"Het Nederlands opende niet de deur naar Nederland, maar wel die naar de bibliotheek in de stad. Daar begon ik 's ochtends heen te gaan om er te lezen. Niet omdat ik van lezen hou, maar omdat ik niet van het AZC hield. De bibliotheek was netjes en mooi en stil. Voor de plek waar boeken waren werd beter gezorgd dan voor die waar asielzoekers waren. En ze hadden gelijk, want als je een boek opent, zie je stille woorden, maar open je een asielzoeker, dan zie je alleen schreeuwende problemen.
Ik begon op de jeugdafdeling met boeken voor kinderen die net leren lezen. Ik ging met een boek aan een tafeltje op een stoeltje zitten, opende een boek en las. Als ik een onbekend woord zag, zocht ik het op in mijn woordenboek en noteerde het woord in een notitieboekje. De bibliothecaressen waren beschaafd en behulpzaam. Ik weet nog dat ik een boek las dat Kikker is kikker heette. Opeens riep een klein stemmetje mij.
'Meneer.' Ik keek op en zag een meisje van zes met een bril die de helft van haar gezicht bedekte. Ze ga me een boek aan. 'Deze is nog leuker' zei ze. Het was Kikker is verliefd. Het was inderdaad een goed boek. Nadat ik alle kinderboeken had gelezen, zelfs Nijntje, ging ik naar boven. Bij de volwassenenboeken had ik mijn woordenboek weer vaker nodig.
Op een dag zei een van de bibliothecaressen dat ik het boek best mee mocht nemen naar het AZC. Ik durfde haar niet te vragen hoe ze wist dat ik in het AZC woonde en geen lenerspas had.
'Ik ga drie weken op vakantie,' zei ze. 'Je mag mijn lenerspas wel gebruiken.'
Hoe belangrijk was haar vertrouwen in die tijd. Ze vroeg mij de pas ook daarna niet meer terug."
Hoe ik talent voor het leven kreeg
Het is bladzijde 434 uit het boek 'Hoe ik talent voor het leven kreeg' van Rodaan Al Galidi. Ik kreeg het boek van een lieve vriendin en het bleek een schot in de roos. Een menselijk verhaal van een asielzoeker die negen jaar lang in een AZC verblijft. Kafkaëske situaties met formulieren. Trieste en desperate zelfmoorden. Maar ook vermakelijke miscommunicaties tussen Nederlanders en de vluchtelingen. Al Galidi valt uiteindelijk onder het generaal pardon. Het verhaal dat dan in het AZC de ronde doet is dat er een generaal is die Pardon heet en die alle vluchtelingen een verblijfsvergunning geeft. Generaal Pardon.
Maar ook een boek over hoe deze asielzoekers proberen klein geluk na te jagen en hun grote dromen niet proberen kwijt te raken. Een boek over mensen die de vrijheid probeerden te vinden en gevangen worden door de systemen van Nederland: de IND en de Sociale Dienst. 'Asielzoekers die op vlucht waren voor bommen en die nu bang zijn voor de systemen, de regels en de ambtenaren. Nederlanders zijn goed in het temmen van mensen' zegt Al Galidi in een interview.
Geef elke asielzoeker een bibliotheekpas
Al Galidi leerde lezen in de bibliotheek. Hoeveel asielzoekers zouden dat op dit moment óók doen? 10? 100? 1.000? Hoe eenvoudig kan het zijn? Geef elke asielzoeker een gratis bibliotheekpas. Het boek van Al Galidi laat je zien dat eenvoudige menselijkheid voor deze asielzoekers een bijzonderheid is: een woordenboek, een vraag beantwoorden of even op weg helpen op de pc.
Al Galidi werd uitgedaagd door een vriend om elke maand een brief te schrijven over wat hij meemaakte. Dat vormde uiteindelijk de basis voor het boek. Het bleek zijn ultieme therapie en zijn manier om te overleven.
Literatuurprijs, inburgeringstoets en kijken met de ogen van een asielzoeker
Saillant detail: in 2011 ontving hij de Literatuurprijs van de Europese Unie. Kort daarna zakte hij voor zijn inburgeringstoets. Over hoe vreemd onze regels werken.
Een aanrader voor alle bibliothecarissen maar vooral voor hen die met vluchtelingen werken of willen gaan werken. Bijna 500 pagina's lang kijk je met de ogen van een asielzoeker naar de Nederlandse maatschappij.
4 opmerkingen:
Verplichte kost! Maar minstens zo goed is De dorstige rivier van hem.
Fascinerend deze beschrijving van het boek. Ik ga hem onthouden, dank voor de tip
@Geny en @Ali: dank voor jullie reacties. Dorstige rivier zetten we maar eens op het lijstje.
Mooi geschreven, Mark. Ik ga het boek ook maar 's lezen!
Een reactie posten