Word coördinator van ons Innovatielab!

Ons Innovatielab had ik bij u al eens een paar keer aangeprezen. Een leuke samenwerking tussen de Rijnbrinkgroep, de Saxion Hogescholen, het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek en sinds kort ook het bedrijf Stipp. Samenwerking die erop gericht is om de katalysator te zijn voor de informatiefunctie in het publieke domein. De slogan is om de innovatie van overmorgen vandaag vast voor te bereiden.

Het afgelopen jaar hebben we daar mooie stappen mee gemaakt in een groeiende samenwerking. We hebben veel geleerd over de interactie tussen studenten en opdrachtgevers en hoe we daar de goede resultaten kunnen bereiken. Zo werken we op dit moment bijvoorbeeld aan twee leuke klussen. De eerste is een historisch facebook waarbij een archief koppelingen legt tussen depotmateriaal en burgers van een stad. En de tweede is een opdracht waarbij wordt onderzocht op welke (technische en organisatorische) wijze tablets hun invloed gaan krijgen in de werkgomgeving.

En we denken dat we nog een aantal flinke stappen verder kunnen gaan dan dit. We willen graag beginnen met het verstevigen van de koppelingen met de bibliotheeknetwerken in Oost-Nederland. Daar zoeken we een stevige organisator voor.

Iemand die tevens ook echt als het ‘GEZICHT’ van het innovatielab gaat optreden. Wij denken dat het een uitdagende klus is. Je komt in een team van mensen die een achtergrond hebben uit onderwijs en bibliotheekwerk. En vanuit de opdrachten die de coördinator opzet zullen daar steeds meer professionals op aanhaken.

Welke sterke collega gaat dit succes oppakken: ik nodig u van harte uit!

De vacature kunt u hier downloaden.

Foto: Jurvetson

Alternatieven voor de bibliobus

Onderzoek Boekenbus

View more presentations from Jacqueline Krans

Afgelopen week rondde Jacqueline Krans - 4e jaars student aan Saxion - haar onderzoek af naar alterantieven voor de Bibliobus. Zij deed dit als opdracht binnen het Innovatielab voor de Bibliotheek Enschede. Deze bibliotheek rijdt nu met een grote oplegger door wijken in de binnenstad en kleinere omliggende plaatsen.

Op veel plekken wordt onder druk van bezuinigingen nagedacht over de toekomst van de bibliobus. Wie daarover nadenkt moet goed nagaan wat ook alweer de rol was van de bibliobus. Wat waren doelgroepen en welke alterantieven zijn er mogelijk? In haar presentatie geeft ze zes toekomstscenario's. Die scenario's gaan van traditoneel naar innovatief. Ze eindigt met een heus Bibliothemepark.

De Bibliotheek Enschede heeft in een eerste reactie aangegeven nader onderzoek te willen doen naar de Bibliotheekkeet. Daar zal nu een nadere financiële onderbouwing voor moeten komen.

En zo zal er vast op veel plekken gekeken worden naar alternatieven voor de bibliobus. We delen graag deze presentatie en hier kun u ook het onderzoek dat ze heeft gemaakt downloaden.

Een bibliotheek zonder subsidie?

De bibliotheek zonder subsidie

View more presentations from Jacqueline Krans

Kan een bibliotheek zonder subsidie? Dat was het uitgangspunt van Türkan Dag en Jacqueline Krans, twee studentes in het innovatielab. Ze hebben vijf concepten uitgewerkt die ze min of meer haalbaar achten. Vandaag hebben ze die concepten gepresenteerd aan directies van bibliotheken in Overijssel. Deze presentatie geven we hier graag aan u door.

Het zijn vijf creatieve concepten. Een ultieme oplossing bestaat er niet maar het zijn wel vijf concepten die richting geven. Ik zal de vijf concepten kort toelichten.

Concept 1: Library-in-shop
Wie in de V&D is, kan verschillende shops-in-a-shop aantreffen. Waarom zouden we dit ook niet met biblitoheken doen. De muziekcollectie brengen we onder in een muziekzaak. De literatuur bij een boekenzaak. Het bibliotheekbezoek verplaatst zich naar de winkels. Dat is de winst voor de winkel. De tegenprestatie is dat zij de bibliotheek er bij krijgen. De bibliotheek verkoopt of verhuurd haar bestaande vastgoed en heeft hiermee een buffer om deze functie nog jaren te onderhouden.

Concept 2: Gepsonsorde bibliotheek
In het buitenland zijn verschillende bibliotheken bekend die volledig met sponsorgelden worden gerund. De bibliotheek wordt een goed doel. Dan moet de bibliotheek zich ook als zodanig gaan presenteren: een goed doel die zich inzet voor een betere samenleving. Er kunnen grote en kleine donoren gezocht worden. En uiteraard kun je vrijwilliger worden bij dit goede doel.

Concept 3: Bibliotheek.com
In dit concept stoppen we met fysieke vestigingen. Alles gaat via internet. Het vastgoed van bibliotheken wordt deels verkocht en deels omgebouwd naar multimedia-learning-centers. Wat nog wel fysiek wordt uitgeleend gaat via afhaalpunten of via de post. Maar alle afhandeling doen we nog via Internet

Concept 4: Biebcrossing
Ook hier verkopen we al het vastgoed en gaan we alle boeken via een bookcrossing-concept door Nederland laten gaan. We keren onze collectie in één keer van binnen naar buiten.

Concept 5: Bibliotheek van iedereen
Dit concept is geïnspireerd op concepten waarbij veel mensen als comunity samen activiteiten organiseren. Daarbij kun je denken aan de Tedx-lezingen. Waarom niet samen zo als bibliotheken lezingen organiseren? Kleinschalig en daarna via internet met elkaar delen?

Van oude naar nieuwe bibiotheek
Je kunt zeggen dat deze concepten toch voornamelijk ingaan op de “klassieke” bibliotheek. Dat klopt en dat is met opzet. Wij denken namelijk dat er wel degelijk nog subsidie blijft voor bibliotheken maar dat deze steeds vaker naar nieuwe bibliotheektaken zal gaan. Dan moet je echter wel op een goede manier afscheid hebben genomen van je “oude” taken. En misschien bieden bovenstaande concepten daar wel een handreiking bij.

Türkan en Jacqueline: veel succes!
Een tweedejaarsstudent en een derdejaarsstudent. In een aantal weken schrijven ze zo'n verhaal bij elkaar. Ik vind het knap. Türkan studeert af voor haar associate-degree met deze presentatie. En natuurlijk is ze geslaagd. Met vlag en wimpel. Jacqueline moet nog even voor haar HBO-diploma. En ik weet dat het bibliotheekwerk straks weer twee enthousiaste jonge mensen rijker is. Türkan en Jacqueline: veel succes!

Oh ja, Türkan zoekt nog een baan in de omgeving van Amsterdam.

Carroussel in het innovatielab

Sommige dagen hebben het gewoon. Vandaag was zo'n dag. Oplettende lezers hebben zo onderhand wel door dat ik bijna elke vrijdag in het Innovatielab vertoef. De hele dag heb ik samen met collega's gekeken naar werk van studenten. Trotste presentaties van puike opdrachten.

Bibliotheek zonder subisdie
De dag begon al goed door samen met de Bibliotheek Zwolle en twee studenten, Türkan en Jacqueline, te kijken naar de aanpak voor de bibliotheek zonder subsidie. Ze gaan kijken wat er mogelijk is als een bibliotheek in het geheel geen subsidie meer krijgt. Wat blijft er dan nog staan of wat is er dan juist mogelijk?

Alles mag in dit onderzoek maar het moet wel een herkenbaar blijven als van de bibliotheek. Türkan en Jacqueline hadden zich goed voorbereid en in juli zullen ze presenteren voor de Overijsselse directies. En eerlijk gezegd denk ik dat er ook wel een artikel in zit voor Bibliotheekblad.

Innovatiecarroussel
Daarna was de ochtend was gevuld met een innovatiecarroussel. Derdejaars studenten hadden verschillende bedrijven doorgelicht op hun innovatieve vermogen en deden daarvan verslag. De desbetreffende bedrijven waren erbij en konden aangeven wat ze met de adviezen gingen doen. De onderzochte bedrijven waren een bibliotheek, een softwarebedrijf, een postzegelhandel en een bedrijf in kerstpakketten.

Knap hoe de studenten de vinger op de zere plekken wisten te leggen en hoe ze constructieve voorstellen deden om die bedrijven te laten innoveren. In het bijzonder was ik onder de indruk van Rick en Jordi die een goedlopend ICT-bedrijf wisten te wijzen op wat ze beter konden doen in het verkoopproces door de why-how-what-strategie te volgen. Google daar maar eens op.

Androidapps
De middag was gereserveerd voor een kleine twintig tweedejaars studenten die een mockup of interaction desing hadden gemaakt voor een Androidapplicatie voor de website van Deventer. En tja, als je iets maakt voor Deventer, maak je het voor iedereen die deze white label website gebruikt.

Samen met een paar collega's mocht ik de mockups jureren. En dat was nog ingewikkeld. Deze studenten hadden heel goed geluisterd naar de opdrachtgever. Ze konden goed aangeven wat wel in een app moest en wat niet. Kwamen zelf soms met leuke aanvullingen of vebeteringen. Twee teams ontraden ons zelfs het bouwen van een app maar kozen voor een mobiele website. En gaven daar overigens een hele goede onderbouwing voor.


Uiteindelijk waren Erik Jansen, Richard Hoekstra, Miranda Bijsterdbosch en Anoek van Kol de winnaars van deze wedstrijd. En dit design gaan we dan ook daadwerkelijk uitvoeren. Ook dat doen we weer binnen het innovatielab. Met studenten dus. En Erik, Richard, Miranda en Anoek hebben beloofd de briefing te doen.

By the way: deze gasten studeren over anderhalf jaar af. Als ik werkgever was, dan wist ik het wel.

Een heerlijke dag: tientallen studenten die ik zo aan het werk heb gezien. Veel kwaliteit en interesse voor het innovatielab. Zou toch leuk zijn als ik er een aantal straks terug zie in mooie banen in openbare bibliotheken.

Leuk werk hoor, dat innovatielab. Doe ook mee!

School for new Heroes

Je maakt wat mee in het innovatielab. Zo klopte er een week geleden vijf enthousiaste studenten op onze deur: Matthijs, Josephine, William, Maarten en Tim. Eerstejaars HIDS/IDM. Met een voorstel: wij willen graag een plaatsje in het innovatielab en en wij willen zelf ons onderwijsprogramma invullen. Op basis van onze eigen passie. In de wetenschap dat als we onze hart volgen dat we gaan ondernemen. En als we gaan ondernemen, gaan we de juiste dingen leren. Leren op basis van de praktijk op HBO-niveau.

Dat initiatief willen ze realiseren onder de naam: School for new heroes. Met eigen website en twitteraccount. En her en der zijn ze in den lande al uitgenodigd om te komen vertellen over hun initiatief.

Met veel genoegen heb ik naar hun verhaal geluisterd. Ze zijn geïnspireerd door Guido Crolla van de Hogeschool Arnhem/Nijmegen die een vrije minor invult die wel geacrrediteerd is. Studenten kunnen die minor invullen met hun eigen passie, hun eigen drive. De minor wordt ingevuld zonder structuur. De studenten moeten zelf hun motor zien te vinden. Er is geen docent die voorschrijft hoe het moet. Je moet het zelf kunnen. Het lijkt mij inderdaad een hele goede vorm van werken. Wel eentje die hele andere vaardigheden vergt van de docent.

De vraag was natuurlijk of ze zelf al ervaring hadden met hun passie. Jazeker. Zo vertelde Matthijs hoe hij zijn professionele filmcamera bij elkaar gekregen had door zijn hart voor film te volgen en dat weer te combineren met zijn werk in de informatiesector. En oh ja, de eigenaar van Twitterbaan, Maarten, zit bij deze groep. Hij kon alleen even niet aanwezig zijn, wegens drukke werkzaamheden. Allen overtuigd dat alles mogelijk is, als je er maar voor gaat.

Jonge gasten met idealen. En met een flink portie bravoure. Krap twintig en ze preken de passie. Ze verdienen een dikke kans. Volg die droom.

En Tim.... die had zich verslapen... Die had zijn dromen iets te letterlijk genomen.

Wordt vervolgd.

Officiële opening Saxion Innovatielab

Vanmiddag was het dan zo ver: het glas werd geheven op het innovatielab. Zo ontwaarden wij de immer optimistische Peter van Eijk (inderdaad met paarse boekje), de joviale VOB-secretaris Coen van Hoogdalem en Astrid Vrolijk, de charming lady van de innovatieve Bibliotheek Zwolle. Uiteraard ontbraken ook de bibliotheekminnende gedeputeerde Dick Buursink niet en Gerard Kocx, directeur van de Bibliotheek van Enschede die bij het innovatie en vooruitgang altijd een twinkeling in zijn ogen krijgt. Kortom, iedereen die er een beetje toe doet was wel aanwezig op dit feestje.

Innovatienetwerken
En terecht natuurlijk. Want het Saxion Innovatielab vormt een mooi sluitstuk op het innovatienetwerk in Oost-Nederland. Van dagelijkse vernieuwing door allerlei gebruikersgroepen naar massieve vernieuwing via het innovatieteam van het meerjarenprogramma GPS. En daar wordt nu het innovatielab bovenop gezet. Om niet alleen vanuit het vandaag naar morgen te innoveren, maar om de innovatie van overmorgen naar vandaag te halen.

En een feestje werd het. Eddy Tulp mocht aftrappen als directeur van het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek. Hij verklaard dat zijn bibliotheek al 450 jaar met innovatie bezig was en dat zo’n innovatielab bij hem dus in goede handen was.

Daarna mocht gedeputeerde Dick Buursink het woord nemen. Glimmend van trots poetste hij al het beleid nog eens flink op, noemde Overijssel de meest innovatieve bibliotheekregio en vond dat iedereen een Nederland dat moest horen. Wel gaf hij aan dat de functie van de bibliotheek sterker gekoppeld moet worden aan de economische waarde.

Daarna kwamen Ineke van Oldeniel en Jan Wolters van Saxion vertellen dat ook zij uiterst tevreden waren over het innovatielab. Ineke van Oldeniel memoreerde dat Nederland op de twaalfde plaats staat in Europa als het gaat om innovatie. Dat mag dus best een tandje harde. Jan Wolters haalde zijn jongste jeugdherinneringen aan met de bibliotheek: “de jufvrouw van de bibliotheek keek je streng aan en je voelde dat het net op tijd terug brengen van je boeken eigenlijk nog niet genoeg was.” Ook een leuke uitspraak: “Kennis spel je tegenwoordig als G-O-O-G-L-E. “

Jos Debeij als voorzitter van het Overijssels netwerk leidde de zaal met 100 sheets in vijf minuten even door alle ontwikkelingen heen. En we waren weer bij. Het mooiste moment kwam echter daarna toen de studenten Jacqueline Krans en Ella van der Zwaag met enthousiasme hun eerste opdracht voor CODA Apeldoorn lieten zien.

De glazen werden geklonken en het feest kon beginnen.

Wie bedenkt
dat we nog maar een paar weken op weg zijn,
dat we daar een dag in de week in stoppen,
dat er al meer dan twintig studenten aan het werk zijn,
en dat er al veel bibliotheken aan de deur kloppen,
die weet dit wel eens heel interessant kan worden.

Het publiek was een mooi mix van studenten, statenleden, lokale politici, ondernemers, ambtenaren, bibliotheekdirecteuren en –medewerkers. Een divers pluimage en die mix is misschien ook wel een goede garantie voor dat succes.

Ik vermoed dat het nog lang onrustig blijft in Deventer. En dat is maar goed ook.

Saxion Innovatielab... the making of

Voor innovatie bestaat geen standaardrecept. Innoveren gaat op vele manieren. Van "Hoe kan sneller mijn boeken opruimen in een kast?" tot "Welke rol gaan apps spelen in de toekomst?". Innovatie kent dus een kortere of langere horizon. De meeste mensen in de bibliotheek zijn bezig met de korte horizon: "hoe verbeter ik mijn huidige processen". Dat is logisch want daar zit nu ook ons meeste werk.

Voor vernieuwingen werken we in Overijssel vooral met ons provinciaal programmateam. Zij kennen massieve implementatietrajecten voor het winkelconcept en solide uitrolpakketten voor bijvoorbeeld Biebsearch voor scholen. En ja, daar ontwikkelen we met dat programmateam ook vrolijk op door. De komende paar jaar hebben we daar echt nog wel onze handen aan vol?

Wie kijkt er naar overmorgen?
Maar dan. Wie kijkt er verder dan de komende paar jaar? Welke ontwikkelingen staan ons over vijf jaar te wachten? En hoe zouden we die ontwikkeling sneller naar ons toe kunnen trekken?

"Hoe ziet over vijf jaar augmented reality eruit?"Wat wordt de opvolger van het e-book?", "wat wordt de opvolger van Spotify?"", "wat wordt de opvolger van Google?", "hoe ziet het web 4.0 eruit?". Dit zijn nou typisch vragen die we willen gaan oppakken in een nieuwe organisatievorm "het innovatielab". In eerste aanleg geïnitieerd door het Stadsarchief & Athenaeumbibliotheek, Saxion Hogeschool en de Overijsselse Bibliotheken. Het is overigens een open model, dus alle partijen die mee willen gaan doen zijn welkom. Het geheel wordt begeleid vanuit het lectoraat van Theo Huibers bij Saxion Hogeschool.



Innovatie van overmorgen, vandaag initiëren
Doel van het innovatielab is om de innovatie van overmorgen vandaag te initiëren. Dat doen we vanuit de trends in de samenleving en we voeren het uit samen met studenten. En we willen het altijd samen doen met minstens één instelling voor publieke informatievoorziening. En daarbij denken we natuurlijk vooral aan openbare bibliotheken.

Open model: iedereen kan meedoen, alle kennis wordt gedeeld
Het innovatielab staat open voor vragen van openbare bibliotheken. Wie nu al denkt: ik heb een interessante opdracht is al van harte welkom. Rondom een opdracht worden studententeams en begeleiders geformeerd. Bibliotheken participeren ook zelf mee in deze teams, werken mee en zullen in aantal gevallen als opdrachtgever fungeren.

We zijn een paar weken op weg. Het is nog zoeken naar de vorm voor iedereen. We zijn begonnen met een aantal kleiner opdrachten en een beperkt aantal studenten. Dat zal de komende tijd groeien.

Eerst staat ons nog een mooie officiële opening te wachten op donderdag 17 februari. Ik ga u in volgende blogs eens vertellen hoe het er voor staat. Een nieuw initiatief, spannend en kijken of we ook nu weer vanuit het niets iets moois kunnen gaan maken.

Wie nu al interesse heeft, kan zich melden via de reactieknop en dan nemen we contact op!

Joepie weer werken met studenten in het SaxionInnovatielab Overijsselse Bibliotheken

We vertellen graag over de innovatie in Overijssel. We hebben een breed programma voor vernieuwing van vestigingen en digitale diensten. We hebben een mooi concept voor het onderwijs. Het zijn vormen van vernieuwing die gericht zijn op alle bibliotheken en die gericht zijn op de korte termijn. De bibliotheek van morgen dus.

Maar wie denkt er eigenlijk na over de bibliotheek van overmorgen? Een aantal collega's van mij heeft daar iets moois voor bedacht: het SaxionInnovatielab Overijsselse Bibliotheken. En het leuke is, ik mag er aan meedoen.

Deelnemers
Dit innovatielab zal worden ingevuld door de Overijsselse Bibliotheken en de Saxion Hogeschool. Met de IDM-afdeling van Saxion werkten de Overijsselse Bibliotheken al langer samen in een speciaal studentenprogramma. Dat gaan we nu uitbreiden. Dit gebeurt naast de IDM-opleiding onder ander met het lectoraat Crossmedia Strategy & Design.

Doel
Doel is om mensen uit de bibliotheekpraktijk en studenten aan elkaar te koppelen rond toekomstthema’s. Het kan dan gaan om trendanalyses of scenarioontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkeling van augmented reality of hoe bouw je een volledige dienstverlening rond sociale media. Daarmee creëer je op den duur een structurele omgeving waarmee de toekomst verkend wordt.

Aanschuiven in de schoolbanken
Het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek in Deventer is bereid om ruimte te maken voor zo’n lab. Zelf zal ik als een soort begeleider gaan meedoen voor een dag in de week. Een experiment dat vanaf 1 januari zal starten. Ik schuif vanaf half november aan bij een reeks collegebijeenkomsten rond onderzoek. Samen definiëren we dan de eerste onderzoeksopdrachten die in dit lab aan de orde kunnen komen. We creëren opdrachten om de bibliotheek van overmorgen maar eens te verkennen. Ik heb er zin in om weer samen met studenten te gaan werken.

Innovatielab in de oudste bibliotheek van Overijssel
Daarmee ontstaat in Deventer een unieke combinatie. Een bibliotheek die flink aan de weg timmert met de bibliotheek van morgen: hippe bibliotheekvestigingen op basis van retailprincipes en een website die er mag wezen. Tegelijkertijd kan er straks ook nog verder in de toekomst gekeken worden. En dat in die bibliotheek die dit jaar zijn 450-jarig bestaan vierde: het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek. Het wordt nog eens een echt innovatiecentrum.

Overigens, het is een open opzet. Andere partners kunnen zich melden.

En de kijkersvraag voor dit moment: welke onderwerpen moeten we meenemen naar die bibliotheek van overmorgen en moeten we eens gaan onderzoeken?