donderdag 19 december 2019

Deckers-index 2019: Stadskanaal is de best presterende bibliotheek van Nederland! : Deel 5 en slot over de Best Presterende Bibliotheek


De bibliotheek Stadskanaal is met het cluster Zuid-Groningen van Biblionet Groningen de best presterende bibliotheek van Nederland! Stadskanaal presteert over de volle breedte het best op de vier kengetallen waar we de afgelopen weken de top-15's van publiceerden. Stadskanaal laat Arnhem en Nijkerk, de nummers 2 en 3, met ruime achterstand achter zich. Gefeliciteerd!

Deckers-index
Maar waar kijkt u eigenlijk naar in deze top-20 en hoe werkt die? Nou dat gaat als volgt. In de afgelopen week publiceerde ik al de top-15's van het aantal uitleningen per lid, het percentage lid, het aantal bezoeken per inwoner en het aantal activiteiten per 1.000 inwoners.

Van elk van deze kengetallen heb ik een lijst van alle bibliotheken. In totaal staan er 146 bibliotheekstichtingen op deze lijst, want zoveel zijn er in Nederland. Degene die op één van bovenstaande lijsten bovenaan staat, krijgt 146 punten, de nummer twee krijgt 145 punten en zo verder. Tel vervolgens alle punten bij elkaar op et voila: de Deckers-index. Wie precies gemiddeld scoort moet precies in het midden met de puntentelling uitkomen. Het landelijk gemiddelde is dus 4 x 73 punten. 

Stadskanaal is Nederlands Kampioen Allround Bibliotheekwerk
Wie door de lijst heen kijkt, ziet dat het een knappe prestatie is om op alle fronten goed te scoren. Daarmee denk ik dat het ook wel een redelijk gewogen verhaal is. Stadskanaal is van alle bibliotheken dan ook de bibliotheek die in de volle breedte het beste scoort. Het kende twee top-15-noteringen: een 8e plek bij  het aantal uitleningen per lid en een 15e plek bij het aantal bezoeken per inwoner. Bij de andere twee kengetallen - percentage van bevolking dat lid is en het aantal activiteiten per 1.000 inwoners - viel men net buiten de top-15. Zoals je met schaatsen wereldkampioen wordt als je alle afstanden goed kunt schaatsen, zo kun je bij deze index alleen goed scoren als je dat in de volle breedte doet. Stadskanaal is dus Nederlands Kampioen Allround Bibliotheekwerk!

Nummer 2: Knappe notering van Rozet
In de top-20 van Best presterende bibliotheken zien we een oververtegenwoordiging van kleinere en middelgrote bibliotheken. Een witte raaf in dit geheel is Rozet Arnhem. Eigenlijk de enige echt grote stad in deze lijst. Vorig jaar nog zevende in deze lijst en dit jaar opgeklommen naar een tweede plek en in drie van de vier top-15's had men zelfs een top-3-notering. De score op uitleningen per lid, nekt Rozet in de eindpositie. Daar heeft men positie 118 in de ranglijst. Overigens laat Rozet aan het stijgende ledental - zowel kinderen als volwassenen - zien veel in huis te hebben op marketinggebied en ik zie ze dus ook in staat om die 118e positie nog flink te verbeteren. Dus wie weet, volgend jaar...

Nummer 3: Nijkerk, de beste van de kleine bibliotheken
Waar Stadskanaal middelgroot is en Arnhem groot is, daar is Nijkerk toch een relatief kleine bibliotheek. Nijkerk scoorde twee keer een top-15-positie: voor uitleningen per lid en voor activiteiten per 1.000 inwoners. Bij het aantal bezoeken per inwoner scoort Nijkerk net buiten de top-15. Als Nijkerk het percentage leden weet te verbeteren, komt de eerste plek in het vizier. Eigenlijk zou Nijkerk in de leer moeten bij Arnhem  en Arnhem bij Nijkerk. Beiden scoren goed waar de ander wel een paar tips kan gebruiken.

Eervolle vermelding: Salland, nieuw binnen op vier!
Een bijzondere vermelding is er voor de bibliotheek Salland (Olst-Wijhe, Raalte e.o.). Vorig jaar nog niet in de top-20 en dit keer nieuw binnen op vier! Salland zat de voorgaande jaren net buiten de top-20 en heeft zich op eigenlijk alle fronten verbeterd. Overals stegen ze een aantal plekken in de ranking en zie daar, dan sta je toch zo maar op nummer vier! Dit moet echt eer naar werken zijn voor de medewerkers van bibliotheek Salland. Chapeau.

Tien van de twintig bibliotheken komen uit Oost-Nederland
Met enig chauvinisme heb ik toch het aantal Gelderse en Overijsselse bibliotheken geteld, het werkgebied waar ik zelf voor werkzaam ben met Rijnbrink. 50% van alle top-20-bibliotheken komt uit deze twee provincies. Laat ik heel voorzichtig zijn met wat ik nu roep, maar ik hou het erop dat er een goed bibliotheekklimaat is in deze provincies. Dat lijkt me een formulering waar iedereen toch mee moet kunnen leven.

De veranderende rol van de bibliotheek en kwaliteit van de cijfers
Voordat we onder de kerstboom duiken, kijk ik altijd nog even terug op deze index. In de loop der jaren heb ik gezien dat de kwaliteit van de cijfers sterk verbeterd is. Uitleen- en ledencijfers waren er altijd al wel. Maar in 2015 - het jaar dat de cijfers voor het eerst per stichting openbaar werden gemaakt - ontbraken voor heel veel stichtingen nog bezoekersaantallen en cijfers rond activiteiten en die levert nu bijna iedereen aan. In die groei in de nieuwe rol ontstaat ook wel een volwassen zoektocht. Zowel rond activiteiten als bezoekers.

Het aantal gegevens dat rond activiteiten wordt verzameld is sterk uitgebreid en ook het aantal bibliotheken dat nog werkt met schattingen is sterk afgenomen. Wel zien we dat er een grote variatie zit in de cijfers. Kun je beter activiteiten tellen of bezoekers bij die activiteiten?  Bij bezoekerscijfers zien we dat gecombineerde instellingen heel succesvol zijn maar dat dit ook komt door meerdere instellingen. Van wie is dan welke bezoeker? Ik vind het vragen die horen bij een groei naar volwassenheid op dit punt. Cijfers vragen altijd om een nadere verklaring en kunnen elke keer weer verbeterd worden. Hulde aan de bibliotheken die aanleverden en hulde aan de mensen van de Koninklijke Bibliotheek die de dataset weer voor elkaar maakten.

Rest ons om de top-3 nogmaals te feliciteren: Stadskanaal, Arnhem en Nijkerk: van harte! En alle lezers: bedankt voor het volgen en fijne dagen!

---------
Voor wie de vorige artikelen nog eens na wil lezen:
Deel 1 De top-15 meeste leden
Deel 2 De top-15 meeste uitleningen
Deel 3 De top-15 meeste bezoekers
Deel 4 De top-15 meeste activiteiten
---------
Voor wie contact met mij wil zoeken naar aanleiding van deze cijfers: mijn contactgegevens vind je in mijn LinkedIn-profiel of stuur mij daar een contactverzoek.

6 opmerkingen:

Anoniem zei

Hoe komt het dat Eemhuis Amersfoort 1x voorkomt op een van de 5 lijsten (op zesde plaats) en in dit overzicht op plek 5 eindigt?

HermaL zei

(hoe) kunnen niet-gekwalificeerde bibliotheken zien wat hun positie is?
Bv die eerder wel in Top 20 stonden?

Mark Deckers zei

@Anoniem: Ook Stadskanaal komt, niet in alle top-15's voor en komt zelfs op 1. Belangrijk is hoe je op alle punten scoort. Je kan dus overal net buiten de top-15 vallen en toch heel hoog eindigen in dit lijstje.

@Herma: Wie wil weten waar zijn of haar bibliotheek staat kan mij een mailtje of andere berichtje sturen. Dan laat ik de score weten.

Melkias zei

Wat zou het ontbreken aan kwaliteit van het Chocoladefabriek, bibliotheek in Gouda?

Erna van der Ploeg zei

Ik ben trots op de bibliotheek Salland. Voor mij persoonlijk de bibliotheek Wijhe. Ik wil heel graag alle vrijwilligers en personeel die deze kleine maar belangrijke bibliotheek draaiende houden bedanken. Enige jaren geleden leek sluiting onvermijdelijk en zie nu 4de plaats! geweldige prestatie. Hartelijk gefeliciteerd ! Warme groetjes, Erna van der Ploeg

Mark Deckers zei

@Melkias: ik begrijp je vraag niet helemaal. Neem gerust contact met me op voor specifieke vragen via mijn contactgegevens in Linkedin
@Erna: Met groot respect voor jullie.... maar dat las je al! Gefeliciteerd.