Nog maar acht nachtjes slapen! En dan komt het boek uit over moed en liefde in de Apeldoornse bibliotheek

Een goede week geleden postte ik bovenstaande foto op sociale media. Ik had toen net van de uitgever mijn derde boek gekregen! Over mejuffrouw Gehner en meneer Zwager, het moedige duo in het verzet van de Apeldoornse bibliotheek in de Tweede Wereldoorlog. Nog een paar nachtjes slapen ligt officieel in de boekhandels. Op zaterdag 1 juni om 14.30 uur is de officiële boekpresentatie bij CODA in Apeldoorn. En je kan er gratis bij zijn. Daarvoor moet je je hier even aanmelden. En om je over de streep te trekken: borrel na afloop!

En ja, ik zit dus even in de promotiestand om maar zoveel mogelijk herrie te maken dat dit boek verschijnt. Ik weet gelukkig dat u mild bent en dat u me dat ook wel weer vergeeft. Dus op dit moment bel ik met redacties, check alle laatste draaiboeken en bel nog voor een laatste keer met de uitgever....  En ja, natuurlijk allemaal in mijn vrije tijd. 

Precies 80 jaar geleden, de bibliothecaresse die opstond tegen de bezetter

Op zaterdag 1 juni 2024 is het precies 80 jaar geleden dat mejuffrouw Gehner opstapte als bibliothecaresse en directeur van de Apeldoornse bibliotheek. Er was een hoop gemeen gedoe aan vooraf gegaan. De burgemeester had er eerder al voor gezorgd dat er een aantal extra bestuursleden van NSB-huize zouden komen. De Nederlandse Kultuurraad - bedoeld om cultureel Nederland om te buiten naar nationaalsocialistische snit - bood vervolgens een groot aantal bibliotheken gratis Duitse boeken aan. Het bestuur weigert de gift en er ontstaat een ordinair en vuil steekspel. De burgemeester, de Kultuurraad en ook het ministerie zetten de bibliotheek klem. Met name NSB-burgemeester Pont lijkt zich persoonlijk aangevallen te hebben gevoeld door de weigering van de bibliotheek.

Het bestuur blijft zich dapper verzetten totdat het ministerie op de proppen komt met een soort onder curatele stelling. Alle niet-nationaalsocialistische bestuursleden stappen dan op onder leiding van voorzitter Zwager. Het is dan 12 mei 1944. Drie NSB-bestuursleden blijven over. 

Eleonora Gehner beraadt zich en stapt ook op. Het is dan 1 juni 1944. Vijf dagen voor D-day maar niemand die dat op dat moment wist. De Duitsers proberen haar op te pakken voor deze sabotage maar ze is dan al ondergedoken. 

Hier zie je haar aan haar bureau zitten in de Apeldoornse bibliotheek. De foto is uit 1948.

Onder NSB-bewind

Het NSB-bestuur dat over is stelt een NSB-directeur aan. Het is mevrouw Van Vliegen-Kornelis. Wat er gebeurt onder haar beheer tart elk lot. In het boekje 'In nacht en ijs' dat werd opgesteld door de heer Greve van de Centrale Vereniging (de CV, de voorloper van de VOB) vroeg hij aan alle bibliotheken om hem in te lichten hoe bibliotheken het laatste jaar van de oorlog doorgekomen waren. Over Apeldoorn schrijft hij het volgende. En hoewel ik niet alles wil verklappen, licht dit toch wel een tip van de sluier op. 

Na de oorlog

Mejuffrouw Gehner keert eind mei 1945 terug uit de onderduik en ze gaat weer aan de slag. Opnieuw samen met voorzitter Zwager. Ze bouwen samen de bibliotheek weer op. Makkelijk gaat dat niet. In 1948 vertrekt ze en wordt ze directeur van de bibliotheek in Utrecht. Het huidige netwerk van filialen in Utrecht, komt voor een groot deel op het conto van deze bibliothecaresse. 

Het boek eindigt nog met een liefdesverhaal. Liefde en moed: is er een mooiere combinatie denkbaar?

Wees dus welkom op de boekpresentatie van 1 juni! 

En, vanaf 31 mei te koop bij alle boekhandels in Nederland . Dus als je al wilt bestellen: deze boekhandel of deze boekhandel is altijd een goede keus.