Nog geen week geleden presenteerde ik de uitkomsten van mijn onderzoek naar gratis lidmaatschap. En vandaag meldt Rotterdam zich om toegevoegd te worden aan die lijst. En hoe: iedereen kan er binnenkort gratis en boetevrij lenen! Dit nieuws meldt RTL zojuist op haar site. Ook het AD meldt dit ondertussen in een artikel. Wat een mooi nieuws: alle Rotterdammers! En met alle liefde kleur ik dus ook Rotterdam maar in met een speciaal kleurtje in en hang de vlag uit. Rotterdammers gefeliciteerd! De Boekenweek kon niet mooier beginnen.
Baanbrekend
De combinatie van een gratis lidmaatschap in combinatie met boetevrij is inderdaad uniek. Die heb ik nog niet eerder gezien. En de schaal waarop dit gebeurt in een werkgebied met ruim 670.000 inwoners maakt dit nieuws tot een baanbrekend feit en een doorbraak in het toch al groeiende overzicht van gratis lidmaatschappen.
Het gratis lidmaatschap gaat in per 1 mei 2025. Tegelijkertijd worden de boetes afgeschaft. Naast het gratis lidmaatschap zal Rotterdam nog een Plus-abonnement kennen voor vier euro per maand. Wie daarvoor kiest kan onbeperkt lenen, ook bij de online bibliotheek. Het gratis lidmaatschap is (vooralsnog) beperkt tot zes uitleningen. Dit biedt een laagdrempelige manier om kennis te maken met het brede aanbod van de bibliotheek. Daarnaast krijgen alle leden kortingen of zelfs gratis toegang tot cursussen, voorstellingen, lezingen en andere activiteiten.
In het persbericht van gemeente en bibliotheek geeft wethouder Said Kasmi (Onderwijs, Cultuur en Evenementen) verheugd te zijn over deze stap:
"De bibliotheek is van grote waarde voor Rotterdam, zowel cultureel als educatief. Als wethouder van Cultuur en Onderwijs ben ik enorm trots dat wij de eerste stad in Nederland zijn die deze belangrijke stap zet. Een stad die leest, is een stad die groeit. En met deze stap maken we Rotterdam alleen maar sterker."
Rotterdam vs. Amsterdam
De bibliotheek Rotterdam verwacht twintigduizend nieuwe leden aan te trekken met deze stap. En ik denk dat dat inderdaad gaat gebeuren. De al
ruime ervaringen van De Boekenberg, die in 2017 de leeftijd van het gratis lidmaatschap verhoogde naar 30 jaar, bevestigen dat ook. Een verdubbeling van het aantal volwassen leden behoort gewoon tot de mogelijkheden. En ook al is het abonnement wellicht beperkt qua aantal, in de grootte van het bereik gaat het dan toch weer om een enorme impact.
Met deze stap in Rotterdam hebben nu onze twee grootste steden van ons land allebei een stap gezet in het aanbieden van een gratis bibliotheeklidmaatschap voor volwassenen. Waar Rotterdam kiest voor een aanpak voor alle inwoners, koos Amsterdam voor een gratis lidmaatschap tot 27 jaar. In de daarbij door
de gemeente gepresenteerde visie stond dat men Amsterdam tot Leeshoofdstad van Nederland wilde maken... Tja, wie is dat nu?
Hoe Rotterdam en Amsterdam heel Nederland de weg wijzen
Rotterdam en Amsterdam lijken bijna tegen elkaar op te bieden. Daar glimlachen we natuurlijk allemaal even om. Maar wat ze denk ik niet door hebben, is dat ze gezamenlijk Nederland wijzen naar een nieuw bibliotheeklidmaatschap. Eén van de doelstellingen van het in
oktober 2024 ondertekende bibliotheekconvenant is namelijk dat 'partijen onderzoeken hoe het bereik en gebruik van bibliotheken vergroot kan worden, bijvoorbeeld door in gemeenten het gratis lidmaatschap voor de lokale bibliotheek te verruimen.'
De route die Amsterdam kiest - het oprekken van de leeftijd van het gratis lidmaatschap - en de route van Rotterdam - het aanbieden van een basislidmaatschap - zijn allebei vormen die op dit moment door gemeenten en bibliotheken gekozen worden. En ik denk dat het wel eens niet de vraag kan zijn óf het de ene óf de andere keuze is maar dat beide keuzen het toekomstige model worden. Dat betekent dus een ruim en volledig abonnement voor iedereen tot bijvoorbeeld 27 of 30 jaar én daarnaast een gratis (en liefst boetevrij) basislidmaatschap voor alle volwassenen. Ik weet dat het onderzoek naar deze modellen nog moet volgen maar wie naar de landkaart kijkt, ziet dat dit wel eens een begaanbare route zou kunnen zijn voor iedereen.
Overigens, Nederland is een uitzondering in Europa. In bijna alle landen is het gebruik van de bibliotheek gratis.
De statistieken
Tot slot heb ik de statistieken met Rotterdam erbij maar bij gewerkt, ook al komen ze er per 1 mei pas officieel bij.
Omdat ik tel in hoeveel gemeenten dit nu geldt, is het percentage niet veel gestegen. Dat staat inmiddels boven de 38% Maar qua inwonertal zitten we inmiddels op 42% door het grote werkgebied van Rotterdam. Rotterdam tel ik bij deze statistiek nog even mee bij 'Gratis voor iedereen maar met beperking of leengeld'. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat dat allemaal bibliotheken met leengeld zijn. Vaak € 3,- tot € 4,- per uitlening. Daar is nog één uitzondering op en dat is de Bieb voor de Zaanstreek die ook een beperkt aantal uitleningen aanbiedt net als Rotterdam. Maar Zaanstreek is weer niet boetevrij.
Nou, mooi dat dit onderwerp zo in de lift zit maar ik hoop eigenlijk ook wel dat ik niet elke week een update hoef te maken. Tegelijkertijd weet ik dat veel gemeenten en bibliotheken er nu wel naar kijken. En dat is niet gek: er zijn extra middelen voor de bibliotheek, dit is snel te realiseren en voor de opportunisten onder ons: er komen ook nog gemeenteraadverkiezingen aan. Als ik bibliotheekdirecteur, ambtenaar of wethouder was, zette ik het gratis lidmaatschap op mijn wensenlijstje.
Voor nu: Rotterdammers gefeliciteerd en complimenten aan de dappere stap van gemeente en bibliotheek. En een fijne Boekenweek allemaal!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten