dinsdag 1 februari 2011

Mark driepuntenplan


Afgelopen zaterdag was ik op de huishoudbeurs van het onderwijspersoneel van Nederland. Die huishoudbeurs voor onderwijzers, rectoren, ICT’ers gaat door het leven onder de naam NOT en wordt elke twee jaar gehouden. En deze beurs is geen kattenpis want er komen in vijf dagen tijd ongeveer 60.000! mensen. U leest het goed. “Tout” onderwijs komt daar dus voorbij en vooral het basisonderwijs.

Op de foto ziet u de stand van de Nederlandse openbare bibliotheken. Keurig geregeld door Willemijn Jongens van Bibliotheek.nl. Top! De stand werd bemand door mensen van bibliotheek.nl (waaronder Schoolbieb en Leesplein), Boek1boek, Kunst van Lezen en Biebsearch. Kortom, met vereende krachten werd de Bibliotheek Nederland vertegenwoordigd.

Top-3-vragen
Ik schat in dat van die 60.000 onderwijzers er ongeveer 2.000 een praatje hebben gemaakt in de stand. En dat waren mensen uit het basisonderwijs. De top-3-vragen bestond uit:
1. Kunt u mij helpen met een doorgaande leeslijn en verbetering van leesonderwijs?
2. Kunt u mij helpen met een schoolmediatheek? en
3. Doet de bibliotheek ook wat digitaals?

Tja, en wat vertel je dan? Want om eerlijk te zijn: elke bibliotheek doet het anders. We verwijzen door naar de lokale bibliotheek.

We zeggen dat veel – maar niet alle - bibliotheken ondersteunen bij een doorgaande leeslijn. We zeggen dat veel bibliotheken – maar niet alle - helpen met het opzetten van een schoolmediatheek. En we laten de vernieuwde versie van Schoolbieb zien. Maar we vertellen er maar niet bij dat we de exploitatie nog niet met elkaar geregeld hebben. Tja, dat was het dan wel zo’n beetje.

Prut, flut en nog eens prut
En om eerlijk te zijn: ik vind dat nogal prut. Flut. En nog eens prut. Dat is het. Ik zie 160 bibliotheekorganisaties die hun dienstverlening aan het basisonderwijs allemaal versnipperd hebben. Verschillende leeslijnen, verschillende soorten ondersteuning van mediatheken en verschillende tarieven. Er zijn een paar provincies waar het iets beter geregeld is en waar iets meer uniformiteit is. Waar dus ook gezamenlijk opgetrokken kan worden naar het onderwijs. En om eerlijk te zijn, zelfs in Overijssel zijn we daar nog niet klaar mee.


Allemaal versnipperde energie. Op vele plekken worden nieuwe wielen nog steeds opnieuw uitgevonden. Klopt het dat er nog steeds te veel koninkrijkjes zijn? Klopt het dat we nog steeds met elkaar discussiëren over welke leeslijn nu het beste is? Was het niet beter om die tijd te stoppen in gesprekken met scholen over hoe we veel beter kunnen aansluiten bij dat onderwijs?

En ik verwijt hier niemand iets. Niet al die gepassioneerde collega’s die naar eer en geweten in hun eigen plaats het zo goed mogelijk proberen te doen. Niet al die directies die deze situaties in stand houden. Deels omdat je misschien niet weet hoe het anders moet, deels omdat het misschien ook te weinig in de belangstelling staat.

Marks driepuntenplan
Maar over twee jaar is er weer een NOT. En ik vertik het om daar weer te staan als bibliotheken niet gezamenlijk met een steviger aanbod staan. En ik ben de beroerdste niet dus ik kom met een drie-punten-plan.

Punt 1: Leesonderwijs
We maken als bibliotheken de keus voor één soort ondersteuning van het leesonderwijs. We vragen Kunst van Lezen, Biebsearch jr. en Boek1boek om dit samen met de bibliotheken op te zetten. We nemen daar een gezamenlijke beslissing in en bieden dit voor een uniform tarief aan.

Punt 2: Mediatheken en boekleverantie
Veel scholen vragen om ondersteuning bij mediatheken of om een vorm van boekleverantie. We vragen Kunst van Lezen, Biebsearch jr. en Boek1Boek om dit samen met de bibliotheken op te zetten. We nemen daar samen een beslissing in en bieden dit voor een uniform tarief aan.

Punt 3: Schoolbieb
Dat wij onze dienstverlening voor scholen digitaler moeten maken is evident. Maar wat hebben wij eigenlijk te bieden? Ik vind de nieuwe vorm van schoolbieb een prima stap. Met allerlei arrangeertools op de achtergrond van het ontwikkelcentrum. Dit had volgens mij niet misstaan in het contentpakket van Bibliotheek.nl en was voor 2 cent per inwoner een deal geweest. Mijn voorstel: we nemen daar samen een beslissing in en bieden dit standaard aan aan het onderwijs, bij voorkeur in nauwe relatie met het leesonderwijs en de boekleveranties.

Ja maar mijn gemeente dan?
En ik hoor uw directeur al weer zeggen: die Deckers heeft mooi kletsen maar dit alles bepaalt mijn gemeente. En mijn gemeente wil alleen dat ik dit (deels) kostendekkend diensten aanbied. En dat snap ik. Maar ik denk dat een gezamenlijke aanpak een nieuwe financier kan interesseren.

Ik denk dat als we dit zo eenduidig oppakken samen met het onderwijs dat het dan tijd wordt om eens met de onderwijsmensen van het ministerie van OC&W te gaan praten? Op dit moment worden bibliotheken gefinancierd vanuit de cultuurpoot van het ministerie. Mijn voorstel zou zijn dat we met een vereende inspanning een forse partner kunnen zijn in de verbetering van het leesonderwijs in Nederland.

Want denk u eens in: stel dat alle openbare bibliotheken in Nederland dicht zouden gaan, hoeveel kinderen stoppen dan acuut met boeken lezen? Dat is iets met zes nullen, dat weet ik wel. Dus ministerie, hier ligt volgens mij echt een verantwoordelijkheid en gemeenten zullen in veel gevallen bereid zijn mee te doen. Had u niet iets in te vullen in een Bibliotheekcharter? Lijkt me een gouden kans.

Bibliotheken verenigt u!
Een drie-punten-plan. Weg met die versnippering! Met drie punten die overal gelijk zijn. Als u meer ruimte hebt, mag u er nog van alles bij doen maar laten we eens beginnen met deze drie.

Samen meer kracht ontwikkelen en samen een echte partner worden voor het leesonderwijs. Een partner die een plek verdient bij de onderwijspoot van het Ministerie van OC&W.

Over twee jaar is er weer een NOT. Dan komen er weer 60.000 onderwijzers. Ik stel voor dat we daar nu al aan gaan werken en dat over twee jaar de minister van onderwijs de bibliotheken noemt bij de opening van deze huishoudbeurs van het onderwijs.

Deal?

16 opmerkingen:

Cecile Bol zei

Inspiratie!

Unknown zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Guppie zei

Ik word altijd weer helemaal enthousiast en geinspireerd van je blogs! De schaamte over wat we nu (niet) hebben, voel ik ook tot in mijn tenen, dus tijd voor actie! Ik doe dit in mijn eigen kleine baantje in de bibliotheek Velsen, alle beetjes helpen.
Groeten, Esther Valent

Unknown zei

Tja Mark... hij die zonder zonde is, werpe de eerste steen...

Zomer65 zei

Mag ik een punt 0 toevoegen aan je puntenplan? Namelijk eerst met de scholen, het onderwijs gaan praten wat zij willen van de bibliotheek. Want niet alleen wij grossieren in diverse leeslijnen, dat doen ook de scholen. In ons werkgebied worden we met een aantal scholen geconfronteerd die er zo'n twee tot drie verschillende leeslijnen op na houden. Wij als bibliotheek hebben vrij lang vol gehouden dat we alleen de grootste ondersteunen, ivm efficiency. Vorig jaar werd ik er door een wethouder op aangesproken dat een school zich bij hem had beklaagd dat de bibliotheek 'alleen' maar klassebezoeken en schrijverbezoeken voor hem regelde, en dat ondersteuning van het leesonderwijs, aansluitend op zijn leeslijn er niet bij was. Ik kon het uitleggen (nadat ik het eerst intern moest navragen), en het antwoord werd gelukkig geaccepteerd. Maar goed, mijn punt is, laten we samen met het onderwijs bedenken wat wij voor hen kunnen betekenen. Maar jou kennende is dat zo vanzelfsprekend ;-)

Mark Deckers zei

@Cecile Bol en @Guppie: dank!
@BogmanBlogt: Ik kan je opmerking niet helemaal plaatsen. Ben mij van geen kwaad bewust.
@Zomer65: Helemaal mee eens. En inderdaad nog sterker. Vanmiddag zit Biebsearch jr. met een groep scholen om tafel om samen zo'n invulling te maken. Maar dat doen we graag nog veel breder. Maar de vragen op de beurs waren echt bijna identiek en kwamen uit Dordrecht, Franeker, Amsterdam, Scheveningen, Nieuwegein etc.

Karin Barth zei

amen!

Bas van Houwelingen zei

Gezamenlijk optrekken, prima, maar ook, zoals Erna aangeeft, onderwijsvraag helder voor het voetlicht krijgen en waarschijnlijk moet er dan wel weer wat op maat gemaakt worden.

Mark Deckers zei

@Karin Barth: Halleluja!
@Bas: inderdaad samen optrekken en natuurlijk blijft de relatie altijd maatwerk. Maar de bouwstenen zouden heel goed gelijk kunnen zijn.

biebmiepmarian zei

Er is al overleg gaande. Ik lees op hun site: "Verder probeert Bibliotheek.nl in samenspraak met het SIOB en de VOB tot een goed landelijk onderwijsaanbod te komen. Bibliotheek.nl is hiervoor in gesprek met Boek1Boek, Biebsearch Junior en VO en Bibliotheek op de Basisschool (Kunst van Lezen)." Daar moet het onderwijs natuurlijk bij aanschuiven. En pak het dan net zo voortvarend op als de landelijke retail en huisstijl!!

Conny zei

Mark for president!

Astrid zei

Een helder verhaal. Niet alleen wordt de roep vanuit het bibliotheekveld om een eenduidiger lijn groter, ook het onderwijs snapt het soms niet meer. Werk aan de winkel!

@zomer65: Bij de ontwikkeling van BiebsearchJunior hebben we traject zeker doorlopen; de inhoud is bepaald dóór het onderwijs. De vier hoofdlijnen rond collectie, boekpromotie, mediawijsheid en een leeromgeving beschrijven precies waar zij behoefte aan hebben. Bij alle scholen waar ik die lijnen nu noem, wordt die behoefte beaamd. Alle bibliotheken die ik het vertel herkennen die wensen van hun scholen. Natuurlijk zijn niet alle scholen gelijk en kan de individuele invulling van de 4 hoofdlijnen verschillen, maar over de gezamenlijke behoefte is men het snel eens. Dat voelt telkens weer als een Joepie-moment!

We weten het wel, nu moeten we het gaan organiseren. Samen. En snel!

Mark Deckers zei

Nu moeten we het gaan organiseren. En samen. En snel.

Biebjuf Sas zei

He Mark Prima blog, ik heb ook op de NOT gestaan voor Kunst van Lezen en inderdaad je kan leerkracten met vragen door verwijzen maar weet niet of de desbetreffende bibliotheek het ook oppakt en wat te bieden heeft. Op zich zijn verschillende varianten niet erg want je wilt het onderwijs graag op maat bedienen maar samenwerken hierin zou fantastisch zijn en zoveel meer impact hebben. Binnen BibliOosterschelde gaan we steeds meer de samenwerking aan met het onderwijs, je merkt wel dat het voor bibliothecarsissen een hele omschakeling is en ook daarin is nog een hele wereld te winnen.

Dzjiedzjee zei

Recht uit mijn hart. Ik denk ook dat veel professionals tegen dit probleem aanlopen. Tegelijk moeten we ook bedenken wie dat 'onderwijs' dan is. Er zijn inderdaad nogal wat geledingen en verschillende methodieken.
Verder vind ik het toevoegen van deze uitdaging aan het bibliotheekcharter 'een', maar dan lijkt druk op onze eigen brache me 'twee': toevoegen als certificeringsvoorwaarde! Want met de goedbedoelde kreet "Bibliotheken verenigt u!" alleen gaan we dit niet redden, schat ik zo in.

Mark Deckers zei

@saksiadenotter: van eenheidsworst houd ik ook niet. Maar zolang er professionals zijn is maatwerk altijd mogelijk met standaardproducten. Zoiets.
@gertjanhermus: welkom hier! En ik sluit me graag aan bij die "twee". Ik denk overigens wel dat die twee stappen aan elkaar verbonden zijn.