woensdag 6 november 2013

De 'long and winding road' van landelijke digitale infrastructuur


 
Deze maand gaat in de Openbare Bibliotheek Amsterdam de Nationale Bibliotheek Catalogus live. Tenminste, dat hoop ik. Na flink wat hick-ups wordt je toch wat voorzichtig. Tijd om dus weer eens langer stil te staan bij die landelijke infrastructuur.

Vandaag haal ik een oude presentatie onder het stof vandaan. Begin 2011 ontwikkelde ik voor de Overijsselse Bibliotheken een visie op de ICT-ontwikkeling 2011-2015. Wie door de presentatie bladert zag hoe de situatie begin 2011 was (Overijssel nog met drie bibliotheeksystemen) en wat er de verwachte stappen per jaar zouden zijn.

2011
In 2011 zouden de Overijsselse bibliotheken naar één systeem gaan. Dat is gebeurt. Enschede en Hengelo stopten met een eigen systeem en gingen mee in het gezamenlijke systeem. Daarnaast werden alle websites over gezet naar Joomla!. Ook die vinken we af. Tot slot zou er een eerste zoekwidget op de NBC kunnen worden geplaatst. Door vertraging in de bouw bij Bibliotheek.nl is dat er niet van gekomen.

2012
2012 zou een belangrijk jaar worden. De oplevering van de NBC zou een feit zijn en de Aquabrowser zou kunnen worden uitgefaseerd. Daarnaast zou de Website-as-a-service worden opgeleverd en als dit gelijke functionaliteit zou kennen, ook geïmplementeerd. Tot slot zou een nieuw IAM-systeem worden geïmplementeerd. Eerst ter vervanging van Aselect-systemen maar later bedoeld voor personalisatie van diensten.

De NBC werd niet opgeleverd maar vertraagd. De Website-as-a-service (WAAS) is opgeleverd maar voldeed nog niet aan eerder gestelde Overijsselse specificaties. Het IAM is later opgeleverd en in volgens hebben we in Overijssel in 2013 alle voorbereidingen kunnen afronden. Maar nog niet operationeel.

2013
In 2013 zou naar mijn verwachting het landelijk Datawarehouse operationeel worden. Daar lachte iedereen me toen nog om uit. Dat zou veel sneller zijn. Hoewel onderdelen klaar zijn is er nog geen sprake van een landelijk operationeel datawarehouse. Overigens zijn de Overijsselse bibliotheken ook in dit jaar niet overgestapt op de WAAS en hanteren nog steeds de Joomla!-plugin. Tot onze volle tevredenheid.

2014
2014 wordt het jaar waarin Overijssel moet kiezen voor een nieuw bibliotheeksysteem. Het contract met HKA loopt af. En onze verwachting was dat door de invoering van de NBC, de aquabrowser zou verdwijnen en dat we wellicht vanaf 2014 al gebruik zouden kunnen maken van een verkleind bibliotheeksysteem zonder catalogusmodule.

Die laatste gedachte is nog niet zo gek. Wie de overname van HKA door OCLC bekijkt, weet dat de volgende release van HKA zo'n systeem zal zijn. Het zal er alleen niet in 2014 zijn. Dat wordt ergens rond 2017 of 2018.

Teleurgesteld?
Veel mensen zullen tegen mij zeggen, dat ik dan wel zeer teleurgesteld zal zijn in alle ontwikkelingen. Dat is maar ten dele het geval. Ik word wel eens wanhopig over de vele vertragingen die ik hoor. Naast die vertraging maak ik me zorgen over de kosten op lokaal niveau. Ik ben bang dat we de kosten voor de Aquabrowser niet kwijt raken en dat besparingen op catalogusbeheer veel langer op zich laten wachten.

Ik merk een bepaalde vermoeidheid in de branche. Dit is een weg die wel heel veel energie kost, waar je continue op moet blijven letten of niet iemand de spelregels aan het veranderen is en waar planningen bij elke update toch licht gewijzigd lijken.

Tegelijkertijd zie ik dat ontwikkelingen gewoon doorgaan. Soms niet altijd vanuit de hoek waar je het verwacht: zoals HKA en OCLC illustreren. 

Toetssteen blijft wat straks opgeleverd wordt. Kunnen we daar echt verder mee? Is er voldoende openheid en dialoog om met elkaar verder te bouwen?

NBC
Genoeg reden om de live-gang van de NBC dus eens goed te gaan volgen. Diederik van Leeuwen zei in zijn introductie interview met Bibliotheekblad: 'We willen het beste zoekportal van Nederland bieden. Zo goed, dat mensen rondom boeken niet eerst googelen, maar bij ons beginnen.' Een goed streven en laten we samen maar eens zorgen dat dat zo wordt. Ik heb in ieder geval in de planning zitten om een kleine checklist te maken voor de NBC om te toetsen of deze rijp is voor landelijk gebruik. Een checklist gebaseerd op publiek gedane uitspraken zoals hierboven.  Daarover in één van de volgende blogs meer.  Niet bedoeld om iemand te vangen op woorden maar wel om ervoor te zorgen dat we de dienstverlening krijgen die we nodig hebben.

Suggesties zijn welkom.

Geen opmerkingen: