dinsdag 4 oktober 2016

De schrale oogst van twaalf jaar RFID en een oproep voor meer innovatie


Voor mijn werk bij de Koninklijke Bibliotheek dook ik weer eens in de dossiers over RFID: u weet wel die chips die in boeken zitten en in veel gevallen ook in ledenpassen. Ergens begin 2000 werd er mee gestart en vanaf 2004 zorgde NBD|Biblion dat deze chip ook in elk afgeleverd boek zit. Grootschalige invoering werd daarmee een feit. Hierboven het oudste filmpje dat ik erover kon vinden: de introductie in 2006.

Om eerlijk te zijn: ik was al wel weer flink kwijt hoe het zat met al die RFID-toepassingen. De pagina van de KB over RFID is daarbij wel een handig startpunt voor wie er zelf nog weer eens in wil duiken.

En na het lezen, heb ik goed nieuws en slecht nieuws. Eerst maar het goede nieuws? Dat dacht ik al.

Het goede nieuws
RFID is grootschalig ingevoerd en is voor media echt de standaard geworden. Waar we vroeger nog verschillende typen barcodes hadden, is er en nu één chip. Die chip heeft er onder ander voor gezorgd dat een dienst als Plankklaar leveren van de NBD zijn weg kon vinden.  Verder zijn er wapperstokken ontwikkeld voor collectiebeheer en er zijn heuse 'slimme boekenkasten en displaytafels' die zelf weten wat er in staat of wat er op ligt. En tot slot wordt her en der met RFID-tunnels getest om grote hoeveelheden in één keer te registreren.

Zo. Dat is twaalf jaar RFID-innovatie. Dan nu het slechte nieuws.

Het slechte nieuws: Veredelde vervanging van barcodes en beveiligingsstrips
Het slechte nieuws is dat we bottom-line eigenlijk niet veel verder zijn dan de vervanging van barcodes en beveiligingsstrips.

Nou wil ik ook niet bepleiten dat al onze bibliotheekgebruikers hun chip moeten implanteren, zoals je in onderstaande filmpje ziet, maar meer zou toch mogelijk moeten zijn.


Wat mij opviel bij het doorlezen van de stukken: er wordt maar heel weinig informatie op de chips gezet. Er zit een uniek nummer op elke chip maar we plaatsen vaak ook nog eens ons eigen nummer erop. Er is wel eens gediscussieerd of het ISBN niet op de chip zou moeten staan maar omwille privacy (doordat je op afstand zou kunnen zien wat iemand heeft) werd dit weggelaten.

Landelijk IBL
In de rapportage over de proefcertificering zit onder bijlage 7 een interessant verhaal over landelijk IBL. Eén van de constateringen is eigenlijk dat alle unieke eigenschappen van RFID niet worden benut tussen de verschillende bibliotheeksystemen en dat eigenlijk telkens terug wordt gevallen op de 'oude barcode' die in de RFID is geprogrammeerd. De RFID-technologie voegt daarmee behalve standaardisatie van de technologie niets toe.  Zodra een aanvraag buiten de provinciale systemen en buiten de provinciale transportbusjes komt, is zo'n aanvraag vaak een complex proces.  Dit omdat een keten van systemen wordt gebruikt. Dat levert soms meerdere 'pakbonnen' op  bij landelijke IBL-aanvragen. En ik ken ook bibliotheken waar IBL-aanvragen voorzien worden van een tweede 'tijdelijk' RFID-label om toch maar met de eigen zelfservicesystemen te kunnen werken.

Hoezo, uitwisselbaar?

Zo min mogelijk via RFID, zoveel mogelijk via bibliotheeksysteem
Mijn gevoel zegt dat we hier het paard achter de wagen spannen. Met andere woorden: we accepteren nauwelijks elkaars RFID-chip buiten ons eigen lokale of provinciale systeem en extra informatie wordt niet of nauwelijks gebruikt. Alle processen worden namelijk uitgevoerd binnen de bibliotheeksystemen of in koppeling tussen de bibliotheeksystemen. De bibliotheeksystemen lijken haast wel het monopolie te willen houden op alle gegevens.

Ook de oplossingen die nu gemaakt worden voor de Nationale Bibliotheekpas zijn gebaat bij standaardisatie van passen en objectnummers maar de oplossing is niet exclusief gekoppeld te aan RFID-technologie. Heel bot gezegd: dit had ook nog met gestandaardiseerde barcodetechnologie gekund.

Standaardisatie met uitzonderingen
Op dit moment zijn er nog twee type bibliotheken: die met een lenerspas met RFID en die met een lenerspas met barcode. Die standaardisatie is dus nog niet bereikt. In een persbericht van de KB in juli 2016 over de Nationale BibliotheekPas stond onder andere:
De onlangs aangekondigde oplossing van de VOB maakt het mogelijk dat leden van een groot deel van de openbare bibliotheken met één pas in meerdere vestigingen kunnen lenen en/of terugbrengen. KB en VOB streven ernaar om dit in 2017 uit te breiden tot alle leden van alle vestigingen van openbare bibliotheken in Nederland, voor zowel lenen als terugbrengen.
Waar voor media de RFID-tag echt de gestandaardiseerde oplossing is, is dat voor passen nog niet het geval. Je kunt daar nu voor landelijke oplossingen ook nog niet eens uitgaan van gestandaardiseerde technologie. En dat leidt weer tot een versterkte rol van de bibliotheeksystemen die direct onderling of via een schil in de landelijke infrastructuur eigenlijk toch niet veel meer doen dan een 'barcode' en een 'pasnummer' uitwisselen.

Ook de Nationale BibliotheekPas dwingt geen standaardisatie af
Als ik de handleiding van Wise voor de nieuwe apllicatie voor de Nationale BibliotheekPas  lees, zie ik dat je die Nationale BibiotheekPas ook gewoon op barcodes laten draaien. Ook die dwingt dus geen standaardisatie af.

De handleiding schrijft bij het inschrijven van een gastlid:
Scan of typ in het veld 'Klantnummer' de barcode van het pasje van de gastklant en klik op 'OK'.
Verderop in de handleiding wordt melding gemaakt van het volgende:
Het is niet uit te sluiten dat eenzelfde pasnummer in gebruik is bij verschillende bibliotheeksystemen. In dat geval zullen er bij het inschrijven meerdere ISIL-nummers (aanvulling: dat zijn de stichtingsnummers) met bijbehorende vestigingsnamen getoond worden waaruit u dient te kiezen.
Hier staat met zoveel woorden dat we de pasnummers niet gestandaardiseerd hebben. Dat is inderdaad zo voor barcodes. Verder levert dat gebrek aan standaarden natuurlijk nog extra werk op. Want denk je dat je in een bibliotheek met alleen RFID-lezer je barcodepasje kunt gebruiken bij de zelfbediening? Ik denk het niet. Die leners moeten zich gewoon melden bij een medewerker die het via een personeelsterminal gaat uitlenen. En andersom - klant met RFID-pas meldt zich in een bibliotheek met barcodepas - geldt het evenzeer.  Gebrek aan standaardisatie levert extra werk wanneer onze leden zich melden bij een andere bibliotheek. Lekker collegiaal.

Het toont aan hoe lastig het is om te standaardiseren. Als we alleen standaardiseren om mijn collega minder werk te laten hebben, voelt het als een investering waar je zelf niet direct profijt van hebt. Een  directeur met weinig geld krabt zich nog eens achter de oren.



Schrale oogst en een oproep 
Twaalf jaar na grootschalige invoer van RFID is de schrale opbrengst dus dat we niet veel verder zijn dan ouderwetse processen in een nieuwe jas. Die nieuwe jas heeft wel twee voordelen: straks met één pas lenen in alle bibliotheken en een 'intelligente boekenkast'. En van die eerste - lenen in alle bibliotheken - moeten we er wel bij vermelden dat we ook een uitzondering maken voor barcodepassen en dat het dus nog niet eens exclusief is voor die RFID-technologie.

Mijn bescheiden conclusie is ook dat RFID gebaat zou zijn met meer innovatie, niet alleen in het logistieke maar vooral in het klantproces. Kijk maar eens hoe IBM in 2005 RFID positioneerde. Een extra oproep aan bibliotheken en leveranciers op dit punt kan geen kwaad.

Ik ben wel benieuwd waar ik de goede voorbeelden binnen of buiten de branche kan vinden. Laat het me weten.

7 opmerkingen:

Jaap van de Geer zei

Natuurlijk niet specifiek RFID maar toch iets anders met een RFID bibliotheekpas
https://vine.co/v/blrmruQigtB

En ik heb ook wel gelezen over leuke toepassingen waarbij geluidsinstallaties (soundscapes) worden getriggerd met RFID

https://vimeo.com/59846778

Anoniem zei

Een reactie op Twitter, wat ik het liefste doe, heeft de beperking van de 140 woorden. Ik ben het met je eens dat één systeem zonder beperkingen de voorkeur verdient maar gooi je in je verhaal niet een heleboel bibliotheek issues op een hoop ? �� In 1998 schreef ik voor mijn toenmalige werkgever een essay waarin ik me voorstelde dat klanten gewoon de deur uit zouden lopen, doet er niet uit welke bieb en dat op dat moment de materialen gescand zouden worden die ze meenemen maar helaas....... we zijn er nog lang niet
Echter standaardisering van RFID incl problemen met uitwisselbaarheid van ISIL en reserveren buiten de provincie zijn dat niet verschillende problemen? In de NBC kan ik nu zien welk biebje in welke provincie dan ook een ex heeft maar daarmee kan ik het nog niet aanvragen ( ook niet als RFID gedoe opgelost is). Kortom op meerdere vlakken werk aan de winkel ! We willen toch naar de collectie NL!
Henriette A.

Mark Deckers zei

@Jaap: haha die shoebox wat een geinig ding. De RFID-pas gebruiken als toegangspas op een applicatie (zoals bij die foto's) is een hele toegankelijk en wordt volgens mij zelfs voor toegangsbeveiliging bij een aantal onbemande bibliotheken gebruikt. Dank voor je aanvullingen!
@Henriette: Haal ik niet een paar dingen door elkaar? Ik ben het met je eens dat veel zaken met elkaar samenhangen. Maar om je een voorbeeld te geven: ik kreeg een mailtje van een leverancier die mij uitlegde hoe hij RFID zo kon uitbouwen dat je geen catalogus meer nodig hebt.... En grotendeels had ie gelijk. Wat we nu zien is dat - doordat die standaardisatie ontbreekt - koppeling op systeemniveau de enige mogelijkheid is. Kwade tongen zouden kunnen zeggen dat systeemleveranciers zelfs gebaat zijn bij die diversiteit. Die voorkomt namelijk dat we het op andere manieren kunnen oplossen. Als je verder de bijlage leest van het rapport waar ik naar verwijs, wordt ook uitgelegd hoe je al die pakbonnen kunt voorkomen. Je eindconclusie dat er op meerdere plekken werk aan de winkel is, is overigens terecht. Maar volgens mij heb ik dan ook niet ontkend :-) Verder ben ik nu wel benieuwd naar dat essay uit 1998! :-)

Tonia zei

Toegang tot alle vestigingen, met de lift naar de 2e verdieping, wij medewrkers kunnen heel veel met onze Biebpas. #Rivierenland natuurlijk ;)

Tonia zei

Toegang tot alle vestigingen, met de lift naar de 2e verdieping, wij medewrkers kunnen heel veel met onze Biebpas. #Rivierenland natuurlijk ;)

Johan Mijs zei

Dag Mark, we zien volledig dezelfde problematiek hier in Vlaanderen. Ook nog na een workshop met de voornaamste self-service leveranciers om dit soort problemen (en ook de varianten van de protocolstandaard SIP2, van andere protocols nog geen sprake) in kaart te brengen voor een eengemaakt bibliotheeksysteem. We willen inderdaad graag een volgende generatie automaten stimuleren voor een beter klantproces (die automaten zijn in veel bibliotheken immers de 'frontend' van ons bibliotheeksysteem). Weer tijd voor een conference call, zo lijkt me :-)

Mark Deckers zei

@Tonia: ik ken inderdaad de voorbeelden van Rivierenland. Die lijken inderdaad op de voorbeelden die Jaap geeft.
@Johan: Weer tijd voor een conference call of weer eens een ontmoeting. Er valt wel weer wat te bespreken :-)