Op naar ons derde van vier top-15-lijstjes! En dit keer geen uitleen- of ledenfeestje. Nee, we gaan naar de bezoekers. Na dit lijstje komt nog het overzicht van de bibliotheek met de meeste activiteiten en daarna gaan we de balans opmaken naar de top-20 van Best presterende bibliotheken van Nederland. Ik zal u verklappen: dat overzicht verwacht ik rond donderdag 19 december.
Maar op naar de meest bezochte bibliotheken!
Een nieuwe nummer 1: Gouda!
Wie de prestaties van vorig jaar nog eens wil zien, kan terecht bij dit artikeltje. Toen stond Scherpenzeel - volgens mij de kleinste bibliotheekstichtring van Nederland- bovenaan. En u ziet, die komt in deze top-15 niet eens meer voor. Daar zit een bijzondere verklaring achter. De tabel achter de gegevenslevering heeft dit jaar twee kolommen met bezoekers. Eén voor werkelijk getelde aantallen en één voor schattingen op basis van de grootte van de bibliotheek. Die schattingen heb ik dit jaar buiten beschouwing gelaten. Vorig jaar was dat nog één kolom waar schattingen en echte tellingen bij elkaar stonden. Dat was lastig uit elkaar te houden. En Scherpenzeel zat altijd bij de schattingen. Dus helaas voor Scherpenzeel maar wel zuiverder.
De Chocoladefabriek in Gouda komt die vorig jaar Scherpenzeel voor moest laten gaan daarmee op nummer 1. En Gouda steeg ook nog in absolute aantallen: van 7,3 bezoeken per inwoner naar 7,6. Overigens is deze eerste plek ook een felicitatie aan de Drukwerkplaats, het streekarchief Midden-Holland, verzetsmuseum Libertum en de horecavoorziening Kruim (niet onbelangrijk) waar de bibliotheek samen mee in de Chocoladefabriek zit.
Zoetermeer en de gecombineerde instellingen
Op nummer 2 hebben we ook al de hoogste nieuwkomer: Zoetermeer. En dat heeft alles te maken met de opening van de nieuwe bibliotheek in Zoetermeer begin 2018. Het Forum in Zoetermeer is een combinatie van bibliotheek en stadhuis maar kent daarnaast nog tal van andere samenwerkingsorganisaties. Een gecombineerde instelling dus. En dat werpt qua bezoekersaantallen opnieuw flink zijn vruchten af.
Die gecombineerde instellingen komen we meer tegen in de top-15: Rozet Arnhem, Nieuwegein, Eemhuis en Borne, allemaal (ver)brede bibliotheken of dakdelers met andere functies. Samen met andere instellingen kan je een breder programma bieden en neemt het aantal bezoekers en de verblijfsduur toe.
Wageningen
Op de vijfde plaats een stabiele plek voor de bblthk Wageningen. Een bibliotheek die al jaren als bibliotheek inzet op een brede programmering. Ik vind dat een knappe prestatie want dit is geen gecombineerde instelling en dit is echt de vrucht van jarenlang investeren in die programmering.
Voorschoten-Wassenaar
Op nummer 8 in de lijst zien we Voorschoten-Wassenaar, ook nieuw in de top-15. Het jaarverslag over 2018 laat een groei zien in bezoekersaantallen van 258.000 naar 295.000 bezoeken. De stijging komt vooral door sterke groei bij de vestiging in Wassenaar. Er lijkt daar niet één reden te zijn voor die groei maar een veelheid aan ontwikkelingen.
Overijssel
Op de nummers tien tot en met twaalf drie Overijsselse bibliotheken die allemaal nog een beetje dalen op de ranglijst. Daarbij moet aangemerkt dat dit de cijfers van Deventer zijn voordat ze open gingen in de nieuwe bibliotheek. Ik durf u vast te voorspellen dat ze volgend jaar, met de cijfers over 2019 zeker een aantal plaatsen zullen stijgen. En ik geef u ook vast mee dat de Lochal in Tilburg dan waarschijnlijk zijn stem gaat laten horen. Het Forum in Groningen zullen we pas in de lijstjes over 2020 waarschijnlijk terugzien met een opening eind 2019.
De kleine revolutie in bezoekersaantallen
Het landelijk gemiddelde voor bezoekers steeg vorig jaar van 3,5 naar 3,7 bezoeken per inwoner. Dat lijkt weinig maar is landelijk een stijging van 6%. Daar zouden we bij de uitleenaantallen een moord voor doen.
Terwijl uitleningen dus daalden met 7% stegen de bezoekersaantallen met 6%. Als we er even vanuit gaan dat die leners normaal ook voor bezoek zorgden (voor lenen moest je naar de bibliotheek), stijgen de bezoekersaantallen dus niet met die 6% maar compenseren ze ook nog eens het bezoek dat uit de daling van 7% uitleningen wegviel.
Kortom: hier voltrekt zich een kleine revolutie: bibliotheken kantelen in heel rap tempo naar verblijfsplaatsen voor ontwikkeling, educatie en debat.
Als ik volgend jaar weer dit soort lijstjes maak, zal ik voortaan dit lijstje als eerste presenteren.... het begint zo langzamerhand belangrijker te worden dan de ledenaantallen en de uitleningen. Daarmee toekomst lijkt definitief begonnen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten