De commissie Brinkman publiceerde enige weken geleden haar rapport: "De volgende editie" De meest bizarre aanbeveling was natuurlijk om per internetaansluiting een belasting te gaan heffen. Dit om onafhankelijke nieuwsgaring mogelijk te maken.
Het rapport van commissie Brinkman bevat echter veel meer dan alleen die aanbeveling. De website is een mooi voorbeeld van hoe je modern je onderzoeksresultaten kunt weergeven. Met veel filmpjes. Eén filmpje wil ik jullie niet onthouden. En dat is een interview met Joris van Lierop, de baas van Nu.nl.
Tja, dat is toch een ontluisterend interview. Joris van Lierop legt kort en krachtig uit hoe het business model op internet werkt: veel massa genereren en daar advertentieinkomsten uit halen. Kranten zijn hun advertenties kwijt geraakt en daardoor drijven ze meer en meer op de abonnementen. Jonge mensen nemen geen krant meer en de oude mensen gaan dood. Simpele business case: kranten houden gewoon op te bestaan.
De kranten huilen krokokdillentranen. Want het zijn commerciële partijen die tot voor kort ook gewoon uit waren op zoveel mogelijk advertentieomzet. Als er genoeg advertentie waren zouden ze de krant gratis weggeven.
Kranten verweren zich nu met de opmerking dat de gratis dagbladen en het internetnieuws slechts korte en vluchtige journalistiek bevat. En de vraag bij beide vragen is: is dat zo en is dat erg?
Ik maak graag de vergelijking met de opkomst van commerciële televisie. Ook toen werd gezegd dat dit geen objectief nieuws op zou leveren. Als ik het nieuws van RTL4 en de NOS naast elkaar zet, zie ik wel enig verschil in presentatie maar niet in inhoud. Maar tussen Telegraaf en Volkskrant proef ik soortgelijke en zo niet grotere verschillen.
Nu.nl is de nummer 1 op internet. Dit overigens naast en nieuwssite als die van NOS. Publiek domein en commercie hebben hier - net als op TV - een plek naast elkaar. Ik vind dat op internet nieuwsgaring voldoende geborgd is. Niet doordat er hele massieve partijen zijn zoals de kranten met een monopoly op alle nieuws. Maar wel in de veelheid van partijen. Daarnaast leveren de nieuwe media ook nieuwe kanalen. De recente onlusten in Iran toonden voor het eerst dat Twitter als primaire nieuwsbron werd gebruikt.
De commissie Brinkman kiest in haar aanbevelingen voor veel politieke oplossingen. Politieke oplossingen voor innovatie, politieke oplossingen voor auteursrecht en politieke oplossingen voor media- en communicatiebeleid. Uiteraard was dat ook hun opdracht maar zwak zijn de uitkomsten wel.
Gerard Driehuis - voormalig hoofdredacteur van HP/De Tijd en uitgever van Twentse Courant/Tubantia - liet enige tijd geleden via LinkedIn weten dat hij bezig is met een boek over het einde van het krantentijdperk. Een manager van een school voor journalistiek meldde mij dat de optimistische verwachtingen zijn dat het aantal krantenabonnementen over tien jaar gehalveerd is. De pessimisten verwachten een decimering. Je kan dus beter bij bibliotheken werken dan bij kranten, getuige deze vooruitzichten.
Kortom: het is al lang vijf voor twaalf geweest voor de kranten. Die moeten heel snel hun bakens verzetten. Wachten op de overheid zou niet mijn strategie zijn. Samenwerken met grote partijen in het publieke domein is een optie evenals allianties en fusies met grote internetpartijen.
Het is wachten op de dag dat Nu.nl PCM gaat overnemen in plaats van andersom. Ik vrees alleen dat Nu.nl liever investeert in een internetpartij.