteerd op nationaal bibliotheek congres
Filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=OgkUZylvsP0

tekst public libraries 2020: http://www.publiclibraries2020.eu/

donderdag 11 december 2014

De gave van Elco, en een blogje met voorspellende waarde uit 2010....



Over het Nationaal BibliotheekCongres is door mijn collega Jeanine Deckers (nee, geen familie) al prachtig geschreven. Niks aan toe te voegen.

Er werd echter ook getekend. Elco van Staveren van de Konklijke Bibliotheek liet deze animatie achter. Toch een gave om dit zo te doen.

In 2010 schreef ik al eens eerder over Elco en de Koninklijke Bibliotheek. Die blog had een voorspellende waarde. Lees hem nog maar eens na. Toen nog niemand wist van plannen met de Koninklijke Bibliotheek....... zeiden we daar al dat de KB is een blijvertje zou worden.

Tja, die Elco. Wij wensen nog veel tekeningen.

maandag 8 december 2014

Bibliotheken en banken lenen allebei uit, maar daar houdt de vergelijking ook op.....


Bibliotheken lenen uit.... boeken. Banken lenen ook uit.... geld. En toch zijn het twee compleet volledig verschillende werelden. Dat ik al geen grote vriend was van de banken in het algemeen, had u al kunnen weten: vijf jaar geleden al weer, schreef ik over de eerste grote bezuinigingen die te danken waren aan de bankencrisis.

Door de bank genomen
Het afgelopen weekend was ik bij de toneelvoorstelling van De Verleiders met hun voorstelling 'Door de bank genomen'.

Een prachtige cast met: Pierre Bokma, Victor Löw, Leopold Witte, Tom de Ket en George van Houts. Een bijzondere voorstelling ook omdat het maar ten dele echt toneel is. Een aantal verhaallijnen wordt afgewisseld met feiten over de werking van ons schuldensysteem, over de werkwijze van banken en over hoe het allemaal anders zou kunnen.

Kranten schreven al dat je na afloop, eigenlijk de klinkers uit de straat zou willen halen, om ze daarna bij de banken door de ruit te gooien.

Iets uitlenen dat er niet is
Eén van de feiten die ik leerde was, dat het voornamelijk de banken zijn die geld kunnen creëren. Wie dacht dat dat alleen de centrale overheid is, heeft het dus fout. Banken doen dit door hun systeem van het uitgeven van leningen. Banken hebben niet echt het geld dat zij jou geven voor je lening of hypotheek. Doordat banken onderling afrekenen - en dus alleen op papier - gaat dat geld nooit echt heen en weer. De rente die wij als burgers betalen, is natuurlijk wel echt geld. Banken lenen dus iets uit dat er niet is en verdienen daar nog geld mee ook.

Mogen banken dat zo maar?
Mogen banken dat zo maar, kun je je afvragen. Het antwoord is: ja. het recht van bankieren is zelfs een wat kortzichtige fout van de Willem III, de Nederlandse koning van Engeland. Om zijn oorlogen te kunnen financieren, bood de bankiersfamilie Rothschild, de koning aan om zoveel geld bij hen te lenen als hij wilde (tegen 8% rente). Dat wilde de koning graag. Er zat één voorwaarde aan: Rothschild eiste het recht dat banken zelf geld konden creëren. Met andere woorden banken hoefden, zelf niet het onderpand te hebben op geld dat ze uitgaven. In tegenstelling tot wat een bank eist als je een hypotheek wil.

En de centrale banken dan?
Maar hoe zit dat dan met de centrale banken? Die zul je toch wel kunnen vertrouwen? Dat blijkt ook maar ten dele zo te zijn. Centrale banken worden gecontroleerd en aangestuurd door de BIS-bank in Basel. De Wat-bank, hoor ik u denken? Kijk maar eens naar dit stukje in De Wereld Draait door daarover.


 
 
Kan het anders?
De conclusie van de verleiders is dat het systeem van banken uitermate rot is en dat er fundamentele stappen nodig zijn om dat te veranderen. Denk bijvoorbeeld aan het aan banden leggen van de oneindige mogelijkheid van banken om leningen uit te schrijven. Of denk aan het weer nationaliseren van het betalingsverkeer (dus los van de overige financiële activiteiten. Kijk maar eens naar het interview van Nieuwsuur met Martin Wolf over herstructurering van de sector.



De acteurs vragen aan het eind van de voorstelling drie 'gratis'  dingen: lees erover, denk erover en praat erover. Hierbij dus. Eén waarschuwing: na het toneelstuk durft u nooit meer een afspraak te maken met een adviseur van de bank. Het is maar dat u het weet.
 
Nieuwsgierig geworden? De Verleiders doen extra voorstellingen. Kijk voor hun speellijst op: de site van de Verleiders.

Blijven wij voorlopig maar gewoon boeken uitlenen.... wel zo veilig.


donderdag 4 december 2014

Burgemeester Andries Heidema draait door!

Een tijdje geleden schreef ik al over een prachtig initiatief in Deventer: de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid. Kort gezegd: op de plek waar straks de nieuwbouw plaats vindt voor de nieuwe bibliotheek, vindt een nu een project plaats rond de passies van mensen. Een passie die vaak tot uitdrukking komt in het lievelingsboek, de favoriete dvd of cd van mensen.

Bij de start van de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid - tegelijk met het afscheid van Jos Debeij - kwam ook burgemeester Andries Heidema met zijn passie. Hij had een klassieke plaat bij zich en vertelde er geanimeerd over.

Op zondag 14 december zal hij in de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid een tijdlang als 'DJ-van-dienst' optreden en vertellen over zijn passie. Ik weet zeker dat dat een aantal mooie, lieve en soms grappige verhalen zal opleveren.

Deelname is gratis maar niet vrijblijvend. De toegang wordt betaald door zelf ook iets mee te nemen voor de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid. En na de pauze krijgt, wie dat wil, ook de gelegenheid om zelf een stukje muziek te laten horen, en daarbij zijn of haar verhaal te vertellen.

Dit gaat een bijzonder middagje worden. Want reken maar dat er achter de muziek nog heel wat herinneringen verborgen zitten. En daarbij: je leert en passant wat nieuwe muziek kennen en er op een nieuwe manier naar luisteren.

Wat zijn bibliotheken toch mooie instellingen...

Wie mee wil doen: klik snel hier voor alle informatie!

woensdag 3 december 2014

De twee gezichten van de deeleconomie...



Delen is het nieuwe hebben. In het verleden jaar, schreef ik divers artikelen over de zogeheten ''collaborartive economy". Door velen ook wel de deeleconomie genoemd. De deeleconomie zou de tegenhanger worden van de door crisis gekrompen kapitalistisch gedreven samenleving.

VPRO's Tegenlicht had in de afgelopen tijd de trend van de deeleconomie al vaak in het zonnetje gezet. Nu was het tijd voor een tegengeluid. Die vind je in bovenstaande documentaire die in het afgelopen weekend werd uitgezonden.

Wat blijkt: ook in de deeleconmie zit handel. Airbnb blijkt de nieuwe huisjesmelker te zijn en het taxibedrijf een monopolist die de vrije taximarkt tot slavenhandel maakt. Waar nieuwe bedrijfjes rondom delen en communities verworden tot bedrijven die zo snel mogelijk te gelde moeten worden gemaakt tegen een beurswaarde.

Waar ik vaak de vlag uitstak over deze nieuwe deeleconomie, deel ik evenzeer de uitkomsten van deze documentaire: de oude economie bemoeit zich danig met deze nieuwe economie. En waar geld te halen valt, wordt gezwendeld.

Het maakt mij bijzonder pessimistisch over de beloften van banken om hun leven te beteren.....

vrijdag 28 november 2014

Wijchen krijgt een nieuwe bibliotheek..



De bibliotheek in Wijchen krijgt een nieuwe plek. Een plek dicht bij andere cultuur- en welzijnspartners. Anja Kaashoek - directeur van deze bibliotheek - kom ik door mijn werk met regelmaat tegen. Ze is altijd enthousiast en ze staat samen met haar team helemaal in de Wijchense samenleving.

Ze maakten dit filmpje over het proces naar de nieuwbouw en hoe ze samen met inwoners zochten naar de bibliotheek die past bij Wijchen. Een mooi initiatief dat met dit filmpje ook prachtig is weergegeven.

maandag 24 november 2014

Waarom ik vind dat ruilbibliotheken gewoon onderdeel kunnen worden van openbare bibliotheken...


Laatst vroeg iemand mij of ik vond of er ruilbibliotheken in openbare bibliotheken mochten komen? Ik vond het rare vraag. 'Waarom niet?' was mijn tegenvraag? 'Zijn we daar wel voor en maken we onze eigen bibliotheek dan niet kapot?' was de tegenreactie.

Ik zag niet in waarom we daar zo'n moeite mee zouden hebben. Al meer dan 100 jaar zijn we als bibliotheken knetterdruk om mensen lekker te laten lezen. Jarenlang liepen we daarvoor het vuur uit onze sloffen en nu zijn er plotseling allerlei burgerinitiatieven die ons daar graag bij helpen.  Mensen die lezen net zo leuk en belangrijk vinden als wij.  Lezen verrijkt immers je leven. Het verrijkt je leven doordat je een actieve gebruiker van de taal bent; door lezen vergroot je de taalvaardigheid. Het verrijkt je leven doordat je iets nieuws leert of het verrijkt je leven door deel te nemen in de verbeelding van een auteur.

Mooie voorbeelden
En ik ken prachtige voorbeelden van ruilbibliotheken. Zo schreef ik eerder al eens over de leuk leeszaal in Rotterdam West. Een leuk initiatief waar veel meer gebeurt dan alleen boeken uitwisselen.

Of neem eens een kijkje op de site van Minibieb een leuk initiatief in Zuid-Holland waar op veel plekken little free libararies ontstaan.

Onze Vlaamse buren kennen ruilbibliotheken op stations. Ook een hele logische plek.

Waar boeken geruild worden, wordt meer geruild...
Mijn stelling is dat waar boeken geruild worden met elkaar er meer gebeurt dan boeken ruilen alleen. Wie boeken deelt, deelt zijn leven. En dat delen is een basis om nog veel meer met elkaar te doen. Tegelijkertijd zegen bibliotheken zelf dat uitlenen niet een doel op zich is maar een middel. Uitlenen is geen 'core-business' meer. Meer en meer verbinden we mensen aan mensen in plaats mensen aan boeken. En misschien zijn juist die ruilbibliotheken wel een mooi inititiatief om mensen aan mensen te verbinden.

En natuurlijk: ruilbibliotheken zijn ook een bijzondere manier van collectievorming. Bibliotheken worden geconfronteerd met bezuinigingen en staan steeds vaker voor de keus of een vestiging nog open kan blijven. Ruilbibliotheken passen - zeker voor bezuinigende wethouders - prima in dat beeld.

Wat mij betreft zou dat wel een heel eenzijdige benadering zijn van de werkelijkheid. Maar ruilbibliotheken bieden naar mijn gevoel nog meer aanknopingspunten. Ik vind het mooi om zoveel mensen in de samenleving hiermee bezig te zien. Het toont aan dat lezen nog springlevend is en dat we het graag delen met elkaar. Als dat delen een opstapje naar nog veel meer kan zijn, konden ruilbibliotheken nog wel eens hele belangrijke instrumenten worden voor openbare bibliotheken. Mijn advies: benut dus elkaars kracht en probeer samen nog meer te betekenen voor de samenleving.

Ruilbibliotheken in de Vereniging van Openbare Bibliotheken?
Ik pleit er dan ook voor dat burgerinitiatief en ruilbibliotheken een warm plekje mogen krijgen bij onze Vereniging van Openbare Bibliotheken. Uiteraard moet je rekening houden met het bijzondere karakter van het burgerinitiatief en natuurlijk kun je niet dezelfde certificeringseisen stellen. Maar mensen die zich vrijwillig en  met veel passie inzetten voor lezen, verdienen het om met open armen ontvangen te worden.

donderdag 20 november 2014

Het is levensgevaarlijk in de bibliotheek: 86% van bibliotheekbezoekers vertrekt met iets anders dan gedacht....


Bovenstaande plaatje komt uit de de Infographic van het Bieppanel van Bibliotheek Deventer. Het zijn leuke cijfers die aantonen dat het een bezoek aan de bibliotheek vaak een verrijking van je lees- of luisterervaring oplevert. Want veel bibliotheekbezoekers nemen vaak iets anders mee dan waarvoor men dacht te komen.

Bijna 90% neemt wel eens iets mee dat niet gelijk op het verlanglijstje stond. Ruim één op de tien bezoekers neemt zelf altijd iets anders mee dan verwacht. Leden stellen het dus op prijs dat materialen op een leuke manier aanbieden en dat we ze verleiden om eens iets anders mee te nemen.

Pas dus op bij het binnenlopen van een bibliotheek: de kans is groot dat u verleid wordt om iets mee te nemen dat u niet gedacht had. Wie dus niet iets nieuws wil ontdekken, doet er dus goed aan de bibliotheek te mijden.

woensdag 19 november 2014

Tegen verkiezingen!


Vandaag kunnen ruim een half miljoen Nederlanders hun stem uitbrengen voor hun gemeenteraad. Door herindelingen zijn in een aantal gemeenten de raadsverkiezingen uitgesteld en worden deze nu gehouden.

Een mooie dag om eens te pleiten tegen verkiezingen! Een pikante stelling. Want zeg nou zelf: verkiezingen zijn toch de parel van onze democratie? Het is toch de bouwsteen van onze moderne samenleving? Het is dé manier om 'het volk' een stem te geven?

De afgelopen weken las ik het boek 'Tegen verkiezingen' van David Van Reybrouck waarin hij pleit voor een grondige vernieuwing van onze democratie. En ik moet zeggen: ik ben sterk geneigd hem te geloven.

Van Reybrouck, waar kenden we die ook al weer van?
Even terug naar David van Reybrouck, waar kenden we die ook al weer van? Het was in het afgelopen seizoen van Zomergasten, de doodgeknuffelde gast. De man die in alle rust de grote wereldproblemen verbond aan intens verdriet uit zijn eigen leven. Van Reybrouck kent u ook van Congo, het geschiedenisboek waarin een zwarte bladzijde uit de Belgische geschiedenis beschreven wordt. Maar ook weer zodanig dat het op termijn mogelijk wordt om het boek ooit te sluiten. Een catharsis voor een heel land. En tot slot bent u hem hier misschien ook al eens tegen gekomen over het boekje 'Pleidooi voor populisme' waarin hij de bestaande politiek helpt een betekenisvol antwoord op de schreeuwpartijen als de PVV.

Grossier in paradoxen
Kortom, Van Reybrouck grossiert in paradoxen. Paradoxen van het individu, paradoxen van een gemeenschap, paradoxen van een land. Eén van die paradoxen is: hoe geef je iedereen een stem en hoe zorg je dat een land bestuurd wordt? In dit boekje fileert hij het falen van het huidige verkiezingensysteem: opkomsten zijn lager dan ooit, de waan van de dag is sterker dan ooit en er is minder daadkracht dan ooit. Eén van zijn stellingen die hij goed onderbouwt is dat politici niet bezig zijn met het mandaat van de afgelopen verkiezingen maar altijd bezig zijn met de uitslag van de volgende verkiezingen. De stem van vandaag is daarmee morgen na de verkiezingen weinig meer waard. De onderbuik is sterker dan ooit terwijl goede politieke beslissingen meer nuance vragen dan ooit.

Alternatieven voor verkiezingen
Van Reybrouck laat zien dat de verkiezingen en democratie helemaal geen onlosmakelijk geheel zijn. Hij geeft aan hoe rond de Franse revolutie en de Amerikaanse burgeroorlog uiteindelijk verkiezingen het beste democratische alternatief waren. Voor dat moment wel te verstaan. En laten we ook niet vergeten dat pas sinds begin van de 20e eeuw pas algemeen kiesrecht werd ingevoerd. Mijn overgrootmoeder mocht dus nog niet stemmen en mijn overgrootvader een deel van zijn leven niet.

Aan de hand van de oude geschiedenis - Grieken en Romeinen en later de stadstaten zoals Venetië en Florence - laat hij zien dat er tal van alternatieven zijn voor verkiezingen. Daarbij vormt loting een belangrijk principe: loting zoals we dat in het buitenland ook kennen bij rechtzaken. Ook haalt hij recente voorbeelden aan uit Canada, Nederland, Ierland en IJsland waarbij verschillende proeven zijn gedaan met nieuwe vormen van burgerbestuur. Daar zijn interessante lessen uit te trekken die laten zien dat verkiezingen zeker niet altijd de oplossing hoeven te zijn.

G1000
Zelf schreef ik ook al eerder over een ander initiatief van Van Reybrouck: de G1000. Daar bracht de organisatie 1.000 Belgen bij elkaar om na te denken over de toekomst van het land. De timing was perfect: het land zat al 500 dagen zonder regering omdat het partijen maar niet lukte om tot een akkoord te komen. De uitkomst van de G1000 was dat burgers in gezamenlijkheid in staat om genuanceerd een langetermijnvisie neer te leggen. Een visie waar elk van de groepen burgers wat geeft en wat neemt om samen een goede toekomst te hebben. Geen schreeuwerij dus maar een evenwichtige dialoog.

Burgers zijn meer dan stemvee
Ik gun nog vele politici dit boekje van Van Reybrouck. Burgers zijn veel meer dan stemvee en tot veel meer in staat. Eigenlijk wil niemand geregeerd worden door de onderbuik maar ons huidige systeem lijkt ons bijna onvermijdelijk daar uit te laten komen. Op dat moment is het goed om die paradox nog maar eens tegen het licht te houden.

En stilletjes hoop je dat Van Reybrouck ooit premier wordt, maar ja, dan moet je meedoen aan...... verkiezingen.

Reserveer hier 'Tegen verkiezingen' in uw eigen bibliotheek


zaterdag 15 november 2014

Hoe je van de LTS kunst maakt: BOT in de Ambachtsschool



De muziekvrienden van Bot, heb ik al wel eens vaker in het zonnetje gezet. Hoe je van een schijnbaar zooitje ongeregeld een symfonie met kippenvel maakt, is wel ongeveer hun specialiteit. De afgelopen jaren maakten ze in een hoog tempo de serie "Het geluid van..." In die serie maken ze muziektheatervoorstelllingen in gebouwen die binnenkort verdwijnen of van functie veranderen.

Zo zaten ze eerder al in de zwarte silo in Deventer, het koelhuis in Zutphen, een oude herberg in Diepenheim en in ditmaal in de Ambachtsschool in Enschede. Het kenmerk van hun voorstellingen is dan ook altijd een mengeling van weemoed naar het verleden maar ook vaak de beklemming die het verleden met zich meebracht. Dingen die vroeger niet mochten en waar we nu meewarig ons hoofd bij schudden.

Jongens
Ditmaal dus de Ambachtsschool. Een imposant gebouw in Enschede en tot enkele jaren nog in gebruik. Een school die een Dickensiaanse sfeer uitstraalt.  Een school waar tienduizenden jongens met hun handen leerden werken: timmeren, metselen, loodgieten en dergelijke. Jongens met meer handigheid dan hersens. Jongens die in het gareel moesten worden gehouden. Maar bovenal: jongens. Jongens die nog mannen moeten worden. Die zichzelf een weg zoeken en hun leven nog voor zich hebben.

Wie wil, zal slagen
Wie de school binnenkomt loopt tegen een groot wandmozaiek aan met daarop de tekst 'Wie wil, zal slagen.' En daarmee is de hele sfeer weer neergezet. Geniet van de zes minuten die het filmpje duurt. Het geeft een mooie weergave van hun voorstelling die bijna een uur duurt.

BOT is nu neergestreken in Deventer. Daar zitten ze nu in een de kroeg/danscafé De Elegast. Een kelder met een roemrucht verleden en waar veel jongeren hun jeugd vierden. Die voorstelling kun je bijwonen van donderdag 27 november tot zondag 30 november. Er nog wat kaarten beschikbaar. Wees snel.

Klik hier voor hun voorstelling in Deventer.

woensdag 12 november 2014

Een leven lang leren en de boekige rol van bibliotheken



OCLC publiceerde enige tijd geleden het rapport: 'At a tipping point : education, learning and libraries'. Voor iedereen die de functie van een Leven Lang Leren in de bibliotheek een warm hart toedraagt, is dit wel een interessant rapport.

Het rapport gaat in op de wijze waarop mensen online leren: in welke mate, op welke wijze en met welke devices. En daarna gaat het in op de rol van 'campus libraries'. Niet echt openbare bibliotheken maar er zijn wel een aantal parallellen te trekken.

Online leren is overal
Het OCLC-rapport stikt van de interessante infographics, zoals bovenstaande. Zoals bovenstaande waarin je kunt zien is dat online leren in de afgelopen jaren flink is toegenomen. Dat is het verschil tussen de oranje (2007) en de blauwe staafjes (2014). Verder zien we dat online leren dwars door alle bevolkingslagen gaat: hoog- en laagopgeleid, laag inkomen en hoog inkomen en door alle leeftijden. Online leren is voor grote groepen (in Amerika) een logische wijze van studeren geworden.

En de bibliotheek? Boekiger dan ooit....

In het onderzoek is ook gekeken naar de rol van 'campus libaries' binnen dit online leren. Ook hier heeft men onderzoek door de tijd heen gedaan. Eén van de vragen aan studenten was: 'wat is het eerste woord waaraan je denkt bij een bibliotheek'. Wat bleek? 75% van de studenten beantwoordt die vraag met: 'Boeken'. Het opvallende is dus dat studenten, de bibliotheek steeds boekiger vinden. Blijkbaar verandert de digitale sneller dan de bibliotheek op de universiteit.

What online learners need....
Toch is er wel hoop. Het rapport laat ook zien hoe je mensen goed kunt helpen met online leren.

Dat lijstje ziet er zo uit. En zeg nou zelf: is dat niet een lijstje dat bibliotheken met elkaar kunnen organiseren?

Goed nieuws en slecht nieuws
Een rapport dus met goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat een leven lang leren flink in de belangstelling staan en dat dit ook via digitale weg steeds vaker wordt ingevuld. Met dat in je achterhoofd zou je toch denken dat de Hema-academie van de bibliotheken toch plat gelopen zou moeten worden. Het lijstje hiernaast laat ook zien dat bibliotheken dat best zouden kunnen organiseren samen met partners.

Het slechte nieuws: de bibliotheek - in ieder geval op de campus - wordt meer en meer met boeken geassocieerd. Mijn conclusie is dat de samenleving sneller digitaal wordt dan de bibliotheken, in ieder geval in de beleving van een deel van de doelgroep.

We hebben nog wat werk te doen. Eens beginnen met het lezen van dit rapport, is misschien geen slecht begin.

Download het rapport hier.

maandag 10 november 2014

De mysterieuze krachten van het bibliotheekwerk : deel 11 : Peter Ribberink


Af en toe haal ik deze rubriek van stal: het gaat dan altijd om collega's die op de achtergrond hard aan het werk zijn voor het bibliotheek. Stil en vaak niet te zien voor de buitenwereld, maar van onschatbare waarde. In die categorie behoort ook zeker Peter Ribberink.

Financiële steun en toeverlaat
Peter is financieel adviseur bij de Rijnbrink Groep en werkt daardoor als controller bij verschillende bibliotheken. Toen ik Hengelo interim-directeur was, ondersteunde hij me daar ook al. En ook nu ik in Deventer zit, is Peter mijn financiële steun en toeverlaat.

En nu hoor ik u denken: een financiële man, wat kan daar nou spannend aan zijn? Laat dat nou toch wel één van de grootste misvattingen van onze sector zijn. Onze sector is ideaal-gedreven en daardoor sturen wij vooral door onze passie voor ons werk in te zetten. Maar geld is evenzeer een middel om je doelen mee te bereiken.

Tijd en geld lijken wel wat op elkaar. Iedereen kent het gevoel wel dat zijn of haar agenda af en toe vol zit met allerlei afspraken die niet de kern raken van waar je naar toe wilt. Je bent wel druk maar niet effectief. Het is dan tijd om je agenda maar eens om te gooien en beter te bewaken.

Toveren met afschrijving, balans en liquiditeit
Nou, dat werk doet Peter dus. Maar niet voor je agenda maar voor je begroting. De passie van Peter is dan ook om begrotingen en financiële processen zo in te richten dat geld die richting ondersteunt. Geen geld naar onderdelen die niet iets bijdragen aan dat doel. Verkopers van onderhoudscontracten, vastgoedhandelaren, verzekeringsmensen, weet hij vakkundig terug te dringen tot het niveau dat nodig is voor onze organisaties. Hij tovert met afschrijving, balans, bestemmingsreserve en liquiditeitsprognoses. Peter heeft met zijn financiële werk menige organisatie behoedt voor een reorganisatie.

De bibliotheken waar Peter voor werkt, lopen met hem weg. Het is een gast die enorm hard werkt, die je op de vreemdste momenten mailt. Zelfs op momenten waarop je eigenlijk hoopte dat hij niet meer zou reageren: vakantie bijvoorbeeld. Iets meer rust in zijn gat, is misschien een vaderlijke opmerking naar hem.

Niet smijten met energie maar wel altijd zijn waar je moet zijn
Hij werkt in Alkmaar, Hengelo en Deventer, houdt kantoor in Nijverdal en heeft een huisje in Sibculo. Zijn vrouw komt uit Minsk en hij heeft een zoon in Hamburg. Als je dat weet, dan weet je dat Peter niet alleen hard werkt maar ook bijzonder effectief zijn leven inricht. Hij smijt niet met zijn energie maar hij weet die zo in te zetten dat hij telkens is waar hij moet zijn.

Peter heeft lang en veel gevoetbald. Het zou me verbazen als hij daar nu ook nog tijd voor vindt. Toch denk ik dat hij als voetballer net zo is, als in alles wat ik hierboven schrijf: 'je hoort hem niet, maar staat telkens wel waar hij moet staat en je vraagt je af hoe hij dat toch doet'. Een spits die doorbreekt van de tegenpartij, wordt tegengehouden en elke bal naar voren is scherp en getuigt van inzicht. En dat energieniveau houdt hij ook nog eens de volle wedstrijd vol, desnoods met verlenging.

Peter Ribberink begint vandaag weer na een welverdiende vakantie. Wat mij betreft hoort hij in de gallerij van mysterieuze krachten van het bibliotheekwerk, de vaak onzichtbare maar onmisbare mensen achter het bibliotheekwerk.

zaterdag 1 november 2014

De duistere kant van het Noordenbergkwartier


In het verleden schreef ik al eens eerder over het Noordenbergkwartier: een mooie stille en verborgen wijk aan de andere kant van de Lebuïnuskerk. Toen had ik overdag foto's gemaakt. En ik wist zeker dat het de moeite waard zou zijn om er nog eens terug te komen als het duister was. Mijn verwaching bleek juist. Als het donker is, wordt ook dit een stille en sprookjeachtige wijk die prachtig verlicht is.

Na het Bergkwartier (bekend van Dickens) en de Raambuurt heb ik daarmee naar mijn gevoel het centrum van Deventer wel in beeld met nachtfoto's. Het wordt dus eens tijd voor de buitenwijken. Wordt vervolgd.

maandag 27 oktober 2014

De Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid


Op 1 oktober opende er in Deventer een hele bijzondere bibliotheek: de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid. Geen gewone bibliotheek maar een bibliotheek die op een bijzondere manier het verleden en de toekomst van de bibliotheek aan elkaar verbindt.

Nieuwsgierigheid is wat ons drijft...
Nieuwsgierigheid: het is iets heel bijzonders. Zonder nieuwsgierigheid, hadden bibliotheken nooit bestaan. Wie zou nog hunkeren naar verhalen of naar informatie over iets wat je nog niet wist? Zonder nieuwsgierigheid geen poolexpedities, geen ontdekkingsreizen, geen wetenschappelijke doorbraken. Nieuwsgierigheid behoort tot de wortels van ons bestaan.

Met die gedachte zijn de kunstenaars Gonnie Kleine en Alied van der Meer samen met de bibliotheek Deventer gestart met het project de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid. Het gaat om een pop-up-bibliotheek op de plek waar over enige tijd de nieuwe hoofdvestiging van de Bibliotheek Deventer zal komen in het monumentale pand 'La Fontana' aan de Stromarkt.

In de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid staan boeken, LP's, CD's en Dvd's  die gebracht zijn door tal van Deventernaren. Niet zomaar boeken of CD's, nee, één van hun lievelingsboeken. Kijk dus even naar uw eigen boekenkast: welk boek zou dus eigenlijk van u in die bibliotheek moeten staan? Gonnie en Alied vragen u om dat boek, die LP of die CD weg te geven aan de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid.

Het verhaal achter nieuwsgierigheid
Het gaat echter niet om gewoon weggeven. De Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid vraagt ook of u uw verhaal wilt vertellen wat bij dit boek hoort. Want het is niet voor niets uw lievelingsboek. Het boek heeft iets betekent voor uw leven, het heeft u geraakt en gevormd. Die verhalen willen we in dit project graag horen.

Die verhalen kunnen worden ingevoerd in de encyclopedie van de nieuwsgierigheid. Na één maand staan daar al tientallen bijdragen in. En met die encyclopedie kunnen mensen weer onderling aan elkaar verbonden worden en kunnen nieuwe activiteiten ontstaan. Wat is er bijvoorbeeld leuker dan om met elkaar nog eens een middag te organiseren met LP's en elkaar de verhalen te vertellen die erbij horen. Over brommers, over verliefdheden, over volwassen worden en ga zo maar door.


Wondermachine
Gonnie en Alied verzamelen die verhalen van nieuwsgierigheid. Twee andere kunstenaars, Camiel Voorn en Leon Berenschot maakten speciaal voor deze bibliotheek een kunstinstallatie die passie van mensen verbindt met een analoge digitale kunstvorm. Wie zijn passie invoert in deze machine krijgt via een algoritme een kunstwerk van 0-en en 1-en in geprinte vorm retour. In tweevoud. Uiteraard wordt één exemplaar, zoals het goede bibliothecarissen betaamt, bewaard voor de eeuwigheid.

Nieuwsgierigheid: het heeft ons eeuwen voorgedreven.
Nieuwsgierigheid: dat is wat mensen bij de bibliotheek bracht en wat ze geïnteresseerd maakte voor boeken, LP's, dvd's en nog veel meer.
Nieuwsgierigheid: dat is wat mensen ook in de toekomst naar de bibliotheek brengt maar meer en meer zullen wij mensen met mensen verbinden.

Nieuwsgierig?
Ik neem aan dat u nu zelf nieuwsgierig bent en er eigenlijk direct naar toe wilt. Dat kan. De Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid is geopend op woensdag van 16.00 tot 18.00 uur en op zaterdag van 10.00 tot 12.00 uur. Adres: Stromarkt 9, Deventer. En neem natuurlijk één van uw lievelingsboeken, -LP's, CD's of dvd's mee en vertel uw eigen verhaal. Meer informatie op de website van de Bibliotheek van de Nieuwsgierigheid en de facebookpagina.

Deze bibliotheek wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van: Provincie Overijssel, STIPP, de NV Maatschappelijk Vastgoed en Bibliotheek Deventer

zaterdag 25 oktober 2014

Bij verdere bezuinigingen, gaan alle bibliotheekdirecteuren pokeren....


Vorige week zaterdag las ik in de Volkskrant met belangstelling de recensie van de Kafka-biografie. De biografie is geschreven door Reiner Stach en Reiner heeft er jaren over gedaan. Een heus levenswerk dus. Alles bij elkaar 1900 pagina's. Om eerlijk te zijn, dat wordt zelfs mij een beetje te gortig.

In de recensie trekt één zinnetje mijn speciale aandacht:
'Achttien jaar lang heeft hij eraan gewerkt, waarvan hij een deel zelfs mede heeft gefinancierd door online te pokeren'
Juist ja. Dit is wel een hele bijzonder vorm van crowdfunden. In een radio-interview voor Deutschland Radio Kultur legt hij uit hoe dat werkte. Hij werd er niet rijk van maar kon op kritieke momenten zorgen dat hij weer verder kon.

Als de bezuinigingen nog even aanhouden, pokeren dus binnenkort alle bibliotheekdirecteuren....

donderdag 9 oktober 2014

Waar geld valt te verdienen, wordt gezwendeld...


De afgelopen week collecteerde de Dierenbescherming. Ik gaf een kleine donatie en ontving als tegenprestatie een bedankkaartje: een kraskaart die je moet invoeren op de site www.nederlandbedankt.nl.

Op een regenachtig moment waarop ik al mijn administratie afhandel ga ik met mijn kraskaartje naar de site. Een vrolijke website waar je in maar liefst drie stappen weet of je prijs hebt!

Stap 1: vul uw code in. Tot zover niks geks.

Stap 2: vul uw gegevens in. En hier begin ik nattigheid te voelen. Ik besluit het privacystatement te lezen. Privacystatement: het doet vermoeden dat dat gaat over het waarborgen van je privacy. Niks blijkt minder waar te zijn.

Wat citaten uit het privacystatement:
Bij het gebruik van de websites en/of de diensten van de Goede Doelen Loterijen kunnen uw persoonsgegevens (al dan niet door derden ingeschakeld door de Goede Doelen Loterijen) worden verwerkt. Ook wordt u bij inschrijving voor deelname aan de Goede Doelen Loterijen gevraagd om uw naam, adres, woonplaats, geboortedatum, geslacht, bankrekeningnummer, (mobiel) telefoonnummer en e-mailadres op te geven. Ook kunnen de Goede Doelen Loterijen gebruik maken van extern aangekochte bestanden met persoonsgegevens van potentiële deelnemers....

Uw persoonsgegevens worden uitsluitend gebruikt voor de hieronder genoemde doeleinden. De Goede Doelen Loterijen kunnen gebruik maken van de diensten van derden die als bewerker in hun opdracht uw persoonsgegevens kunnen verwerken. Indien u ingaat op een gezamenlijke actie van de Goede Doelen Loterijen en een partner van de Goede Doelen Loterijen kunnen wij uw persoonsgegevens, die bij deelname aan de actie worden verwerkt, doorgeven aan deze partner.

De Goede Doelen Loterijen (of door hen ingeschakelde partners en/of bewerkers) kunnen uw gegevens gebruiken voor de volgende doeleinden:
  1. het uitvoeren van loterijen, toegevoegde spellen en andere acties verband houdende met de bedrijfsomschrijvingen van de Goede Doelen Loterijen;
  2. promotionele doeleinden;
  3. testdoeleinden;
  4. beheren van gegevens van (potentiële) deelnemers en oud-deelnemers;
  5. (digitale) verzending van uitslagen, aanbiedingen, nieuwsbrieven en overige informatie inzake doelstellingen van de Goede Doelen Loterijen; en
  6. uitvoering van analyses, daaronder begrepen datamining.
25 Cookies
Verder wijst het privacystatement op het plaatsen van 25! cookies op u computer. En zo gaat het statement nog even verder. U snapt: ik heb wel even genoeg van Nederlandbedankt.nl. Mijn kaartje vindt u hierboven, de code is nog ongebruikt. Grijp uw kans!

Als u denkt: dit is juridische taal die we bij elke organisatie tegenkomen, dan moet ik u teleurstellen. Als u geïnteresseerd bent, adviseer ik u het privacy statement van bijvoorbeeld de Bibliotheek Kennemerwaard eens naast bovenstaande privacy statement te leggen. Het verschil is levensgroot.

Begin 2014 werd dit bedrijf en een aantal andere bedrijven al eens flink veroordeeld door het bij voortduring schenden van privacyregels en kreeg een boete van € 845.000,-. Ik zal u vertellen dat die boete veel groter is dan het prijzenpakket dat u op de kaart aantreft. Met andere woorden: uw gegevens zijn gouden handel.

Tussen dieren en piraten
En dat alles naar aanleiding van een kleine gift aan de dierenbescherming. Zo ziet u maar: waar handel is, wordt gezwendeld. Dat geldt voor dieren dus even hard als voor privacy. De Partij voor de Dieren haalde twee zetels bij de Kamerverkiezingen. De Piratenpartij, die opkomt voor dit soort ongein,  bleef buiten de kamer. Wellicht dat de Piratenpartij volgend jaar ook maar eens een collecte moet houden. Met ander bedankkaartje uiteraard.

maandag 6 oktober 2014

Branchevervaging


 
Branchevervaging
 
Als Slager uw schilder is,
en Schilder uw visser
Als Visser uw jager is,
en Jager uw schipper
Als Schipper uw molenaar is,
en Molenaar uw brouwer..
 
Dan weet u bijna zeker
dat Brouwer uw kok is
en dat Kok uw boer is,
Dat De Boer uw wever is,
en De Wever uw bakker.

En jawel
u raad het al
in dat geval
is Bakker uw slager!

Foto: Opschrift bij slagerij Bakker, Sint Jacobstraat 31, Leeuwarden

zondag 5 oktober 2014

Luilekkerland



Dit weekend dwaalden we door de stad Leeuwarden. Langs foto's van de fotomanifestatie Noorderlicht. Een aanrader. Aangezien Leeuwarden niet naast de deur is, is het een prima reden om ook te blijven overnachten en er op die manier maar een relaxed weekend van te maken.

Dwalend op zondagochtend door de stad stuiten we op een prachtig hofje. Het heet: Luilekkerland! Het ligt dicht bij de Grote of Jacobijnenkerk en het is een soort Begijnhof. Naast die kerk ligt ook het weeshuis en een gasthuis. Met andere woorden: de complete verzorgingsstaat avant la lettre lag daar bij elkaar. Het zal dus alles behalve een Luilekkerland zijn geweest.

Op een site over straatnamen vond ik nog de volgende verklaring van Luilekkerland
Er is in Nederland maar één echt Luilekkerland, en dat ligt in het oude centrum van Leeuwarden. Daar ligt een hofje met een rijtje huisjes die aan het begin van de zeventiende eeuw werden gebouwd voor de allerarmsten van de stad. Waarschijnlijk woonden er alleen vrouwen. Ze hoefden niet te betalen voor de huisjes (dat deed de kerk) en ze kregen eten en een kleine toelage. Genoeg te eten zonder dat je ervoor hoeft te werken - het lijkt me duidelijk waarom dit hofje in de volksmond de naam 'Luilekkerland' kreeg. Het is mooi dat die naam nu - eeuwen later - nog wordt gebruikt voor de officiële straatnaamgeving. Op het straatnaambord staat 'Lui lekkerland' overigens met een onjuiste spatie, en dat is natuurlijk wel jammer. Dat is toch een kleine smet op dit droomland. Maar wie maalt er om zo'n spatie als de pannenkoeken aan de bomen hangen?
Het blijkt dat de huisjes nog altijd bewoond worden door alleenstaande vrouwen boven de 35 die kiezen voor deze vorm van gezamenlijk wonen. Of het gratis is en of er ook nog voor het eten wordt gezorgd, vermeldt de informatie niet.

Luilekkerland bestaat dus, het ligt in Leeuwarden. Alleen bereikbaar voor alleenstaande vrouwen boven de 35: heb ik weer.

woensdag 1 oktober 2014

De eerste ervaringen uit Deventer...





Op 1 september mocht ik startte ik als interim directeur in Deventer. Mijn eerste maand zit er op. Vandaag 1 oktober, nemen we officieel afscheid van Jos Debeij en bestaat de bibliotheek op de Brink 50 jaar. Bijzondere momenten. 

Maar na een maandje vragen ook velen: en hoe gaat het nou?  Op mijn mijn eerste werkdag opende de nieuwe bibliotheek in Diepenveen. Van een eigen pand zonder samenwerkingspartners naar een mooie nieuwe locatie met volop samenwerking in de Hof van Salland. Het tekent hoe de bibliotheek vernieuwt: bijna nergens zitten we meer alleen in een pand, overal werken we samen met partners. En door die partners kunnen we vaak ook ruimer open dan voorheen.

Een paar dagen later ben ik bij het Vaders Voorleesrecord. Bijna 150 mensen – waaronder 50 (groot)vaders – wonen  dit bij. Het Vaders Voorleesrecord is in het leven geroepen om in heel Nederland aandacht te vragen voorlezen, vooral door vaders. Voorlezen is van vitaal belang voor kinderen en bepaalt mede hoe goed kinderen leren omgaan met taal. En natuurlijk is samen voorlezen ontzettend goed voor de band tussen ouder en kind. En tot slot is het natuurlijk gewoon ontzettend leuk.






En zo gaat het elke dag door: elke dag is er wel iets te beleven in één van de vele vestigingen in Deventer. En dan hebben we het nog niet over het feit dat in Deventer bijna één miljoen boeken, DVD’s, luisterboeken en andere media worden geleend. Of dat elke week vele mensen worden geholpen met vragen rondom welzijn, wonen en zorg.

Ondertussen hangen er op station Deventer gewoon grote borden met ebooks. Ook van de bibliotheek. Kun je dag en nacht gebruik maken van de bieb.

 
De afgelopen week had ik mijn eerste vergadering met de Raad van Toezicht. Het was al laat en ik dacht dat ik wel de laatste zou zijn die het pand zou verlaten. Achterin de bibliotheek brandde nog licht: de cursus voor voorlezers van de Voorlees Express - een project waarin we gezinnen helpen met voorlezen – was net afgelopen. De zaal moest nog even opgeruimd en we verlieten de bibliotheek. Waren wij dan echt de laatsten? Nee, in een kleine ruimte brandde nog licht: de studio van Deventer Radio en Televisie en zij waren nog bezig met hun verslag. Go Ahead speelde tegen Feyenoord in de rondes om de KNVB-beker. Go Ahead won met 2-0.  Dat gebeurt niet iedere dag, zagen we helaas een paar dagen later.

Van voetbal wordt soms gezegd dat het de belangrijkste bijzaak van het leven is. Lezen kon wel eens één van de belangrijke hoofdzaken zijn. En daarin zag ik een maand vol winnaars: inwoners van Diepenveen, vaders die voorlezen en hun kinderen natuurlijk, gezinnen die meedoen met de Voorlees Express, burgers die de Wijkwinkel bezochten en nog vele andere.
Laat de Kinderboekenweek maar komen. Lijkt me een schot voor open doel!

Foto's: Jan Hoogenberg, Bibliotheek Deventer en Jos Debeij

dinsdag 23 september 2014

'Nobody understands the cloud!' Hoe Apple mijn leven overnam, deel 2



Dank allemaal voor de vele tekenen van medeleven. Het is duidelijk dat zelfs 'Mediacoaches' het nog lastig vinden om mij uit te leggen wat ik nu wel of niet moet doen op mijn iPhone.

Precies op dit moment maakt Apple bekend dat ze een groot datacenter in de Eemshaven gaan bouwen. Dat zijn dus de gebouwen waar alles van de  'cloud' komt te staan.

Een andere leuke tip die ik kreeg, was de volgende. Begin augustus kwam de film 'Sex tape' uit in Nederlandse bioscopen. Het gaat over een stel dat iets precairs kwijt raakt in de cloud. Als ik u vertel dat de film is gebaseerd op waargebeurd verhaal gelooft u me direct. De werkelijkheid ligt altijd dichter bij de fictie dan we denken. De man roept uit in de trailer 'Nobody understands the cloud. It's a mystery!'

Misschien goed om de film toch maar even te kijken en anders even te wachten op de DVD. Hoewel...ergens in de cloud moet ie toch te vinden zijn?

maandag 22 september 2014

Hoe Apple mijn leven overnam....

De afgelopen weken bekroop mij steeds meer een vervelend gevoel. Een gevoel van hoe ik de controle over sommige delen van mijn leven kwijt raakte. Ik neem u even mee met hoe dat gevoel ontstond.

Naaktfoto's via iCloud
Het begon met het bericht dat naaktfoto's van beroemdheden waren gestolen via een lek in iCloud. Het lek is inmiddels gedicht, maar je moet dat wel zelf instellen. Hoewel ik geen naaktfoto's heb, deed het mij wel even kijken hoe ik nu eigenlijk zelf op iCloud zit? Weet u het van uzelf? Ik niet.

En hoe zit het bij uzelf?
Ik open mijn iPhone 5 en klik naar instellingen en ga naar iCloud. Ik krijg dan dit te zien.


iCloud staat dus niet uit en ik heb er blijkbaar ook ooit een account voor aangemaakt. En is iCloud gekoppeld aan je AppleID? Mij staat bij dat iCloud handig was als backup. Als je iPhone ooit stuk gaat of je heb een nieuwe, kun je via iCloud je contacten en instellingen makkelijk terug krijgen. De meeste dingen heb ik uit staan.

Als je het uit zet, raak je kwijt
Maar ik zie dat ik mijn foto's toch 'Aan' heb staan voor iCloud.Ik klik daar eens op door. En krijg het volgende scherm.


Okee, mijn foto's die op mijn iPhone staan, zitten dus in de cloud en fotodeling staat aan. Om eerlijk te zijn: ik heb geen flauw idee wat dit betekent en ik kan me ook niet herinneren dat ik dit ooit zelf bewust heb ingesteld. Maar goed, ik wist ook niet meer dat ik een iCloudaccount had aangemaakt.

De opties fotostream en fotodeling staan beide aan. Als ik probeer de fotostream uit te zetten, krijg ik de melding dat ik dan al mijn foto's in de fotostream op mijn iPhone kwijt raak. Niet echt een mededeling waardoor je dit snel uit zult zetten. Fotodeling kan ik makkelijk uit zetten, maar geen flauw idee wat de consequenties zijn. Kortom, ik vol me een absolute digibeet in het beschermen van mijn privacy.

Geef u wachtwoorden en creditcardnummer aan Apple
Ik ga terug naar het menu van iCloud. En zie nog de optie sleutelhanger. Die staat bij mij uit. Maar als je dit aanklikt zie je dit.

 
Sleutelhanger is een optie om je wachtwoorden en creditcardgegevens op te slaan. Die optie heb ik uit staan. Ik voel er niets voor om al mijn wachtwoorden, laat staan credit card gegevens aan een derde partij te geven.
 
En zo gaat het nog even door. Ik kan zien hoeveel ruimte ik heb opgeslagen en schrik daar toch wel van: 3,5 Gb. Ik zie dat mijn complete Whatsappgeschiedenis bij iCloud geparkeerd is. En langzamerhand wordt mij duidelijk dat wie de standaardinstellingen van Apple volgt eigenlijk al zijn gegevens bij Apple heeft liggen: mail, foto's, creditcardgegevens, belgegevens, alle contacten en zelfs complete Whatsappgeschiedenis. 
 
Geen idee wat ik aan het doen ben...
Het meest ergelijke is, dat ik eigenlijk niet weet wat ik aan het doen ben. Ik voel mij absoluut niet mediawijs. Ik heb geen idee waar ik goed aan doe: juist zoveel mogelijk via Apple delen of juist zo min mogelijk. De voorstanders zullen zeggen dat het zo handig is en dat je Apple absoluut kunt vertrouwen.
 
Het stomme is ook dat ik een aantal mensen ken die zich hard maken voor allerlei privacy op internet maar dat die ook allemaal met een Apple werken. Ik ben benieuwd hoe die hun apparaten hebben ingesteld.
 
iOS 8
Tot slot krijg ik een herinnering dat ik over moet stappen op iOS 8 op mijn iPhone. Hoewel ik een bloedhekel heb aan updates (je apparaat wordt altijd langzamer en meestal lost het niks op) zie ik dat iOS 8 een aantal goede verbeteringen heeft voor de fotocamera. Dat heeft mijn interesse. Tegelijkertijd zie ik dat de inzet van iCloud wordt uitgebreid. Er wordt gemeld dat je je creditcard gegevens nu met zes mensen kunt delen. Daar word ik weer niet warm van.
 
Apple weet meer van mijn leven dan ik zelf. Ik weet niet meer helemaal hoe ik mijn apparaten moet instellen zodat ik er het meest mediawijs mee om moet gaan. En ik weet zeker dat ik niet tot de domste gebruikers behoor.
 
De Cirkel 
Ik lees momenteel het boek 'De cirkel' van Dave Eggers. Het gaat over een bedrijf dat een monopolie heeft op de wereldwijde internetactiviteit inclusief alle betalingsverkeer.  Lees de recensie over het boek maar eens, de overeenkomsten zijn opvallend. Ook niet echt goed voor je gemoedsrust.
 
Ik ben geen complotdenker maar ben me door de afgelopen week meer bewust dat ik zelf nog meer aandacht moet schenken aan hoe ik met gegevens omga en dat ik niet weet hoe alles werkt. Als dat voor mij geldt, geldt dat voor hele grote groepen van de samenleving. De afgelopen week hielp ik mijn ouders met een virusscanner en mijn oudste dochter had hulp nodig bij haar eerste eigen aanvraag voor zorgtoeslag.
 
Mediawijsheid bitter noodzaak
Nog steeds hoor ik wethouders zeggen dat iedereen zijn weg wel vindt op internet. Ik geloof er niks van. Ik geloof eerder dat de systemen aan de macht zijn. Systemen waar velen van ons zich zo goed mogelijk door heen worstelen maar waar die velen niet doorgronden.  
 
Gebrek aan kennis lijdt tot achterdocht zoals u ziet en tot verlies aan regie in je eigen leven. Ik heb het zelf maar weer eens mogen ervaren. En veel anderen zullen dit dus veel vaker meemaken. Zolang Apple meer weet over mijn leven, dan ikzelf, is brede scholing in mediawijsheid in Nederland bittere noodzaak.

woensdag 17 september 2014

De bibliotheek is de enige bank waar rendementen uit het verleden wél een garantie geven voor de toekomst



Zoals u misschien weet, op 1 september begon ik als interim directeur in Deventer. Mijn eigen stad. Een klus voor een periode van vier maanden. Op 1 januari moet een vaste opvolger gevonden zijn voor Jos Debeij.

Vier maanden waarbij ik gewoon weer aan de voorkant van het bibliotheekwerk meedoe .Nou ja, meedoen.... twee dagen per week dan. Er liggen nog een paar andere klussen voor me naast Deventer. Aan de voorkant van bibliotheekwerk dus. Daarmee bedoel ik dat je direct kunt zien wat het effect is van wat je doet (of nalaat) als bibliotheek.

Afgelopen zaterdag deed Deventer  - als eerste bibliotheek -mee aan het voorleesrecord voor vaders. Acht bibliotheken strijden om de eer om zoveel mogelijk vaders te laten tekenen voor extra aandacht voor het voorlezen aan hun kinderen. Het voorleesrecord voor vaders is een initiatief van de Leescoalitie waar bibliotheken deel van uit maken. Op de website Vaders Voor Lezen schrijven zij over de reden van dit initiatief:
Uit onderzoek komt naar voren dat ouders de grootste invloed hebben op het leesplezier van hun kinderen. Ruim een kwart van de ouders in Nederland leest helemaal niet voor. In gezinnen met belangstelling voor voorlezen, is de moeder in 65% en de vader in 8% van de gevallen degene die dit het vaakste doet. 17% van de ouders leest ongeveer even vaak voor. In 10% van de gezinnen worden kinderen het vaakst voorgelezen door een ander familielid (opa, oma, oom, tante) of iemand buiten de familie (oppasser, leraar).
Tja, en dan fiets je op zaterdagochtend om half 10 naar de bibliotheek. En je denkt: gaan die vaders op zaterdagochtend inderdaad komen? Een uurtje later zijn de twijfels weg: er is te weinig ruimte om alle buggy's en kinderwagens kwijt te kunnen. Er is gelukkig meer dan genoeg ranja. Schrijfster Anke Kranendonk warmt de vaders op met een paar leuke oefeningen en Leo Blokhuis is een fantastische interactieve voorlezer.

Soms is het leven van een bibliotheekdirecteur simpel: genieten van wat de bibliotheek voor mensen kan betekenen. Over vaders die hun geluksmomentje pakken en hun handtekening zetten om meer voor te lezen.

Dat goede leven is natuurlijk alleen mogelijk omdat allerlei mensen als Hetty, Jutta en Agnes, het bibliotheekcafé Koek en Boek en de organisatie van Vaders Voor Lezen weer alles perfect geregeld hebben. En de voorleesvrijwilligers van Boekstart die een hoop vaders over de streep hebben getrokken. En dan vergeet ik er vast nog een paar.Ondertussen maakt ons inwonende partner Deventer Radio en Televisie er gewoon weer een leuk tv-item van.

Aan de voorkant van het bibliotheekwerk dus. Niks ten nadele van de projectteams die ik het afgelopen jaar leidde, nieuwe concepten die we verzonnen of  schier onmogelijke problemen die we oplosten. Er smaakt weinig zo zoet als zien dat je mensen blij in een zaal zitten en dat je weet dat je ondertussen hun leven aan het verrijken bent.

Soms vergelijk ik bibliotheek met een bank. Een beetje linke vergelijking tegenwoordig, ik weet het. Maar geen bank van cijfers - zoals die andere banken - maar van letters. De bibliotheek is de enige bank waar rendementen uit het verleden wél een garantie geven voor de toekomst. De bibliotheek is een prima spaarplan voor de toekomst van kinderen En de bonus van bibliotheekdirecteuren bestaat dan ook niet uit opties maar uit lachende kinderen. Ik teken er voor.

dinsdag 16 september 2014

vrijdag 12 september 2014

Het einde van het klaslokaal?


In een onderzoek toekomstbeleid voor bibliotheken werd mij ooit gevraagd hoe de wereld er in 2028 uit zou zien en wat de bibliotheek op dat moment zou doen? Ik stelde de tegenvraag of in 2028 klaslokalen nog zouden bestaan? Om eerlijk te zijn: daar kwamen we op dat moment niet uit.

Artikel Wired
We waren er van overtuigd dat het onderwijs fundamenteel zou veranderen: maar of het in 2028 al weg zou zijn, bleef een open. De nieuwsbrief van Expanding Visions wees me deze week op een artikel in Wired. Het artikel gaat over zes scholen die afsheid hebben genomen van het klaslokaal.

Scholen die werken als een Blue Men Group, scholen die kinderen de maatschappij in sturen om te leren, scholen die meer bordspelletjes spelen en scholen die van school een game maken. Allerlei manieren die het einde van het klaslokaal lijken in te luiden. Leuk om te lezen, vooral ook in de variëteit van de oplossingen.

Is het klaslokaal echt weg, of toch niet?
Of toch niet? Wie goed leest, ziet nog steeds dat het onderwijs is waar kinderen in een groep werken met een docent erbij. Mijn vraag is nog steeds niet beantwoord: is er in 2028 nog een klaslokaal?

En wie goed leest, ziet opvallend veel overeenkomsten met vragen die over bibliotheken gesteld worden....

Foto: Kconnors

woensdag 10 september 2014

Er zijn op deze aarde meer mobiele devices dan tandenborstels...



... u leest het goed. Er zijn op deze aardkloot meer apparaten die met wifi werken dan tandenborstels. Telt u uw eigen huis maar even na.

Eric Qualman maakt al tijden lang een update van bovenstaande film met een update van de laatste feiten over social media. Kijkt u maar weer even mee: Facebook is nog steeds in grootte het derde land van de wereld, relaties worden digitaler en de 4 P's in de klassieke marketing worden vervangen door de 4 C's.

Meer weten? Kijk het filmpje.

maandag 8 september 2014

Van Swelmen: ‘Geen participatie maar Maserati’

 
De immer erudiete directeur van de Bibliotheek van Oppendam laat ook nu zijn licht weer schijnen over futiele trends en over het paard getilde maatschappelijke ontwikkelingen. Dus zo ook nu, over ‘De participatiesamenleving’.

Klinkklare nonsens zijn het! Dat hele gedoe rond die participatiemaatschappij. En hoe komt het, dat zelfs weldenkende bibliothecarissen zich laten meeslepen met die nieuwlichterij? Hebben ze dan echt niet door dat dit een paard van Troje is? Houd die participatie dus buiten uw bibliotheekmuren!
Participatie is bezuinigen 2.0
Participatie is niets anders dan bezuinigen 2.0! Een slimme manier om u op de snelste manier van uw subsidiepenningen af te helpen. Vroeger heette bezuinigen nog ‘heroverwegen’ of ‘herijken’. Tegenwoordig zijn er hele andere signaalwoorden die de bezuinigingswolf in participatieschaapskleren aankondigen. Hoed u dus voor: actief burgerschap, burgerinitiatief, terugtrekkende overheid, onderlinge hulp, kracht van burgers, empowerment, society 3.0, deeleconomie, doe-democratie, sociaal doe-het-zelven, de moestuinsamenleving, burgers 2.0 en zelfbeheer. Zodra u die woorden hoort bij uw gemeente, weet u dat u volgend jaar gewoon uw eigen vrijwilliger bent geworden. En zeg niet dat ik u niet gewaarschuwd heb!

Maar ach, ik ben de beroerdste niet. Ik zou Van Swelmen niet zijn als ik u niet ook een redelijk alternatief zou bieden. Uw gemeente wil gewoon bezuinigen op de bibliotheek. En daar zijn ook opties genoeg voor. Er zijn nog altijd 165 bibliotheekorganisaties met allemaal een eigen directeur, verschillende tarieven, verschillende voorwaarden, verschillende bibliotheeksystemen, verschillende inrichtingsformules, verschillend collectiebeleid, verschillende ‘landelijke’ campagnes en zelfs verschillende cao’s. Dat kan echt anders.
Het goede alternatief
Andere sectoren zijn ons al voorgegaan: het onderwijs, de zorgsector en de woningcorporaties. Wat was daar de toverformule? Opschalen! We hebben helemaal geen 165 directeuren nodig. Echt waar, met een paar Van Swelmens red je het wel. Ik durf zelfs de stelling wel aan: ‘met één Van Swelmen red je het ook’. Het zou een zegen voor de branche en het land zijn. Eén beleid, één systeem, één pas, één directeur.

Geen participatie maar Maserati
Eén directeur die uiteraard wel een stevig arbeidsvoorwaardenpakket heeft. Er is immers geduchte concurrentie van de zorg, het onderwijs en corporaties. Als u het niet erg vindt, bestel ik dus vast die nieuwe lease-auto. Geen participatie-samenleving maar een Maserati-samenleving. Ik ben uw man!

Deze column verscheen speciaal voor het tijdschrift Durf! van de Brabantse bibilotheken. Een nummer over Participatie en Samenleving. We bevelen natuurlijk het hele tijdschrift aan! Lees dat hier!
 

donderdag 4 september 2014

Slotwoorden: De bibliotheek van de toekomst bestaat niet…

Aan het eind van de dag was gevraagd of ik nog een paar eindwoorden wilde spreken. Die onthoud ik u niet.

Dames en heren: U organiseert vandaag een symposium over de bibliotheek van de toekomst. Helaas, is mijn belangrijkste conclusie van de dag: de bibliotheek van de toekomst bestaat niet.

Ik weet het, het is voor u misschien een ontluisterende conclusie. En u snapt er ook niks van: we hebben toch prachtige vergezichten gezien? Ja, ja, ja, allemaal waar, en toch heb ik gelijk: de bibliotheek van de toekomst bestaat niet.  Maar daarover zo meer.
Even wat anders: we zijn hier bij elkaar als bibliotheken en gemeenten. En als ik vraag aan de bibliotheken, “Weet u een mop over ambtenaren?” dan gaan er 25 vingers de lucht in. Aan grappen over de overheidsdienaars geen gebrek. Maar als ik aan de gemeentemensen vraag:  “Weet u een mop over de bibliotheek?”…..  Precies, dan blijft het angstig stil. De bibliotheek is zó’n serieuze sector dat zelfs grappen erover ontbreken.

Dan heb ik goed nieuws: er bestaat één mop over bibliotheken. Die mop zal ik u straks vertellen.
Niet nu, maar straks.

Maar nog even wat anders. In 2010, werd in Almere een nieuwe bibliotheek geopend. Deze bibliotheek noemde zich ‘ De nieuwe bibliotheek’. Dat vond ik raar. In 2060 vieren ze daar dus het 50-jarig bestaan van de nieuwe bibliotheek. Nou, die zou ik dan niet echt ‘nieuw’ meer willen noemen. Dat is toch raar?
En hoe noem je dan bibliotheken die nog geopend moeten worden: zoals bijvoorbeeld in  Dalfsen: ‘De nieuwere bibliotheek?’ En als Deventer dan straks een nieuwe centrale heeft, hoe noemen we die dan: ‘De nieuwste bibliotheek?’ Ja, en wat daarna want de superlatieven zijn een toch een keer op. Alsof je twee kleine jongens tegen elkaar hoort zeggen: ‘ik ben sterker dan jij’, ‘niet waar, ik ben sterkerder’, ‘niet waar, ik ben het allersterkster’, ‘niet waar, ik ben sterkerder dan allersterkst’.

U snapt, dit wordt niks. ‘ Nieuw is een moment in de tijd, dat elke seconde voorbijgaat.  Op het moment dat u een nieuwe bibliotheek heeft, is ie al niet nieuw meer.
Ja, ja, leuk meneer Deckers. Maar vertel je nou die grap nog?

Nee, straks, zei ik toch. Niet nu.
De bibliotheek van de toekomst bestaat niet. De toekomst bestaat alleen in beleidsplannen en op symposia. In de toekomst leeft niemand, de toekomst kun je niet eten en in de toekomst kun je ook niet wonen. De toekomst is een ongrijpbaar begrip. Zelfs Job Cohen weet niet hoe de toekomst eruit zien.  

De toekomst is een stip op de horizon. En onze expeditie naar die horizon is nooit afgelopen.
Beetje filosofisch hoor. Komt nu die grap, Deckers?

Nee, niet nu. Straks zei ik toch?
De echte toekomst ligt in het nu. Wie de toekomst wil hebben, moet nu iets doen.  Dat hoeft niet groot te zijn, zoals Jos Debeij liet zien. Met een handvol mensen kun je het grote verschil maken.

Met de Voorlees Express achter de voordeur werken aan taalverbetering,  met scholen samen de Bibliotheek op School vormgeven en zorgen dat kinderen zonder die taalachterstand van school komen en met taalcoaches en buddies laaggeletterden in de samenleving een extra kans geven.  Met een I-workspace ideeën van mensen tot bloei laten komen en in kennisknooppunten mensen aan kennis verbinden en bovenal mensen aan mensen verbinden.

Met een handvol mensen vandaag starten. Nu, niet volgend jaar, niet volgende week. Nu.  Wie gelooft in de toekomst, gelooft in nu.

Kortom, de bibliotheek van de toekomst bestaat niet. De bibliotheek van de toekomst begint nu.

Wie STRAKS iets gaat doen, belooft iets.

Wie NU iets gaat doen, bereikt iets.

Dus NU op pad met taalcoaches, NU op pad met de bibliotheek op school,  NU op pad met i-workspaces en NU op pad met al die andere dingen.
Hoe gaat u dat allemaal doen? Want U hebt inderdaad ook maar een handvol mensen. Dus bovenal gaat u NU samenwerken.
Nu verder met de samenwerking met de provincie. Nu verder met de samenwerking met de gemeente. Nu verder met samenwerking met allerlei burgers die u graag verder helpen.
Ik wens u dus NU veel succes.

Komt die mop nou?
Nee, STRAKS,  zei ik toch?

Voor wie wil weten welke mop het was: Het is deze mop 

Jos Debeij: Met een hand vol mensen maken wij het grote verschil als werkplaats van de zelfredzaamheid


Jos Debeij wordt voorgesteld als de nieuwe leider van de de Nationale Bibliotheek. Dat zet Jos gelijk recht door te zeggen dat hij samen met de Openbare Bibliotheken van Nederland op pad te gaan. Jos Debeij ziet het als zijn missie om bibliotheken samen een flinke stap vooruit te brengen.

Vandaag mag hij nog één keer het verhaal van Deventer te vertellen. De bibliotheek in Deventer begon in 1916. Op een dakbalk van de bibliotheek was geschreven: 'Kennis is macht'. En is dat niet waar bibliotheken altijd van zijn geweest?

Maar de wereld is veranderd en fors. De vorige sprekers gaven dat al aan. Maar uniek voor Overijssel is dat op basis van de 'Agenda van de toekomst' - de voorloper van Cohen een provinciaal programma waar de Schatkamer, Ontmoetingsplaats en Werkplaats een plaats kregen en waar die vernieuwing plaats vond.

Afgelopen week werd de vestiging in Diepenveen geopend. Een kleine dorpsbibliotheek waar je eigenlijk die hele vernieuwing bij elkaar ziet: minder vloeroppervlakte, minder formatie, minder huur maar meer bereik en herinzet van formatie op nieuwe taken. Dat is het model.


Wij sluiten dus geen vestigingen. Dat heeft te maken met geloof van bibliotheken, ambtenaren en wethouders om die waarde te borgen.  Zelfs op onze oude rol: uitlenen, zijn we niet gedaald. En tegelijkertijd bouwen we nieuwe taken uit!

Dan naar die nieuwe taken: 14% van de 15-jarigen staat voorgesorteerd als laaggeletterde, 25% van de leerlingen verlaat de basisschool met een taalachterstand en miljoenen kunnen in 2017 niet overweg met de digitale overheid. Heeft de bibliotheek geen toekomst? Kom nou toch!

Daarna wordt overgeschakeld naar concrete voorbeelden.

De Voorlees Express waar met veel voorleesvrijwilligers achter de voordeur gewerkt aan het wegwerken van taalachterstand. Achter de Voorlees Express zit Linda Voortman, 8 uur per week in Deventer. Niet wereldschokkend maar o zo waardevol.

Dan door naar Boekstart. Dat doet Hetty Odenthal. Doet dat ook voor 8 uur per week. Prachtige programma's samen met kinderdagverblijven of gewoon met inloopochtenden en vrijwilligers.  Niet wereldschokkend maar o zo waardevol.

Dan nog de Gele Verhalenbus: het kleinste voorleestheater van Nederland. Rondtrekken om de verhalen te vertellen en de nodige leeskilometers te maken. Niet wereldschokkend maar o zo waardevol.

En zo gaat zijn verhaal in sneltreinvaart verder: Bibliotheek op School, Huis der Taal en Taalpunten. Met een handvol mensen maken wij het grote verschil.

Dan nog het verhaal van wijkwinkels. Maddi de Munnik is de coördinator hiervan. Zij heeft geen sociale kaart nodig, zij ís de sociale kaart. Zij weet echt alles, en dat soort mensen heb je nodig. De wijkwinkel richt zich op informatie en advies op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Geen makkelijk gebied maar je door verandering van omstandigheden plotseling vragen hebt, waar ga je dan naar toe? Precies, zo'n punt is de wijkwinkel.

In 10 vestigingen is een wijkwinkel ingericht: een balie, informatie en spreekkamers. En daarachter een netwerk van allerlei maatschappelijke organisaties. Maatschappelijke organisaties die zelf ook meer en meer moeten bezuinigen en toch een plek zoeken dichtbij burgers. Over synergie gesproken....

Dan de digitale kant: heeft u wel eens een sociale kaart gemaakt? En was die nog actueel? Nou, in de bibliotheek zitten mensen die zelfs dat leuk vinden. Anderen vinden dat saai, wij zien de waarde. Hij laat zien wat er vandaag allemaal in Deventer te doen is. Het zijn er tientallen: van jokeren tot country line dance.

Dan naar de toekomst: hoe gaat dit verder in Deventer. De gemeente Deventer gaan verder met sociale teams in het kader van de decentralisatie. Daar sluit deze wijkwinkel natuurlijk bij aan. Bibliotheken zijn de werkplaats van zelfredzaamheid.

We begonnen in Overijssel met samenwerking en we gaan verder met samenwerking.  Verbind die handenvol mensen.

Jos Debeij overhandigt om dat vorm te geven: een speciaal boekje aan de gedeputeerde over goede tips in dat sociale domein.