donderdag 25 september 2008

Waarom schrikt niemand zich te pletter? / Strategie met kop en staart ; deel 1

Sorry, het was even stil bij mij. Ik zat na de vakantie nog eens verdiept in wat literatuur. En ik moet zeggen, ik zie genoeg reden voor flinke paniek in de tent.

SCP revisited
Voor de vakantie gonsde het nog van het SCP-rapport. Nog wat van gehoord de laatste tijd? Ik niet. Terecht? Absoluut niet. Kijk nog even mee met de cijfertjes. Op de eerste plaats is onze bevolking in de afgelopen tijd, flink gestegen.
Een bedrijf dat gewoon een beetje de bevolkingsgroei volgt, zou zijn omzet met deze lijn zien stijgen. Wat zien we echter in bibliotheken?

En dit plaatje is nog maar het begin. We zijn in vijf jaar tijd 15% van ons ledenbestand kwijt geraakt. Wat betreft uitleningen zijn we 27% in de afgelopen vijftien jaar kwijt geraakt. Elk jaar een paar procent. We hebben dus minder leden en ze lenen ook nog eens flink minder.


En wie denkt dat de schoolgaande jeugd vanzelf wel komt, komt ook bedrogen uit. Ruim 70%van de jongeren tussen de 12 en 19 jaar leenden begin jaren '80 elke vier weken boeken. In 2005 is dat nog maar iets meer dan 40%. De meerderheid van de jongeren komt niet meer regelmatig in de bibliotheek.

Recent onderzoek liet mij weten dat 50% van de jongerenpassen nulleners zijn.

En nu zegt u dat dat voor volwassenen niet geldt? Het verval zit overal, alleen bij ouderen gaat het minder hard.

Exitstrategie of overlevingstrategie?

Mijn cijfers zijn nog maar een summiere samenvatting. Als ik wil kan ik zo nog wel een half uurtje doorgaan met onheilsberichten En nu ik het zo weer overlees, bekruipt mij het gevoel: "waar is de paniek?". Ik zie bibliotheken nog discussiëren over kleine dingen als het afschaffen van kosten voor duplicaatpassen en gratis Internet ja of nee.

Volgens mij zijn veel grotere stappen nodig: een overlevingstrategie om de bibliotheken weer flink op weg te helpen. Er zullen stapels toptitels nodig zijn, superklantvriendelijk personeel, superattendering, superdigitalebibliotheek en een superleescafé om het tij te keren.

De agenda voor de toekomst van de bibliotheken is daarvoor een prima aanzet.

Bij overleven gaat het echter ook om snel handelen en rigoureuze beslissingen. De tijd van compromissen, polderen, onderhandelen en water bij de wijn lijkt me wel voorbij. Dus geen discussie over kleine dingen, de beuk erin en het roer om.

Het is pompen of verzuipen.

Wordt (snel) vervolgd. Mocht er geen bericht meer komen, dan ging het toch al slechter dan ik dacht.




4 opmerkingen:

Wannabook zei

Heb je ook gekeken of het stelen van boeken uit de boekhandel is teruggelopen? Volgens Dimitri Verhulst, Belgisch auteur, is dat een zekere indicator dat het lezen achteruitgaat. Zoals de sigarettenindustrie altijd blij was als een jongen een pakje sigaretten jatte, omdat dat zeker een vaste klant zou worden. Zo is het ergste wat volgens Verhulst onze cultuur kan overkomen dat aan het eind van het jaar de boekhouding van de boekhandel klopt. Is het al zover? Of is er nog hoop?

Mark Deckers zei

@wannabook: dat doet mij denken aan de handatige uitlening van de strandbibliotheek. Daar bleek niks gestolen te worden. Er werd ook niet geregistreerd. Dus zonder registratie ook geen dieven.

Overigens tonen IBL-weigeringen aan dat het redelijk vaak om gemiste exemplaren gaat.

En tot slot: de grootste bibliotheekroven bleken altijd bibliothecarissen te zijn. ;-)

Jan Klerk zei

Je hebt waarschijnlijk gelijk. Waarom het terugloopt snap ik ook wel, dat heeft wat mij betreft met een schrijnend gebrek aan relevantie te maken. Zie voor dat laatste ook het stukje van Jeroen van Beijnen over de hogeschoolbibliotheek.
We proberen onze gebreken nu te retailen. In mijn ogen dan. Ik ga ook weer eens in de cijfers duiken. Als het in het Overijsselse niet wil lukken, waar dan wel?
grtz. Jan

Anoniem zei

Kleine correctie: in de Strandbibliotheek werd wel geregistreerd. Er werd gewoon weinig gestolen. (maar waar kun je ook naar toe in je zwembroek...)

Doet niks af aan het schrikgehalte van de cijfers overigens.