Het afgelopen weekend was ik even in Den Bosch. Mijn geboortestad. Ik liep weer eens bij de Sint-Jan toen mijn oog getrokken werd naar dit bord: Bellen met de engel.... Bel 0900-SINTJAN om in gesprek te komen met een engel. Volgens mij staat het er al een tijdje maar toch gek: bellen met engelen. Heel modern. Nog even en we appen met de engelen.
Een paar meter verder was naast de Sint Jan een gezellig winterfestival aan de gang: ijsbaantje, glühwein en optreden op een podium. Leuk zitten op een bankje...Gewoon lekker ouderwets... Denk je.
Maar wie goed kijkt, ziet dat de bankjes gemaakt zijn van cv-radiatoren. En jawel, ze zijn verwarmd.
Vroeger hadden alleen monniken die ascetisch leefden contact met engelen, tegenwoordig bellen we ze even. En bij tal van winterfestivals grijpen we terug naar de tijd van Dickens. Maar dan wel met centrale verwarming.
Wij houden van tradities maar wel graag met onze smartphone en verwarming.
maandag 30 december 2013
donderdag 19 december 2013
ETV.nl : 0 docenten en 127.000 studenten : Best practises Leven Lang Leren : 5
Ruim 10 jaar geleden zijn een aantal ROC's gestart met een samenwerking rond educatieve taalprogramma's. Deze ROC's hielpen mensen met het verwerven van de Nederlandse taal. Gewoon via cursussen. Ze vroegen zich af of ze via andere kanalen niet veel meer mensen konden bereiken. Zo ontstond Educatieve Televisie (ETV.nl). AT5, RTV Utrecht en nog wat regionale zenders gingen meedoen. Het ministerie van OCW betaalde mee aan de uitvoering. Een klein bureautje met een paar mensen pakte de uitdaging op.
Van televisie naar internet, van ROC's naar bibliotheken en andere instellingen
Via televisie kwamen ze op internet uit en van ROC's naar een koppeling met Lees en Schrijf. Een mooi medium om mensen wat te leren maar ook om ze zelf te laten oefenen. Zo ontstond Oefenen.nl, een initiatief waar ik op de dag van de Laaggeletterdheid over blogde. Ditmaal ben ik niet geïnteresseerd in het oefenmateriaal zelf maar in de aanpak van dit kleine bedrijfje: ETV.nl Ik spreek hierover met Anne-Lies Schrijvers, één van de medewerkers.
Eén van de grote voorbeelden voor ETV.nl is het Ierse Read Write Now. Een leuk voorbeeld inderdaad van een kleine professionele organisatie die samenwerkt met vele professionele en vrijwilligers-organisaties. Alles is erop gericht om mensen met zo min mogelijk drempels de taal te laten leren. Gratis cursussen, oefenmateriaal, een bellijn en een portal. Alle kanalen open om te ondersteunen rond taal. Waarom? Omdat taal de wereld letterlijk en figuurlijk voor je opent!
ETV.nl werkt dus met een kleine staf: een paar personen. Passen met gemak op een foto. Programma's worden vaak door externe medewerkers gemaakt en bijna altijd met projectsubsidie. Er is een portaal en daar staan oefenprogramma's. ETV faciliteerde in 2012 127.000 nieuwe gebruikers van de site. Wie denkt dat dat allemaal nieuwkomers in Nederlands zijn vergist zich: 82% van de gebruikers van ETV.nl is Nederlander, het merendeel onder de 30 en het overgrote deel is gewoon aan het werk. Om maar een paar vooroordelen weg te nemen.
Faciliteren van burgers en instellingen
Als ik Anne-Lies hoor praten, hoor ik haar telkens praten over het faciliteren van burgers en instellingen. Faciliteren: want ETV.nl alleen kan niet genoeg. De programma's die zij aanbieden moeten eigenlijk op lokaal niveau worden ingebed. Er moeten mensen om cursisten heen staan die hen verder kunnen helpen: fysiek of digitaal. Dat kan een bibliotheek doen maar ook een buurthuis of een ROC. Wie het gebruikt maakt dus eigenlijk niet uit, als het maar gebruikt wordt.
ETV.nl doet waar zij goed in zijn: oefenmateriaal aanbieden, de samenleving moet doen waar zij goed in is: dat burgers elkaar professioneel of vrijwillig verder helpen. ETV.nl is hiermee een onmisbare bouwsteen geworden voor veel bibliotheken maar ook voor bijvoorbeeld veel Sociale werkplaatsen.
Tegelijkertijd is de basis smal voor ETV.nl: wie betaalt de onzichtbare ondersteuner? Tot op heden is het een gemixte financiering: een deel ministerie van OCW (via wat verschillende kanalen) en deels een licentiemodel (bijvoorbeeld via de inkoopcommissie VOB).
Tips en succesfactoren
Wat kunnen bibliotheken leren van ETV.nl? Op de eerste plaats dat er partijen zijn die bibliotheken goed kunnen gebruiken voor 'blended learning', een deel via internet leren en een deel via live-contact of via groepen.
Op de tweede plaats is het leuk om te zien hoe een instelling zich faciliterend kan opstellen. Dat kan een bibliotheek ook doen naar de samenleving: wij kunnen onze faciliteiten beschikbaar stellen en anderen uitnodigen om het te gebruiken. Daarmee zou je wel eens meer kunnen bereiken dan alles zelf organiseren.
En tot slot is de belangrijkste tip van ETV.nl: bibliotheken kunnen nog veel meer rendement halen uit.... televisie. Ja, dat was een tip die u niet verwachtte van een instelling die tegenwoordig grotendeels via internet werkt. Maar de gedachte van Anne-Lies is vrij eenvoudig: regionale televisie heeft een groot bereik en ETV.nl heeft legio TV-programma's rond educatieve thema's. Daar zou je vervolgens als bibliotheken heel goed samen programma's om heen kunnen organiseren. Het is overigens ook aardig om eens even te kijken op het Youtube-kanaal van ETV.nl
ETV.nl is voor mij inderdaad een best practise: professioneel waar het moet, de samenleving zelf aan zet waar het kan.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
maandag 16 december 2013
Brandstof : denkstation voor alledaagse vraagstukken : Best practises Leven Lang Leren : 4
Brandstof, is een denkstation. Geen tankstation maar een denkstation. Een denkstation dat lichtvoetig de diepte zoekt op alledaagse vraagstukken. Ja, leest u die zin nog maar eens over. Die is mooi he! Bijna net zo mooi als de slagzin van Skillshare: the future belongs to the curious.
In een oude Volvo over de de A13
Brandstof is een klein bureau dat zich inzet voor meer denkwerk in de samenleving. Dat doen ze door filosofische vraagstukken terug te brengen tot ontwikkelingen in je eigen leven. Ik spreek Laurens Knoop, één van de initiatiefnemers van Brandstof.
Dat gesprek vindt overigens plaats achterin een oude Volvo 850, zoevend over de A13 en A4. Voorin twee hippe jonge knapen die er toevallig ook moesten zijn. En op de achterbank zit ik met Laurens Knoop. Een jaar jonger dan ik, zijn baan opgegeven als management consultant en gestart met Brandstof.
Broodje filosofie
We komen net terug van een filosofisch gesprek met TU-studenten in Delft waar Brandstof een broodje filosofie aanbood aan deze studenten. Een broodje samen met filosoof Peter-Paul Verbeek over de grens tussen mens en techniek. Waar houdt de vrije wil op en neemt techniek het over en andersom?
Van management consultant naar filosofisch entertainment
Laurens vertelt me hoe hij met Brandstof begon. Over hoe hij werkte als management consultant en op een gegeven moment het roer omgooide. Nee, geen mid-life-crisis maar de overtuiging dat mensen gelukkiger kunnen worden met meer reflectie en meer denkwerk.
"Mensen moeten steeds vaker keuzes maken. Hoe maak je die keuzes? En steeds vaker zie je dat als je die keuzes niet maakt, dat anderen, de maatschappij of computers die keus voor je maken. Met andere woorden, wie sturing wil geven aan zijn leven doet er goed aan om veel na te denken. Anders wordt er voor je gedacht."
En zo begon Laurens Brandstof. Om mensen zelf het stuur te laten houden in hun leven. Brandstof organiseert heel veel verschillende dingen en daarin toont Laurens zich met zijn netwerk ook een absoluut filosofisch ondernemer: een filosofisch programma op Lowlands, een lezingenserie met NRC, een spectaculair denkfestival in de Beurs van Berlage en radio- en tv-programma's met Human. En volgens Laurens: "Altijd zo, dat het mensen boeit. In alles wat je doet, draait het om kwaliteit."
Geen subsidie en hoe doen ze dat?
Hun doelgroep zit niet aan de onderkant van de samenleving. Men mikt op studenten en op mensen die midden in het spitsuur van het leven zitten. Deelname mag best wat geld kosten, als het maar goed is. Als het niet boeit, wordt het nooit wat.
Overigens doet Brandstof dit allemaal zonder een cent subsidie. Dat is dan ook geen vetpot maar het lukt. Door het geven van colleges, wat samenwerking met educatieve instellingen, door het uitgeven van boeken en door het geven van workshops aan bedrijven.
School of Life
Brandstof lijkt in zijn opzet op de School of Life van Alain de Botton. Daar is dan ook regelmatig contact mee en misschien dat die samenwerking op termijn ook nog wel verder zal gaan. Beide organisaties bepleiten dat filosofie weer gewoon onderdeel moet worden van onze samenleving (zie ook de boodschap van Alain de Botton).
Link met bibliotheken
Wat mij betreft zou Brandstof een prima partner voor bibliotheken kunnen zijn bij het invullen van een filosofisch programma. Leg het bijvoorbeeld naast een programma als Literatuur Late Night van de bibliotheek in Den Haag. Daar zou Brandstof prima een filosofische variant van kunnen organiseren. Wie geïnteresseerd is mag zich melden bij mij.
Energie, energie, energie
De tips van Laurens blijven: zorg dat het niet te kneuterig wordt, zorg voor kwaliteit.
Mijn conclusie is dat je mensen als Laurens nodig hebt om die kwaliteit te maken. Mensen met een netwerk en ondernemerschap. Mensen die alsmaar kansen blijven zien.
Laurens doet dat niet alleen. Hij doet dat samen met die jonge gasten die voorin die Volvo zaten. En als er iets is wat deze mensen uitstraalden, dan was het wel dat ze dit werk met ontzettend veel plezier doen. Met passie zo u wilt, met een missie. Overal nog foldertjes achterlatend, iedereen aanspreken en overal contacten leggen.
En mensen die dus ook telkens keuzes moeten maken.Wat doen we wel, wat doen we niet. En daar dan weer over nadenken.... En zo is het cirkeltje rond. Daar kunt u wel wat Brandstof bij gebruiken.
Ook werken met Brandstof? Laat rustig een berichtje achter, ik breng u graag in contact.
Voor een compleet media-overzicht rond Brandstof, klik hier.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
In een oude Volvo over de de A13
Brandstof is een klein bureau dat zich inzet voor meer denkwerk in de samenleving. Dat doen ze door filosofische vraagstukken terug te brengen tot ontwikkelingen in je eigen leven. Ik spreek Laurens Knoop, één van de initiatiefnemers van Brandstof.
Dat gesprek vindt overigens plaats achterin een oude Volvo 850, zoevend over de A13 en A4. Voorin twee hippe jonge knapen die er toevallig ook moesten zijn. En op de achterbank zit ik met Laurens Knoop. Een jaar jonger dan ik, zijn baan opgegeven als management consultant en gestart met Brandstof.
Broodje filosofie
We komen net terug van een filosofisch gesprek met TU-studenten in Delft waar Brandstof een broodje filosofie aanbood aan deze studenten. Een broodje samen met filosoof Peter-Paul Verbeek over de grens tussen mens en techniek. Waar houdt de vrije wil op en neemt techniek het over en andersom?
Van management consultant naar filosofisch entertainment
Laurens vertelt me hoe hij met Brandstof begon. Over hoe hij werkte als management consultant en op een gegeven moment het roer omgooide. Nee, geen mid-life-crisis maar de overtuiging dat mensen gelukkiger kunnen worden met meer reflectie en meer denkwerk.
"Mensen moeten steeds vaker keuzes maken. Hoe maak je die keuzes? En steeds vaker zie je dat als je die keuzes niet maakt, dat anderen, de maatschappij of computers die keus voor je maken. Met andere woorden, wie sturing wil geven aan zijn leven doet er goed aan om veel na te denken. Anders wordt er voor je gedacht."
En zo begon Laurens Brandstof. Om mensen zelf het stuur te laten houden in hun leven. Brandstof organiseert heel veel verschillende dingen en daarin toont Laurens zich met zijn netwerk ook een absoluut filosofisch ondernemer: een filosofisch programma op Lowlands, een lezingenserie met NRC, een spectaculair denkfestival in de Beurs van Berlage en radio- en tv-programma's met Human. En volgens Laurens: "Altijd zo, dat het mensen boeit. In alles wat je doet, draait het om kwaliteit."
Geen subsidie en hoe doen ze dat?
Hun doelgroep zit niet aan de onderkant van de samenleving. Men mikt op studenten en op mensen die midden in het spitsuur van het leven zitten. Deelname mag best wat geld kosten, als het maar goed is. Als het niet boeit, wordt het nooit wat.
Overigens doet Brandstof dit allemaal zonder een cent subsidie. Dat is dan ook geen vetpot maar het lukt. Door het geven van colleges, wat samenwerking met educatieve instellingen, door het uitgeven van boeken en door het geven van workshops aan bedrijven.
School of Life
Brandstof lijkt in zijn opzet op de School of Life van Alain de Botton. Daar is dan ook regelmatig contact mee en misschien dat die samenwerking op termijn ook nog wel verder zal gaan. Beide organisaties bepleiten dat filosofie weer gewoon onderdeel moet worden van onze samenleving (zie ook de boodschap van Alain de Botton).
Link met bibliotheken
Wat mij betreft zou Brandstof een prima partner voor bibliotheken kunnen zijn bij het invullen van een filosofisch programma. Leg het bijvoorbeeld naast een programma als Literatuur Late Night van de bibliotheek in Den Haag. Daar zou Brandstof prima een filosofische variant van kunnen organiseren. Wie geïnteresseerd is mag zich melden bij mij.
Energie, energie, energie
De tips van Laurens blijven: zorg dat het niet te kneuterig wordt, zorg voor kwaliteit.
Mijn conclusie is dat je mensen als Laurens nodig hebt om die kwaliteit te maken. Mensen met een netwerk en ondernemerschap. Mensen die alsmaar kansen blijven zien.
Laurens doet dat niet alleen. Hij doet dat samen met die jonge gasten die voorin die Volvo zaten. En als er iets is wat deze mensen uitstraalden, dan was het wel dat ze dit werk met ontzettend veel plezier doen. Met passie zo u wilt, met een missie. Overal nog foldertjes achterlatend, iedereen aanspreken en overal contacten leggen.
En mensen die dus ook telkens keuzes moeten maken.Wat doen we wel, wat doen we niet. En daar dan weer over nadenken.... En zo is het cirkeltje rond. Daar kunt u wel wat Brandstof bij gebruiken.
Ook werken met Brandstof? Laat rustig een berichtje achter, ik breng u graag in contact.
Voor een compleet media-overzicht rond Brandstof, klik hier.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
zaterdag 14 december 2013
donderdag 12 december 2013
Katten en boeken.... goede combinatie?
Ik heb niet veel met katten, ik geef het maar eerlijk toe. Hoewel katten weer beter te verdragen zijn voor mij dan honden. Maar goed, als je eenmaal een kat hebt en je hebt boeken, dan is dit wel weer een leuke oplossing.
dinsdag 10 december 2013
Vier feiten om van te schrikken en één om je een beetje aan te warmen...
Ruim drie jaar geleden publiceerde ik: Vijf feiten om van te schrikken. Laten we zeggen dat het een wake-up call voor de branche was met CBS-cijfers over 1999-2009.
Deze week kwamen de nieuwe cijfers van het CBS binnen over bibliotheken. Bijgewerkt tot en met 2012. En ik geef u opnieuw een wake-up call met vijf feiten om van te schrikken.
Feit 1: Uitleningen -40%
In 1999 hadden bibliotheken nog 158 miljoen uitleningen. In 2013 nog 92 miljoen. Een daling van ruim 40% en we zakken definitief onder de 100 miljoen.
Feit 2: Uitleningen non-fictie -60%
Binnen de uitleningen is de non-fictie de absolute bloeder: -60%. Van 26 miljoen uitleningen naar 10 miljoen.Drie jaar geleden stond de teller op -54%. De terugloop zet onverminderd door.
Zijn mensen minder nieuwsgierig geworden? Nee, dat weet u ook. Mensen halen tegenwoordig hun informatie ergens anders vandaan.
Feit 3: Volwassen leden -23%
In 1999 kenden de bibliotheken 2,2 miljoen volwassen leden. In 2012 zijn dat er nog 1,7 miljoen. Er is afscheid genomen van een half miljoen volwassen gebruikers. Bijna een kwart van het volwassen ledenbestand.
Feit 4: Huisvestingskosten +97%
In 1999 betalen bibliotheken gezamenlijk 66 miljoen aan huisvesting, in 2012 is dat inmiddels ruim 130 miljoen euro geworden. En daarmee is het aandeel huisvestingslasten verdubbeld. Hoe kan dat, terwijl iedereen het gevoel heeft dat het aantal vestigingen afneemt.
Ik zie daarbij drie ontwikkelingen. De eerste is dat ik zelf meegemaakt dat veel gemeenten lage maatschappelijke huurprijzen hebben losgelaten en daarvoor marktconforme tarieven in de plaats hebben gezet. Op de tweede plaats is dit deels een indexeringskwestie (3% huurstijging per jaar verklaart de helft van de stijging) en deels zal dit komen door nieuwe bibliotheken die her en der gebouwd zijn waar nieuwe gebouwen duurder waren dan oude gebouwen.
Feit 5: Jeudgleden +8,5%
Ach Deckers, is er dan niks positiefs te ontdekken aan de statistieken? Toch wel. De jeugdleden stijgen. Heel langzaam klimt het aantal in deze groep. Van 2 miljoen in 1999 naar 2,2 miljoen in 2012. En ik heb het vermoeden dat met alle inspanningen rondom de Bibliotheek op School dit aantal nog wel gaat stijgen.
Wake-up-call
In 2010 gaf ik een wake-up-call. In 2013 kan ik hem herhalen. Er valt veel over te zeggen maar overduidelijk is dat bibliotheken de bakens flink moeten verzetten. Van schatkamer met uitleningen naar werkplaatsenen ontmoetingsplaatsen van ontplooiïng. En voor de directeuren: hoeveel procent van uw gemeenschapsgeld zet u op dit moment in, in de omvorming naar die nieuwe functies? En is het genoeg?
Ik vind het overigens onbegrijpelijk dat bezoekersaantallen niet in deze statistiek zitten. Dat lijkt me echt een gemis. Ik denk namelijk dat die een tegengestelde ontwikkeling laten zien: van stijging.
Het CBS schudt ons opnieuw wakker. Overigens blijf ik onverminderd positief over het bibliotheekwerk. Ik denk namelijk dat het CBS het vergrootglas legt op de 'oude' functies van de bibliotheek. Aan de branche is het nu - aan ons dus - om te laten zien wat die nieuwe functies zijn. Wat mij betreft zorgen de leden van VOB ervoor dat er volgend ook andere cijfers door het CBS getoond gaan worden.
Zo, genoeg gesomberd. Schrijf ik nu weer een jaar lang over die nieuwe functies. Stay tuned
Voor wie alle cijfers van het CBS wil, die vind je hier. Wie mijn excelberekeningen wil hebben inclusief afbeeldingen, kan contact met mij zoeken.
Deze week kwamen de nieuwe cijfers van het CBS binnen over bibliotheken. Bijgewerkt tot en met 2012. En ik geef u opnieuw een wake-up call met vijf feiten om van te schrikken.
Feit 1: Uitleningen -40%
In 1999 hadden bibliotheken nog 158 miljoen uitleningen. In 2013 nog 92 miljoen. Een daling van ruim 40% en we zakken definitief onder de 100 miljoen.
Feit 2: Uitleningen non-fictie -60%
Binnen de uitleningen is de non-fictie de absolute bloeder: -60%. Van 26 miljoen uitleningen naar 10 miljoen.Drie jaar geleden stond de teller op -54%. De terugloop zet onverminderd door.
Zijn mensen minder nieuwsgierig geworden? Nee, dat weet u ook. Mensen halen tegenwoordig hun informatie ergens anders vandaan.
Feit 3: Volwassen leden -23%
In 1999 kenden de bibliotheken 2,2 miljoen volwassen leden. In 2012 zijn dat er nog 1,7 miljoen. Er is afscheid genomen van een half miljoen volwassen gebruikers. Bijna een kwart van het volwassen ledenbestand.
Feit 4: Huisvestingskosten +97%
In 1999 betalen bibliotheken gezamenlijk 66 miljoen aan huisvesting, in 2012 is dat inmiddels ruim 130 miljoen euro geworden. En daarmee is het aandeel huisvestingslasten verdubbeld. Hoe kan dat, terwijl iedereen het gevoel heeft dat het aantal vestigingen afneemt.
Ik zie daarbij drie ontwikkelingen. De eerste is dat ik zelf meegemaakt dat veel gemeenten lage maatschappelijke huurprijzen hebben losgelaten en daarvoor marktconforme tarieven in de plaats hebben gezet. Op de tweede plaats is dit deels een indexeringskwestie (3% huurstijging per jaar verklaart de helft van de stijging) en deels zal dit komen door nieuwe bibliotheken die her en der gebouwd zijn waar nieuwe gebouwen duurder waren dan oude gebouwen.
Feit 5: Jeudgleden +8,5%
Ach Deckers, is er dan niks positiefs te ontdekken aan de statistieken? Toch wel. De jeugdleden stijgen. Heel langzaam klimt het aantal in deze groep. Van 2 miljoen in 1999 naar 2,2 miljoen in 2012. En ik heb het vermoeden dat met alle inspanningen rondom de Bibliotheek op School dit aantal nog wel gaat stijgen.
Wake-up-call
In 2010 gaf ik een wake-up-call. In 2013 kan ik hem herhalen. Er valt veel over te zeggen maar overduidelijk is dat bibliotheken de bakens flink moeten verzetten. Van schatkamer met uitleningen naar werkplaatsenen ontmoetingsplaatsen van ontplooiïng. En voor de directeuren: hoeveel procent van uw gemeenschapsgeld zet u op dit moment in, in de omvorming naar die nieuwe functies? En is het genoeg?
Ik vind het overigens onbegrijpelijk dat bezoekersaantallen niet in deze statistiek zitten. Dat lijkt me echt een gemis. Ik denk namelijk dat die een tegengestelde ontwikkeling laten zien: van stijging.
Het CBS schudt ons opnieuw wakker. Overigens blijf ik onverminderd positief over het bibliotheekwerk. Ik denk namelijk dat het CBS het vergrootglas legt op de 'oude' functies van de bibliotheek. Aan de branche is het nu - aan ons dus - om te laten zien wat die nieuwe functies zijn. Wat mij betreft zorgen de leden van VOB ervoor dat er volgend ook andere cijfers door het CBS getoond gaan worden.
Zo, genoeg gesomberd. Schrijf ik nu weer een jaar lang over die nieuwe functies. Stay tuned
Voor wie alle cijfers van het CBS wil, die vind je hier. Wie mijn excelberekeningen wil hebben inclusief afbeeldingen, kan contact met mij zoeken.
maandag 9 december 2013
Gêf 't Dûr van de Bierbliotheek : Best Practise Leven Lang Leren : 3
Ja, ik hoor u denken: leuk hoor al die initiatieven rond een Leven Lang Leren: maar toch vooral voor steden. En dan het liefst steden zoals Londen, Parijs en Amsterdam. Dus Deckers, dream on, met die initiatieven van je.
Dus ditmaal een charmant initiatief uit een paar Brabantse dorpjes: Vierlingsbeek, Groeningen, Maashees, Holthees, Vortum en Mullem. Het heet: Gêf 't Dûr. Voor die dialectische analfabeten uit de steden: Geef het door.
Gêf 't Dûr is om met hun website zelf te spreken:
"een talentdoorgeefprogramma waarin aanbieders uit eigen dorp workshops verzorgen voor deelnemers uit eigen dorp. Met dit project willen we talenten een podium geven, aanbieders met elkaar verbinden en inkomsten genereren voor Bibliobeek. Het programma is bestemd voor inwoners uit Vierlingsbeek, Groeningen, Maashees, Holthees en Vortum Mullem. Men kan kiezen uit allerlei uitdagende, sportieve en creatieve activiteiten. Voor elk wat wils! En lekker dichtbij!"
Programma
Het programma is leuk en laagdrempelig. Het kan gaan om programma's rond bewegen of sociale media. Maar ook een programma als 'Beek aan toffel' waarbij Beekenaren, voor elkaar koken en bij elkaar aan tafel schuiven. Dat is natuurlijk leerzaam en gezellig.
Kenmerk van het programma is dat het voor en door mensen uit Vierlingsbeek is. Het is dus heel nadrukkelijk een programma dat door de bewoners van de dorpen zelf draaiende wordt gehouden.
Lisette Verploegen, initiatiefnemer van Gêf 't Dûr, meldde me dat zij het programa gestart is rond vier thema's en daar kartrekkers bij heeft gezocht: Ellen Smits, Petra Denen, Marion Reefs en Luc de Bruijn. Zij hebben zorgen voor de programma's en zorgen ook dat het zich doortontwikkeld.
Voor elke activiteit wordt een klein bedrag gevraagd en een groot deel van de opbrengst gaat naar de bibliotheek in Vierlingsbeek.
Ook jongeren worden betrokken bij de programmering in zogeheten kampvuursessies: daar wordt hen gevraagd wat ze graag willen organiseren.
Uit nood geboren
Joop Verbeeten legde me uit dat het ook wel een beetje uit nood geboren is. Een paar jaar geleden besloot de gemeente te bezuinigen op het bibliotheekwerk. De consequentie daarvan was dat de bibliotheek in Vierlingsbeek gesloten werd. Bibliotheekblad berichtte daar destijds ook over. Joop was één van de mensen die toen in actie kwam.
De burgers van Vierlingsbeek hebben vervolgens via burgerinitiatief open gehouden. Er kwam een stichting Bibliotheek Vierlingsbeek die nu volledig met vrijwilligers de bibliotheek runt.
De opbrengsten van de activiteiten gaan naar de bibliotheek waar de lopende kosten van het bibliotheekwerk weer uit betaald kan worden.
Bier Cantus
Eén van de grootste activiteiten van de bibliotheek is de jaarlijkse Bier Cantus. Overigens één van de ideeën die uit bovenstaande kampvuursessies kwam.
Om ook hier weer de site te citeren:
"Na de eerste editie van vorig jaar was iedereen het erover eens: De eerste Bèkse Biercantus was een groot succes! Ongeveer 350 gasten genoten van het gezang, de drank, de sfeer en van het samenzijn van jong en oud. velen spraken al over een nieuwe traditie in Vierlingsbeek.
De deelnemers van een biercantus zitten op bierbanken aan biertafels. Iedereen krijgt een eigen liederenbundel, zodat iedereen met elk nummer voluit mee kan zingen. Drank wordt tijdens een biercantus niet per glas geserveerd, maar per gieter per groep. Iedere deelnemer krijgt wel een glas en kan dus vanuit de gieter zijn biertje schenken. Behalve bier zullen er ook gieters halfom en wijn verkocht worden. Op verzoek van vele dames zullen we ook rosébier schenken deze avond.
Alle winst van deze avond zal naar de Bibliobeek gaan."
Kijk, is dat niet mooi? Ik hou wel van dit soort mooie dorpsinitiatieven. Niet altijd dat hoogdravende maar ook gewoon dicht bij burgers. Mocht er weer een BibliotheekTweedaagse komen, dan weet ik nu een zeer geschikte locatie: de Bier Cantus van Vierlingsbeek!
Bibliobeek heeft dus eigenlijk een bibliotheek die (bijna) zonder subsidie draait. De inkomsten komen uit allerlei activiteiten en tientjes leden.
Gêf 't Dûr is een mooi voorbeeld van laagdrempelig burgerinitiatief. Kern van het succes zijn denk ik een paar goede trekkers in het dorp en het gezamenlijke goede doel (behoud van de bibliotheek) speelt ook een belangrijke rol. Waar een klein dorp (2.500 inwoners) groot in kan zijn. Petje af voor Vierlingsbeek!
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
vrijdag 6 december 2013
Werken bij de bibliotheek..... volgens Monty Python
Na al die serieuze blogjes, nu weer gewoon een vette lach. Monty Python doet het selectieproces voor een bibliothecaris... Mocht u denken: 'Waarom lijkt mijn collega toch zoveel op een aap?", dan weet u na dit filmpje het antwoord!
donderdag 5 december 2013
SIOB-rapport 'Leerfunctie van de Bibliotheken in beeld'
Niet alles wat nieuw is, is waar en niet alles wat waar is, is nieuw. Met die woorden moet je soms ook maar eens naar innovatie kijken. En deze week liep ik, ik in het kader van mijn opdracht voor een Leven Lang leren, tegen een oud onderzoek aan. Nou ja, oud, uit 2010: 'De leerfunctie van de Bibliotheken in Beeld'. Een rapport dat is gestart door de VOB en dat is afgerond door het SIOB en dus uitgevoerd in die turbulente periode van ontvlechting.
En mijn excuses, het is een wat langer blogje geworden. Haal even koffie zou ik zeggen, en lees even rustig mee.
Inhoud
Het onderzoek is een inventarisatie bij openbare bibliotheken naar faciliteiten die zij bieden rondom leren. 56% van alle bibliotheken heeft meegedaan en het biedt volgens een mooi beeld van hoe het rond 2010 voor stond. Laten we nog eens even door de uitkomsten lopen.
Hardware - faciliteiten
Het onderzoek vraagt zowel naar faciliteiten (hardware) als naar de speciale scholingsprogramma's (software) als naar samenwerkingspartners.
In bovenstaande tabel wordt aangegeven over welke faciliteiten men beschikt Ik denk dat we in drie jaar tijd die het onderzoek oud is, iets opgeschoven zullen zijn in het aanbieden van rustige studie- of werkplekken. Opvallend vind ik dat meer dan 20% van de bibliotheken geen aparte cursus of ontvangstruimte heeft. Wie wat door zoekt in het het onderzoek ziet dat het dan met name kleinere bibliotheken betreft. Die zullen in veel gevallen ruimtes hiervoor multifunctioneel inzetten. Maar doordat kleine bibliotheken steeds vaker onbemand en ruimer open gaan, kon hier nog wel eens wat extra behoefte ontstaan.
Waar ik wel benieuwd naar ben: welke bibliotheek heeft deze faciliteiten het beste op orde? Weet iemand dat? Lijkt me leuk om te zien.
Software - programmering en aanbod
Het onderzoek heeft vervolgens gekeken waar welke cursussen worden gegeven. Dat levert het onderstaande beeld op.
We zijn dus sterk in internetcursussen, leeskringen en schrijvers. Van dit aanbod val ik nog niet echt achterover. Dit is wel een beetje het geijkte rijtje. Iets meer dan 20% doet iets aan talencursussen en iets meer dan 40% doet wel eens iets aan literaire cursussen. Het onderzoek gaat nog wat verder over de frequenties van deze cursussen. Om wat gemiddeldes te geven: één keer per week een internetcursus, één keer per kwartaal een schrijver.
Wat ik nog aardig vond was dat men ook nog keek naar de kosten voor gebruikers voor deze activiteiten.
De helft van de internetcursussen is niet gratis en 20% is wel gratis. Waar die laatste 30% is, is mij een raadsel. Zou er een optie 'soms gratis, soms niet' zijn geweest? Het doet er ook niet zo veel toe. Wat het inzichtelijk maakt is dat je verschillend tegen die prijs aan kunt kijken: gratis voor iedereen, gratis voor kinderen, gratis voor leden of juist iedereen betalen.
Samenwerkingspartners
Bij samenwerkingspartners is dit het eerste plaatje.
Dat is wel bijzonder. tot op dit punt in het onderzoeksrapport zijn kinderen nog niet genoemd. Hier blijkt plotseling dat we voor die leerfunctie eigenlijk juist heel veel doen voor kinderen. Niet zozeer in de fysieke vestigingen maar juist heel erg op de scholen en samen met scholen. Ontwikkelingen als de Bibliotheek op School kunnen we dus gewoon onder een Leven Lang Leren scharen.
Maar als we nou eens buiten die onderwijsinstellingen kijken? Wat zien we dan?
Om eerlijk te zijn: van dit lijstje wordt ik niet echt warm. Dit is wel erg traditioneel. SeniorWeb is misschien nog de meest speciale omdat hier sprake is van samenwerking met een vrijwilligersorganisatie. Volgens mij is hier wel helder dat bibliotheken nog veel meer rendement moeten halen uit samenwerking met meer en andere partners dan die hier staan: denk aan co-creatie met burgers, denk aan samenwerking met wijken of met leerkringen. Deze vormen van samenwerking zullen bepalend zijn voor de wijze waarop we onze leerfunctie verankeren in de samenleving.
Voor de goede orde: het rapport laat nog een aantal samenwerkingsgebieden zien maar de uitkomsten zijn vergelijkbaar met hierboven.
Conclusies en aanbevelingen
Een leuk onderzoek maar de conclusies en aanbevelingen die volgen zijn mager en zijn niet ingebed in een visie. Eigenlijk is het niet meer dan een lang lijstje met wat tips. Tja, dat bibliotheken betere faciliteiten kunnen aanbieden en misschien wat meer programma's vind ik wel erg voor de hand liggen.
Een belangrijke conclusie die men nog trekt is dat veel van de goede voorbeelden - die geanonimiseerd genoemd worden - vooral een succes zijn door gedreven bibliotheekmedewerkers. Zonder die medewerker met passie en ondernemerschap was het nooit een succes geworden. Ik denk dat we dat met zijn allen herkennen. En het verhaal van Volksuniversiteit in Groningen, liet dat ook wel zien.
Voor mij is een belangrijk leerpunt dat we daarnaast veel creatiever moeten zijn met onze samenwerkingspartners. Meer co-creatie met burgers a la Skillshare en burgerkracht faciliteren met de spullen die de bibliotheek heeft: lokaaltjes, studieplekken, enthousiast ondernemerschap en... collectie. Maar misschien is de opkomst van die co-creatie de afgelopen drie jaar ook wel veel sterker geworden en kon je dat toen (onderzoek in 2009, publicatie 2010) ook nog niet goed zeggen.
Tot slot was voor mij dit onderzoek weer even een eye-opener dat we ook nog zoveel voor kinderen doen. Wat mij nog even brengt bij de vraag: wie heeft ervaring met een breed cursusaanbod voor kinderen?
En voor het SIOB: ik heb 'm niet gevonden maar een stevige visie op dit onderwerp zou niet verkeerd zijn. Het lijstje losse aanbevelingen onder dit rapport kan echt beter. En ik denk dat de branche in 2013 daar wel aan toe is, getuige de conclusies van weer een ander onderzoeksrapport van het SIOB: de innovatie-denkmiddagen.
Ik citeer:
"Vrij breed gedeeld is onder de innovatiedeskundigen de mening dat de uitleen van boeken, als middel om het doel van persoonlijke ontwikkeling van burgers dichterbij te brengen, op termijn minder centraal zal staan. Hooguit verschillen de inschattingen over de termijn waarop dat het geval zal zijn. Het accent in de ideeën over bibliotheekinnovatie lag bijgevolg op de transitie naar een ander soort bibliotheek: een bibliotheek als platform die er in mindere mate is met een collectie voor de burger, en in toenemende mate met de burger samen aan de slag gaat om kennis en creativiteit tot ontwikkeling te laten komen."
Waarvan akte. Aan de slag! Dank voor u tijd trouwens.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
En mijn excuses, het is een wat langer blogje geworden. Haal even koffie zou ik zeggen, en lees even rustig mee.
Inhoud
Het onderzoek is een inventarisatie bij openbare bibliotheken naar faciliteiten die zij bieden rondom leren. 56% van alle bibliotheken heeft meegedaan en het biedt volgens een mooi beeld van hoe het rond 2010 voor stond. Laten we nog eens even door de uitkomsten lopen.
Hardware - faciliteiten
Het onderzoek vraagt zowel naar faciliteiten (hardware) als naar de speciale scholingsprogramma's (software) als naar samenwerkingspartners.
In bovenstaande tabel wordt aangegeven over welke faciliteiten men beschikt Ik denk dat we in drie jaar tijd die het onderzoek oud is, iets opgeschoven zullen zijn in het aanbieden van rustige studie- of werkplekken. Opvallend vind ik dat meer dan 20% van de bibliotheken geen aparte cursus of ontvangstruimte heeft. Wie wat door zoekt in het het onderzoek ziet dat het dan met name kleinere bibliotheken betreft. Die zullen in veel gevallen ruimtes hiervoor multifunctioneel inzetten. Maar doordat kleine bibliotheken steeds vaker onbemand en ruimer open gaan, kon hier nog wel eens wat extra behoefte ontstaan.
Waar ik wel benieuwd naar ben: welke bibliotheek heeft deze faciliteiten het beste op orde? Weet iemand dat? Lijkt me leuk om te zien.
Software - programmering en aanbod
Het onderzoek heeft vervolgens gekeken waar welke cursussen worden gegeven. Dat levert het onderstaande beeld op.
We zijn dus sterk in internetcursussen, leeskringen en schrijvers. Van dit aanbod val ik nog niet echt achterover. Dit is wel een beetje het geijkte rijtje. Iets meer dan 20% doet iets aan talencursussen en iets meer dan 40% doet wel eens iets aan literaire cursussen. Het onderzoek gaat nog wat verder over de frequenties van deze cursussen. Om wat gemiddeldes te geven: één keer per week een internetcursus, één keer per kwartaal een schrijver.
Wat ik nog aardig vond was dat men ook nog keek naar de kosten voor gebruikers voor deze activiteiten.
De helft van de internetcursussen is niet gratis en 20% is wel gratis. Waar die laatste 30% is, is mij een raadsel. Zou er een optie 'soms gratis, soms niet' zijn geweest? Het doet er ook niet zo veel toe. Wat het inzichtelijk maakt is dat je verschillend tegen die prijs aan kunt kijken: gratis voor iedereen, gratis voor kinderen, gratis voor leden of juist iedereen betalen.
Samenwerkingspartners
Bij samenwerkingspartners is dit het eerste plaatje.
Dat is wel bijzonder. tot op dit punt in het onderzoeksrapport zijn kinderen nog niet genoemd. Hier blijkt plotseling dat we voor die leerfunctie eigenlijk juist heel veel doen voor kinderen. Niet zozeer in de fysieke vestigingen maar juist heel erg op de scholen en samen met scholen. Ontwikkelingen als de Bibliotheek op School kunnen we dus gewoon onder een Leven Lang Leren scharen.
Maar als we nou eens buiten die onderwijsinstellingen kijken? Wat zien we dan?
Om eerlijk te zijn: van dit lijstje wordt ik niet echt warm. Dit is wel erg traditioneel. SeniorWeb is misschien nog de meest speciale omdat hier sprake is van samenwerking met een vrijwilligersorganisatie. Volgens mij is hier wel helder dat bibliotheken nog veel meer rendement moeten halen uit samenwerking met meer en andere partners dan die hier staan: denk aan co-creatie met burgers, denk aan samenwerking met wijken of met leerkringen. Deze vormen van samenwerking zullen bepalend zijn voor de wijze waarop we onze leerfunctie verankeren in de samenleving.
Voor de goede orde: het rapport laat nog een aantal samenwerkingsgebieden zien maar de uitkomsten zijn vergelijkbaar met hierboven.
Conclusies en aanbevelingen
Een leuk onderzoek maar de conclusies en aanbevelingen die volgen zijn mager en zijn niet ingebed in een visie. Eigenlijk is het niet meer dan een lang lijstje met wat tips. Tja, dat bibliotheken betere faciliteiten kunnen aanbieden en misschien wat meer programma's vind ik wel erg voor de hand liggen.
Een belangrijke conclusie die men nog trekt is dat veel van de goede voorbeelden - die geanonimiseerd genoemd worden - vooral een succes zijn door gedreven bibliotheekmedewerkers. Zonder die medewerker met passie en ondernemerschap was het nooit een succes geworden. Ik denk dat we dat met zijn allen herkennen. En het verhaal van Volksuniversiteit in Groningen, liet dat ook wel zien.
Voor mij is een belangrijk leerpunt dat we daarnaast veel creatiever moeten zijn met onze samenwerkingspartners. Meer co-creatie met burgers a la Skillshare en burgerkracht faciliteren met de spullen die de bibliotheek heeft: lokaaltjes, studieplekken, enthousiast ondernemerschap en... collectie. Maar misschien is de opkomst van die co-creatie de afgelopen drie jaar ook wel veel sterker geworden en kon je dat toen (onderzoek in 2009, publicatie 2010) ook nog niet goed zeggen.
Tot slot was voor mij dit onderzoek weer even een eye-opener dat we ook nog zoveel voor kinderen doen. Wat mij nog even brengt bij de vraag: wie heeft ervaring met een breed cursusaanbod voor kinderen?
En voor het SIOB: ik heb 'm niet gevonden maar een stevige visie op dit onderwerp zou niet verkeerd zijn. Het lijstje losse aanbevelingen onder dit rapport kan echt beter. En ik denk dat de branche in 2013 daar wel aan toe is, getuige de conclusies van weer een ander onderzoeksrapport van het SIOB: de innovatie-denkmiddagen.
Ik citeer:
"Vrij breed gedeeld is onder de innovatiedeskundigen de mening dat de uitleen van boeken, als middel om het doel van persoonlijke ontwikkeling van burgers dichterbij te brengen, op termijn minder centraal zal staan. Hooguit verschillen de inschattingen over de termijn waarop dat het geval zal zijn. Het accent in de ideeën over bibliotheekinnovatie lag bijgevolg op de transitie naar een ander soort bibliotheek: een bibliotheek als platform die er in mindere mate is met een collectie voor de burger, en in toenemende mate met de burger samen aan de slag gaat om kennis en creativiteit tot ontwikkeling te laten komen."
Waarvan akte. Aan de slag! Dank voor u tijd trouwens.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
woensdag 4 december 2013
The future belongs to the Curious: 'Skillshare' : Best practise Leven Lang Leren : 2
Skillshare: misschien wel het meest populaire online leerplatform. En hun marketing is prima op orde. Want zeg nou zelf, de slagzin: "The future belongs to the curious" is natuurlijk briljant gekozen.
Wat is Skillshare?
Okee, terug naar het begin: wat is Skillshare? Skillshare is gestart in New York. De gedachte is dat ieder huis een klaslokaal zou kunnen zijn en iedereen een leraar. Via Skillshare kan iedereen zijn lessen aanbieden tegen een bepaalde prijs. Veel cursussen zijn online met video-instructies maar er kunnen ook lokale cursussen toegevoegd worden. Wie bijvoorbeeld zoekt op "photo" krijgt bijvoorbeeld de volgende resultaten.
Zelforganisatie met hybride samenwerking
Skillshare organiseert dus zichzelf. Wie cursussen aan wil bieden kan cursussen aanbieden, online of offline. En op deze manier ontstaat een breed aanbod. Niet alleen burgers of individuen bieden cursussen aan op deze wijze maar ook bijvoorbeeld musea of onderwijsinstellingen. Dat maakt het interessant. Bedenk je bijvoorbeeld eens wat het zou beteken als alle bibliotheken online cursussen zouden kunnen aan bieden van het Rijksmuseum, Booijmans van Beuningen of het Scheepvaartmuseum.
Als ik het zo bekijk is het niet Skillshare die heel nadrukkelijk op zoek is naar samenwerking maar is Skillshare een platform met veel bezoekers, en dus ook interessant voor instellingen.
Cursussen die gevolgd zijn worden beoordeeld door cursisten. Het vertrouwen dat aankomende cursisten hebben in de cursus zal vooral daarop gebaseerd zijn. Vertrouwen hoeft dus niet geborgd te worden via een naam van een instituut.
Skillshare Nederland
Er zijn geruchten dat Skillshare in Nederland actief zou zijn of zou worden. Ik heb navraag gedaan bij Skillshare zelf en via internet maar daar nog geen goed antwoord op gekregen. Doet mij nu vermoeden dat er nog geen nederlandse pendant is van Skilhare. Eigenlijk zouden de VOB en Bibliotheek.nl best in dit gat kunnen springen. Want zo'n platform waar anderen hun cursussen aanbieden, lijkt mij best interessant.
Bredere visie op onderwijs
Michael Karnjanaprakorn, één van de oprichters van Skillshare laat in bovenstaande filmpje heel nadrukkelijk zijn visie op leren zien. En hoe gewone onderwijsinstellingen in zijn ogen falen als het gaat om iedereen in de samenleving toegang te geven tot onderwijs. Wat mij betreft een ijzersterk verhaal dat bibliotheken prima zouden kunnen gebruiken om aan te tonen waarom partijen als bibliotheken nodig om een Leven Lang Leren mogelijk te maken.
Business model
Is Skillshare dan een hele nobele organisatie? Welnee, het is gewoon een echt bedrijf dat ook winst wil maken. Het business model van Skillshare is simpel. Skillshare krijgt 15% van alle inkomsten van cursussen. Dat is zowel voor Skillshare als voor docenten best een interessant gegeven. Dit artikel rekent even voor hoe een docent $ 1.000,- op een dag kan verdienen. Oja, en by the way, Skillshare verdient en passant natuurlijk $ 150,- En waarvoor? Voor het bieden van toegang tot de marktplaats.
Het bracht mij terug naar een presentatie een aantal jaren geleden: die van de beleefbibliotheek. De directeur van de Bibliotheek in Drachten legde mij uit dat zij notarissen liet betalen voor een lezing in de bibliotheek. Niet om de lezing te volgen maar om hem te geven.... Zij gaf hen toch immers een podium om hun verhaal vertellen.
Zelf volgen
Het is voor mij nog niet van gekomen om zelf een cursus op deze manier te volgen, maar ik vind eigenlijk wel dat ik dat moet doen. Als dat zo is, zal ik er weer over berichten.
Skillshare: "the future belongs to the curious". Een ijzersterk verhaal over positionering rond leren.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
dinsdag 3 december 2013
'Al het mooie dat ik zie, wil ik delen'
Corrie Folkersma nam enige tijd geleden afscheid van het bibliotheekwerk. Met recht een 'Corrie-Fee' in het bibliotheekwerk. Twee jonge mensen, Lotte Debeij en Nina Folkersma maakten deze mini-docu. Niet alleen een mooi beeld van Corrie maar ook van alle veranderingen die bibliotheek heeft meegemaakt en hoe de bibliotheek zichzelf ontwikkeld heeft.
Aan het woord komen onder andere Arjo Klamer, Mark Mieras, Jeroen Krabbé, Anna Tilroe, Rob Bruijnzeels en Tineke van Ham.
Over de rol van kunst en cultuur en de speciale taak van bibliotheken daarbinnen. Over hoe bibliotheken zich hebben veranderd en zich nog zullen blijven veranderen. En waarom bibliotheken nooit (ver) weg zullen zijn.
zaterdag 30 november 2013
Almelo, op maandagavond bij -20
Een maandje geleden bestempelde ik haar nog als één van de mysterieuze krachten achter het bibliotheekwerk: Willie Verhoef. We namen afscheid van haar werkzame leven en ze gaat een nieuwe levensfase in. Ik had Willie aangeboden om met haar een keer op 'nachtsafari' te gaan om haar een paar kneepjes bij te brengen van nachtfotografie.
Afgelopen week was het zover. Op een maandagavond in Almelo. Ik zal de grap over deze stad en het stoplicht achterwege laten. Waar slechts één café in die hele stad open is en waar de gevoelstemperatuur voor mij rond de -20 lag. In werkelijkheid was het geloof ik rond het vriespunt. Mijn foto's zie je hier.
Wilie's foto's zie je hieronder. Willie was een prima leerling. Leergierig, vasthoudend en een goed oog voor compositie. Willie blogde al eerder over haar resultaten. Haar foto's kun je daar ook zien maar ook op haar Flickr-account.
Zo zie je maar. Je kunt je hele leven lang leren en ieder mens kan de ander wat meegeven. Bij deze daag ik Willie dan ook uit om nu iets voor mij te verzinnen wat ik van haar kan leren....
Wordt dus vervolgd.
vrijdag 29 november 2013
De wijsheden van de achterkant van het bibliotheekwerk
Bij mijn bezoek deze week aan de Bibliotheek Groningen voor de Volksuniversiteit, kwam ik door de ruimte met de sorteerrobot. De foto die u hier ziet is de achterwand van de plek waar bibliotheeklanten hun boeken inleveren. En ja, klanten laten met regelmaat wat achter in hun boek. Blaadjes, kaartjes, boekenlegger en kalenderblaadjes. Een deel van de inhoud hangt op deze wand. De leners staan net achter deze wand. Zich ongewis van de wijsheden die ze meegeven aan het bibliotheekpersoneel. Oordeel zelf.
donderdag 28 november 2013
De belangrijkste twitteraccounts: waar denkt u dat die over gaan?
Deze week hield ik mij voor een opdracht bezig met business cases voor social media. Daarvoor dook ik nog even in de Top-100 van twitteraccounts in Nederland. Ik had gedacht dat de NS wel één van de belangrijkste twitteraccounts van Nederland zou zijn.
Het tegendeel bleek waar. Ik geef u hier de top-10. Voetbal en muziek.En als vreemde eend: de KLM met een 24/7 care-team. Scroll nog even door de top-100 zou ik zeggen. Na de top-10 komen media-programma's en media-sterren in beeld. De Wereld Draait Door bijvoorbeeld op nummer 20. Femke Halsema is de eerste (oud-)politicus die voorbij komt. Op nummer 48. Voor iedereen die iets wil met social media en die wil zien waar grote doelgroepen zitten, is dit interessant.
Voor mij een eye-opener dat we als bibliotheken en social media nog veel meer met muziek en media kunnen. Voor bibliotheken en voetbal moeten we misschien even iets harder graven, iemand ideeën?
Het tegendeel bleek waar. Ik geef u hier de top-10. Voetbal en muziek.En als vreemde eend: de KLM met een 24/7 care-team. Scroll nog even door de top-100 zou ik zeggen. Na de top-10 komen media-programma's en media-sterren in beeld. De Wereld Draait Door bijvoorbeeld op nummer 20. Femke Halsema is de eerste (oud-)politicus die voorbij komt. Op nummer 48. Voor iedereen die iets wil met social media en die wil zien waar grote doelgroepen zitten, is dit interessant.
Voor mij een eye-opener dat we als bibliotheken en social media nog veel meer met muziek en media kunnen. Voor bibliotheken en voetbal moeten we misschien even iets harder graven, iemand ideeën?
woensdag 27 november 2013
Volksuniversiteit Groningen : Best practise Leven Lang Leren : 1
Mister Volksuniversiteit
'Mister Volksuniversiteit', zo zou je hem kunnen noemen. Want Martien de Vries van de Bibliotheek Groningen mag ondertussen in bibliotheekland die naam wel hebben. Hij leidt de Volksuniversiteit in Groningen, zorgt voor programma's in vele Groningse bibliotheken en wordt ondertussen in den lande veel gevraagd als adviseur op dit gebied.
De Bibliotheek in Groningen heeft een kleine vijf jaar geleden de Volksuniversiteit Groningen overgenomen. De gemeente besloot de subsidie terug te brengen naar 0. Tot die tijd had de volksuniversiteit een eigen gebouw, een eigen directeur en was het een eigen stichting. Wat te doen? Gewoon maar laten verdwijnen of een nieuwe kans geven binnen de bibliotheek. Toenmalig directeur van Biblionet, Rob Pronk, besloot tot dat laatste.
Cursusaanbod
De VU Groningen, heeft een eigen site, maar de cursussen en lezinge
n zijn evenzeer te vinden op de sites van bibliotheken. Cursussen vinden nog op een traditionele manier plaats: gewoon in een ruimte met een docent. De bibliotheek in Groningen heeft hiervoor maar liefst acht leslokalen in het gebouw, variërend van 10 cursisten tot een kleine hoorcollegezaal waar zeker 70 cursisten tegelijk in passen. En geloof het of niet, die grote zaal zit meerdere dagen per week vol.
Elke dag is er wat te doen. Maar dat kunt u op het scherm van de bibliotheek ook wel zien.
Doelgroep en cursusaanbod
De doelgroep van een traditionele volksuniversiteit bestaat uit mensen boven de 40, en veelal boven de 60 en het cursusaanbod bestaat vooral uit talen en kunsthistorie. Dat aanbod heeft de bibliotheek overgenomen en men is nu bezig om dit verder uit te bouwen. Met de Hanzehogeschool is bijvoorbeeld een leuk project gestart met studenten die cursussen gaan geven op het gebied van filosofie en psychologie. De studenten maken de cursus, geven de cursus en werken mee aan de promotie van de cursus. En... de eerste aanmeldingen druppelen binnen, met de verwachting dat op deze wijze ook een nieuwe doelgroep wordt aangeboord.
De VU Groningen werkt dus lang niet altijd met eigen docenten zoals het voorbeeld van de Hanzehogeschool laat zien. Martien is bijvoorbeeld ook in overleg met de Sociale Dienst en Gemeentelijke KredietBank voor een cursus Huishoudmanagement.
Verder vertelt Martien dat er een trend is naar kortere cursussen en lezingen. Ook daarop speelt de VU Groningen in. Met bijvoorbeeld zaterdagochtendlezingen waar veel belangstelling voor bestaat.
Langzaam maar zeker verbreed zich dus het aanbod en de doelgroep. Ook minder hoogopgeleiden en jongeren komen op die manier in zicht.
Andere bibliotheken in Groningen
Naast de stad Groningen zit de VU Groningen ook in andere bibliotheken in de provincie. Martien stelt samen met de vestigingsmanagers een jaarprogramma samen met de bibliotheken. De input en wensen van de lokale vestiging zijn daarbij erg belangrijk. Zij weten wat naar verwachting het goed zal doen in betreffende plaats.
Nog wat feiten
In totaal heeft de VU Groningen een kleine 3.000 cursisten per jaar. En daarmee heeft het aantal cursisten zich gestabiliseerd na de overname vijf jaar geleden. Dat is winst, want tot die tijd liep het cursistenaantal langzaam maar zeker terug. De VU Groningen draait kostendekkend en kent een begroting van € 300.000,- die opgebracht uit inkomsten van cursisten.
Succes en risico's
Als ik Martien naar de succesfactoren vraag, is zijn eerste antwoord toch vooral volharden. Het is niet makkelijk en succes komt niet vanzelf. Je moet kansen kunnen zien en die onverwachte allianties her en der maken het ook erg leuk. Niets is gewoon en je kunt dus nergens op de automatische piloot. Zorg dus voor energie!
Ook geeft hij aan dat het management ondubbelzinnig moet geloven in zo'n stap. Zeker omdat het wat tijd kost om wat op te bouwen. Je moet kansen durven zien, durven invullen en ook af en toe een zeperd incasseren.
Martien de Vries is betrokken bij diverse samenwerkingsprojecten tussen bibliotheken en volksuniversiteiten in Nederland. Van Hellevoetsluis tot Arnhem en van Groningen tot Maastricht.
Mij is wel duidelijk dat Martien de Vries zelf ook één van die succesfactoren is. Die term 'Mr. Volskuniversiteit' is zo gek nog niet. Wie aan de slag wil met zo'n samenwerking is bij Martien aan het juiste adres.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
'Mister Volksuniversiteit', zo zou je hem kunnen noemen. Want Martien de Vries van de Bibliotheek Groningen mag ondertussen in bibliotheekland die naam wel hebben. Hij leidt de Volksuniversiteit in Groningen, zorgt voor programma's in vele Groningse bibliotheken en wordt ondertussen in den lande veel gevraagd als adviseur op dit gebied.
De Bibliotheek in Groningen heeft een kleine vijf jaar geleden de Volksuniversiteit Groningen overgenomen. De gemeente besloot de subsidie terug te brengen naar 0. Tot die tijd had de volksuniversiteit een eigen gebouw, een eigen directeur en was het een eigen stichting. Wat te doen? Gewoon maar laten verdwijnen of een nieuwe kans geven binnen de bibliotheek. Toenmalig directeur van Biblionet, Rob Pronk, besloot tot dat laatste.
Cursusaanbod
De VU Groningen, heeft een eigen site, maar de cursussen en lezinge
n zijn evenzeer te vinden op de sites van bibliotheken. Cursussen vinden nog op een traditionele manier plaats: gewoon in een ruimte met een docent. De bibliotheek in Groningen heeft hiervoor maar liefst acht leslokalen in het gebouw, variërend van 10 cursisten tot een kleine hoorcollegezaal waar zeker 70 cursisten tegelijk in passen. En geloof het of niet, die grote zaal zit meerdere dagen per week vol.
Elke dag is er wat te doen. Maar dat kunt u op het scherm van de bibliotheek ook wel zien.
Doelgroep en cursusaanbod
De doelgroep van een traditionele volksuniversiteit bestaat uit mensen boven de 40, en veelal boven de 60 en het cursusaanbod bestaat vooral uit talen en kunsthistorie. Dat aanbod heeft de bibliotheek overgenomen en men is nu bezig om dit verder uit te bouwen. Met de Hanzehogeschool is bijvoorbeeld een leuk project gestart met studenten die cursussen gaan geven op het gebied van filosofie en psychologie. De studenten maken de cursus, geven de cursus en werken mee aan de promotie van de cursus. En... de eerste aanmeldingen druppelen binnen, met de verwachting dat op deze wijze ook een nieuwe doelgroep wordt aangeboord.
De VU Groningen werkt dus lang niet altijd met eigen docenten zoals het voorbeeld van de Hanzehogeschool laat zien. Martien is bijvoorbeeld ook in overleg met de Sociale Dienst en Gemeentelijke KredietBank voor een cursus Huishoudmanagement.
Verder vertelt Martien dat er een trend is naar kortere cursussen en lezingen. Ook daarop speelt de VU Groningen in. Met bijvoorbeeld zaterdagochtendlezingen waar veel belangstelling voor bestaat.
Langzaam maar zeker verbreed zich dus het aanbod en de doelgroep. Ook minder hoogopgeleiden en jongeren komen op die manier in zicht.
Andere bibliotheken in Groningen
Naast de stad Groningen zit de VU Groningen ook in andere bibliotheken in de provincie. Martien stelt samen met de vestigingsmanagers een jaarprogramma samen met de bibliotheken. De input en wensen van de lokale vestiging zijn daarbij erg belangrijk. Zij weten wat naar verwachting het goed zal doen in betreffende plaats.
Nog wat feiten
In totaal heeft de VU Groningen een kleine 3.000 cursisten per jaar. En daarmee heeft het aantal cursisten zich gestabiliseerd na de overname vijf jaar geleden. Dat is winst, want tot die tijd liep het cursistenaantal langzaam maar zeker terug. De VU Groningen draait kostendekkend en kent een begroting van € 300.000,- die opgebracht uit inkomsten van cursisten.
Succes en risico's
Als ik Martien naar de succesfactoren vraag, is zijn eerste antwoord toch vooral volharden. Het is niet makkelijk en succes komt niet vanzelf. Je moet kansen kunnen zien en die onverwachte allianties her en der maken het ook erg leuk. Niets is gewoon en je kunt dus nergens op de automatische piloot. Zorg dus voor energie!
Ook geeft hij aan dat het management ondubbelzinnig moet geloven in zo'n stap. Zeker omdat het wat tijd kost om wat op te bouwen. Je moet kansen durven zien, durven invullen en ook af en toe een zeperd incasseren.
Martien de Vries is betrokken bij diverse samenwerkingsprojecten tussen bibliotheken en volksuniversiteiten in Nederland. Van Hellevoetsluis tot Arnhem en van Groningen tot Maastricht.
Mij is wel duidelijk dat Martien de Vries zelf ook één van die succesfactoren is. Die term 'Mr. Volskuniversiteit' is zo gek nog niet. Wie aan de slag wil met zo'n samenwerking is bij Martien aan het juiste adres.
Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.
maandag 25 november 2013
Als je leven een videoclip wordt...
U kent het nummer. Dat weet ik zeker. Zo niet, dan hebt u de afgelopen maand verstopt onder een steen geleefd of was u even op vakantie naar de pre-historie. Ik heb het over het nummer 'Happy' van Pharrel Williams. Een aanstekelijk en vrolijk nummer van vier minuten.Tot zover niets bijzonders.
Pharrel Williams heeft echter een videoclip gemaakt van 24 uur bij dit nummer. Door het nummer 360 keer achter elkaar te leggen en door vele bekenden uit te nodigen om het nummer ook een keer te doen. Al die filmpjes legt hij achter elkaar, dag en nacht en er ontstaat iets heel bijzonders. Gefilmd vanuit één shot. Een soort lipdub van 24 uur.
Ik vind het vooral grappig om te zien hoe artiesten zich uitsloven om voldoende media-aandacht te genereren. Want 'buzz' is 'omzet'. En de vraag is of deze clip niet een voorbeeld is van onze hele maatschappij. Waar ons hele leven online staat. 24 uur per dag, waar de clip van ons eigen leven regisseren.
De 24-uur-durende videoclip is te zien op 24 hours of happy Ik zou zeggen, zet hem eens een tijdje aan. Het alernatief is natuurlijk gewoon 360 keer bovenstaande clipje kijken. Tja, dan wist ik het wel.... Het wachten is op de volgende artiest met een clip van een jaar.
dinsdag 19 november 2013
Een nieuwe uitdaging: Op naar een publicatie voor een Leven Lang Leren!
Enkele weken geleden nam ik afscheid van mijn team Centraal Collectioneren in Gelderland. En op een haar na zijn al mijn activiteiten daar ook afgerond. Op weg naar de horizon dus. Weer een nieuwe opdracht. En ditmaal wel een hele bijzondere. Geen interim-management, geen complex project met technische randvoorwaarden maar een onderzoek waar een aantal leuke publicaties uit moet voort vloeien.
Leven lang leren
De Provincie Gelderland ondersteunt een programma onder de titel een 'Leven Lang Leren'. Dat programma is erop gericht om bibliotheken te ondersteunen in het vinden van nieuwe functies rond het informele leren. Wat is dat eigenlijk een 'Leven Lang Leren'? En: hoe kunnen bibliotheken hier goed vorm aan geven? En: wat gebeurt er eigenlijk al binnen en vooral buiten de branche?
Bouwstenen voor een succesvolle aanpak en een methodiek voor concepten
De komende tijd ga ik dan ook op zoek naar de Best Practices van het informele leren. In 2009 deed de VOB nog een onderzoek hierna. Maar wie dat naleest ziet dat met name de digitale wereld al weer enorm verandert is. Het aantal online educatieve communities is geëxplodeerd. Vanuit die Best Practices zal ik kijken wat de belangrijkste kenmerken zijn voor een succesvolle inrichting van een Leven Lang Leren.
Long list
Op dit moment stel ik een long-list samen met voorbeelden die ik graag nader wil onderzoeken. Daar staat bijvoorbeeld de Hema-academie op maar bijvoorbeeld ook de Universiteit van Nederland. En van Coursera tot Trade School
Het onderzoek moet uitmonden in een aantal publicaties. En wat grappig is in deze opdracht: het verzoek om er vooral over te bloggen.
Mijn vraag voor vandaag!
Vraag voor vandaag is dan ook: welke goede voorbeelden van informeel leren kent u allemaal? Laat ze me weten!
Wordt vervolgd.
Foto: Max
zaterdag 16 november 2013
De rare kwasten van Mnozil Brass
Maar bekijk het filmpje maar eens en ik zou zeggen, probeer het thuis maar eens na te doen.
woensdag 13 november 2013
NBC+ weer uitgesteld : de 'long and winding road' van de digitale infrastructuur
Alsof de duvel ermee speelt. Ik blogte vorige week dat ik eens een opmaatje zou maken naar de NBC+. En plots hoor ik van een collega dat de oplevering van de NBC+ verplaatst is van november 2013 naar maart 2014. Bijna een half jaar later.
Het kan verkeren. In mijn 'Roadmap' waar ik de vorige keer over schreef werd al melding gemaakt dat eind 2011 er al een eerste widget zou zijn van deze NBC (toen nog zonder +) en dat medio 2012 grote uitrol zou volgen. Via deadlines naar 1-1-2013 en 11-11-2013 nu dus naar 3-3-2014. Dat betekent dus dat landelijke uitrol pas na 3-3-2014 kan plaatsvinden. Dat is een tegenslag. Het betekent dat onze huidige contracten nog een tijdje door moeten lopen. Met extra kosten dus.
Vorige week schreef ik:
'Ik word wel eens wanhopig over de vele vertragingen die ik hoor. Naast die vertraging maak ik me zorgen over de kosten op lokaal niveau. Ik ben bang dat we de kosten voor de Aquabrowser niet kwijt raken en dat besparingen op catalogusbeheer veel langer op zich laten wachten.
Ik merk een bepaalde vermoeidheid in de branche. Dit is een weg die wel heel veel energie kost, waar je continue op moet blijven letten of niet iemand de spelregels aan het veranderen is en waar planningen bij elke update toch licht gewijzigd lijken. '
En ondanks al die tegenslag blijf ik geloven in landelijke infrastructuur en samenwerking op dit gebied. Ik ga ondertussen rustig verder met mijn testlijstje van de NBC+: waar moeten we straks allemaal op letten? Daar heb ik nu wel even tijd voor...
Maar tja, wat moet je nou? Het zal ongetwijfeld complex zijn. Maar ik raak het zicht wel kwijt. Het is zoals op die foto. Wie achterom kijkt, ziet dat we al vele kilometers over kronkelpaden hebben afgelegd. Wie voor ons kijkt, ziet dat de weg blijft kronkelen. Is dit nou het juiste weggetje of hadden we toch een andere moeten nemen? En waar is toch die oprit naar die brede digitale snelweg? Die had hier toch al ergens moeten zijn? Orakel, orakel, zeg mij toch waar die is.
Foto: Dan A' Vard
maandag 11 november 2013
Er was eens een familie aan zee... afsluiting Landelijke dag Laaggeletterdheid #LLL13
Na twee rondes met kleinere sessies mag Rianne Brouwers van het Sectorinstituut Openbare Bibliotheken afsluiten. Rianne Brouwers zal ingaan op de toekomst van dit beleid.
Er was eens....
En Rianne vertelt een sprookje: 'Er was eens gezin, dat woonde aan zee en ze hielden van lezen en schrijven. De moeder heette Maria van Siob. De vader heette Ap en de oom heette Diederik. Maar die woonde in een wolk....'
En zo ging het verhaal verder. Over een minister die een besluit dat de partijen naar de grote Koninklijke Boekenberg zouden moeten verhuizen. Bij jonkheer Bas. Bij moeder Maria en de kleine Lourina heerste toch ongerustheid. Lourina ging googlen en vond dat de heks van de grote leegte van plan was om de grote Koninklijke Boekenberg te vernietigen. En niks was de heks teveel: economische crisis, digitalisering en nog ander onheil.
Hoe dat verder ging? Nou, Lourina speelde een heldenrol, door het verbinden van alle familie van Ap en van Siob. Het sprookje eindigde goed: De Koninklijke Boekenberg werd een grote publiekstrekker en de bibliotheekfamilie leefde nog lang en gelukkig.
Met dank aan Lourina de Voogd voor jarenlange inzet voor laaggeletterdheid.
De volgende keer
En zo kwam een einde aan de dag van laaggeletterdheid. Een mooie dag, georganiseerd door de SPN en SIOB. Tijdens de dag werden een aantal vragen via een mobiele app gesteld. Als ik die uitkomsten moet geloven gaat de volgende dag over het opzetten van Open LeerCentra.
Alaaf
Den Bosch wordt langzaam donker. De elfde van de elfde. De hooggeletterden verlaten zo spoedig mogelijk dit pand en vertrekken met de staart tussen de benen. De rest van de Bossche bevolking neemt het over, trekt een kiel aan en roept: Alaaf. Aan het eind van de carnaval is iedereen laaggeletterd.
Er is nog een wereld te winnen voor bibliotheken.
Er was eens....
En Rianne vertelt een sprookje: 'Er was eens gezin, dat woonde aan zee en ze hielden van lezen en schrijven. De moeder heette Maria van Siob. De vader heette Ap en de oom heette Diederik. Maar die woonde in een wolk....'
En zo ging het verhaal verder. Over een minister die een besluit dat de partijen naar de grote Koninklijke Boekenberg zouden moeten verhuizen. Bij jonkheer Bas. Bij moeder Maria en de kleine Lourina heerste toch ongerustheid. Lourina ging googlen en vond dat de heks van de grote leegte van plan was om de grote Koninklijke Boekenberg te vernietigen. En niks was de heks teveel: economische crisis, digitalisering en nog ander onheil.
Hoe dat verder ging? Nou, Lourina speelde een heldenrol, door het verbinden van alle familie van Ap en van Siob. Het sprookje eindigde goed: De Koninklijke Boekenberg werd een grote publiekstrekker en de bibliotheekfamilie leefde nog lang en gelukkig.
Met dank aan Lourina de Voogd voor jarenlange inzet voor laaggeletterdheid.
De volgende keer
En zo kwam een einde aan de dag van laaggeletterdheid. Een mooie dag, georganiseerd door de SPN en SIOB. Tijdens de dag werden een aantal vragen via een mobiele app gesteld. Als ik die uitkomsten moet geloven gaat de volgende dag over het opzetten van Open LeerCentra.
Alaaf
Den Bosch wordt langzaam donker. De elfde van de elfde. De hooggeletterden verlaten zo spoedig mogelijk dit pand en vertrekken met de staart tussen de benen. De rest van de Bossche bevolking neemt het over, trekt een kiel aan en roept: Alaaf. Aan het eind van de carnaval is iedereen laaggeletterd.
Er is nog een wereld te winnen voor bibliotheken.
Oefenen.nl, mooie bouwsteen in je aanpak voor laaggeletterdheid (en nog afgekocht ook) #LLL13
Het expertisecentrum ETV.nl heeft een prachtige portal gemaakt voor allerlei basisvaardigheden: lezen, schrijven, rekenen en gezondheid. Voor specialisten laaggeletterdheid is dat gesneden koek. Maar voor al die anderen dus niet. Om heel eerlijk te zijn, ik had het totdat ik in de trein zat naar deze bijeenkomst nog niet gebruikt.
Maar ik was aangenaam verrast over wat je op de site Oefenen.nl allemaal kunt vinden. Oefenen.nl is voor individuen gratis, instellingen betalen een bedrag zodat meerdere gebruikers op één pc gebruik kunnen maken van . Het leuke is ook dat bibliotheken een gezamenlijke licentie hebben afgesloten met ETV voor gebruik van de programma's. Elke bibliotheek kan dus gebruik maken van een professioneel account.
Goed, al die specialisten kennen dit dus wel: dus als u directeur bent of manager moet u dit toch eigenlijk bekijken. Want er staat hier al een prachtige schat aan programma's die prachtig te gebruiken zijn.
Taalprogramma's
Annelies Schrijvers legt uit dat alle taalprogramma's ook te gebruiken zijn met verschillende uitgangstalen. Op dit moment wordt als basistaal het meest Pools en Arabisch gebruikt. Het programma heeft een soort ingangstoets die snel bepaalt welke moeilijkheidsgraad de gebruiker heeft.
Klik & Tik
Het bekendste programma is Klik & Tik, dat in vele bibliotheken gebruikt wordt als een basisprogramma rond digitale vaardigheden. Nieuw in Klik & Tik is dat het nu ook tabletproof is. Leuke aanvulling voor al die bibliotheken die ook cursussen rond tablets aanbieden.
Daarnaast zal er de komende tijd een werkboek en een docentenhandenleiding komen. Dit is handig wanneer je met groepen werkt.
Volgsysteem
De programma's van ETV kennen een eenvoudig volgsysteem zodat je kunt zien of cursisten goede voortgang boeken. Wat Annelies ervan laat zien, is het inderdaad makkelijk te gebruiken.
Gebruikersonderzoek
Oefenen.nl heeft gebruikersonderzoek gedaan. In 2012 werden 127.000! nieuwe account aangemaakt. 82% van de gebruikers is Nederlandstalig waarbij de taalklas het meest gebruikt wordt. Binnen de leeftijden zien we dat er een vrij grote groep is onder de 30 jaar! Van de ondervraagde gebruikers heeft 30% behoefte aan begeleiding. ETV denkt dat hier met name een rol kan liggen voor bibliotheken.
65% van de gebruikers is aan het werk en 18% is op zoek naar werk. Met andere woorden, Oefenen.nl is geen aanvulling op het onderwijs maar vooral een ondersteuner van werkenden of werkzoekenden.
Conclusie
Voor veel specialisten is dit bekend. Voor heel veel anderen dus nog niet. Het is een prima bouwsteen in de aanpak voor laaggeletterdheid en voor een Leven Lang Leren in zijn geheel. En tja, de licentie is dus afgekocht voor alle bibliotheken. Maak er dus gebruik van!
Bondgenootschap Parkstad voor Geletterdheid #LLL13
Ivette Schrooten, gastvrouw van de dag, verwisselt even van rol. Ze treedt nu even op als regiomanager voor de stichting Lezen en Schrijven in Limburg.
Limburg. Ik zal er op de elfde van de elfde geen grapjes over maken. Maar het percentage laaggeletterden ligt in Limburg hoger dan in andere provincie, getuig het rapport van CINOP. In juni 2012 is ze aan de slag gegaan en zij is begonnen in Heerlen bij SCHUNCK. Haar taak: bondgenoten zoeken in de publieke en private partijen. Die bondgenoten heeft ze gevonden: onderwijs, zorginstellingen, uitzendbureaus en... o ja, bibliotheken.
Na wat denkwerk met elkaar tekenden in december 2012 twintig instanties in het "Bondgenootschap Parkstad voor Geletterdheid".
De bondgenoten zoeken elkaar op en proberen elkaar te ondersteunen en te versterken in de aanpak tegen laaggeletterdheid. De Stichting Lezen en Schrijven verzorgt via SCHUNCK workshops Herkennen en doorverwijzen bij laaggeletterdheid.
Ivette Schrooten bevraagt Marja Henssen van SCHUNCK. Henssen vertelt hoe de bibliotheek vele contacten had die eigenlijk alleen nog aan elkaar verbonden moest worden. SCHUNCK organiseerde een ontbijt met die partners en hebben aan elkaar verteld hoe ze bezig waren. Voor de verschillende partners werd duidelijk hoe groot het probleem eigenlijk was en dat samenwerking dus een logische optie was.
De vevolgstap was om met deze partners een aantal 'verdiepingsmomenten' te organiseren om verder door te praten. Langzaam werd helder hoe die samenwerking vorm moest worden gemaakt: een bondgenootschap.
Limburg. Ik zal er op de elfde van de elfde geen grapjes over maken. Maar het percentage laaggeletterden ligt in Limburg hoger dan in andere provincie, getuig het rapport van CINOP. In juni 2012 is ze aan de slag gegaan en zij is begonnen in Heerlen bij SCHUNCK. Haar taak: bondgenoten zoeken in de publieke en private partijen. Die bondgenoten heeft ze gevonden: onderwijs, zorginstellingen, uitzendbureaus en... o ja, bibliotheken.
Na wat denkwerk met elkaar tekenden in december 2012 twintig instanties in het "Bondgenootschap Parkstad voor Geletterdheid".
De bondgenoten zoeken elkaar op en proberen elkaar te ondersteunen en te versterken in de aanpak tegen laaggeletterdheid. De Stichting Lezen en Schrijven verzorgt via SCHUNCK workshops Herkennen en doorverwijzen bij laaggeletterdheid.
Ivette Schrooten bevraagt Marja Henssen van SCHUNCK. Henssen vertelt hoe de bibliotheek vele contacten had die eigenlijk alleen nog aan elkaar verbonden moest worden. SCHUNCK organiseerde een ontbijt met die partners en hebben aan elkaar verteld hoe ze bezig waren. Voor de verschillende partners werd duidelijk hoe groot het probleem eigenlijk was en dat samenwerking dus een logische optie was.
De vevolgstap was om met deze partners een aantal 'verdiepingsmomenten' te organiseren om verder door te praten. Langzaam werd helder hoe die samenwerking vorm moest worden gemaakt: een bondgenootschap.
Lezen met de Sociale Werkplaats #LLL13
Sociale werkvoorziening Delta (Zutphen e.o.) en de Graafschapbibliotheken werken samenin de strijd rond laaggeletterdheid. Medewerkers kunnen onder werktijd naar de bibliotheek waar ze cursussen kunnen volgen. Hans Voortman van Delta legt uit dat leren en werken bij de werkvoorziening vaak gescheiden werelden waren. De werkvoorziening moest leren dat leren en werken veel nadrukkelijker aan elkaar gekoppeld moetsen worden.
Gerard Huis in 't Veld, directeur van de Graafschapbibliotheken, geeft aan dat de start voor de bibliotheken nadrukkelijk lag bij de bezuinigingen. Met veel minder geld komt de vraag in beeld wat je met idealisme wilt ondersteunen en waar je subsidie op inzet.
De samenwerking tussen deze twee instellingen is ook onderzocht. Met andere woorden: wat is het social return on investment (SROI). Dat onderzoek is gedaan door interview te houden met alle zogeheten stakeholders van het project (SW-mederwerkers, bibliotheek, Delta etc.).
Bij de SW-medewerkers blijkt dat de leesvaardigen en digitale vaardigheden zijn verhoogd, er zijn nieuwe sociale contacten opgedaan en men is op de hoogte van het aanbod van de bibliotheek. Bij de SW-mederwerkers gaat het veelal om laagopgeleide Nederlanders die vaak eerder in het onderwijssysteem zijn afgeknapt. Kenmerk van de ondersteuning was dan ook heel nadrukkelijk om leesplezier te ervaren. Dat deed men door speciale leesclubs te starten. Het zorgen voor dat plezier werd door de deelnemers als zeer belangrijk gezien. Verder werd de bibliotheek door de SW-mederwerkers als een prettige leeromgeving ervaren.
Voor de Graafschapbibliotheken zijn de 'outcomes' dat nieuwe doelgroepen zijn bereikt en dat er nieuwe samenwerkingsverbanden zijn ontstaan. De positie van de bibliotheek is daardoor verstevigd bij gemeente rondom een actueel lokaal thema: ondersteunen bij werkgelegenheid. Spin-off van het project is dat er op dit moment nog vier open leesclubs zijn voor laaggeletterden.
Gerard Huis in 't Veld adviseert bibliotheken die willen starten om goed in de initiatieffase in gesprek te gaan met de samenwerkingspartners en om voldoende helder te krijgen wat je met elkaar 'echt' wil bereiken. Hans Voortman van Delta voegt gelijk toe dat dat niet mag leiden tot alleen maar praten. Voor SW-bedrijven geldt dat ze een ongewisse toekomst tegemoet gaan waarbij veel meer samengewerkt moet worden. Voortman vindt dus dat er veel kansen liggen voor bibliotheken in den lande op dit terrein.
De samenvatting van het rapport waarover melding werd gemaakt is te vinden in de kennisbank van het SIOB.
Van de Haagsche jojo naar taalles op zondagochtend in de bibliotheek: het Bossche Taalnetwerk #LLL13
Zijn verschijning heeft toch iets van Gerrit Komrij. Hoewel zijn stem wel een octaaf of twee lager ligt. De volgende spreker is de wethouder Huib van Olden van de gemeente 's Hertogenbosch. De wethouder legt even de bestuurlijke drukte uit waar alle mensen die zich inzetten voor laaggeletterdheid mee te maken hebben: dan weer meer geld, dan weer minder, dan weer niets. Dan gaat weer één bestuurslaag er over, dan weer twee, dan weer drie en dan weer één. Er wordt wat afgejojood in Den Haag. Terwijl het maar om twee dingen gaat: een beetje werk en een beetje de taal kunnen spreken. Twee belangrijke voorwaarden om mee te gaan doen in de samenleving. De beste optie is dus om je maar zo min mogelijk aan te trekken van die bestuurlijke drukte en om met partijen maar gewoon afspraken te gaan maken. Dat hebben ze gedaan in het Bossche Taalnetwerk. Dit taalnetwerk bestaat uit ABC leer mee, de Bibliotheek, Divers, Gilde ‘s-Hertogenbosch, ROC Koning Willem 1 College, Pastoraal Buurtwerk Boschveld en VluchtelingenWerk.
Het Vluchtelingenwerk mag dit als eerste in deze zaal toelichten. Het taalnetwerk is een structurele samenwerking tussen deze partijen om in alle wijken een laagdrempelige toegang tot lezen en schrijven te creëren. Van het vasthouden van een pen tot het afleggen van een staatsexamen. In elke wijk is dus op verschillende momenten in de week wat te doen. De deelnemende partijen werken samen en verdelen samen de subsidie die zij van de gemeente krijgen (€ 100.000,- als participatiebudget). Er wordt verbonden op passie. Dat is duidelijk. Er wordt niet alleen gewerkt met professionals maar ook met een groeiend leger vrijwilligers.
Het ROC geeft vervolgens aan hoe zij hun educatiegelden vervolgens matchen met dit participatiebudget. De bibliotheek mag als laatste een toelichting geven en vertellen wat er allemaal gebeurt in de bibliotheek. Veel cursussen in de bibliotheek. Tegenwoordig zijn er elke week meer dan 50 cursisten elke week aanwezig. Met onder andere taalcursussen om zondagochtend in de bibliotheek.
De zaal staat wat langer stil bij het feit dat het netwerk 0 euro aan reclame heeft uitgegeven en dat het toch storm loopt. Is marketing dan niet belangrijk? Uit verhalen van cursisten blijkt dat men het vooral aan elkaar heeft doorverteld.
Den Bosch, een mooi voorbeeld van hoe bestuurlijke drukte wordt voorkomen door goede samenwerking tussen partijen. Verbinden op passie en matchen van elkaars gelden. En een combinatie van professioneel en vrijwillig. Niet praten maar doen.
Wie daarbij optelt hoe men in Den Bosch ook bezig is met de Bibliotheek op School ziet dat deze bibliotheek op een hele mooi manier bezig is om een soort sluitend netwerk te krijgen rondom taal en lezen. Petje af en een mooi beeld voor onze toekomst!
De elfde van de elfde: Alaaf: Opening Landelijke Dag Laaggeletterdheid #LLL13
Johoo, de landelijke dag van de laaggeletterdheid kan beginnen. Op de elfde van de elfde. De dag opent dus ook door een aspirant Prins Carnaval. Dus vooraf geeft de organisatie enkele tips over de polonaise, over dronkenschap, toiletgebruik en vreemdgaan. De aspirant Prins Carnaval en zijn prinses geven aan dat het toch een bizarre dag is om iets te organiseren over laaggeletterdheid. Het enige wat vandaag in Brabant wordt gelezen en geschreven zijn de teksten van een aantal carnavalskrakers.
Ivette Schrooten en Jeroen Seeverens - helaas niet in carnavalskleding - openen de dag echt. Jeroen vertelt over zijn eigen betrokkenheid bij laaggeletterdheid. In Limbrug zijn 120.00 mensen die moeite hebben met lezen en schrijven. Dat is dus niet een kleine groep maar een hele volksstam. Wie dat soort aantallen hoort, denkt toch dat er vele instanties zijn die zich om dit probleem bekommeren. Niet dus.
Wie meer wil weten verwijst Jeroen graag naar het PIAAC-rapport. Inderdaad, bijzonder interessant.
Maar wie kennis maakt met een aantal (gewezen) laaggeletterden ontdekt dat vooral die laaggeletterden zelf heel hard moeten werken om hun achterstand weg te werken. En vaak moeten zij zelf maar zien waar zij hun hulp vandaan halen.
Fijn dat er dus overal hulp is maar wie 120.000 inwoners verder wil helpen, weet dus ook dat alleen samenwerking tot een goede oplossing kan leiden. En daar wenst hij alle aanwezigen - waarvan veel buiten de branche - veel succes bij.
Nou, dat gaan we nodig hebben.
zaterdag 9 november 2013
Mijn eerste foto....
Ik was veertien, denk ik. Van mijn spaargeld had ik een camera gekocht. En met die camera was ik een fotograaf geworden. Of in ieder geval dat hield ik mezelf voor. Mijn ouders kochten in die tijd een oud pand. Toen ik met mijn vader meeging om het te bekijken, maakte ik deze foto.
Deze foto was de eerste foto die ik zelf afdrukte. In de donkere kamer van een iets oudere neef . Verre van perfect getuige de krassen op de foto linksboven. Maar ik kan nog de euforie opnieuw ervaren van de afgedrukte foto.
De verwondering dat een eenvoudige tafel en stoel tot dit beeld kunnen leiden. Of de verwondering dat schoonheid verstopt zit onder verval. De verwondering over hoe licht werk. Of de verwondering dat het je lukt dit beeld te zien en het om te zetten naar een foto. Letterlijk en figuurlijk wonderlijke momenten.
Een jaar later kocht ik van mijn volgende spaargeld een donkere kamer. En kon ik zelf alles afdrukken. En nog twee jaar later stuurde ik mijn portfolio naar de foto-academie in Den Haag. Deze foto zat daar toen bij. Als broekie van 16 ging ik op gesprek. Ik had de voorronde overleefd maar sneuvelde bij de definitieve selectie: te jong.
De verwondering is nooit meer weggegaan. Ik vroeg me al een tijdje af waar ik deze foto had gelaten. En dit weekend kwam ik hem tegen in het berghok. Een dierbare herinnering.
Deze jongen van veertien leert me dat je soms over je grenzen heen moet stappen en maar gewoon die camera moet kopen. Dat je soms op zoek gaat naar de grenzen van je comfort zone. Dat iets leren vaak niet meer is dan één stap over die grenzen heen zetten.
Het leven is niet meer dan die stoel en die tafel. Je moet alleen de verpletterende schoonheid ervan durven te zien.
donderdag 7 november 2013
Liveblog Landelijk Dag Laaggeletterdheid #LLL13
Er was eens een bibliotheek die zich afvroeg of ze iets met laaggeletterden moesten doen. De bibliotheekdirecteur riep de twee beste bibliotheekmedewerkers bij zich. Beiden medewerkers kregen de opdracht om uit te zoeken of de bibliotheek iets kon doen met laaggeletterden. Beide medewerkers ging op pad en meldden zich na twee weken weer bij de directeur. De eerste medewerker keek verdrietig en zei: "Dit wordt niks. Die mensen kunnen helemaal niet lezen. Die gaan nooit gebruik van ons maken. Als ik u was zou ik er geen aandacht aan besteden." De eerste medewerker was nog maar net klaar met zijn verhaal of de tweede medewerker kwam enthousiast binnen gerend. "Directeur, directeur, we moeten zo snel mogelijk gaan investeren in laaggeletterden. Die hebben nog nooit een boek gelezen. Dit is echt een gouden kans voor ons!"
Wie van de twee heeft gelijk?
Bibliotheken en laaggeletterden, is dat niet hetzelfde als proberen VPRO-leden bij de AVRO te krijgen? Of om calvinisten Carnaval te laten vieren? Of om blinden naar een schilderij te laten kijken? Of om VVD'ers in een commune te krijgen? Nou ja, zoiets dus.
Desondanks zijn er koene bibliotheekridders die slimme allianties sluiten en zo de laaggeletterden op weg helpen.
Maandag 11 november organiseren de gezamenlijke PSO's van Nederland, verenigd in het SPN, samen met het Sectorinstituut een conferentie over Laaggeletterdheid. Dit om de goede voorbeelden van samenwerking met elkaar te delen.
En of u er nu wel bij bent, of niet bij bent, ik zal die dag opnieuw een liveblog verzorgen. Want ik wil wel eens zien hoe die koe een haas vangt.
Stay tuned! Voor wie die dag wil twitteren of het via Twitter wil volgen: de hash-tag is #LLL13
Abonneren op:
Posts (Atom)