donderdag 15 november 2018

De trendcurve voor Openbare bibliotheken


Het afgelopen half jaar ben ik met mijn collega Duco van Minnen druk geweest met bovenstaande trendcurve. En gisteren kwam die officieel uit. Ik ben er wel trots op.

Wat is een trendcurve? Wie mijn blog met regelmaat leest, kan hem al een keer zijn tegen gekomen die trendcurve. In januari van dit jaar schreef ik over de trendcurve voor gemeenten. De trendcurve duidt trends voor een specifieke sector en geeft aan in welke fase trends zitten zodat je kunt bepalen óf en op welke wijze je er op in moet spelen.

Werksessie, werksessie, werksessie
In het voorjaar en in de zomer hield ik samen met Duco een flink aantal werksessies met allerlei collega's binnen Rijnbrink. Onderwijsspecialisten, managers, specialisten in het sociaal domein, organisatiedeskundigen en ga zo maar door. Allemaal vroegen we ze op welke trends nu relevant zijn voor openbare bibliotheken. Dat leverde een lijst op met 200 trends. Sommige werden maar één keer genoemd, andere werden meerdere keren genoemd.

Van 200 naar 28 trends
In de zomer brachten we de trends terug tot de 28 meest belangrijke. Een hachelijke zaak. Want hoe bepaal je dat? Deels doordat ze vaker genoemd worden, deels omdat je in een veelheid van trends een lijn denkt te ontdekken. Toen we er 28 hadden grapten we vaak dat het er eigenlijk 29 moeten zijn. Want uiteraard hebben net die trend weggelaten die iemand heel belangrijk vond. Maar al met al denk ik dat het toch een hele aardige set is.

Trends op de trendcurve
De trends zijn gerangschikt op mate van 'volwassenheid'. Trends volgen een cyclus. Die zie je op bovenstaande lijn. Per fase gebeurt er het volgende.


Een groot deel van de trends bereikt niet de 'overwinningsfase'. Die sneuvelen in de reactiefase en weten zich onvoldoende aan te passen.

Bij innovatie vangen die hele nieuwe trends vaak de meeste aandacht. Toch is dat niet helemaal terecht. Artificial Intelligence kan heel interessant zijn maar een bibliotheek die nu niet bezig is met laaggeletterdheid maar wel met AI slaat toch de plank mis.

Van trends naar beleid
De volgende vraag is wat je met al die trends moet? In het rapport bieden we daar een model voor waar je mee aan de slag kunt. En als voorbeeld matchen we de trends met de thema's van de innovatieagenda van bibliotheken. We trekken conclusies voor de lijnen Jeugd en Onderwijs, Participatie en Zelfredzaamheid, Persoonlijke ontwikkelingen en Verandering en verbreding van de klassieke bibliotheek. Als dat nu ook uw beleidslijnen zijn  - en dat is bij veel bibliotheken zo - dan kunt u die conclusies eens tegen uw eigen beleid houden.

Een nieuwe traditie?
Dit is nog maar een eerste trendcurve. Wij zijn benieuwd wat jullie er van vinden. Is het handig? Kan het beter? En vooral: moeten we het vaker doen? Want deze lijst met trends is natuurlijk maar beperkt houdbaar. Je kunt je voorstellen dat je dit document jaarlijks aanvult en vernieuwt. Maar goed, dat hangt natuurlijk ook af van hoe prettig iedereen dit vindt.

Dank, dank, dank
Het maken van zo'n trendcurve doe je niet in je eentje. Op de eerste plaats vanaf hier dank aan Duco. Duco en ik delen beiden de passie voor alles wat nieuw is maar voor het overige zijn we redelijk verschillend. En ik mag wel zeggen heel aanvullend in dit traject. Duco heeft veel meer geduld dan ik bijvoorbeeld. Dank ook aan Karin Nijhuis en Frank de Wit die in een moordend tempo het rapport nog hebben afgerond en er iets moois van hebben gemaakt. Dank aan Astrid Kroon, Carola Oortwijn, Paul Hulman en Elin Groot Rouwen voor hun toetsing van alle trends. Dat leidde soms tot zeer goede aanvullingen of een instemmend: 'hier kun je niks van zeggen'.  En natuurlijk dank aan die vele tientallen collega's die hielpen bij het vinden van al die trends.

Veel leesplezier. En laat ons weten wat je er van vindt.

Het hele rapport kun je op deze plaats downloaden.

2 opmerkingen:

Diederik van Leeuwen zei

Mooi uitgewerkte variant van de Hype Cycle, Mark! Bij I-Interim Rijk hebben we met 200 collega's gekeken naar de rijksbrede ICT ontwikkelingen en daar komt een beeld uit met de volgende top-5 die van belang is op korte termijn: datagedreven werken, customer journey, digitalisering (en de bijbehorende benodigde transitie - employee journey), cybersecurity en AI. Dit is ook een drill-down van een long-list. Als je het interessant vind kunnen we onze inzichten eens delen met elkaar.

Mark Deckers zei

@Diederik: Op de eerste plaats, wat leuk wat van je te horen. En ik hoor tegelijkertijd nog hetzelfde enthousiasme als voorheen! Dit top-5 is inderdaad interessant Leuk om elkaar weer eens te spreken!