Waar doen bijna alle scholen al mee aan Bibliotheek op school? En welk schoolbibliotheeksysteem gebruiken ze?

 Dit is mijn 1.317e artikel op dit weblog. En dit is het eerste artikel dat een echte rectificatie is op een eerder artikel. Bovenstaande plaatje heb ik eerder getoond op 9 februari maar het toen geplaatste overzicht bleek onjuiste gegevens te bevatten. Het databestand dat ik gebruikte kende een rijtje van acht kolommen met een 'totaal aantal scholen'. Achter dat totaal aantal scholen stond dat nog een klein detail. Een niet onbelangrijk detail. Ik klikte inderdaad de verkeerde kolom aan. Een zeer attente collega van Stadkamer attendeerde mij erop. In de herhaling dus en nu correct. Ik neem aan dat u mij dat vergeeft na meer dan 1.300 artikelen maar toch mijn oprechte excuses. U hebt recht op juiste feiten.

Er is in het afgelopen jaar een mooie dataset  erbij gekomen over bibliotheken, namelijk die over de samenwerking met het basisonderwijs. Omdat ik in de afgelopen tijd vooral druk was met de Best Presterende Bibliotheek had, had ik er nog niet naar gekeken. Maar onlangs heb ik er toch een eerste blik op kunnen werpen. 

De dataset levert per bibliotheek de gegevens die eerder ook al via rapportages aan bibliotheken werden gestuurd. Alleen was er nog nooit een overzicht van alle afzonderlijke bibliotheken. Die zit nu dus ook openbaar in deze dataset. En daar kun je toch nog wel een aardig aantal zaken uithalen. Bijvoorbeeld met hoeveel procent van de scholen elke bibliotheek al werkt aan het concept van Bibliotheek op school. 

Drie van de 142 bibliotheekstichtingen hebben met alle basisscholen afspraken over de Bibliotheek op school en nog eens acht bibliotheken scoren een percentage dat hoger ligt dan 85%. Daaronder veel 'usual suspects' als Venlo, Schiedam, Den Bosch en Eindhoven. Bibliotheken die al lang inzetten op dit concept.

Ze scoren ook fors hoger dan het landelijk gemiddelde. Daar ligt de samenwerking op 39% van alle basisscholen. 23 bibliotheekstichtingen geven aan met nog geen enkele school iets met Bibliotheek op school te doen. Dat zijn overigens geen bibliotheken die niets doen met het onderwijs. Ik vermoed dat hier andere concepten gevolgd worden of men kiest bewust voor het laten komen van schoolkinderen naar de bibliotheek. Hoewel het concept van Bibliotheek op school ook daar wel ruimte voor biedt. 

Schoolbibliotheeksystemen

Er wordt ook gevraagd naar de schoolbibliotheeksystemen die gebruikt worden door de scholen. Dat leverde bijgaande beeld op. Marktleider is Schoolwise van OCLC/HKA dat op 1576 scholen wordt gebruikt (ongeveer 25% van alle scholen). Op 535 scholen wordt V@School van Infor gebruikt. Op sommige scholen wordt naast de schoolvariantnen van OCLC/HKA en Infor soms ook nog het 'gewone bibliotheeksysteem' gebruikt. Voor Wise gebeurt dit nog op 117 scholen en bij Infor met Vubis nog met 85 scholen. Aura is met 190 sholen eigenlijk de enige grote concurrent voor de gevestigde bibliotheeksystemen. Het wordt op bijna 200 scholen gebruikt.

Eigenlijk is het wel treurig om te zien dat dus ook op de schoolbibliotheken al weer een ratjetoe aan systemen wordt gebruikt en dat het eigenlijk gewoon bibliotheekland in het klein is. Allemaal met goede bedoelingen natuurlijk maar iedereen mag zijn eigen innovatie regelen. 

Toch is Schoolwise niet de meest gebruikte methode om uit te lenen. Dat zie je in het volgende overzicht. 

Het meest gebruikte systeem is 'geen systeem'. Op 1716 van de schoolbibliotheken die werken met de Bibliotheek op school wordt helemaal geen systeem gebruikt. Dat kan zijn omdat er niet echt uitgeleend wordt of het wordt gewoon niet bijgehouden. En als boeken niet mee naar huis gaan - wat op best veel basisscholen beleid is - is dat natuurlijk best een optie. Ik kan er om lachen: het beste systeem is geen systeem...  En laten we wel zijn: het gaat niet om de systemen, het gaat om kinderen die met plezier veel lezen. 

Nou, tot zover een eerste vingeroefening met dit databestand. En dus ook gelijk met een rectificatie. In een volgende blog zal ik nog wat meer gegevens geven uit deze set.