maandag 4 april 2011

Hebben muziekbibliotheken nog toekomst?


Muziek was één van de eerste soorten “informatie” die via piraterij te krijgen was op internet. In de begintijd moest je nog illegaal mp3’s downloaden. Daarna kwam iTunes en afgelopen twee jaar rukte streaming op met Spotify. Je vraagt je haast af wie er nog CD’s koopt?

En de bibliotheken? De CDR kwam dapper met Digileen. Een goed concept maar met te weinig (populaire) titels. En één voor één verdwijnen de muziekcollecties uit de openbare bibliotheken. Soms denk je wel eens dat de muziekbibliotheken de handdoek in de ring gooien.

Nedelandse Vereniging van Muziekbibliotheken
Alle muziekbibliotheken? Nee. Er was een kleine groep muziekbibliotheken onder de naam Nederlandse Vereniging van Muziekbibliotheken die dapper verder gaat. Onlangs mocht ik kennis maken met Jeroen de Boer (Bibliotheek Leeuwarden) en Jantien Dubbeldam (Artez). Beiden zijn ook lid van de Nederlandse Vereniging van Muziekbibliotheken. Jantien is zelfs voorzitter. Samen met mijn muzikale collega Wout Ligterink hebben we binnen het innovatielab nagedacht over mogelijke concepten voor muziekbibliotheken.

Dat hebben we gedaan. En waar kom je dan op uit? Op de eerste plaats was het uitgangpunt dat je volledig moet aansluiten bij de digitale ontwikkeling. Muziek moet dus streaming zijn en het liefst uit Spotify. Bladmuziek zou dan niet meer via papier beschikbaar moeten zijn maar gewoon via internet te downloaden.



Schets van een idee
Onmogelijk? Dat is maar de vraag. Wie zegt dat Spotify niet wil praten met een club met 4 miljoen leden? By the way, je kunt gewoon API’s gebruiken van Spotify. En als we nu die toegang tot Spotify koppelen aan een Nationale Bibliotheek Catalogus en ervoor zorgen dat wat niet op Spotify te krijgen is, toch gewoon besteld kan worden? En als we daar nou gewoon een widget van maken die in alle white label websites gebruikt kan worden? Maar doen dan? Dacht ik ook.

Tja, en dan de bladmuziek. Wat ik niet wist is dat er op veel plekken op internet al legaal rechtenvrije bladmuziek te vinden is. Kijk bijvoorbeeld maar eens bij de Petrucci Music Library. Akkoord, dat is lang niet alles maar ook geen slecht begin. Bovendien zit het wel verstopt op veel pekken. Waarom deze niet laten indexeren in een open index en via een widget beschikbaar maken. Inderdaad, binnen die white label website.

Het grote polderspel
Het lijkt zo simpel. Nu ja, zo’n idee ligt er dus. Ik heb het hierboven maar samengevat in mijn simpele bewoordingen. Maar na zo’n idee begint het grote polderen. De Nederlandse Vereniging van Muziekbibliotheken moet het een goed idee vinden (maar dat komt ongetwijfeld goed), Bibliotheek.nl moet het een goed idee vinden, de Centrale Discotheek Rotterdam moet uiteraard een spilfunctie vervullen en wellicht vergeet ik ook nog wel een paar belangrijke spelers.

Hackersweekend
Tegelijktertijd leefde ook wel de gedachte om dit maar gewoon in een “hackersweekend” te bouwen. Bijvoorbeeld zoals de music hack day. Zo ingewikkeld kan het namelijk niet zijn. We nodigen 50 hackers uit, zetten een tent neer, bouwen een feestje en vieren na afloop een paar leuke producten.

Die dappere Jeroen de Boer maakt een eerste uitwerking. En uiteraard nodigen we iedereen uit om mee te praten en mee te doen. Want dat is wel de voorwaarde: wie mee wil praten zal ook mee moeten doen. Al was het maar in de catering van dat hackersweekend.

Is er toekomst voor muziekbibliotheken? Jazekr, een hele mooie toekomst. Maar als u nog een paar goede partners weet, mag u ze roepen.

*Met dank aan Jeroen de Boer voor alle internetvoorbeelden.

10 opmerkingen:

Mars zei

Spotify is inderdaad een goed voorbeeld van een muziekdienst die door hun grote aanbod te vergelijken is met een muziekbibliotheek.
Ik denk dat de uitdaging van de huidige bibliotheken juist gelegen is om de context te bieden in een oneindig aanbod van muziek.
De reden waarom het CDR initiatief niet breed gedragen werd door de platenmaatschappijen was dat het commerciele business model van CDR niet klopte.
CDR was een directe concurrent van diensten zoals destijds Planet Music/ Jaha / Surf2Music en Spotify nu.
In Belgie had de Brusselse Bibliotheek wel een commercieel alternatief aangeboden : http://www.lamediatheque.be/ en daar zijn meerdere content eigenaren mee in zee gegaan.

Als de Nederlandse muziekbibliotheken een vergelijkbare dienst als Spotify willen opzetten dan is dat zeker mogelijk, als de vergoeding naar rechthebbenden ook vergelijkbaar is.

Jeroen de Boer zei

@mars: Je slaat de spijker op z'n kop wat betreft de context. Die gedachte vormt echter de basis voor de twee genoemde voorstellen (online bladmuziek en streaming muziekdienst).
Die bestaan namelijk niet alleen op zichzelf, maar vormen juist één geheel met de digitale en fysieke collecties van de bibliotheek. Dus bijvoorbeeld een Spotify-track gekoppeld aan fysieke aanwezigheid bladmuziek van dat betreffende nummer.
De eerste uitdaging is nu echter aan te tonen dat dat te realiseren is. Daartoe willen we hackers uitdagen en contenteigenaren verzoeken datasets beschikbaar te stellen.

AM10 zei

Goed stuk! Ik ben zo erg benieuwd hoe dit gaat aflopen! Heel veel succes.

Erwin zei

Count me in! Desnoods voor de catering.. Of mag een support-act ook? ;-)

Mark Deckers zei

@Mars: Leuk je hier voorbij te zien komen en leuke staat van dienst heb je binnen de muziekwereld. En ik denk niet dat bibliotheken Spotify over moeten gaan doen. Een beetje slim samenwerken en meerwaarde creëren.
@JeroendeBoer: meerwaarde dus
@AM10: dankjewel, ook leuk dat je hier reageert. En alle credits voor de dappere muziekbibliothecarissen.
@Eck: Mooi de catering is geregeld ;-) Nee hoor, supporting act lijkt me inderdaad heel leuk.

Johan Mijs zei

Inderdaad een zeer verstandige piste om linken met Spotify te onderzoeken. De bibliotheekzoekomgeving zou absoluut complementair zijn met de beperkte zoek van Spotify. Als bibliotheken kunnen we ook leuke contextualiserende Spotify etalages bouwen, net als iedereen op het internet trouwens - misschien moeten we daar mee beginnen, dat kan vandaag al.

In Vlaanderen hebben we nog geen Spotify en experimenteren we met streaming via Bib.fm op http://lanaken.bib.fm. Onderhandelingen met allerlei partijen zijn lopende. Binnenkort hebben we interviews met jongeren over de dienst.

Alvast een paar "maar's" voor een Spotify-scenario:
* muziek en identifiers zijn een moeilijk verhaal (correcte automatische links een quasi onmogelijke uitdaging, blijkt uit onderzoek van CDR)
* wat als Spotify verdwijnt wegens financieel niet haalbaar?
* hoe gaat Spotify om met lokale en erfgoed content?
* wat met de klantrelatie? Die zit dan bij Spotify (je moet daar inloggen en muziek spelen) en niet bij de bibliotheek. Op het internet betekent geen klantrelatie = geen dienst.

Stel je voor dat Spotify single sign on met bibliotheeklogin zou ondersteunen en de player kan geïntegreerd worden in een bibliotheekzoekomgeving. Then we're talking ...

Jeroen de Boer zei

@johan En laat dat laatste, de single sign-on, nou iets zijn waar we uiterst serieus op willen insteken :-) Hiermee zou ook het probleem van de klantrelatie opgelost zijn.

Wat betreft de lokale - en erfgoedcontent: het mooiste zou natuurlijk zijn dat er één interface is die toegang biedt tot zowel Spotify- als overige content. Dat zou het tot een unieke bibliotheekdienst maken, waarvoor, mocht Spotify om wat voor reden dan ook verdwijnen, andere (commerciële) content in de plaats kan komen.

Dries zei

Fijne post, en het integreren van spotify in sheet music diensten lijkt mij zeker potentieel te hebben. Zelf ben ik zeker niet thuis in de bibliotheek-scene maar voelde even de noodzaak om wikifonia te vermelden (wikifonia.org). Ze slagen er daar in een vrij breed 'gratis' aanbod aan bladmuziek online te brengen op een aangename manier. Zo kan je bvb. rechtstreeks dingen transponeren e.d. doordat ze een bepaalde muzieknotatie tool gebruiken.
Ik zou me direct een spotify/grooveshark + wikifonia mashup kunnen voorstellen waarbij je bvb direct kan meespelen.

Mark Deckers zei

@Johan: Leuk dat je hier weer voorbij komt. Bib.fm is zeker ook een goed initiatief. Eigenlijk moet alles met alles vervlochten worden.
Je opmerkingen over spotify zijn terecht. Bestaan ze straks nog wel. Maar aan de andere kant: bestaan onze muziekbibliotheken straks nog wel?
@DdR: Leuk dat je je hier meldt. Zoals ik bij Johan ook al zei. Er valt nog een hoop samen te voegen. Als alles een beetje open is, moet je toch een eind kunnen komen.

Mars zei

Ik wens jullie in ieder geval veel succes toe, en je zou inderdaad rekening moeten houden dat je een dienst opbouwt die rekening houd met algemene standaarden zoals de ISRC code, zodat je niet geheel afhankelijk hoeft te zijn van Spotify standaarden.
Het feit dat je muziek van een gelicenseerde bron zoals SPOTIFY haalt hoeft auteursrechtelijk nog niet te betekenen dat er al voor het muziekgebruik betaald is.
Dit is binnen dit soort mash-up diensten waar gebruik gemaakt word van API's nog een grijs gebied.