De feestweek.....

Allemachtig, wat een week. En de week is nog niet eens helemaal voorbij. Gisteren (donderdag) was wel de climax met de uitreiking van de Bibliotheek InnovatiePrijs aan het ROC-project in Zwolle. Er waren lovende woorden van de jury over het maatschhappelijke importantie en het excellente ondernemerschap. In de avond hebben we onder het genot van een etentje alle lovende woorden nog eens na laten klinken. Euforisch en moe donder je daarna je bed in. Waar op dat moment overigens een dochter van me lag.... Want die kon niet slapen die avond.

Maar de hele week was fantastsich.....

Maandagochtend, 6.45 uur
De week begint op maandagochtend 6.45 uur. Ik krijg een eerste SMSje binnen van Jos Debeij. Voorpagina Volkskrant gefeliciteerd.... Ik zit al in de auto op dat moment en twijfel even of Jos nu een geintje uithaalt. Drie minuten later weet ik dat het niet zo is want dan komt SMSje twee al binnen met hetzelfde bericht.

Overigens ben ik dan al op weg naar de bibliotheek in Zwolle want daar mag ik die ochtend samen met Marijke Landman een galaochtend presententeren. U leest het goed: een galaochtend. Het is de personeelsvergadering van de bibliotheek en eerlijk gezegd heeft dat iets van een bonte avond met een stevige inhoudelijke ondertoon. Ik mag twee uur lang - samen met Marijke - een wervelende spelshow leiden met ondertussen interviews met belangrijke gasten uit dat jaar. Aan het eind van de show wordt ik zelf overvallen door mijn oude afdeling die op eigen wijze een prachtig internetlied te gehore brengen.

Aan het eind van de middag rijd ik nog even langs Jos Debeij om voor woensdag de 100.000e uitlening van Zoek & Boek voor te bereiden. We komen er nie helemaal uit. We zeggen maar tegen elkaar dat het wel goed komt. Maar helemaal goed voelt dat nog niet.

Dinsdag 12.15 uur
De dinsdag is nog echt een overlegdag met toch twee prachtige uitkomsten. In de ochtend overleg ik samen met Emiel Poortman van de OBD/Blauwe Brug/Aturis (*streep door wat niet van toepassing is) en Helga van Gelder van Medialab. We verzinnen een nieuwe opzet van de ondersteuning door Medialab en de uitrol in heel Overijssel. Door goed samenspel zijn we daar binnen 1,5 uur uit. En er is dan echt sprake van een win-win-win-situatie dus iedereen is blij.

Dinsdag 15.30 uur
In de middag overleg ik samen met Nicole Giling met Monique Bellersen van de VOB over samenwerking rond het ROC-traject. We maken goede afspraken over ondersteuning en hoe we in 2009 meer samen op gaan trekken. Monique maakt een voorstel..... super! We gaan echt het land in!

Woensdagochtend, 10.30 uur
De ochtend staat in het teken van Zoek&Boek. Maandagmiddag waren niet helemaal uit de voorbereidingen gekomen. Aan het begin van de ochtend schrijf ik nog het verhaaltje dat ik samen met Jos zal houden. We treden op als Prof. Boekmeel (Jos) en Prof. Dr. Knoikl. (ondergetekende). René van der Have en Refik Köse hebben een filmpje gemaakt over de 100.000e levering. Het valt allemaal in goede aarde en bovendien: de tent zit bomvol. Van heinde en ver zijn er mensen gekomen om het met ons mee te vieren. Terecht worden aan het eind Paula Braun (VOB/OCLC/Ingressus)*streep door wat niet van toepassing is en Gerda Malepaard (OBD) in het zonnetje gezet. Het zijn de bikkels die keihard hebben getrokken om al die dingen op de achtergrond goed te regelen. Zonder hen geen succes.

Woensdagavond 21.30 uur
Samen met Rommy Eisma (Blauwe Brug) en Hans Hilbers (Kop van Overijssel) presenteren we de eindversie van het meerjarenplan voor de bibliotheek Kop van Overijssel. Het is en was een intensief traject met de gemeente en bibliotheek. Bestuur en gemeente zijn beide erg enthousiast. Het plan wordt met veel lof vastgesteld.

Donderdagmiddag 13.45 uur
Als brave schoolkindertjes zitten we netje in de rij bij de VOB-ledenvergadering. De Werkplaats voor ons. DOK Delft achter ons. Toch wat zweet in de handen van spanning. Oud-staatssecretaris Medy van der Laan mag als bestuursvoorzitter aftrappen voordat de juryvoorzitter het woord krijgt. Medy verspreekt zich even waardoor duidelijk is dat elk van de genomineerden een prijs zal krijgen. Daarna volgen de juryrapporten. Het gaat allemaal in een roes voorbij. Aan het eind van middag zit ik - samen met Tineke van Ham en Ineke van Oort - met een gigantisch bord (de cheque van 10.000 euro) in de trein. De opmerkingen van medepassagiers zijn leuk. Daarna een afsluitend etentje.

De feestweek loopt op zijn einde. Vandaag nog een rondje Nederland naar Flevoland en Friesland. Er wachten nog een kleine 100 onbeantwoorde e-mails. Er wachten nog vele contracten die getekend moeten. Maar wie maalt erom. Eerst nog maar even genieten.....

Hoe een Calff een haas vangt.....

Het meest bekende spreekwoord van de kalf is natuurlijk: als het kalf verdronken is, dempt men de put. Dat leek me uit respect voor de commissie en de inhoud niet de goede titel. Nee, hoe een Calff een haas vangt is passender.

Het rapport van de commissie Calff "Innovatie met effect" circuleerde al een tijdje. Nu na ruim een week officieel in roulatie te zijn en het stof wat is neergedwarreld, leek het me toch tijd voor een bespiegeling.

Wat mij opvalt is dat er weinig kritiek is op het rapport. Ook ik ben in hoofdlijnen enthousiast over de gekozen route. Wat dat betreft heeft deze Calff inderdaad een haas gevangen. Overigens gaat het gerucht dat alle mensen met met grote monden zich nu koest houden omdat waarschijnlijk ook partijen zijn die wel innovatiecentrum willen worden.......

Sterk is dat het rapport gezag uitstraalt dat landelijke regie noodzakelijk is op een aantal terreinen.Rondom de digitale ontwikkelingen en marketing staat dat stevig genoteerd. Het rapport slaagt er in om goed op macroniveau tegen ontwikkelingen aan te kijken. Tegelijkertijd is er een sterke focus op innovaties die er toe doen.Overigens geeft het rappport zelf aan dat het doorbouwt op eerder notities als de "Agenda voor de toekomst".

Toch zijn er ook wel wat kanttekeningen te maken bij het rapport. Op de eerste plaats vraag ik mij af in hoeverre de branche klaar is voor een soort onderlinge competitie voor innovatiecentra. Nu zijn er ongetwijfeld mensen die zeggen dat ik dat niet zo moet zien. Maar wat gebeurt er als drie PSO's graag HRM willen doen. Ze zijn alledrie overtuigd van hun eigen gelijk maar één kan slechts de "winnaar" zijn. Zouden die andere twee sportief genoeg zijn om dan goed mee te werken? Als ik zie hoeveel stokpaardjes er nog zijn in de branche (automatiseringsystemen, collectiemodellen, tarieven, logo's en huisstijlen etc.) dan hou ik hier mijn hart toch even vast. Ik hoop van harte dat ik dat mis heb.

Mijn tweede kanttekening betreft de doorrol van innovatie naar implementatie. In mijn loopbaan als projectleider heb ik gemerkt dat zo'n goede doorrol vaak het lastigste traject is. Door de sterke focus op innovatie, heb ik bij dit rapport daar onvoldoende zicht op. Ook denk ik daar daar veel van de financiële middelen benodigd zijn. Is nu gezegd dat de implementatie voor rekening van het rijk komt, is deze voor rekening van bibliotheken of voor beiden?

Mijn twee kanttekeningen zijn twee uitvoeringsvragen. Dat tekent ook het draagvlak. De vraag is niet of we dit uitvoeren, maar hoe we dit uitvoeren. Een gezaghebbende regie en sterke uitvoeringspartners zijn denk de twee basisvoorwaarden die nodig zijn voor de toekomst. En daar biedt dit rapport alle mogelijkheden voor.

Zo, nu nog oppassen dat dit geen gouden Calff wordt waar we allemaal om heen blijven dansen. Voeten op de grond en aan het werk!

Hieperdepiep! ROC-project genomineerd voor innovatieprijs

Enige artikeltjes geleden schreef ik nog over de wereldtournee. En even later dat het zo goed gaat met de samenwerking met Deltion. Gisteren kwam er dan ook een verheugend bericht. Het heeft de jury van de innovatieprijs behaagt om de samenwerking met de ROC's in Zwolle te nomineren voor de innovatieprijs 2008. Dit overigens samen met twee andere projecten namelijk DOK Delft en de Werkplaats van de Gelderse bibliotheken.

Dat is natuurlijk prachtig nieuws. Overigens zijn we hard op weg om die samenwerking nog veel verder te brengen.

Vanochtend zitten we weer om tafel met de stuurgroep van ROC Landstede en vanmiddag met een school voor voortgezet onderwijs om daar soortgelijke dienstverlening op te zetten. O ja, volgende week nog met een scholengroep voor openbaar onderwijs. De week erop start de eerste dienstverlening in Flevoland en begin volgend jaar daar een feestelijke opening met een aantal gedeputeerden.

Onze wereldtournee nog lang niet voorbij. Onze handen hebben we nog vol met werk. Maar op 11 december laten we dat werk toch maar even liggen en togen wij frisgekamd en met het zweet van ons voorhoofd geveegd op naar de ledenvergadering van de VOB. Want wie weet?

Oh ja en daarna natuurlijk weer hard aan het werk met de Tinekes, de Nicoles, de Carlas, de Margrieten en de Genys van deze wereld.

Jos en Mark maken een filmpje.....

Afgelopen dinsdag zaten we om tafel met door ons bewonderde Paula Braun. Door ons consequent de beschermvrouwe van Zoek & Boek genoemd.

Op 10 december is de 100.000e levering van Zoek & Boek. De gedeputeerde Dick Buursink kon niet goed op een later moment. Dus moeten even alle zeilen bij om een goede uitnodiging te krijgen. Er wordt voorgesteld om een filmpje te maken. In al mijn ijdelheid zeg ik dat ik dat die middag wel regel met Jos Debeij.....

We duikelen een camera op ergens in de bibliotheek (wel een heel oud ding....) En maken een aantal korte filmpjes (camera kan telkens 30 seconden opnemen). Dan nog even monteren en dan blijkt dat..... Kijk u zelf maar.

Overigens, u bent allen van harte uitgenodigd voor de 10e. Het wordt een leuke ochtend waarbij Prof. Boekmeel en Prof. Dr. Knoikl nog met elkaar in debat gaan. Stuur even een mailtje of laat een berichtje achter op het reactiegedeelte!

Oproep: De gouden Loekie voor bibliotheekfilmpjes!

Jaarlijks kiezen de reclamemakers in een gala het beste reclamefilmpje. Dat wordt uitgezonden op tv als een echt programma. We kijken dan dus naar een programma over reclamefilmpjes. Het moet niet gekker worden in deze wereld.

Ook bibliotheken worden steeds grotere liefhebbers van filmpjes. Eind vorig jaar maakte ik samen met de back-office in Zwolle het volgende YouTubefilmpje.

Overigens maakten we ook nog een filmpje over de making of. Die is minstens zo hilarisch. De hele film is in twee uur geschoten op een simpel fotocameraatje. Ik moet wel toegeven dat Marieke Bruins en Nicole Verkerk vervolgens een heel weekend aan het monteren zijn geweest.

Maar leuk was het om het vervolgens aan het personeel te presenteren.

Mijn vraag aan U: wat is het leukste bibliotheekfilmpje?

Ik speel met de gedachte om iets te doen met een gouden Loekie voor bibliotheekfilmpjes. Dit voor een bijeenkomst die ik binnenkort met bibliothecarissen heb. Welke filmpjes moeten dan in aanmerking komen?

Laat uw suggestie eens achter en laat ons meegenieten.

Eh, bovenstaande filmpjes zijn natuurlijk uitgesloten van deelneming.

De mysterieuze krachten van het bibliotheekwerk : deel 2 : Paula Braun

In deel 1 van de mysterieuze krachten van het bibliotheekwerk legde ik uit dat je schreeuwers en doeners hebt in het bibliotheekwerk. En in deel 1 hebben we Marc van der Meulen eens flink in het zonnetje gezet. Hoewel Marc met zijn gedachten al weer een heel eind verder is dan de widgets van toen, denk ik dat we begin volgend jaar weer veel van hem zullen horen. Dan komt hij met een nieuwe interface voor Overijsselse bibliotheken.

Vandaag gaan we Paula Braun van de VOB maar eens in het zonnetje zetten. Zij gaat namelijk binnenkort aankondigen dat de 100.000e Zoek&Boek-aanvraag gedaan gaat worden. Nou, die primeur hebt u hier dan maar vast.

Zoek&Boek is één van die projecten die lange tijd voor onmogelijk werden gehouden bij bibliotheken. Het zou onbestaanbaar zijn om bibliotheken allemaal bij elkaar te laten bestellen omdat ze allemaal zo eigenwijs waren een eigen systeem te nemen.

Paula heeft vele steden en provincies geholpen bij het aansluiten op Zoek&Boek. Er is gevloekt en getierd over hoe verschillend al die catalogi in Nederland waren ingericht. Iedereen heeft namelijk niet alleen een eigen systeem maar ook nog eens eigen catalogusregels. Geen materiaalsoort is gelijk.

Er waren bibliotheken die pertinent weigerden om aan te sluiten (en die inmiddels toch zijn aangesloten) en er zijn bibliotheken die in het geheel nog niet zijn aangesloten (en daar zitten zelfs grote bibliotheken bij die zeggen dat ze innovatief zijn).

Paula is geen schreeuwer maar een doener. Honderden bibliotheken heeft ze te woord gestaan. Nooit een onvertogen woord want je zou toch een keer tegen ze willen zeggen: "weet je het nou nog niet?". Niks van dat alles, ze gaat gewoon door. Is het even niet duidelijk hoe ze aangesteld moet worden de VOB? Ze zit er gewoon nog! Kortom, Paula is onze bezem op het bibliotheekmiddenveld. Ze poetst alles weg.

En ik denk dat de songtekst van Spaan & Vermeegen van het liedje Willem wel op haar slaat:

Willem traint zich de blubber
Willem is de jongen voor het vuile werk
Altijd gaten trekken, geen gevoel voor de bal ben je mal
Willem loopt vaak voor joker
Hijgend als een paard krijgt ie weer een gele kaart
Hij begrijpt het niet, geen gevoel voor de bal ben je mal

Willem is de bezem van het middenveld
Zwoegen, schaven schoppen is het enige dat telt
Voor maar weinig geld, geen gevoel voor de bal ben je mal
Luistert heel goed naar de trainer, maar kent zijn opdracht al
Het is alles wat ie kan, schakel uit die man, geen gevoel de bal ben je mal

Deltion online: eerste ELO gekoppeld met bibliotheekcatalogus!

Vorige week donderdag was het zover! Wethouder Kenkhuis van Zwolle (zie foto) verrichte de officiële starthandeling van de samenwerking tussen het Deltion College en Bibliotheek Zwolle ging van start. En met die start is ook de eerste zoekmachine in de lucht waarbij een elektronsiche leeromgeving wordt gecombineerd met een bibliotheekzoekmachine. En dit is een absolute landelijke primeur en wij vermoeden zelfs dat dit een wereldprimeur is.

Klik op deze link en je komt op een pagina waarbij je door kunt klikken op verschillende ingangen van de Deltionzoekmachine. (kies voor de verschillende demo's)

Klik op deze link voor de demofilm

En ook bij deze school starten we met een prachtig pakket dienstverlening: leverantie van materialen op de plek waar de leerling ze wil, ondersteuning met zoeklessen, doorontwikkeling naar mediawijsheid en mogelijkheden voor stages.

Er is weer veel werk verzet door heel veel mensen: hulde aan de Nicoles, de Jaap-Jans, de Wims, de AnneMaries en de Carlas van deze wereld.

De wereldtournee van Mark Deckers

Jan Rot zong ooit het nummer "God straft wie rocker in Holland wil zijn". In dat nummer bezingt hij het leven van een gemiddelde Nederlandse zanger: zingen in achteraf zaaltjes, bedelen om platencontracten en verlopen fans. Zo zwart als Jan Rot het bezingt was het vandaag niet, maar het had er wel wat van weg.

Mijn dag begon vanochtend in Olst (zoek maar op op de kaart). Directies van Overijssele bibliotheken vergaderden in het Kulturhus en ik mocht presenteren hoe ver we zijn met de digitale bibliotheek. Bibliotheken waren tevreden en onder de indruk van de veelheid van onderwerpen die we oppakken.

Daarna door naar Beuningen (zoek ook maar op op de kaart). In de auto spreek ik een communicatiemedwerker van de VOB. Zij vertelt dat de Volkskrant op zoek is naar iemand die wat meer kan vertellen over de samenwerking met ROC's. Ze heeft mijn naam doorgegeven. We bespreken even wat goed is om te vertellen.

In Beuningen treffen we de directies van bibliotheken van het zuiden van Gelderland en het noorden van Limburg. Samen met Han de Vries mocht ik een verhaal vertellen over onze samenwerking met het voortgezet onderwijs. De aanwezige bibliotheken waren zeer geïnteresseerd en zagen goede mogelijkheden voor scholen in hun werkgebied. We spreken af dat als ze verder willen dat we graag samen optrekken. We gaan geen wielen opnieuw uitvinden en we willen organisatorisch bij elkaar aansluiten.

De wereldtournee eindigt aan het eind van de middag in Emmeloord (pak de kaart!). In de auto bel ik nog met een collega die mij kan vertellen hoe de ochtend met directies in Overijssel verder is afgelopen. Ik praat haar bij over de uitkomsten van de presentatie in Beuningen. Zij gaat rekening houden met wat daar gebeurt.

In Emmeloord vertel ik samen met twee collega's van de FlevoMeerbibliotheek voor twee scholen over de samenwerking met het voortgezet ondrwijs. Voor de tweede keer die dag kan ik met dezelfde presentatie uit de voeten. Met één van de scholen maken we een vervolgafspraak. De tweede school is wel geïnteresseerd maar zit dit jaar midden in een verbouwing. Het is meer iets voor volgend jaar.

In de auto terug naar huis, hoor ik dat de Volkskrantjournalist heeft gebeld. Ik bel nog terug. Hij is ook nog aan het werk. Het is een leuke vent en we praten een half uurtje over de samenwerking tussen Bibliotheek Zwolle en ROC Deltion. Voor de derde keer die dag haal ik dezelfde voorbeelden aan.

Ik ben een zanger met één hitje en mag optreden in het clubcircuit. Ik voel me voor even beroemd maar Jan Rot had gelijk. Want door een file wordt het flink later en warm ik in de magnetron de maaltijd op. De wereldtournee van Mark Deckers, een simpele medewerker van de OBD.

We zoeken nog collega's! Ervaring als roadie is een pre.

De grote kleine man is vertrokken... behalve in second life

Afgelopen donderdag was het afscheid van Henk Middelveld. Honderden mensen kwamen nog een keer voorbij om Henk het beste toe te wensen. Daarbij uiteraard de verdiende lovende woorden.

Een aantal mensen lieten het niet bij woorden maar hadden zelfs beelden. En die beelden zeggen natuurlijk meer dan 1.000 woorden. Vandaar dat we die beelden hier nog maar een keer neerzetten.

Aan het eind van het filmpje ziet u wie de credits krijgt voor dit filmpje. Heren, bedankt!

We kunnen weer wedden! Nu op de volgende fusiepartner!

Nog één dag en dan neemt Henk Middelveld officieel afscheid. En op zijn laatste echte werkdag werd bekend dat de OBD en Probiblio nadere samenwerking gaan onderzoeken.

Het officiële communiqué luidt:

Naar aanleiding van een aantal actuele ontwikkelingen in het landelijk bibliotheekbestel hebben de directie van ProBiblio en de Raad van Bestuur van de Rijnbrink Groep een eerste verkenning gedaan van de mogelijkheden om te komen tot intensieve samenwerking. De bevindingen hiervan zijn gepresenteerd aan de Raden van Commissarissen van ProBiblio en de Rijnbrink Groep. Beide Raden hebben uitgesproken dat de voorgestelde samenwerking kansrijk is en opdracht gegeven om de haalbaarheid nader te onderzoeken.

Hiermee spelen de beide organisaties in op de roep om schaalvergroting bij de provinciale serviceorganisaties, met als doel hun bijdrage aan het openbaar bibliotheekwerk te vergroten, zowel op
bibliotheekinhoudelijk als op facilitair terrein. In de komende periode gaan ProBiblio en de Rijnbrink Groep de haalbaarheid van de samenwerking onderzoeken en de voorwaarden waaraan dan voldaan moet worden. In het onderzoek zullen de provincies en bibliotheken nadrukkelijk worden betrokken. Dit resulteert in een document aan de hand waarvan beide Raden elk afzonderlijk zullen beslissen of daadwerkelijk tot intensieve samenwerking moet worden overgegaan.

Prachtzet

Ik denk dat het strategisch gezien een prachtige zet is en op een ongelofelijk goede timing. Er moet straks gekeken worden wie uitvoering gaat geven aan de vernieuwing. In het geruchtencircuit werd al wel vernomen dat de Rijnbrinkgroep en Probiblio daar beiden wel oren naar hebben. De handen ineen slaan is voor alle partijen dan een prima zet.

Eerlijk gezegd moet natuurijk de samenwerking tussen de OBD en Biblioservice Gelderland ook nog even gedaan worden. Maar de constructie met de holding Rijnbrinkgroep biedt wel ruimte tot snel handelen en daarna verder uitwerken.

Overigens, prachtzetten zijn geen garantie op een vlekkeloze uitvoering. Er is dus nog genoeg te doen.

Wie volgt?

Er zijn nu een aantal mensen bij andere organisaties die denken "waarom heb ík dat niet bedacht?" of "daar moet ik nu bij gaan horen". Want als de OBD + BSG + Probiblio de handen ineen slaan, wie zou daar dan nog meer bij willen horen?

En daarmee zijn we natuurlijk weer lekker terug bij het ouderwets speculeren. En er kan natuurlijk weer gewed worden!

Op de eerste plaats kun je verwachten dat Biblionet nu toch even denkt, meedoen of niet? Hadden we Rob Pronk bij de vorige weddenschap nog op ons lijstje staan voor de Rijnbrinkgroep, nu zetten we hem er maar weer bij. Want met alle respect, we kunnen allemaal nog veel leren van Groningen.

Tja, dan wordt de naam van Cubiss nog genoemd. Er wordt echter gezegd dat zo'n stap voor hen twee jaar te vroeg komt.

Het Servicecentrum van Flevoland lijkt met onze "opportunity snatcher" Ronald Spanier een kandidaat die de gedachte ongetwijfeld nu door zijn hoofd laat gaan.

En daarmee lijken de PSO-kandidaten wel op naar men zegt. Dan kunnen we nog eens kijken naar leveranciers in de branche. Wie zegt dat HKA - de makers van Bicat - niet willen praten met de Rijnbrinkgroep.

Ik zou zeggen: place your bets! En vooral wat vindt u ervan? Laat uw reactie eens achter.

Oh ja, één ding weten we zeker: de agenda van Bouke Arends - de opvolger van Henk Middelveld - zal de komende weken geen gaatje laten. En voor Henk: het ga je goed en wat een kenmerkend slotakkoord!

Reanimeer de bibliotheek in drie stappen / Strategie met kop en staart ; deel 4

In de loop van 2008 zijn er in Overijssel 5 programmamanagers aan de slag gegaan. Ondergetekende mag samen met Geny Nijboer, Stephan de Vilder, Frans Jaspers en Mirjam Wijers die rol uitvoeren.

Wij hebben een prachtige opdracht: Zorg binnen vier jaar voor stijgende ledentallen en zorg dat de uitleningen weer gaan stijgen (of in ieder geval niet meer dalen). We zijn al door velen uitgelachen (onhaalbaar, onrealistisch, veel te ambitieus) maar ik geloof serieus dat bibliotheken op vele fronten de weg omhoog kunnen vinden.

De strategie die Overijssel gaat volgen is afgekeken van The Long Tail van Chris Anderson. Hier zo tussen al die ander blogs hoef ik niet uit te leggen wat dat is.

Als je de strategie van de Long Tail bekijkt zie je een kop en een staart. Met de long tail is het mogelijk om het aanbod veel groter te maken en ook de 1'tjes en 2'tjes uit de collectie toch te laten renderen (maar dan wel op veel grotere schaal). Marktplaats maar dan voor bibliotheekcollecties.

Door samenwerking is dus veel meer met collecties te doen. Dat moet ook wel op dat niveau want de lokale bibliotheken worden omgebouwd naar het winkelconcept volgens een beperkt aantal formules.

Tot slot zie je dat door bundeling van collecties en diensten op netwerkniveau het mogelijk wordt om ook (grotere) nichemarkten te benaderen. Het bekendste voorbeeld is wel de ROC-dienstverlening die in Overijssel wordt opgepakt. Diensten die op lokaal of bovenlokaal niveau al bestonden worden samengevoegd tot een nieuw dienstverleningsconcept. In onze termen noemen we zo'n dienstverleningsconcept ook wel een themakanaal.

De strategie bestaat dus letterlijk en figuurlijk uit een kop en een staart.

We hebben dus een kop:

- Ontwikkeling van winkelformules in fysieke biblitoheken en

We hebben een staart:

- Ontwikkeling van een brede multi-meidale netwerkcollectie en

- Ontwikkeling van themakanalen (zoals voor het ROC) voor niche-markten op netwerkniveau.

Als je die drie invult is ook helder wat je ongeveer de komende jaren moet gaan doen.

Wat te doen in de kop?

Alle vestigingen in Overijssel kun je ombouwen naar de winkelformules. Daarbij hanteren we de formule voor stad, dorp, wijk en servicepunt. De komende jaren moeten dus 100 vestigingen opnieuw ingericht worden. Maar herinrichten alleen is niet voldoende. Het gaat ook om veel scherper collectiebeleid, veel meer digitale gemaksdiensten zoals attendering, veel meer promotie. En tot slot: veel meer scholing op het gebied van retailmanagement en verkooptraining.

Wat te doen in de staart?

In de staart ontwikkelen we de Overijsselse variant van Bol.com. Een digitaal punt waar klanten makkelijk hun materialen kunnen bestellen en kunnen laten afleveren in hun vestiging (of thuis natuurlijk). Het adagium is: vandaag besteld, morgen geleverd. Dat betekent dus intensivering van transport en distributie.

Het betekent ook het goed invlechten van de zwaartepuntcollecties en landelijke "etalages".

Naast levering van fysieke informatie zal er ingezet worden op het uitbouwen van de digitale collectie. Hier zal substantieel meer geld in moeten dan thans het geval is. Ik denk dat er nu 5 euro per inwoner in Overijssel wordt besteed aan fysieke media. Voor digitale media komen we niet verder dan 21 eurocent.

In de staart zit ook de uitbouw van themakanalen. Als we een beetje doorbouwen hebben we over vier jaar contracten met bijna alle ROC's en kunen we zo een klein 80.000 nieuwe leden inschrijven.

Het overzicht
De programmamanagers hebben laten zien waar ze nu staan met hun programma's en hoe die zich verhoudt tot bovenstaande kop/staart-strategie.

Vragen, vragen, vragen
In Overijssel is er redelijke overeentemming over deze richting. Maar er zijn ook nog veel vragen: Hoe krijg je dat geld voor die ombouw van vestigingen bij elkaar, Lukt het ons om echt gezamenlijk te gaan collectioneren, Hoe gaan we om met de spanning tussen lokale autonomie en centraal ingevulde formules?, Hoeveel gaan die gezamenlijke back-offices kosten en hoe gaan we die financieren.

Van Hans van Velzen heb ik altijd geleerd dat je eerst moet zorgen dat je het juiste probleem hebt voordat je het gaat oplossen. In Overijssel zijn dit nu de vragen. En als je het mij vraagt, hebben we het juiste probleem te pakken. Dat betekent dat je de juiste vragen kunt oplossen.

In de afgelopen stukjes heb ik wat reacties gehad, dat ik een beetje een zuurpruim begon te worden. Ik kreeg van sommige mensen al tips voor goede pillen. Wat ik heb willen laten zien is dat er goede kansen zijn maar het tempo moet wel omhoog. Kortom, ik ben ervan overtuigd dat er een prachtige toekomst is voor bibliotheken. De kansen liggen echt voor het oprapen.

Wordt (denk ik) vervolgd

In vier stappen 30% van je collectiebudget anders ingezet/ Strategie met kop en staart ; deel 3

Na de vorige twee artikeltjes kunnen mensen toch zijn gaan twijfelen over hun aanwezigheid in het bibliotheekwerk. De scenario’s zijn grijs en zwart en we zien om ons heen dat ook gerespecteerde zaken toch gewoon failliet kunnen gaan.

Als er iets is dat wel duidelijk moet worden uit deze stukjes is dat het inmiddels vijf voor twaalf is…..geweest. Het is erop of eronder voor bibliotheekwerk.

Iedereen kijkt hiervoor gespannen naar de innovatiecommissie. Waarom eigenlijk? Daar wordt toch niks gemaakt? Dat gebeurt toch gewoon aan de balie en in de werkkamers van nijvere bibliotheekmedewerkers? Waar worden de beslissingen genomen over collectiebudget? Waar die over het personeel? Dat doen de directeuren zelf. Dus kom in de benen en verschuil je niet.

Ik zal het u laten zien aan de hand van de netwerkcollectie Nederland.

De netwerkcollectie Nederland is namelijk al een feit. U kunt uw collectie allang populairder maken. U kunt 30% van uw collectiebudget verschuiven naar toptitels.

Pardon, 30% verschuiven? Dat kan nooit, hoor ik u denken.

Ik zal u laten zien dat het kan met vier eenvoudige stappen.

Hoe werkt dat dan? Laat u boektitels zien van ander bibliotheken in uw bibliotheek? En zo ja, ook van andere bibliotheken die toevallig met een ander bibliotheeksysteem automatiseren? En zo ja, biedt u dan ook nog aan om gratis al die titels te bestellen? En zo ja, communiceert u daar dan ook nog veelvuldig over met uw klant?

Voor bijna alle bibliotheken is hier het antwoord nee. En dat betekent dat u het netwerk ten onrechte te weinig belast. Door dat netwerk namelijk veel meer te belasten kun je veel populairder gaan aanschaffen. 20% van de titels zorgt voor 80% van de uitleningen. Het is een oude wet die nog steeds werkt. Veel bibliotheken halen niet meer dan 1% van hun uitleningen uit de netwerkcollectie. Dat kan best naar 5-10% . Ja, dat is inderdaad meer werk in logistiek en distributie. Maar het scheelt 30% collectiebudget. Budget dat u kunt inzetten om stapeltjes top-10 te hebben.

Is het zo makkelijk? Ja, het kan in de volgende vier stappen:

Stap 1: Laat je netwerkcollectie zien
Want het betekent dat je een catalogus inricht waar heel veel titels inzitten. Het meest logische op dit moment is daarvoor een aquabrowser met minimaal de gehele provinciale collectie. Daaraan toegevoegd natuurlijk de CDR, onze nationale bibliotheek voor beeld en geluid.

Stap 2: Maak bestellen en reserveren gratis
Dat is even slikken voor veel bibliotheken. Kom op. In veel provinciale netwerken wordt er niks onderling verrekend. 90% van je aanvragen zit daar. Met de CDR is ook te overleggen over een afkoopsom. De transportbusjes rijden toch al en moeten misschien wat vaker rijden.

Stap 3: Maak promotie en communiceer
O ja, niet vergeten om 1.000 keer tegen je klant te hebben dat je dit hebt. Deventer is nu anderhalf jaar volgens dit concept bezig. Ze hebben best veel moeite gedaan om het publiek dit te vertellen. Maar als ik nu voor die bibliotheek ga staan weet nog de helft van de mensen niet dat deze service bestaat. En dat terwijl de bestel- en reserveerplanken uitpuilen in deze bibliotheek.

Stap 4: Verschuif het collectiebudget
Et voila. Haal 30% van het meest onrendabele segment af en zet dit in op populaire thema’s.

Kom op directeuren, zo moeilijk is het niet.

Elke tent kan failliet, ook een bibliotheek / Strategie met Kop en Staart ; deel 2

In het vorige berichtje riep ik om nog maar eens flink te schrikken. En terecht. Want niet alleen in onze sector verandert het nodig, ook in andere sectoren. En dan heb ik het niet over de bankwereld.... Overigens lijkt zo'n financiële injectie mij ook wel wat voor het bibliotheekwerk.

Overigens is er ook buiten onze sector nog genoeg om van te schrikken of om van te leren. In het goede en het kwade.

Veel valt bijvoorbeeld te leren van de in 2006 gesloten muziekketen Towerrecords. Een enorme keten muziekwinkels. Na een saneerronde in 2001 sloten zij in 2006 toch de deuren. Gepasseerd door internetwinkels en downloads.

Algemene winkels staan dus onder druk. Dus zou het devies kunnen luiden: duik de niche in. Maar ook dat is hachelijk. Kijk maar naar Boudisque. Een platenzaak waar ik mijn jeugd nog wel eens kwam (vanuit de provincie). In maart 2008 sloot Boudisque in Amsterdam de deuren. Het pand in de Haringpakkerssteeg kon niet meer uit. De webwinkel blijft wel open, evenals de blijkbaar goedkopere vestigingen in andere steden. Voor dat laatste geldt overigens: voor hoe lang?

Een niche alleen is dus ook geen garantie. Het gaat om tijdig je bakens verzetten zowel in de fysieke winkel als op internet. Een keten waar dat nog niet geheel helder van is, is Freerecord. Dat is toch een keten waarvan wij met z'n allen dachten dat die toch wel z'n langste tijd gehad had. In 2007 leden ze inderdaad voor het eerst sinds lange tijd verlies. Maar de winkels verleggen hun aandacht naar games. Muziek en DVD verdwijnen (naar de achtergrond). De fysieke vierkante meters gaan naar games, muziek en DVD kan via internet. Ik denk dat ze het zo gaan doen. De fysieke winkel dus aangepast en een internetwinkel geopend.

En tot slot: het braafste jongetje van de klas: Bol.com. Bol heeft er vijf jaar over gedaan om winstgevend te worden. 'Ze hebben ruim 1,5 miljoen producten en hun omzet stijgt jaarlijks met 50%.

Ze werken met een uitgekiend communicatiesysteem waarbij ze alle klanten op een persoonlijke wijze informeren. Dat hebt u zelf nog niet door gehad, want elke nieuwsbrief van Bol is namelijk anders. Ze hebben meer producten dan klanten. Een typisch bedrijf dat de lange staart hanteert. Overigens hebben ze maar een beperkt deel op voorraad. Ook typisch lange staart.

De conclusie is dat winkels waarvan wij dachten dat ze het zouden redden, gewoon kunnen verdwijnen. Het aanpassen van een businessstrategie is dus gewoon noodzaak van tijd tot tijd.

Bij Freerecord zien we dat ze de fysieke winkels echt aanpassen aan een bepaalde smaak. En in alle gevallen geldt dat businessmodellen zonder internetwinkel ten dode zijn opgeschreven. Time will tell.

Elke tent kan failliet, ook bibliotheken. Het gaat om tijdig en met voldoende snelheid veranderen. Hebben we al een beetje zin in verandering? Mooi!

Wordt (snel) vervolgd.

Waarom schrikt niemand zich te pletter? / Strategie met kop en staart ; deel 1

Sorry, het was even stil bij mij. Ik zat na de vakantie nog eens verdiept in wat literatuur. En ik moet zeggen, ik zie genoeg reden voor flinke paniek in de tent.

SCP revisited

Voor de vakantie gonsde het nog van het SCP-rapport. Nog wat van gehoord de laatste tijd? Ik niet. Terecht? Absoluut niet. Kijk nog even mee met de cijfertjes. Op de eerste plaats is onze bevolking in de afgelopen tijd, flink gestegen.

Een bedrijf dat gewoon een beetje de bevolkingsgroei volgt, zou zijn omzet met deze lijn zien stijgen. Wat zien we echter in bibliotheken?

En dit plaatje is nog maar het begin. We zijn in vijf jaar tijd 15% van ons ledenbestand kwijt geraakt. Wat betreft uitleningen zijn we 27% in de afgelopen vijftien jaar kwijt geraakt. Elk jaar een paar procent. We hebben dus minder leden en ze lenen ook nog eens flink minder.

En wie denkt dat de schoolgaande jeugd vanzelf wel komt, komt ook bedrogen uit. Ruim 70%van de jongeren tussen de 12 en 19 jaar leenden begin jaren '80 elke vier weken boeken. In 2005 is dat nog maar iets meer dan 40%. De meerderheid van de jongeren komt niet meer regelmatig in de bibliotheek.

Recent onderzoek liet mij weten dat 50% van de jongerenpassen nulleners zijn.

En nu zegt u dat dat voor volwassenen niet geldt? Het verval zit overal, alleen bij ouderen gaat het minder hard.

Exitstrategie of overlevingstrategie?

Mijn cijfers zijn nog maar een summiere samenvatting. Als ik wil kan ik zo nog wel een half uurtje doorgaan met onheilsberichten En nu ik het zo weer overlees, bekruipt mij het gevoel: "waar is de paniek?". Ik zie bibliotheken nog discussiëren over kleine dingen als het afschaffen van kosten voor duplicaatpassen en gratis Internet ja of nee.

Volgens mij zijn veel grotere stappen nodig: een overlevingstrategie om de bibliotheken weer flink op weg te helpen. Er zullen stapels toptitels nodig zijn, superklantvriendelijk personeel, superattendering, superdigitalebibliotheek en een superleescafé om het tij te keren.

De agenda voor de toekomst van de bibliotheken is daarvoor een prima aanzet.

Bij overleven gaat het echter ook om snel handelen en rigoureuze beslissingen. De tijd van compromissen, polderen, onderhandelen en water bij de wijn lijkt me wel voorbij. Dus geen discussie over kleine dingen, de beuk erin en het roer om.

Het is pompen of verzuipen.

Wordt (snel) vervolgd. Mocht er geen bericht meer komen, dan ging het toch al slechter dan ik dacht.

Slecht werk innovatiecommissie = 10 euro extra contributie

In de afgelopen weken buzzde het van het nieuws van de innovatiecommissie. Een wijze club mensen mag aan de slag om de rijksgelden voor bibliotheekvernieuwing richting te geven.


Het gaat daarbij om jaarlijks 20 miljoen rijksgeld. Het is maar goed dat het een wijze club is. Want behalve dat zowel het Rijk, als de provincie als VNG flink lopen te duwen en trekken over waar het geld naar toe moet (Rijk, provincie of gemeente) krijgen ze ook nog eens kort de tijd. De komende maand moet het allemaal maar helder worden.

Van de 20 miljoen landde het afgelopen jaar ongeveer 1 miljoen euro in Overijssel. Dit wordt besteed binnen de lijnen van het meerjarenplan van de Overijsselse Bibliotheken. En zo gaat het in meer provincies. Mijn programmalijn Digitale Bibliotheek wordt grotendeels gefinancierd met dit geld. Kortom, een spannende tijd. Overigens vind ik dat zeker de digitale bibliotheek een lijn is die ook goed landelijk uit te voeren is. Dus daarover geen discussie.

Kunnen bibliotheken zonder die 20 miljoen? Ja, dat kunnen ze zeker. Op korte termijn gaat er geen enkele bibliotheek dicht.

Voor de langere termijn is het echter funest. Probeer namelijk maar eens 20 miljoen bij elkaar te krijgen bij bibliotheken voor innovatie.

Rekent u even mee? Van de 16 miljoen Nederlanders is 25% lid. Dat zijn dus 4 miljoen. Daarvan is helft betalend lid. Dat zijn er dus 2 miljoen. Wie 20 miljoen extra wil hebben, moet van elk betalend lid 10 euro extra vragen in de contributie. Dat zie ik de verenigde openbare bibliotheken nog niet beslissen. Die heb ik anderhalf jaar geleden nog zien ruziën over een paar eurocent van bibliotheek.nl.

Kortom, 20 miljoen is heel veel geld. Veel wijsheid voor de commissie en wordt vervolgd.

Wat staat er nou op die vuilniswagen?

Toen ik vanochtend naar de Overijsselse Bibliotheek Dienst in Nijverdal reed, knipperde ik toch even met mijn ogen. In een flits zag ik een vuilniswagen voorbij komen met daarop een advertentie van de gemeente. Wel handig van de gemeente. Om je vuilniswagens als rijdend billboard te gebruiken.

De advertentie die erop stond was ook aardig: NU € 3,- korting op het aanvragen van een uittreksel bevolkingsregister. Om die korting te bemachtingen moet je naar de site van de gemeente Hellendoorn. Omdat ik niet in Hellendoorn woon, heb ik de gemeente gebeld. Je logt in met Digid, je betaalt met IDeal en daarna wordt het uittreksel naar je huisadres gestuurd..

De site van de gemeente Hellendoorn is wat duf maar deze dienstverlening bieden ze toch maar mooi!

Wie wat zoekt op internet ziet dat de verschillende gemeenten, verschillende tarieven vragen (en kortingen geven). Da's toch gek hé.

U wist natuurlijk allang dat Digid van dezelfde makers is als het Zoek&Boek-authorisatiesysteem.

Mijn voorstel: zullen we alle bibliotheken maar op die manier leden laten inschrijven. Landelijk een ingang, authoriseren met Digid en pasje opsturen naar huisadres. Oh ja, en dan zeggen onze klanten natuurlijk wel: toch gek dat ze overal een ander tarief hebben.

Oh ja, en wij willen natuurlijk ook reclame van de bibliotheek op alle vuilniswagens! Lijkt me leuk om daar een slogan voor te verzinnen! Wie durft?

Arresteer uw klanten!

Afgelopen week werd ik op verschillende plekken geattendeerd op de arrestatie van Heidi Dalibor, een 20-jarige dame uit Grafton in de VS. De dame in kwestie, zie foto, had twee boeken vijf maanden geleend. De uitleendatum was dus aaaaaaaallang verstreken.

Het aanmaningsbriefje had geen effect gehad en ook niet de oproep van de rechtbank...... Huh? een oproep van de rechtbank? Ja, blijkbaar gaat dat zo in de VS. Een aangezien ze niet verscheen, had de politie haar maar van het bed gelicht. Met handboeien en al. Na betaling van $ 170 dollar, de boete voor de twee boeken, mocht ze weer naar huis. Aan Heidi werd nog gevraagd of ze de boeken nog terug ging brengen? Hoezo, ik heb ze nu toch betaald, was haar antwoord.

Tja, als je voor gewone bibliotheekleden als cellen nodig hebt, snap ik ook wel dat ze Guantanamo Bay nog even open houden. Hoeveel boeken zou je niet moeten terugbrengen om daar terecht te komen?

Kwade tongen beweren dat dit een nieuwe invulling is van de beleefbibliotheek!

Voor wie het niet gelooft: bekijk de video bij wisn.com

Hoeveel ambtenarenmoppen kent u? En hoeveel bibliotheekmoppen?

Enkele dagen geleden had ik een topdag. Ik had in de Bibliotheek Zwolle twee afspraken die dag. In de ochtend mocht ik een brainstormsessie leiden met ambtenaren van de afdeling Sociale Zaken. Vooraf dacht ik nog of ik iets kon met ambtenarenmoppen en bibliotheekmoppen. Maar het bleek dat ik te weinig bibliotheekmoppen kende en teveel ambtenarenmoppen.

Even tussendoor: ik ken alleen die bibliotheekmop met die kip en die kikker in de bibliotheek. Als iemand er meer kent hou ik me aanbevolen!

Wat is Sociale Zaken. Dat is schuldhulpverlening, inburgerring, participatie en nog zo'n handje vol abstracte begrippen. Aan tafel zaten echter een stel gave ambtenaren die het hartstikke concreet wisten te maken. Niks geen vage woorden, simpele doelen en prima netwerk van partijen om de boer mee op te gaan. We gaan binnenkort verder want het veel te leuk om met al die achterstandsgroepen aan de slag te gaan.

Marleen, Liesbeth en Rens: bedankt!

In de middag zat ik om tafel met, ik denk, de kleinste hogeschool die Zwolle rijk is. Ze hadden gehoord van onze samenwerking met Deltion en Landstede en hippe dingen die we op technisch gebied daar maken. Deze hogeschool wil een kenniscentrum Pedagogiek opzetten. Gezien de schaal leek dat een lastig verhaal maar wel een uitdaging om daar de juiste tools te maken. Op de valreep van het gesprek kwam de link met de drie! Pabo's die Zwolle rijk is. Als we daar nou eens een koppeling mee maken? Enthousiast vertrok de directeur van de hogeschool. Hij ging snel achter die Pabo's aan, om ze daarna mee terug te nemen naar de bibliotheek.

Rob: bedankt!

Moraal van het verhaal was voor mij dat ook doelgroepen die niet zo makkelijk lijken ontzettend inspirerend kunnen zijn. Goed nadenken en zoeken naar de openingen. Tja, en mazzel hebben dat je alleen maar leuke mensen tegenkomt die alleen maar vooruit willen. Lang leve Zwolle!

Oh ja, kende er nog iemand een bibliotheekmop?

Gooi alle boeken maar in het beton!

Chris-Jan van Marissing, boekhandelaar te Deventer, heeft wel eens gezegd dat hij het duurste behang van Deventer verkoopt. Want veel boeken worden wel gekocht, maar niet gelezen. In die zin zijn bibliotheken natuurlijk prima behangzaken. Er staat genoeg dat wel is gekocht maar nooit wordt geleend.

En ach, het boek, het boek, vonden we niet dat dat zoooo 19zoveel was? In het Kulturhus in Raalte werd daarom een aantal jaren geleden een Winkler Prins gebruikt als vloerbedekking. De Winkler Prins werd uit elkaar gescheurd, op de betonnen vloer gelijmd en voorzien van transparante laag.

Maar het kan nog erger....

Via een Hongaarse vriend, die overigens een nieuwsbrief heeft die enkele duizenden abonnees heeft, werd ik geattendeerd op een kunstproject in Budapest. De bovenstaande foto is van dit project. Het is een betonlaag met daarin boeken gestort. Het trekt overigens veel publiek zoals u op de foto kunt zien. Meer publiek dan ik in sommige bibliotheken zie, dus misschien een leuk idee voor de stille zomermaanden.

Op de website van het project kun je nog veel meer foto's zien en wordt vermeld:
Az installáció a Magyar Képzőművészeti Egyetem Doktori Iskolája növendékeinek (mester: Jovánovics György), Hübler Jánosnak és Kerezsi Nemerének az alkotása, melynek alapanyaga két köbméter beton és a Szabad Európa Rádió kutató-intézetéből aktualitását vesztett, a nagyközönség által kiválogatott és hátrahagyott 18 köbméter könyv.

Meer dan dat er staat dat het een Hongaarse kunstenaar is en dat het 18 kubiek meter boek heeft gekost, haal ik er niet uit.

Toch een leuk idee. Nodig eens een aantal studenten uit met de opdracht om iets met uw voorraad afgeschreven boeken te doen. En wellicht.... komt u dan op een blog in Hongarije!

The good, the bad & the ugly?

Akkoord, de titel is wat demogogisch. Maar het was Francien van Bohemen die reageerde op mijn artikel over "The great library swindle". Francien gaf aan dat er mooie ontwikkelingen zijn in een consortium tussen KB, UKB, WSF en OCLC. Tegelijkertijd heeft de VOB een intentieverklaring getekend waarbij zij aangeven ook te willen toetreden tot dat consortium. En welk een prachtig plaatje leverde dat op (zie boven). En vandaar dan ook mijn gedachte over The good, the bad en the ugly. U mag zelf uitzoeken wie wie is. Daar doe ik geen uitspraak over.

Lees vooral het informatieve stukje op de VOB-site en daar kunt u ook verder klikken naar de perstekst.

...geen chocola van bakken

En ach, het zal aan mijn agrarische roots liggen, maar veel chocola kon ik er toch niet van bakken. Dus ik heb Francien maar eens gebeld en ze heeft me keurig uitgelegd hoe het zit.

Voor de echte jonkies onder ons: Vroeger was er nog geen OCLC maar hadden we PICA in Nederland. In dat bedrijf hadden de bibliotheken in Nederland redelijke zeggenschap. PICA werd overgenomen door het wereldwijd opererende OCLC. Daarin hebben Nederlandse bibliotheken een stuk minder in de melk te brokkelen. Het consortium vormt als het ware een krachtige Nederlandse stem.

Voorwaarde is wel dat de Nederlandse bibliotheken het een beetje met elkaar eens zijn, zowel de UKB als de openbare bibliotheken. De bibliotheken organiseren zich om straks van zich te laten horen. Is dat een garantie dat OCLC doet wat wij vragen? Nee, dat niet maar het is beter dan allemaal iets aparts roepen. 1-0 voor Francien. En Francien heeft gelijk als ze vertelt dat OCLC meer levert dan wij denken. Het NCC/IBL, onderdelen van Zoek & Boek en Al@din zijn allemaal OCLC-onderdelen.

Kwade tongen fluisteren dat dit gremium niet meer is dan dat je bij OCLC mag zitten en dat je hoopt dat ze iets voor je doen. Zover wil ik niet gaan maar echt transparanti wordt het ook niet voor me.

Dus laten we The good, the bad & the ugly een kans geven. Maar dan wel met een beetje snelheid en hier is mijn bescheiden verlanglijstje met slechts drie wensen. Als ze er alledrie één onthouden (the good, the bad & the ugly) dan komt het allemaal goed.

Drie wensen

Wens 1. NCC in Aquabrowser

Kunnen wij alle NCC-titels niet gewoon in de aquabrowser krijgen? Dan kunnen we onze klanten ook alles laten bestellen. Wat klanten niet zien, is er niet. Een federated search vanuit de aquabrowser is al te veel.

Wens 2. Zoek & Boek voor alles

Het Zoek&Boek-systeem draait op het VDX-systeem. Het VDX-systeem is onderdeel van OCLC. Waarom kunnen we het VDX-systeem dan niet koppelen aan het NCC/IBL-systeem. O, ja, die Z0ek & Boekknop zet ik natuurlijk in die aquabrowser

Wens 3. Zoek & Boek in Worldcat

Worldcat is terecht al door velen bezongen. Er zijn maar weinige directeuren van openbare bibliotheken die door hebben dat Worldcat al goed in Google zit. Met koppelingen naar ingescande uitgaven en met een koppeling naar ........ het NCC/IBL. Ja, maar dus weer niet naar Zoek & Boek en dus niet naar VDX. Kortom, snel herstellen die fout.

En stel nou dat ze dat niet snel kunnen doen?
Ik ben een optimistisch mens. Ik geloof dat die papieren niet voor niks getekend zijn. Toch? Maar ja, mocht dit nou niet in drie maanden te regelen zijn, dan stel ik het volgende voor. We voegen alle aquabrowsers in Nederland samen. Oke, dat is geen Worldcat en ook geen NCC/IBL maar ja dat hebben we dan toch maar in drie maanden. Daar zetten we Zoek & Boek bovenop en we bieden de indexen aan aan Google. We maken het gratis voor de klant en let op hoe belangrijk wij dan allemaal de WSF-functie vinden in Nederland.

De 10 beste regels om gebruik te belemmeren!

Bibliotheekwerk hangt aan elkaar van regeltjes. Je zou er met gemak een wetboek van kunnen maken met ge- en verboden. Jaja. En ondertussen het Unescomanifest allemaal in uw beleidsplan noemen waarin staat dat u onbelemmerde toegang biedt tot informatie. Onbelemmerd? Ja, dank u de koekoek. Umberto Eco schreeft ooit een polemiek over de bibliotheken. Bibliotheken die beter bewaakt worden dan de gemiddelde gevangenis.

Dat bibliotheken er zijn om veel gebruikt te worden. Toch? Wie de regeltjes achter elkaar legt, krijgt daar gelijk twijfels bij.

De mooiste voorbeelden geven we hieronder. Contributie lijkt een noodzakelijk kwaad maar zullen we voor de rest afspreken dat we zo min mogelijk regels hanteren? Ik nodig u graag uit om de meest schrijnende voorbeelden van regelzucht bij de reacties achter te laten…… Om van te leren natuurlijk ;-)

De 10 beste regels om gebruik te belemmeren:

1. Internetten kost geld
Wel nu, iedereen zal toch onderhand wel op bedevaart zijn geweest naar de bibliotheek in Amsterdam. Prachtig gebouw waar we ons allemaal vergapen aan de grote hoeveelheid internettende jongeren. Die jongeren die toch allemaal zelf internet hadden thuis, op school en op hun mobiel? U wilt met uw centrale bibliotheek ook een ontmoetingsplek zijn? Regel 1: gratis internet. Haal de drempels weg. En zorg dat klanten zich niet hoeven te registreren. Elke drempel laat het gebruik met 30% zakken.

2. Verlengen kost geld
Heeft u eens een service waar u niets voor hoeft te doen, gaat u er geld voor vragen. Tja, dat schiet natuurlijk niet op. Een variant die ik ook wel eens tegen gekomen ben: aan de balie is verlengen gratis, via internet kost het geld. De redenering van de bibliothecaris is dan: dan komen ze tenminste in de bibliotheek.

3. Kosten voor een duplicaatpas
Raakt een klant zijn pas eens kwijt dan moet deze in veel bibliotheken geld betalen voor een duplicaatpas. Klanten moeten vooral niet te snel een nieuwe pas vragen. Eerst moeten ze hun huis op de kop zetten. De klanten moeten ons dankbaar zijn dat ze nog een nieuwe pas krijgen.

4a. Reserveren kost geld
De bibliotheek komt te weinig populaire titels. De klant kan fluiten naar een goed boek in de kast. Met andere woorden: u koopt te weinig boeten en de klant moet betalen voor het feit dat u de verkeerde boeken koopt. Kunt u bij mij aantonen dat uw hele collectie een uitleenfrequentie heeft die hoger is dan 8 dan mag u bij mij terugkomen om geld te vragen.

4b. IBL kost geld
Afgeleide van reserveren. Wie een kleine bibliotheek heeft komt sneller in het IBL terecht. Moet die stomme klant ook maar niet in een kleine plaats gaan wonen. Toch?

5. Het toilet kost geld
In elk beleidsplan staat dat de bibliotheek een prettige verblijfsfunctie moet kennen. Wie wat langer verblijft, moet ook wat vaker naar het toilet. Dat toilet is niet gratis, want we zijn bang voor overlast. Ook dat automatiseren we met een muntautomaat op de deur. Probleem opgelost denkt u. Mooi niet. De klant heeft namelijk nooit gepast geld. Gaat dit wisselen bij de inlichtingenbalie. Deze wisselt en de klant vertrekt. Daarna blijft het muntje vastzitten in de automaat. De klant gaat opnieuw naar de inlichtingenbalie en de bibliothecaris laat de klant maar even in het personeelstoilet.

6. U mag maar twee keer verlengen
Een boek moet wel in één keer uit zijn. U kunt niet blijven verlengen hoor! Wat maakt het trouwens uit of de klant continue de zelfde acht populaire boeken heeft of die andere acht? Zie ook 4. Koop gewoon meer populaire boeken.

7. Leengeld voor cd’s en dvd’s
Bestaat het nog? Leengeld voor een medium dat al bijna is uitgestorven (CD’s) of dat nog even goed loopt (dvd)? Was u er niet gewoon voor de uitleningen? Haal weg die drempel.

8. Ik voer lekker geen inleverattendering in
Het BICAT-systeem kent al tijden de mogelijkheid voor een inleverattendering. Toch voert geen enkele bibliotheek dit grootschalig in. Waarom niet? Omdat men bang is dat de boete-inkomsten teruglopen. Nee, uitleggen aan ouders van jeugdleden dat de kinderen weer een forse boete hebben. Een jongen van 12 legde mij uit dat hij het afgelopen jaar enkele tientallen euro’s aan boete had gehad (telkens 8 boeken, 2 weken te laat). Zijn vader betaalde de schuld. Maar ik mocht het niet aan zijn moeder vertellen. Dan mocht ie namelijk niet meer lenen. Elke klantenservicemedewerker kan u dit verhaal vertellen. Er zijn kinderen die niet meer naar de bibliotheek mogen vanwege de boete. Ga u schamen bibliotheekdirecteur.

9. U mag maar 6 boeken lenen
In de zomermaanden vinden de bibliothecarissen de kasten leeg. Ik kijk rond maar zie nog overal boeken. Trouwens als ze gratis kunnen reserveren, kun je heel goed aan de populaire materialen komen. Voor die paar maanden in het jaar dat het wat krapper is, voeren we de regel in dat je maar 6 boeken mag lenen. Als je er over heen gaat, gaat er een alarm af op de zelfbedieningsbalie waarna je met een rode kop naar de bibliothecaris toe moet om je zonden op te biechten.

10. Bij pinnen betaalt u € 0,25 extra
Er zijn transactiekosten verbonden aan pinnen. Baar geld innen kost ook geld maar dat telt even niet. Dus vragen we een knullig bedrag extra voor een pintransactie.

En wat weet u zelf voor schandalige voorbeelden?
Er moeten nog veel meer stomme regeltjes zijn, nog veel stommer dan ze hier staan. Laten we lering trekken uit elkaars voorbeelden en meldt ze in het reactieveld!

Wedden op de opvolging van Henk Middelveld : Web 2.0 vs. Mercuri Urval

Afgelopen zaterdag stond in de Volkrant de advertentie. En daarmee komt de opvolging van Henk toch wel erg dichtbij. De weemoed slaat me nu al in de benen. Voor zijn opvolging is Mercuri Urval ingeschakeld, een gerenommeerd werving- en selectiebureau. Met dito uurtarieven, dat wel.

Ondertussen zie ik hele afdelingen van bedrijven plat vallen door in het invullen van EK-pooltjes. Wel leuk, maar volstrekt onproductief. Op de een of andere manier had ik die toch aan elkaar geknoopt.

Kunnen wij Mercuri Urval niet een handje helpen? Natuurlijk kunnen we dat, want we beginnen geen EK-pool maar (H)E(N)K-pool. U kunt hier gaan inzetten op de opvolging van Henk. Hiernaast ziet u het eenvoudige pooltje staan.

Dat pooltje heeft overigens flink wat voeten in de aarde gehad. Want wie kan Henk opvolgen? Ik heb mijn licht eens opgestoken bij wat experts. Henk is een uniek persoon met zeer bijzondere leiderschapskwaliteiten. Hij weet complexe organisatorische problemen op te lossen terwijl hij tegelijkertijd interesse houdt in de details van het bibliotheekwerk. Henk is een (Drents) schaap met vijf poten.

Daarnaast gaat het met de Rijnbrinkgroep om veel meer dan de OBD. Het gaat ook over BSG, over een automatiseringsbedrijf en een instelling voor maatschappelijke ontwikkeling. En dan vergeet ik vast nog een dochter van de holding. Kortom, een megavent van een megabedrijf.

Maar goed terug naar de experts. Als ik de kenners moet geloven is de kans 50% dat er een outsider binnenkomt. Dat betekent iemand van buiten het bibliotheekwerk. Overigens een ontwikkeling die we bij andere PSO’s ook hebben gezien. Ik heb wel wat namen gehoord maar die zijn me echt te prematuur.

Een overstap dan van een andere PSO-directeur? Anne Rube van Probiblio en Rob Pronk worden genoemd. Ik weet absoluut niet of ze interesse hebben.

In het veld wordt veel gefluisterd over de kansen van plaatsvervangend directeur Bouke Arends. Kort daarop gevolgd door Jacqueline Roelofs, directeur P&O. Beiden hebben een ijzersterk netwerk in het bibliotheekwerk. Lijkt me dus ook geen gekke stap.

Dan hebben we nog de categorie overige bibliotheekdirecteuren en ander bibliotheekgerelateerde cracks. We horen namen als die van Jos Debeij (Deventer), Hans Veen (Eindhoven, ACTA) en Hans van Soelen (Utrecht). Ook allemaal aimabele collega’s.

Laten we Mercuri Urval een handje helpen en stem mee in de pool!

Tot slot: mocht er nog behoefte zijn aan een betaalde pool met verschillende winstkansen, laat het weten dan schakelen we Unibet ook in (en verdienen we daarmee de kosten van Mercuri Urval terug).

Op Henk!

Op de foto: Henk Middelveld in 2003 bij de opening van Aladin.

Mag dat logo van de OBD hier wel?

Iemand wees mij op het logo van de OBD boven mijn weblog. Dat logo is er destijds bij het aanmaken op gekomen. Ik vond het wel aardig staan en heb er toen ook niet al te lang over nagedacht.

Toch is er wel een aardige discussie over mogelijk. Wat is er voor en wat is er tegen.

VOOR

Op deze weblog kies ik ervoor om louter informatie te geven die vanuit mijn werk van belang kan zijn. Ik krijg aardige en vriendelijke reacties op de postings. Tot slot kies ervoor om artikelen vanuit een positieve insteek te schrijven en geen mensen of instellingen af te branden.

Wie naar de website van de OBD gaat, ziet dat daar tot op dit moment maar heel beperkt nieuws wordt geboden. De website is nog wat statisch en daar wordt vast aan gewerkt om dat wat hipper te maken.

Tegelijkertijd loopt in Overijssel de cursus 23dingen die personeel en masse leert om te bloggen. Dus ja, wat roep je als instelling over je af?

Ik vind dat de inzet van professionele blogs van meerwaarde kan zijn voor organisaties als de OBD.

TEGEN
Daar kan echter het belang van de communicatiemedewerker tegenover staan. De communicatiemedewerker die graag eenheid in uitstraling en boodschap wil hebben en die vanuit dat standpunt persberichten of ander communicatie-uitingen graag wil regisseren. Vanuit diezelfde professionele houding als waarmee ik de blog maak.

Is het logo van de OBD hier geoorloofd? En hoe zou de OBD hier goed mee om kunnen gaan? En wat zijn ervaringen van andere bibliotheken of instellingen?

The great library swindle : deel 2

In maart schreef ik over een geheim complot in de bibliotheken. Het geheime complot waarin geregeld is dat bibliotheken stiekem aan censuur doen. Bent u het even kwijt, lees dat verhaal dan nog eens.

Want hoewel ik natuurlijk heel goed weet dat er geen complot is, is het toch opvallend hoe beperkt de lokale bibliotheekcatalogi zijn. De overcomplete catalogus van Deventer is toch al meer dan een jaar in de lucht en is helaas nog steeds een lichtend voorbeeld. Hoezo, helaas? Nou dat betekent dat er in het afgelopen jaren nog (te) weinig vooruitgang is geboekt. Het meest schokkende is de deal met de CDR-titels, die overigens op veel plekken nog wel “even” geïmplementeerd moet worden.

De afgelopen week was ik bij een landelijke studiedag van servicemanagers van Zoek & Boek. Paula Braun – beschermvrouwe van ons Zoek & Boek-systeem – leidde de servicemanagers door de toekomstmogelijkheden heen. En mijn conclusie van die dag is:

Op de snelst mogelijke termijn willen wij een
zoeksysteem met daarin de hele collectie Nederland op een makkelijke manier voor de inwoners van mijn woonplaats beschikbaar hebben.

Op de Zoek & Boek-posters staat nog steeds dat wij 35 miljoen titels aanbieden aan onze klanten. Ja, dat is zo maar dan wel verstopt onder de knop externe bronnen in de aquabrowser en op dit moment alleen in de bibliotheek op te bekijken.

De grootste aquabrowser met meerdere bronnen zal Brabant of Gelderland zijn. Maar daarin zullen niet meer dan 2 miljoen titels zitten. Noord- en Zuid-Holland zullen met hun aquabrowser niet heel veel verder komen.

Wat ik graag wil is een aquabrowser met daarin:
- alle bibliotheken uit de provincie
- alle titels van alle aquabrowsers in Nederland
- alle titels van de CDR
- alle titels van WSF 13 onder 1 knop gewoon in het resultatenscherm
- en alle andere titels van de NCC.

Dat lijkt me toch gewoon de collectie Nederland? Dat lijkt me iets om op landelijk niveau te regelen.

Lokale bibliotheken zouden vervolgens verplicht moeten worden om al die titels in hun lokale systeem aan te bieden. Dus niet verwijzen of verstoppen. Gewoon zichtbaar aanbieden. Klanten gaan niet op meerdere plekken zoeken. En uiteraarb bestelbaar – met Zoek & Boek - tegen het laagst mogelijke tarief.

Wat houdt bibliotheken toch tegen om gewoon alles aan hun klanten te laten zien en het niet te verstoppen in provinciale of landelijke aquabrowsers? Help mij eens, waar zit die angst?

Van de voorzitter van de anti-Gids-club

De mensen die mij kennen, weten dat ik soms nogal wat sceptisch heb gestaan tegenover het product Gids. Dat leverde mij zelfs de dubieuze titel op van voorzitter van de anti-fanclub van de Gids.

Gisterochtend heb ik een ochtend mogen brainstormen met Monique Meesters van de OBD. Zij is de officieuze servicemanager van de Gids voor Overijssel. Monique is hard werkende collega die probeert bibliotheken en samenwerkingspartners zo goed mogelijk te helpen. Samen hebben wij gekeken waar de toekomst lig. En om eens en al het juk van de voorzitter van de anti-fanclub af te schudden: er zit muziek in de Gids!

Situatieschets
Hoe staan we er voor met de Gids? Waar liggen de kansen en bedreigingen en waarin zijn we sterk of zwak?

In Overijssel wordt de Gids vooral gebruikt voor de Gezondheidsinformatiepunten. 21 van de 25 bibliotheekstichtingen participeren daarin. Zij hebben een eigen website (gip.overijsselsebibliotheken.nl). Daarnaast is een aantal gemeenten samen met hun bibliotheek bezig met een WMO-loket. Deze gemeenten hebben daarin gezamenlijk gekozen voor de Gids. Tot slot zijn er een paar losse initiatieven. Eén gemeente is bezig met een jongerenloket, één bibliotheek heeft een cultuurpunt en er zijn twee provinciale instellingen actief. De eerste op het gebied van cultuureducatie en de tweede rond het thema sociaal isolement.

Al met al een leuk palet aan initiatieven. Maatschappelijk zeer relevant maar allemaal nog met een beperkte uitstraling. De vraag knaagt of we met deze applicaties de slag om onze klanten winnen. We zijn bang dat de eindconclusie straks is: we hebben goed ons best gedaan maar hebben de burger niet bereikt.

Na een ochtend goed door-denken zijn we goede stappen verder. We hebben een richting die we willen gaan en kunnen een koers kiezen. De crux van onze strategie is om de Gids veel meer te positioneren in samenhang met de aquabrowser, aladin en andere nieuwe bibliotheekproducten. We moeten veel meer aan elkaar klikken. Daarnaast moeten we op zoek naar de juiste partners maar we hebben een goed idee wat die moeten zijn.

Die leiden dan ook tot onze 10 gouden tips voor de Gids.

Tip 1: Maak de Gids doorzoekbaar met Google
Stel u zoekt een huisarts. Waar gaat u zoeken? De kans dat dat in de Gids is, kunnen we rustig op 0 stellen. Als ik de straat op ga en vraag of men de site van het GIP kent, wordt ik schaapachtig aangekeken. Niemand weet waar ik het over heb.

Als u een huisarts zoekt, vraag u dat aan uw buurvrouw of u googlet even op internet. Aan die buurvrouw kunnen we niet zoveel doen. Aan Google wel. Stop de database van de Gids in Google en genereer traffic op die manier.

Actie door: Landelijke beheerder Gids

Tip 2: Koppel met de aquabrowser
Het is vast heel eenvoudig te realiseren maar in Overijssel nog niet geregeld. De gegevens die wij in de Gids stoppen zijn niet terug te vinden in onze eigen aquabrowser. Als we Google regelen dan toch ook zeker onze aquabrowser?
Actie door: provinciaale beheerder Gids en beheerder aquabrowser

Tip 3: Koppel nou eens met andere sociale kaarten
Het gekibbel tussen de verschillende sociale kaarten en de Gids was altijd koren op de molen van de anti-fanclub. Hoe lang zijn ze daar nou mee bezig? Mijn voorstel is dat we via bibliotheek.nl gewoon de Gids, Socard en andere pakketten indexeren. Kan ieder pakket mooi zichzelf blijven maar is voor burgers in ieder geval geregeld dat we alles kunnen aanbieden. Ik ga niet meer wachten op een onderlinge uitwisseling. Men wil gebruik van de eigen database waarborgen. Dat kan door koppeling met de aquabrowser.

Actie door: landelijk beheerder Gids anders doen we het zelf

Tip 4: Maak sluitende beheerafspraken
De eerste drie tips hebben tot gevolg dat het gebruik van de data flink gaat toenemen. De statistieken van de pakketten gaan dat uitwijzen. Dat betekent dat er meer druk komt op het up-to-date houden van de gegevens. Daar zijn we tot nu toe nog wel wat laks in geweest. We deden dat er een beetje goedbedoeld bij. Niks mis mee, maar met toenemend gebruik kan dat niet meer. We maken afspraken over het bijhouden. Of je doe mee en houdt de gegevens goed bij, of je doet niet mee.

Actie door: lokale bibliotheken met steun van provincaal beheerder Gids

Tip 5: Betrek burgers bij het up-to-date houden van gegevens
Dat up-to-date houden hoeft u niet alleen te doen. Laat burgers u helpen. Klopte er iets niet? Geef het gelijk door. Een beetje de wiki-kant op kan echt geen kwaad.
Actie door: kan op diverse manier, hangt er een beetje vanaf hoe je het regelt.

Tip 6: Maak dienstverleningspakketten
De Gids op zich is niks. De Gids is een vergaarbak. Wat ik geleerd heb van onze ervaringen met het ROC is dat je producten aan elkaar moet schakelen om er een dienstverleningspakket van te maken. Koppel de Gids aan de aquabrowser. Maak aparte deelaquabrowsers met instellingen. Koppel dat aan Aladindienstverlening en attenderingsmogelijkheden of de mogelijkheid om samen iets te organiseren. In tip 7 geven we één gouden partner weg.
Actie door: iedereen van lokaal tot landelijk, hangt van de partner af

Tip 7: Ouders online
Ga maar eens naar de site http://www.ouders.nl/ . Verbaas u wat daar al staat over kinderen, opvoeding en opvoedingsvraagstukken. http://www.ouders.nl/ is een site waar dagelijks 1.200 berichten op hun forum verschijnen en waar 26 medewerkers meewerken aan de content van de site (psychologen, jeugdboekendeskundigen, lactatiekundigen kortom allemaal professionals). Kortom, een top-site qua content, organisatie en interactie.

Er is in Overijssel één bibliotheek met een opvoedingsinformatiepunt. Helaas is dat er maar één, want je ziet zo een samenwerking tussen ouders.nl en de bibliotheken voor je.

Ons aanbod: wij indexeren de informatie van ouders.nl in onze aquabrowser en koppelen dat aan specifieke informatie uit ons GIP. Wij onderhandelen over de full-text-artikelen van de tijdschriften Ouders van Nu en J/M. http://www.ouders.nl/ kent een vraagbaak. Zullen we die koppelen aan Aladin. Tot slot organiseren de bibliotheken een week van de opvoeding (geopend door de ouders Balkenende, Bos en Rouvoet) samen met ouders.nl. Deal? Deal!
Actie door: wie het eerst komt, wie het eerst maalt? of samen landelijk regelen?

Tip 8: Widget
Tja, wat moet er nu nog over tip 7 heen? Nou ja, die kant moet het dus op. We maken onze dienstverlening niet meer alleen op onze bibliotheekwebsite maar kunnen die aanbieden op heel veel plekken. Maak de dienstverlening dus vloeibaar. Een simpele widget ligt voor de hand. Maar dan wel een widget die via de aquabrowser alle diensten biedt.
Actie door: Marc van der Meulen maar weer?

Tip 9: Gewoon lekker eenvoudig: gezamenlijke acitiviteitenagenda
Tot slot weer terug met de poten in de klei. Elke bibliotheek heeft op dit moment op de eigen site een meer of minder profesionele activiteitenagenda. Een lezing van Kees van Kooten verschijnt helaas alleen op de site van de eigen bibliotheek terwijl leeskringen uit naburige plaatsen best bereid zijn te reizen voor zoiets. Deel die activiteitenagenda dus. Dat is nou een sterk punt van de Gids. Kun je zou mee beginnen.

Actie door: provinciaale beheerder Gids samen met lokale bibliotheken

Tip 10: Genereer specifieke activiteitenagenda’s
Monique en ik zijn allebei ouder van jonge kinderen. Wij vragen ons wel eens af wat we nu weer eens met onze kinderen zullen doen. Zullen we samen met ouders.nl ook die activiteiten eens in beeld brengen en aanbieden aan alle traditionele en dynamische gezinnen in ons werkgebied? Succes verzekerd.
Actie door: kan op verschillende manieren

En nu?
Tja, dacht Monique. Leuke plannen maar ik ben wel erg afhankelijk van wat er landelijk gebeurd. Kom op Monique, we gaan er op af en vragen even of de VOB mee aanschuift. Het komt vast goed. Met de goede ideeën, goede wil en een beetje geld. Maar vooral met de goede ideeën. Als u – als lezer er nog meer hebt – dan houden we ons aanbevolen.

Met vriendelijke groet,
Mark Deckers
Voorheen de voorzitter van de anti-fanclub

Geloof nooit de klant!

De afgelopen week hield ik samen met de bibliotheken in Deventer, Zwolle en Hardenberg opnieuw een werksessie over de digitale bibliotheek. Het was een vervolgbijeenkomst waarbij in de ochtend Frank Janssen van http://www.frankwatching.com/ ons bijpraatte over de do’s en dont’s in de digitale wereld. In de middag leidde Stephan de Vilder – de bibliomarketeer van Nederland - ons door de wondere wereld van de klantsegmentatie.

In Overijssel wordt stevig gebouwd aan de invoering van allerlei marketingtechnieken. En dat is maar goed ook. We kunnen de klant nog veel meer verleiden tot gebruik. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de behoeften van de klant.

Die klant stelt me echter wel eens flink teleur. Want wat blijkt de klant interessant te vinden? Wel, meer open in het weekend, betere inrichting en meer spannende boeken. Tja, daar stonden we dan met onze goede voornemens voor de digitale bibliotheek. Wie het rijtje klantwensen naloopt moet naarstig zoeken naar punten waar je met de digitale bibliotheek op kunt aansluiten.

De grootste groep klanten in Overijssel wordt aangeduid als “traditionele gezinnen” en met alle respect: dat zijn geen koplopers voor allerlei digitale fratsen. Eén van de punten die daar nog wel uitkomt is dat elke klantgroep meer “gemak” wenst. Daar kunnen we nog wel wat mee. Want diensten als digitaal verlengen, digitaal attenderen, reserveren en digitaal vragen stellen kunnen een nog veel groter bereik krijgen. We hebben dus gewoon nog veel uit te leggen. Goed om te doen, maar spannend is het niet.

Er is geen enkele klant die vraagt om widgets, wiki’s, blogs, tags, social bookmarks en andere kinky dingen. Is die behoefte er dan niet? Of is de behoefte latent en moet de klant het nog ontdekken zoals de mobiele telefoon een decennium geleden?

Ik denk dat laatste. Frank Janssen gaf aan dat hij twee jaar geblogd heeft zonder ooit een reactie te hebben ontvangen. En plotseling begon het te lopen en nu kan hij er zijn brood mee verdienen.

Overigens was er wel degelijk een doelgroep bij bibliotheken – zij het niet zo heel groot – die openstaat voor digitale fratsen. Deze groep staat te boek onder de naam “Studenten en starters”. Mijn les was dat we kunnen experimenteren met deze groep en het daarvoor moeten maken. Zij banen de weg voor wat “Traditionele gezinnen” over vijf jaar normaal zullen vinden.

De klant nooit geloven is misschien wat teveel gezegd. Maar soms wat eigenwijs zijn en tegen de stroom in experimenteren kan volgens mij geen kwaad.