zondag 29 maart 2009

De verboden publicatie van Mark Deckers of hoe OCLC, Medialab en HKA de wereld gaan veroveren

Er is ooit één publicatie van mij verboden. Dat is mijn eerste stageverslag voor de WSF-bibliotheken. Ik had een prachtige tijd achter de rug bij Karel Elderink, de directeur van het WSF-bureau, en ik had het hele land doorgereisd. Mijn verslag bevatte echter een flink aantal kritische opmerkingen over PICA en de systemen GGC en NCC. De toenmalige adjunct-directeur van PICA vond het maar beter om het rapport maar in niet al te wijde kring te verspreiden. Daar stond ik als broekie met mijn verslag....

Jammer voor de WSF-bibliotheken want het toonde aan dat de gezamenlijke bibliotheken de netwerkcollectie Nederland hebben. Overigens we praten over 1990 en niet over 2009!

Sindsdien bekijk ik elke automatiseerder met een flinke portie argwaan. Want ik denk altijd dat iedereen het beste voor heeft met het hele bibliotheekwerk en dat blijkt dan vaak weer niet zo te zijn.

In de afgelopen tijd sprak ik met de medewerkers en directie van zowel Medialab als OCLC en morgen spreek ik de directie van HKA. Een mooi moment om de balans maar eens op te maken voor de automatiseerders. Waar staan ze en waar moeten ze naar toe?

OCLC
OCLC is goed in grote catalogi. Hun beleid is erop gericht om zoveel mogelijk grote catalogi binnen te halen. Ze draaien hun hand niet om voor de Nationale Bibliotheek van Spanje, Duitsland of Frankrijk.

OCLC is één van de weinige bibliografische partijen met de goede contacten bij Google.

Wat minder bekend is, is dat OCLC door overnames onder andere in bezit is gekomen van de VDX-software. Met deze software wordt het mogelijk om authorisatie op vele informatiesystemen te regelen. Of ze het op dit gebied redden tegen grote jongens waarvan authorisatie core-business is, is nog de vraag.

Wat moet OCLC doen?
OCLC moet uitgroeien tot de wereldwijde catalogus. Wat Googlebooks nog niet gescand heeft of wat nog niet rechtenvrij is moet op die manier door OCLC geleverd gaan worden. Het lijkt dan ook logisch dat OCLC meer moet gaan doen met de tracering van titels. Met alleen universiteitsbibliotheken en grote openbare bibliotheken is dat nog niet fijnmazig genoeg. Koppel OCLCWorldcat dus aan Zoek&Boek (=o.a. VDX van OCLC).

Daarnaast heeft OCLC het in zich om zich door te ontwikkelen tot leverancier van digitale content. Tijdschriftartikelen zijn nu al zeer breed in PDF-formaat leverbaar. Koppel dat weer aan Zoek&Boek et voila: alle artikelen voor alle burgers beschikbaar.

Medialab
De aquabrowser van Medialab heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot de de facto standaard voor geïntegreerde informatie in bibliotheken. Een aantal provincies rolt momenteel de aquabrowser uit als zoekinterface en vervangt daarmee vaak de oude bibliotheekcatalogus.

De aquabrowser in Nederland kent een getrapt systeem. Provinciale en lokale systemen maken namelijk gebruik van de indexen die op landelijk niveau zijn gemaakt. Lokale systemen kunnen daarnaast nog eens gebruik maken van indexen die ook op provinciaal niveau zijn aangelegd. Als dat nog even zo doorgaat wordt de wereld wel wat complex.

Wat moet Medialab doen?
Medialab zou een aanbieding moeten doen dat de aquabrowser in licentie geven aan alle bibliotheken in Nederland. Voor elk bestandje moet iets worden afgesproken en moet je licentierechten betalen. Vervolgens blijkt dat iets dat provinciaal gestart is ook landelijk navolging krijgt en je kunt weer opnieuw beginnen met indexeren. Kortom, trek hier de hark eens even flink door hoe we het met elkaar aanpakken.

Medialab sluit terecht aan bij al die lokale autonomie van bibliotheken maar het levert straks een gedrocht op van honderden indexen op verschillende plaatsen. Centraal afspreken en aansturen. Misschien is dit ook wel het gouden ei om al die planningen eens met elkaar te halen.

Medialab moet qua ontwikkeling vooral doorgaan met waar ze mee bezig zijn. Overigens verwacht ik toch met enkele jaren dat er een koppeling komt te liggen tussen Google en Medialab.

HKA
De huisautomatiseerder van Overijssel is een betrouwbare leverancier van bibliotheeksoftware. De focus is sterk gericht op efficiency binnen het bibliotheekproces. De afgelopen jaren hebben ze veel mee specialismen binnen boord gehaald. De laatste personele investeringen richten zich bijvoorbeeld heel sterk op Joomla.

Wat moet HKA doen?
HKA moet zich vooral richten op klanttransacties. De investering in Joomla past daar wonderwel bij. Niet alles is in databases op te lossen. Sommige dingen zijn gewoon transacties op websites. Daarnaast ligt er een gouden kans voor HKA rondom retail- en CRM-constructies. Daar zie ik nog te weinig investering in gedaan worden maar misschien zie ik niet alles.

De eeuwige optimist en de veranderende rollen
U denkt misschien dat ik te zonnig schijf over automatiseerders. Van elk van deze drie kan ook gigantische zeperds noemen in planning en uitvoering. Elk van de drie leveranciers heeft een planning afgegeven van de nieuwe release die niet gehaald is. Elk van de partijen ging er maanden te laat overheen.

Wel zie je dat geen enkele leverancier meer een totaalleverancier is. Leveranciers gaan zich toeleggen op functies. OCLC op de catalogusfunctie en de authorisatie. Medialab specialiseert zich in de interface en de integratie. En HKA specialiseert zich in de klanttransacties en wellicht nog in specifieke bibliotheektransacties maar dan moet de samenwerking met de NBD (en daarachter OCLC) wel snel van de grond gaan komen.

Tot slot
Oja, en één ding. Kunnen ze gewoon samenwerken met elkaar en elkaar kwaliteiten respecteren en dat ook gewoon binnen een jaar met elkaar regelen? Het zou een zegen voor het land zijn. Overigens: ik beraad me erop om een stagiair aan te nemen die daar een vilein stagerapport over schrijft.

Wordt vervolgd

8 opmerkingen:

di2lib zei

Hallo Marc,
Persoonlijk houd ik wel van dit soort vergezichten - nu zou er een maar moeten komen, maar dat doe ik bij nader inzien toch maar niet. Laat deze leveranciers samenwerken en er samen voor zorgen dat ze een leuke boterham verdienen en ondertussen ervoor zorgen dat ze een oplossing realiseren die voor de bibliotheken een zo optimaal mogelijke dienstverlening aan de klanten mogelijk maakt.
Ben erg benieuwd naar de reacties van deze firma's! Suc6

Unknown zei

Ik wist niet dat jij die achtergrond had. Leuk dat je met Karel werkte!

Goede handvatten geef je hier! Oude wonden helen nooit helemaal he :-)

Jasper Kaizer zei

Hoi Mark,

Helemaal mee eens. Schoenmaker blijf bij je leest.

Medialab is met de AquaBrowser onsluitingsspecialist. Wij zijn technologieleverancier op het gebied van het geintegreerd ontsluiten van verschillende informatiebronnen naar het publiek.

AquaBrowser is zoek/interfacetechnologie en geen uitgever van content of ontwikkelaar van klanttransactietechnologie.

Wij staan open voor ieder initiatief om ontsluiting, content en transacties geintegreerder aan te pakken.

groet,

Jasper (van Medialab)

Astrid zei

Volgens mij ligt hier de basis voor een hele mooie driehoeksverhouding. Een mooie uitdaging om te laten zien dat dat soms wél een kans van slagen heeft!
Succes met de relatiebemiddeling.

Mark Deckers zei

@Johan: he leuk dat je langskomt. Zoals je ziet wordt je op je wenken bedient met de reacties door leveranciers. Als ik met iedereen afzonderlijk praat vind ik ze allemaal sympathiek, maar zodra het om hun handel gaat, ligt het blijkbaar anders....

@Edwin: Ik hoor de bulderende stem van Karel soms nog in mijn dromen. Veel van geleerd.

@Jasper: nou wie weet. Eens kijken waar de rest mee komt.

@Astrid:Mooi bibl.sstm. zkt. knnsmkng zoek.ntfc. Goede bedr.res.voor rel. met int. karakter in drhksvrhdng? Mail onder nr. 1803. Tja, wie niet waagt wie niet wint! En zonder spanning geen beweging!

Mirjam zei

Hallo Marc,

Een heel helder stuk over de kwaliteiten van de diverse leveranciers. Misschien moeten we gewoon een blind date voor ze organiseren ;)
Groetjes,
Mirjam

Mirjam zei

Wat dacht je trouwens van een koppeling tussen Medialab en OCLC?

Mark Deckers zei

@mirjam:Medialab en OCLC, het is eigenlijk onvermijdelijk. Tja, en je bent de tweede die me relatiebemiddelings- en datekwalteiten toedicht. Misschien ben ik toch mijn roeping misgelopen. En mijn slogan: met een relatie van Deckers, altijd wat lekkers... ;-)