Het laatste blogje voor deze week. In een voor mij arbeidsluw weekje goed om zo even bij te lezen. Maar vrolijk ben ik nog niet. Ik heb drie conclusies voor u: twee stemmen optimistisch en één is ronduit een stevig zorgpunt.
Om maar eens te beginnen met de twee vrolijke punten.
Conclusie 1: Lezen is dood, leve de bibliotheek!
'Lezen is dood, leve de bibliotheek!' kraaide ik na het tweede blogje. Lezen behoort steeds minder tot de dagelijkse routine. Onderzoek wijst uit dat deze routine vooral in laagopgeleide gezinnen volledig aan het verdwijnen is. Vroeger hadden die nog de TV-gids en de leesmap. Het zijn allebei iconen van een tijdperk dat aan het verdwijnen is.
Dat betekent dat bepaalde delen van de maatschappij niet meer vanzelfsprekend zichzelf blijven bekwamen met taal. Het feit dat het aantal laaggeletterden onder jongeren toeneemt, is dan ook schrikbarend.
Het rapport Cohen wijst er niet voor niets op dat taalontwikkeling en lezen tot de kerntaken behoren. Niet het beschikbaar stellen van collecties op zich maar juist datgene wat we er mee moeten doen, staat centraal.
Het rapport van het SCP onderschrijft de ingeslagen weg met Boekstart, VoorleesExprees, Bibliotheek op School, Taalhuizen en convenanten rond geletterdheid. Hier ligt een duidelijke legitimatie voor de toekomst.
Conclusie 2: Basisvaardigheden zijn een kerntaak bibliotheek
De helft van de Nederlanders vult niet zefstandig de belastingpapieren in of de toeslagen, blijkt uit onderzoek. In blog nummer drie schreef ik over de digitale revolutie die nu het stadium nadert dat het niet alleen om het bezit van nieuwe appartuur gaat maar dat ook het gedrag van de consument hierdoor nu gaat kantelen. Op internet zijn tal van nieuwe business modellen ontstaan. De oude wereld heeft het daar nog moeilijk mee. Kijk maar naar uitgevers, winkels en ja, ook bibliotheken, maar daarover meer bij het volgende punt.
De overheid verplicht je tot digitale aangifte, afspraken kunnen alleen nog maar gemaakt worden via een website en een treinkaartje bestaat niet meer fysiek. Het aantal burgerdiensten dat mensen hierbij ondersteunt zoals formulierenbrigades, ouderenbonden of belastinghulpen, neemt snel toe.
Het toont allemaal aan dat de bibliotheek een prima rol kan hebben bij het ondersteunen op die digitale basisvaardigheden. Het is een mooi verlengstuk achter taal. Denk aan digitale cursussen, internetbankieren, belastingaangifte, toeslagen aanvragen, digitaal solliciteren, tabetgebruik, de voorbeelden liggen voor het oprapen.
Elke bibliotheek zou van bovenstaande een mooi pakket moeten hebben en dit samen met burgers uitvoeren. Want laten we wel wezen: er zijn al heel wat groepjes mee bezig.
Twee punten om prima mee aan de slag te gaan. Of de bibliotheek nog een hele brede publieksfunctie is, wordt wel de vraag.
Conclusie 3: Digitaal en fysiek ondersteunen elkaar (nog veel) te weinig
Mijn grote zorgpunt zit bij de tabel die ik hier boven heb staan. De tabel gaat over de frequentie van websitebezoek door burgers. Enig idee waar de bibliotheek onder valt in deze onderverdeling? Nee, ik ook niet. En ik ben eerlijk gezegd dat ook maar zeer weinigen hieraan hebben gedacht bij het invullen.
Onze digitale presence als informatiebron is naadje. Ja, ja, al die websites lijken nu wel een beetje op elkaar maar dat betekent niet dat we digitale dienstverlening hebben. Bibliotheekklanten kennen ons digitaal alleen van het verlengen van hun materialen en het reserveren van een boek. Dan is er nog 1% van ons klantenbestand dat ook iets met ebooks doet. Hoezo, digitale dienstverlening?
Op een paar witte raven na, speelt de bibliotheek geen enkele digitale rol van betekenis. Dat doet mij eerlijk gezegd wel pijn. Voor mij is het te vroeg om te zeggen dat we hier geen rol hebben, maar een herijking lijkt me wel op zijn plek. Moeten we toch meer aan marketing doen (nog meer abri's op stations), moeten we nog meer ver'appen' of moeten we veel meer onze digitale programma koppelen aan fysieke programma's in bibliotheken rond lezen en basisvaardigheden?
Met twee vrolijke conclusies en één zorgpunt, sla ik het SCP-rapport dicht. En ik weet, het wordt hoog tijd om vogende week weer hard aan het werk te gaan. Want werk.... dat ligt er namelijk genoeg, zo blijkt.
Foto: Littlestar19
Geen opmerkingen:
Een reactie posten