donderdag 29 oktober 2009

Bas Savenije, directeur Koninklijke Bibliotheek, reageert op open brief


Een kleine week geleden stuurde ik een open brief aan Bas Savenije, directeur van de Koninklijke Bibliotheek. Ik had een artikel gelezen van de directeur van Google en vroeg mij oprecht af of we nu trots moeten zijn op wat Google allemaal doet of dat er toch ergens een verborgen agenda lijkt te zijn. En gisteren kreeg ik een keurige brief terug van Bas Savenije. Met daarbij de toestemming om die ook aan u te laten lezen en er nog eens van gedachten over te wisselen.

Beste Mark,

Hartelijk dank voor je vertrouwen in mij en in de Koninklijke Bibliotheek. Is Google vriend of vijand? Ik heb me daarover in het recente verleden al verschillende malen uitgelaten. [Zie bijvoorbeeld het artikel in Trouw van 7 september.] Wat wij als KB willen, is zoveel mogelijk mensen toegang bieden tot enerzijds wetenschappelijke informatie, en anderzijds publicaties uit en over Nederland. Dat is nogal wat. In zoverre Google er aan bijdraagt om deze doelstelling te verwezenlijken, kunnen we dit bedrijf beschouwen als vriend.
Maar, daar schuilt de adder onder het gras: Google is een commercieel bedrijf en heeft dus als belangrijkste doelstelling het maken van winst. Alle kosten die Google besteedt om het werelderfgoed te digitaliseren, zal het ook willen terugverdienen. Wie zal die uiteindelijk moeten betalen? Nu krijgt Google inkomsten uit advertenties, maar er is geen enkele garantie dat de
toegang tot informatie in de toekomst gratis blijft.

Dat is iets wezenlijk anders dan de taak die de KB heeft als nationale bibliotheek. Wij maken geen winst, we beogen dat ook niet. Van onze klanten vragen we maar 15 euro per jaar voor toegang tot alles wat we in huis hebben. Veel van onze fondsen besteden we aan de duurzame toegang tot informatie, of die nu digitaal of gedrukt is. En veel investeren we ook in het digitaliseren van
Nederlands materiaal, zoals kranten, tijdschriften en oude drukken. Het zou fantastisch zijn, als wereldwijd werd samengewerkt om een ‘Global library’ te creëren. Maar Google hanteert zijn eigen voorwaarden en kan zijn eigen eisen stellen.

Is dat voldoende antwoord?

Met vriendelijke groet,
Bas Savenije

Mijn eerste reactie: het is een prachtig antwoord en geen domme vraag van me. Zelfs de directeur van de Koninklijke Bibliotheek zoekt naar de interpretatie van de positie van Google. Sinds het snelle failliet van DSB is iedereen er toch wel van overtuigd dat elk bedrijf toch failliet kan gaan. Eén cruciale foute bedrijfskeuze kan Google fataal worden. Een te grote investering in een nieuw pakket dat het niet wordt en zelfs Google kan omvallen. En gaat u maar eens na hoeveel verschillende zoekmachines u in de laatste tien jaar hebt gebruikt: Hotbot, Webcrawler, Altavista, Yahoo en nu inderdaad al vrij lang Google. Maar welke zekerheid biedt dat?

Wat mij verder triggert is de zin: "Alle kosten die Google besteedt om het werelderfgoed te digitaliseren, zal het ook willen terugverdienen. " Het is goed om het artikel waar Bas Savenije aan refereert eens door te lezen. Daarin staat bijvoorbeeld het volgende stukje:

"Directeur van de Koninklijke Bibliotheek Bas Savenije vindt dat kennis die met publiek geld is vergaard, publiek toegankelijk moet zijn. Als een private partij daar een rol in kan spelen, graag; onder bepaalde voorwaarden. „Wij hebben op het eerste gezicht hetzelfde doel als Google: het beschikbaar stellen van informatie. Maar als de toegang tot kennis volledig in handen komt van een private onderneming, die daar nu of op termijn geld voor kan vragen, is dat riskant. Bovendien moet de conservering goed geregeld zijn en de privacy: daar zijn ze nu nog zeer onduidelijk over.”
Tja, wat is Google nu: vriend of vijand? En wat ben ik dus van Google: vriend of vijand? Ik zie de kansen maar heb dezelfde reserves. De projectgroep Bibliotheekinnovatie die optreedt als kwartiermaker loste dat destijds handig op: ze stelden een groep in van kritische vrienden. Ik geloof dat ik me ook maar zo ga noemen voor Google: kritische vriend.
Dank uiteraard aan Bas Savenije voor de moeite om te reageren op de vraag van een simpele blogger.

3 opmerkingen:

Unknown zei

Mooi, zo'n dialoog buiten de commentaarfuncties om. Dank voor het delen!

Festina Lente zei

Goede actie en leuke plaat!

Mark Deckers zei

@Edwin en Festina: Thanks