De vakantie is voor velen een tijd om - eindelijk - eens te lezen. Maar wat gaat u lezen? Ik geef u acht tips uit mijn eigen boekenkast. Niet allemaal even nieuw maar allemaal boeken waar geen wachtlijst meer op zit bij de bibliotheek.... Mijn smaak: historische en waargebeurde verhalen. Het liefst een geschiedenis die wat onbekender is en het verdient om aan het licht te komen. Verhalen die vaak beter zijn dan het script van de beste Netflixserie. En aangezien u zelf voorzicht moet zijn met reizen naar het buitenland, bieden onderstaande boeken meer dan u zelf mee kunt maken.
Veel leesplezier!
Tip 1: Stasiland van Anna Funder
Anna Funder tekende verhalen op van mensen uit de voormalige DDR. Ze sprak zowel dissidenten als oud-medewerkers van de Stasi, de toenmalige geheime dienst. Je wordt meegenomen in de geraffineerde volksterreur en hoe 'gewone' burgers hiermee omgingen. Je mond valt open bij gesprekken met de de oud-Stasi-medewerker die nog heilig gelooft in het reeds lang verdwenen systeem en die gelooft in een wederopstanding van de onderdrukte heilstaat.
Als je dit boekt interessant vond moet je als opvolger 'Veertig herfsten' van Nina Wilner lezen, een geschiedenis van vijf generaties vrouwen uit de DDR. Van het begin van de DDR tot na de val.
Klik hier om Stasiland te lenen
Klik hier om Veertig herfsten te lenen
Tip 2: Batavia van Peter Fitzsimons
In 1629 voer het VOC-schip de Batavia naar Nederlands-Indië. Het kwam nooit meer terug. Het schip verging voor de kust van Australië en alle opvarenden strandden op een rif. Veel van het schip wordt gered waardoor. Er is veel eten maar er zijn ook veel mondden te voeden. De ruwe scheepsbemanning grijpt zijn kans en muit. Kapitein Pelsaert gebruikt de laatste sloep om met een aantal mannen van Australië naar Nederlands-Indië te roeien in een bizarre poging om hulp te halen. De roversbende die bij de Batavia achterblijft, verbrast de lading en terroriseert eenieder die probeert deze roversbende tegen te houden. De geschiedenis kent een zinderend slot en het had weinig gescheeld of deze geschiedenis was nooit bewaard gebleven.
Als dit boek nou is uitgeleend kun je ook 'De ondergang van de Batavia' van Mike Dash lezen. Mike Dash heeft meer archiefonderzoek gedaan en kleurt meer feiten in van de mensen aan boord. Maar is daardoor soms ook een beetje taaier en zeker dikker. En dat terwijl het boek van Fitzsimons als 454 pagina's telt vol spanning en sensatie.
Tip 3: Joséphine van Kate Williams
Terwijl de mannen hun macht vaak ontlenen aan spierballen en wapens, zo ontlenen de vrouwen uit de geschiedenis hun macht vaak aan zachtheid. Dat is de overtuiging van Kate Williams, zij schreef een fenomenaal boek over Joséphine de Beauhairnais, de grote liefde en lange tijd de vrouw van Napeleon Bonaparte. Het hoofd van haar eerste man, de markies Beauhairnas, rolde tijdens de Franse revolutie. Via de gevangenis komt ze terug als minnares van bevelhebber Barras. Bij een etentje ontmoet ze Napoleon die ondersteboven van haar is. Hij kaapt de minnares van zijn bevelhebber.
De boerse Napoleon heeft opeens een societyster aan zijn zij. Later kantelt dit natuurlijk als Napoleon zelf grootheidswaanzin kan worden verweten. Hij veroverde vrouwen alsof het landen waren, tot groot verdriet van Joséphine. Hoewel ze ontegenzeggelijk van elkaar blijven houden, is het feit dat ze geen kinderen krijgen een probleem in de erfenis. Joséphine wordt om die reden en om geopolitiek gewin aan de kant gezet voor de Oostenrijkse Marie-Louise.
Wie het verhaal van Joséphine leest, kan bijna niet anders dan een parallel trekken met Lady Diana. Geliefd bij het volk, verstoten door de kroon. Ik was verliefd op Joséphine na het lezen van het boek.
Klik hier om Joséphine te lenen.
Tip 4: De hel van 1812 van Bart Funnekotter
Nu we toch bij Napoleon zijn, dan ook maar door naar de hel van 1812. De veldtocht van Napoleon naar Rusland in 1812 is namelijk de grootste ramp uit de Nederlandse militaire geschiedenis. Wat velen niet weten, is dat het leger van Napoleon 15.000 Nederlandse soldaten meevocht. Napoleon trok in totaal met 680.000 soldaten richting Rusland. Hij keerde met 40.000 soldaten terug. De meeste soldaten overlijden niet in gevechten maar aan de ontberingen. Alle beroemde veldslagen komen voorbij maar telkens vanuit het perspectief van de Hollandse soldaten. Funnekotter deed fantastisch archiefonderzoek en legde alle puzzelstukjes bij elkaar. Het resultaat is een onthutsend relaas waarbij hele groepen soldaten doodvriezen of via sluwe tactieken genadeloos in de pan worden gehakt. Hitler zou een kleine eeuw later exact dezelfde fout maken als Napoleon. En opnieuw trokken de Russen zich terug en deed de ijzige Russische winter de rest. Soms herhaalt de geschiedenis zich op een zeer morbide manier.
Klik hierom De hel van 1812 te lenen.
Tip 5: Lutine van Martin Hendriksma
Minder bloedig en veel dichter bij huis: Lutine, een boek over de jacht naar gezonken goud. De Lutine is een Engels fregat dat in 1799 tussen Terschelling en Vlieland verging. Leuk om te lezen als je toch naar de Waddeneilanden gaat. Het fregat zat stampvol goud en zilver om de Duitse economie te redden. De avond voor vertrek heeft de bemanning in Engeland nog flink gefeest. In de storm de nacht daarna vergaat het schip en zinkt de schat naar de bodem. Nadat het schip vergaan is, ontstaat een steekspel om de lading. Schippers uit Urk hangen tijdenlang boven het wrak en roven een deel van het goud. De drost, zeg maar de burgemeester, van het eiland is bezeten van de schat en wint een rechtszaak waardoor hij als enige naar de schat mag zoeken. Wie het boek uit heeft, weet dat het raadsel van de Lutine nog altijd niet helemaal is opgelost en wil zelf acuut naar de bodem duiken. Er moeten nog goudstaven liggen.
Tip 6: De barones en de dominee van Wim Coster
Wim Coster schreef een prachtig boek over barones Jeanette van Dedem, dat zich afspeelt in het Zwolle van de 19e eeuw. De Van Dedems zijn dan wel van adel maar in hele goede doen zijn ze zijn. Jeanette trouwt dan ook met een koopman en niet met adel. De goed overlijdt en ze laat Jeanette als weduwe met een klein kind achter. Het is de dominee Johannes Gerrit van Rijn die zich dan over deze weduw ontfermt. Hij bezoekt haar wel erg vaak, en ook op bijzondere tijden. U snapt het al, de dominee en de barones hebben een affaire. Een dominee met vrouw en vier kinderen in het Zwolle van de 19e eeuw die er een relatie nahoudt met een andere vrouw, is natuurlijk voer voor roddel, achterklap en veroordeling. De dominee en de barones gaan er vandoor, de schepen achter hen worden verbrand en het hart en de liefde wordt gevolgd. Wim Coster geeft een prachtig kijkje in deze geschiedenis en en passant ontdekt hij in de 20e eeuw een niet vermoede nazaat. Downtown Abbey in Nederland.
Klik hier om De barones en de dominee te lenen.
Tip 7 Erebus van Michael Palin
Michael Palin kennen de meeste van mijn generatie nog van Monty Python. Dat doet hij allang niet meer. De inmiddels bijna 80-jarige Palin schrijft nog wel boeken en maakt zo nu en dan een documentaire. De Erebus is een boek over het schip de Erebus dat in het midden van de 19e eeuw op ontdekkingstocht ging naar de zuidpool en de noordpool. Die waren nog lang niet volledig in kaart gebracht. Het boek laat je meereizen op die ontdekkingstochten en je ontdekt dat die tochten veel voorzichtiger en minder roekeloos gaan dan je dacht. Op ontdekkingsreis gaan betekent vooral dat je zelf in leven moet blijven, anders kun je het nooit navertellen. Je wordt meegenomen in de maandenlange kou rond de zuidpool. Een expeditie met maar een gedeeltelijk succes. Dan volgt een expeditie naar de noordpool met een andere expeditieleider. Een leider die eens zal laten zien wat ontdekken is. Dat heeft fatale gevolgen. Het schip komt vast te zitten en de bemanning moet zien te ontsnappen rond de poolcirkel. Hoe dat afloopt verklap ik niet.
Tip 8 De rechtvaardigen van Jan Brokken
Tja, behoeft Jan Brokken nog toelichting? Hij heeft ondertussen een zeer indrukwekkend oeuvre opgebouwd van geschiedenisverhalen. Ik pik er deze uit maar het had ook een andere kunnen zijn. De rechtvaardigen van Jan Brokken verhaalt over Jan Zwartendijk, de Nederlandse consul van Litouwen. Consul is overigens meer een erebaantje dan een echte baan. Zwartendijk werkt bij de Litouwse afdeling van Philips. Als de oorlog uitbreekt vluchten veel Joden naar Litouwen. De consul weet een manier te vinden waarop hij Joden kan laten vluchten. Met een visum naar Curaçao via Japan. Samen met de Japans consul zet hij een heel stempelbedrijf van visa op waarmee duizenden Joden zo weg kunnen komen. Het is het omgekeerde van de toeslagenaffaire: de consul rekt zijn bevoegdheid maximaal op om te doen wat juist is. Dag en nacht stempelt hij door want de klok tikt. Maar hij moet zelf ook weg. Hoe lang kan hij blijven stempelen en kan hij zichzelf dan nog redden? Lees zelf hoe het afloopt met Zwartendijk.