1 maart 2036 of het koeterwaals van mijn pensioenfonds

Met mij hebben ongetwijfeld veel mensen uit het bibliotheekwerk een brief gehad van hun pensioenfonds. Ik dacht eerst: het zal die fijne jaaropgaaf wel zijn waaruit blijkt dat ik alles zo goed geregeld heb. Maar nee, een volstrekt onduidelijke brief met daarin een oproep om te reageren en een keuze te maken.

Leest u even mee, sorry voor de lang tekst.

Geachte heer Deckers,
Per 1 januari 2006 is de pensioenregeling veranderd (tjonge dat werd wel tijd om dat even te melden). Onder andere is de ingangsdatum voortaan de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt, dus een maand eerder dan vroeger. Verder kent de nieuwe regeling, die we verder de standaardregeling zullen noemen, verbeteringen door de introductie van flexibele mogelijkheden, zoals vervroeging van het ouderdomspensioen, uitruil van ouderdomspensioen naar partnerpensioen (of omgekeerd), omzetting van prepension in extra ouderdomspensioen en een variabele hoogte van het ouderdomspensioen vóór de 65-jarige leeftijd. (Nou ja, zo bent u weer op de hoogte. Weet u nu precies wat er geregeld is?)

U heeft ook (premievrije) aanspraken waarvoor de oude regeling geldt. Daar is de ingangsdatum de eerste dag van de maand volgend op uw 65e verjaardag.

Het bestuur geeft u eenmalig de mogelijkheid uw oude aanspraken om te zetten naar de standaardregeling. Het betreft de navolgende afspraken:
- een ouderdomspensioen ingaande per 1 april 2036 van bruto € 691,58 per jaar
- een prépensioen over de periode 1 april 2032 tot 1 april 2036 van € 945,39 bruto per jaar
- een partnerpensioen voor uw partner bij uw overlijden ten behoeve van uw partner van € 329,96 bruto per jaar.

Na omzetting kunt u recht doen gelden op de volgende pensioenaanspraken conform de sinds 1 januari 2006 geldende standaardregeling:
- een ouderdomspensioen (inclusief de omzetting van het prepensioen) ingaande 1 maart 2036 van € 1.013,57 bruto per jaar
- een partnerpensioen voor uw partner bij uw overlijden van € 329,96 bruto per jaar.

Hierbij verzoeken wij u binnen 2 maanden op bijgaande verklaring aan te geven of u omzetting wel of niet wenst en deze te retourneren.

Wij vertrouwen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Ik gaf de brief aan mevrouw Deckers en vroeg wat ik moest doen en wat zij er van vond. Ze had geen idee en zei dat ze vroeger een vijf voor wiskunde had. Ik was beter in wiskunde (en veel slechter in talen) maar snapte er evenmin wat van.

Maar na 8 keer lezen denk ik te snappen wat er gebeurt. De regeling voor prepensioen op 62-jarige leeftijd komt als standaardoptie te vervallen. In ruil daarvoor komt een een hogere opbouw op 65-jarige leeftijd. Die standaardoptie om op 62 te stoppen is natuurlijk onhandig omdat de leeftijd voor mij natuurlijk naar 67 jaar gaat. En dat betekent natuurlijk bijverzekeren. Maar om heel eerlijk te zijn weet ik niet of ik het bij het juiste eind heb. Zit er onder de lezers misschien een pensioenspecialist dit even kan uitleggen?

Voor het overige blijft het natuurlijk een draak van een brief...

Ons woord van 2009

Gisteravond was ik te gast op de tribune van Heracles om mee te kijken naar de achtste finale van de Amstelcup tegen Go Ahead Eagles. Het vocabulaire van de gemiddelde supporter om de scheidsrechter mee aan te duiden is bijzonder bloemrijk. De meest complimenteuze is dan nog de harde uitroep: Blinde! De rest zal ik u besparen. Herman van Veen helpt u verder.

Gisteren bereidde mijn collega Geny Nijboer de laatste nieuwsbrief van ons team voor. We hadden het over de verrijkingen van de taal van onze collega's. Als vernieuwingsteam strooien we namelijk nogal met allerlei nieuwe kreten. En dat bracht ons ertoe u hier maar eens de gelegenheid te geven om met ons, ons vernieuwingswoord van 2009 te kiezen.

Wat is er zoal de revue gepasseerd? De winkelformule is doorgebroken en daarvoor is een white box gemaakt. De formule gaat bewaakt worden door een formulemanager. Die formulemanager let goed op de focuspunten, powerdisplays, werelden, signing en het nieuwe beeldmerk.

De ideale website die daarbij hoort is gebouwd op de customer activity cycle en zorgt ook in de digitale wereld voor een frontale plaatsing. De On display widget is niet anders dan een digitale etalage die zorgt voor een ideale webpresence.

Collectie is gelukkig een woord dat we al heel lang kennen en nog gewoon gebruiken in de Overijsselse bibliotheken. Maar, die collectie wordt steeds meer aangestuurd door de gebruiksfactor. De category manager waakt met een scherp oog over dat kengetal. Die bepaalt ook wat in de samenwerkingscollectie moet komen en wat gewoon netjes op de bvo (bruto vierkante meter vloeroppervlak) kan komen. Wat je zelf niet hebt kun je uit het DC (distributiecentrum) laten komen.

En dan hebben we het nog niet gehad over het vlekkenplan, de catwalk, de kloofanalyse, Biebsearch, de ELO of 23onderwijsdingen.

Taal past zich aan aan de situatie en levert nieuwe woorden. Of het nu op de tribune is of in een bibliotheek. Het is overigens niet de taal die bepaalt of je de wedstrijd wint, weet inmiddels ook Heracles. Woorden zijn mooi maar het gaat om de daden!

Welke woorden zijn we allemaal nog vergeten? En stem op je favoriete vernieuwingswoord van 2009! Ik selecteerde er vijf: white box, catwalk, kloofanalyse, customer activity cycle en category manager.

De aftiteling van 2009

Dit zal wel één van de laatste blogberichtjes van 2009 worden. Tijd om dus nog maar eens achterom te kijken. Wat was 2009 voor jaar?

2009 was in Overijssel het jaar van de doorbraak voor het winkelconcept. Na een aantal pilots rond verbeteringen opende dit najaar de Bibliotheek Zwolle Zuid als eerste ideale bibliotheek. Als eerste van een keten. De vestiging Delden is op een haar na rond en de wijkbibliotheek Deventer volgt vlot daarna. Eind 2009 staan de drie eerste vestigingen van een keten Overijsselse Bibliotheken. Dank dus aan Stephan de Vilder, Geny Nijboer, Frans Jaspers en Anneke Duinkerken. Een team geweldige collega's.


2009 was het jaar van de landelijke doorbraak van Biebsearch. De samenwerking met de ROC's in Zwolle werd gecontinueerd. We zijn gaan uitrollen met met duizenden leerlingen in het Voortgezet Onderwijs. De landelijke aanvragen rond de masterclass en de technische doorontwikkeling zijn gehonoreerd. 23onderwijsdingen loopt als een tierelier. Dank dus aan Annemarie van Essen en Marcel Mentink die een ijzersterk team zijn gebleken.


Ondertussen rolt het verhaal verder naar het primair onderwijs. Daar ligt al een volgend concept klaar. En ook daar een landelijke subsidie. Dank dus aan Astrid van Dam die dit vuurtje verder opstookt. Dank aan Han de Vries, Nicole Verkerk, Nicole Giling en Monique Groen die altijd in dit verhaal geloofd hebben. En dank aan Kirsten Moorman die de 23onderwijsdingen voor primair onderwijs gaat opleveren. Ook dat wordt natuurlijk een succesnummer.

En dan was 2009 nog het jaar van de nieuwe websites. Parallel aan Zwolle-Zuid. Na anderhalf jaar zoeken naar het juiste CMS en de juiste vorm was er dit jaar plotseling de snelheid. En ook hier een landelijke subsidie om verder te gaan. Dank dus aan Almar van der Krogt, Henk Kamp, Marc van der Meulen en Marianne Elsjan.


2009 is ook het jaar waarin de provinciale back-office van de grond kwam. Veel onderzoek, veel discussie maar in december een puik besluit van de gezamenlijke directies om op 1 januari 2010 te beginnen met die Overijsselse back-office.


En dan is 2009 nog het jaar van de bibliotheken waar ik zo ongeveer kind aan huis ben: Zwolle en Deventer. Dank aan Tineke van Ham en Jos Debeij voor hun eeuwige gastvrijheid. En voor andere bibliotheken: ik wil op nog wel een paar plekken kind aan huis worden.


Zeg Deckers wat heb jíj eigenlijk zelf gedaan in 2009? Geen flauw benul ;-)


Met een goed gevoel duiken wij onder de kerstboom om er na de jaarwisseling maar eens onder vandaan te komen.


Goede dagen!

Als Google door ons gemaakt was....

Met dank aan onze Vlaamse vriend Jan Collet

Een open sollicitatie bij minister Plasterk...

Foto: Roel Wijnants

Geachte meneer Plasterk,

Bij deze wil maar eens een open sollicitatie bij u plaatsen. Want ja, de functie waar ik op wil solliciteren bestaat nog niet. En ik weet eigenlijk ook niet welke organisatie in bibliotheekland die functie zou moeten hebben.

Laat overigens wel wezen dat ik het prima naar mijn zin heb hier op het platteland van Overijssel. De mooiste baan van Nederland. Een mooiere baan bestaat niet, tenzij deze natuurlijk alsnog gemaakt wordt.

Ik wil namelijk hierbij solliciteren als Hoofd ICT van de Bibliotheken in Nederland. U gaat natuurlijk nu zeggen dat dat Hoofd ICT al bestaat: Peter van Eijk als bouwheer van de Digitale Bibliotheek van Nederland. En inderdaad Peter van Eijk staat fier als een kapitein op de brug van MS Bibliotheekland. Met in Dennis Eijsten een prima stuurman. Volgens mij doen ze prima werk en dat verdient juist louter ondersteuning.

En in die zin maak ik me juist zorgen over de automatisering van al die bibliotheken. Bij elke Provinciale SteunOrganisatie zie ik een eigen ICT-afdeling en ook elke grote stadsbibliotheek heeft leuke ICT-mensen op de loonlijst staan. Maar wat ik nu zo jammer vind, is dat ze allemaal apart werken. Elk op hun eigen eilandje, met hun eigen systeem. Elk met een eigen website en CMS.

En het ergste: elk met eigen ICT-beleid. Met op zijn best afstemming tussen de partijen. En natuurlijk is het makkelijk wijzen naar een ander, maar ik was zelf ook ooit hoofd ICT en werkte er net zo hard aan mee.

Zou het niet een zegen voor dit land zijn om die afdelingen eens samen te voegen? En dan bedoel ik niet in een grote ivoren toren in het midden van het land. Mooi op de plek waar ze nu zitten, dichtbij de bibliotheken. Maar zet ze eens onder één leidinggevende. Zou er dan niet automatisch een einde komen aan die wildgroei? Zou er dan niet op een hele logische wijze mogelijkheden gevonden gaan worden tot efficiënter werken? Zouden die stokpaardjes dan niet langzamerhand gaan verdwijnen?

En als je zo’n functie nou eens koppelt aan ons koningsduo Van Eijk en Eisten ontstaat er dan ook niet een hele logische combinatie die tot in de haarvaten van het bibliotheekwerk diensten kan verlenen? Geen algemeen beleid maar boter bij de vis en de mogelijkheid om met elkaar meer effectiever en efficiënter te werken.

Maar ja, wie gaat zo’n functie instellen? Wie durft er zo zijn autonomie op tafel te leggen? Dus ik dacht: ik schrijf u maar eens. Ik wacht uw uitnodiging voor een gesprek maar af.

Met vriendelijke groet,
Mark Deckers

P.s.: ik woon in Deventer en wilde u daar niet iets met een innovatiecentrum? Nou ja, het is maar een idee. Ik schroef zo een bordje op mijn voordeur: “innovatiecentrum”. Bent u daar ook weer van af.

Spanning en sensatie in Hilversum...

René van der Have verdient eigenlijk een standbeeld ergens in Overijssel. Voor het tigste jaar organiseerde hij een krakercompetitie. En gisteren was er een spetterende live-finale in de bibliotheek van Hilversum.

Dit jaar waren en meer dan 1.000 individuele deelnemers, meer dan 100 teams en bijna 40 bibliotheekteams. In een voorbespreking berekenden René en ik dat er minstens 15.000 uur is besteed door alle deelnemers samen aan het oplossen van de vragen. Maar niet teveel over nadenken wat je nog meer kunt doen met zoveel tijd....

Acht finalisten uit Nederland en Vlaanderen streden om de eer en een aantal leuke prijzen. De deelnemers gingen schuil achter nicknames als Snowflake, Victosia, Loluca, Morse of Quatermass. In het dagelijks leven: museummedewerker, zorgmanager, huisarts, bibliothecaris (jawel) of dierenarts. Allen gaven ze aan de afgelopen periode heel veel 's nachts op internet te hebben gezeten.

Na twee voorrondes moesten vier eindfinalisten over blijven. De strijd was zo spannend dat een aantal extra barragevragen nodig waren om te beslissen wie echt de beste zoeker was. De vraag: "wat was de minimumtemperatuur in Vlissingen op 12 december 1909" werd door één van de finalisten in 18 seconden beantwoord. Dat soort mensen dus...

De finale bestond uit drie spannende vragen. De supporters konden op een groot scherm de zoekverrichtingen van de vier finalisten volgen. Dat volgen had het karakter van een biljartwedstrijd. Op fluistertoon moest commentaar worden gegeven. Dat is wel wat anders dan de jeugdfinales die ik gewend ben waar de kinderen om het hardst hun teams aanmoedigen.

Na drie vragenrondes was de winnaar bekend. Hij ging schuil onder de nickname: jbmorsch. In werkelijkheid Jan Morsch (zie foto), een bibliothecaris van Probiblio. De beroepseer is door hem wel gered. Hij was dit jaar overigens ook al winnaar van de internetzoekwedstrijd Serendip.

Na afloop volgde er nog een borrel. Daarbij leken de finalisten wel één grote familie. Ze trekken digitaal soms al jaren met elkaar op maar hadden elkaar nog nooit gezien. Dat leverde leuke en lieve situaties op. In één geval bleek iemand toch al jaren gedacht te hebben dat iemand een man was en bleek het een vrouw.

Weer fantastisch voorbereid en georganiseerd. De jury: Diane, Paul en Marten hadden hun handen meer dan vol maar losten een vastlopende pc soepeltjes op. Els Brons was met haar Hilversumse team weer een prima gastvrouw en Gerda Malepaard weer de perfecte charmante assistente. Er zijn wat aandachtpuntjes voor volgend jaar (het mag niet meer samenvallen met de Grote Prijs in Paradiso, dankjewel René) maar de iedereen riep: tot volgend jaar! Dat zal er dus wel van komen. Evenals dat standbeeld voor René.

Oh ja, voor de geïnteresseerden die vroegen om de foto's van mij in het trouwpak van mijn opa: die zijn jammerlijk mislukt.

Van Swelmen over boetes!

“Van Swelmen”
“Dag, met Wieldraaijer van Bibliotheekblad. Bel ik gelegen?”
“Dag meneer Wieldraaijer. Ja hoor, ik kan wel even tijd maken. Als directeur van onze vooruitstrevende bibliotheek in Oppendam ben ik natuurlijk altijd druk. Maar voor Bibliotheekblad máák ik tijd. “
“Ah, fijn. Wat ik wilde vragen meneer Van Swelmen….”
“Laat me raden, het gaat over geld…..
“Inderdaad meneer van Swelmen. We hebben u een brief gestuurd…
“Nee, niks zeggen Wieldraaijer. En het gaat over boetes?
“Eh… zo zou je het kunnen zeggen meneer Van Swelmen….”
“Tja, u wilt natuurlijk weten wat ik vind van die belachelijke stelling dat de boetes wel afgeschaft kunnen worden! Nou, daar help ik u graag verder mee. Want wat die knul uit Overijssel beweert klopt natuurlijk voor geen meter!”
“Nou eigenlijk, wilde ik… Inderdaad, ik heb zijn site markdeckers.net gevolgd en ik kon zijn redenering wel begrijpen.”
“Ach, meneer Wieldraaijer, u bent geen bibliotheekdirecteur, ik merk het al. Want wij kunnen die inkomsten van boetes natuurlijk nooit missen. Op onze begroting van 5 miljoen euro, prijkt maar liefst 100.000 euri aan boetes. Wie gaat dat betalen als onze klanten dat niet meer doen?”
“Nou ja, kijk, meneer Van Swelmen, Mark Deckers beweert dat klanten liever een paar euro meer contributie betalen dan elke keer aan de balie een boete.”
“Die Deckers heeft makkelijk praten vanaf zijn innovatiestoeltje, Wieldraaijer.”
“Nou, ik geloof dat hij in Zwolle en Deventer ook de abonnementsvoorwaarden heeft bedacht….”
“Wieldraaijer, trap er niet: Deventer en Zwolle zijn niet te vergelijken met andere plaatsen. Daar wonen gewoon andere mensen.”
“Maar, meneer Van Swelmen, zo’n geniale directeur als u, een ton ombuigen voor boetes en u bent de gevierde man.”
“We mogen blij zijn dat we volgend jaar niet meer dan een ton aan bezuinigingen hebben. Ik heb mijn handen echt meer dan vol… En trouwens, die Deckers zegt dat klanten wel netjes de boeken terugbrengen. Nogmaals Wieldraaijer, geloof die losgeslagen toekomstkijker niet! Weet u hoeveel boetekaartjes wij elke week versturen! Allemaal mensen die het niet zo nauw nemen en die we er telkens aan moeten herinneren dat die spullen terug moeten. Het zijn ónze spullen en we moeten ook nog smeken om ze terug te krijgen. Dat is de omgekeerde wereld!”
“Ja, maar meneer Van Swelmen, op het totaal van al uw uitleningen is het natuurlijk maar een kleine minderheid…”
“Minderheid? Minderheid? Hebt u ooit een boete gehad in de bibliotheek meneer Wieldraaijer?”
“Eh, ja, regelmatig, ik ben soms net een dag te laat. Wel aan gedacht om te gaan maar dan net niet gelukt. Het is geen onwil maar soms….”
“Precies, meneer Wieldraaijer, u dus ook! Het is geen minderheid. Bijna al onze klanten hebben wel eens boete. En allemaal zeggen ze dat het “zonde geld” is en dat ze het vervelend vinden en dat het geen onwil is. Maar wij moeten onze klanten gewoon opvoeden. Strak aan de lijn want anders gaan ze aan de haal met ons. Weet u wat het is met klanten? We kunnen niet met ze en we kunnen niet zonder ze. Een soort haat-liefdeverhouding.”
“Nou, nou, meneer Van Swelmen…”
“Niks, Wieldraaijer, aanpakken die gasten. Wat dat betreft zou het van mij veel harder mogen. Klanten die te laat zijn, minachten bibliotheken. Eigenlijk minachten ze met hun te-laat-terugbrengen het cultuurgoed in het algemeen en bibliotheken in het bijzonder. Om heel eerlijk te zijn. Met dat soort mensen heb ik het heel gauw gehad.”
“Maar, meneer Van Swelmen, wat vindt u dan van zijn opmerking dat er kinderen zijn in dit land die van hun ouders niet meer naar de bibliotheek mogen na een aantal keer een hoge boete?”
“Dat is volstrekt terecht. En eigenlijk is het jammer dat de ouders die kinderen de toegang ontzeggen. Eigenlijk zouden bibliotheken dat zelf moeten doen. Kinderen tarten het culturele gezag door keer op keer te laat de boeken terug te brengen. Drie keer te laat? Dan de bibliotheek uit en nooit meer terugkomen. Op de zwarte lijst! Moet je opletten hoe snel ze op tijd zijn. Geen softe aanpak met belonen als je op tijd bent, handhaven die handel!”
“Nou, nou, nou, meneer Van Swelmen…”
“Ik ben er echt helemaal klaar mee, met die snotneus van het platteland…. Verder nog iets Wieldraaijer?”
“Eh, ja eigenlijk wel, waar ik namelijk voor belde…die brief. Maar het ligt wat gevoelig….”
“Kom op, voor de draad ermee, Wieldraaijer.”
“U hebt uw rekening van Bibliotheekblad niet betaald, we hebben u herinnerd en tja mijn boekhouder wilde de incasso gaan inschakelen….”

Zo vervelend zijn die boetes dus...

Bibliotheek zonder boetes? Het kan! Deel 2

Dank, dank, dank

Dat op de eerste plaats. Wat een overweldigende reacties. Voer voor nog heel veel blogposts. Wat opvalt is dat de reacties zonder uitzondering positief zijn. Durven penningmeesters en boekhouders niet te reageren? Of zijn de argumenten voldoende valide?

Ik loop de reacties even langs.

Niet straffen maar belonen

Gerard Bierens reageert dat het leidende principe niet straffen maar belonen moet zijn.

Jos Debeij sprak ik vandaag kort en hij gaf aan dat hij daar de eerste ideeën al voor heeft. Daar wil ik in een volgende post nog eens op terug komen. Er zitten erg leuke ideeën bij. Vooral een beloningssysteem voor kinderen (denk aan iets sparen) zal als een speer werken en zal zelfs leesbevorderend werken. Maar er zijn ook constructies denkbaar dat je minder contributie betaalt als je altijd op tijd bent.

Over straffen gesproken: dat deed mij nog even denken aan het voorval van afgelopen jaar (zie foto). Een vrouw bleek haar boete niet betaald te hebben en werd gearresteerd door de politie. Ze had twee boeken vijf maanden in bezit gehad. U gelooft het niet? Lees het artikel!

Kinderen zijn de dupe

Zowel Hetty Theodora en Steenwijk23 reageren met de opmerking dat ouderavonden met de bibliotheek vergald worden door opmerkingen over het boetesysteem. En dat ouders kenbaar maken dat ze daarom hun kind niet meer naar de bibliotheek sturen. Er zijn dus echt kinderen die niet naar de bibliotheek mogen vanwege die boetes. Daar moeten we ons de ogen voor uit de kop schamen. Daar schieten we dus ons doel voorbij. Op www.scholieren.com kwam ik trouwens een gedateerd poll tegen over: hoe hoog was jouw laatste bibliotheekboete?

Wij durven geen inleverattendering te sturen..... want dat kost ons geld

Gerard Bierens weet te melden dat de inleverattendering niet wordt aangezet omdat dat inkomsten zou kosten. Daar gaat dus ons argument. Bibliotheken die gevangen zitten in hun eigen boetesysteem. We willen er best vanaf maar zijn verslaafd aan de inkomsten. En dus gebeurt het niet. En echt, het gaat "slechts" om een paar procent op de begroting. Een goede directeur moet dit binnen twee jaar boven tafel kunnen krijgen.

Er zijn zelfs nog bibliotheken die nog geld vragen voor online verlengen. Die zat bij mij al in de categorie "10 snelste manieren om je klant kwijt te raken".

De Britse pers

Ria attendeerde ten slotte op de Britse pers die medio vorig jaar al viel over het rumoer in bibliotheken en de boetes. Haar weblog en het artikel van the Guardian zijn lezenswaardig. Nog iemand met contacten bij de Nederlandse pers?

En wat denkt u dat de boetes zelf kosten?

Alfred geeft in de snelste reactie aan dat we eens moeten berekenen wat het innen van al die boetes kost. Denk daarbij aan de betaalautomaten, beveiligde pin-verbindingen, transactiekosten en de formatie die het kost om alle kwartjes en dubbeltjes in kascontroles te tellen. En het meest aardige: stel dat er inderdaad leengeld over die verlengingen moet worden betaald, is het dan niet veel interessanter om nooit meer te verlengen? Ook daar kom ik nog op terug en zal de kosten eens op de achterkant van een sigarendoosje uitrekenen.

Geen boetes, het kan!

Na alle reacties ben ik verder overtuigd dat een bibliotheek zonder boetes kan. Zelfs onze bibliotheekprofessor Frank Huysmans juicht het toe. Dus ja, waar wachten we nog op!