zondag 13 januari 2019

Feitenkennis: De stille meerderheid van de hele wereld



Binnenkort is het blue monday. Dit jaar valt het op 21 januari. Het zou de meest deprimerende dag van het jaar zijn. De meeste mensen hun nieuwjaarsvoornemens al hebben gebroken, het is nog steeds akelig lang donker buiten en het salaris na de dure decembermaand moet nog binnen komen.

Nou, als je daar last van hebt, leen dan bij de bibliotheek (want uw geld is dan op omdat uw salaris nog niet binnen is) het boek Feitenkennis van Hans Rosling. Mijn humeur knapte er danig van op. Waarom? Nou, omdat het een andere en zelfs vrolijke kijk geeft op de ontwikkelingen in de wereld.  Als u het boek niet leest, kijk dan in ieder geval bovenstaande Tedx-talk.

De wereld staat er beter voor dan wij denken

Wat Rosling ons leert is namelijk aan de hand van feiten dat het veel beter gaat met de wereld dan velen van ons denken. Er zijn meer mensen gevaccineerd dan we denken, armoede is gehalveerd in de afgelopen decennia en meer meisjes dan ooit gaan naar school. Aan de hand van testjes laat hij zien hoe slecht wij die feiten kennen. Hij toont aan dat de wereld niet meer bestaat uit arm en rijk maar uit een grote middenklasse met nog steeds armere en rijkere groepen aan beide zijden.

Voor iemand die een beetje van statistieken houdt, zoals ik, is dit een boek om te smullen. Het wemelt van de grafiekjes van feiten waarvan je dacht dat je wel wist hoe het zat en waarbij je telkens ontdekt dat de wereld zich al verder heeft ontwikkeld dan je dacht. Dat is het goede nieuws: de wereld staat er veel beter voor dan we denken. En dat is dus geen optimisme, nee, dat zijn slechts de feiten.

Maar wij zijn wel slechte informatieverwerkers
Tot zover het goede nieuws. Het slechte nieuws is dat wij dat niet weten. Dat ondanks het feit dat wij toch zo goed geïnformeerd kunnen zijn tegenwoordig. Rosling toont aan welke principes er voor zorgen dat wij toch zo slecht die goede informatie verwerken. Iedereen kent wel het principe dat slecht nieuws eerder de krant haalt dan goed nieuws. En we zijn opgegroeid met een wereldbeeld dat is gecreëerd toen we jong waren en dat beeld is ongelofelijk moeilijk te veranderen terwijl de wereld al lang veranderd is. Of neem het feit dat onze hersenen heel veel informatie niet gebruiken om toch tot conclusies te komen. Eigenlijk geeft Rosling hier gewoon een lesje informatietheorie.  Dit is mediawijsheid voor hoogopgeleide volwassenen die denken het wel te weten.  Ja, ze denken het te weten maar hun beeld blijkt fout. De bibliotheekwereld zou eigenlijk met deze lessen zo de boer op kunnen.

Stille meerderheid
Rosling laat zien dat de wereld niet meer bestaat uit het rijke westen en het arme zuiden en oosten. De wereld bestaat uit een grote stille meerderheid. Een meerderheid die zich ook nog steeds ontwikkeld en rijker wordt. Aan het einde van het filmpje legt Ola Rosling, de zoon van Hans Rosling, uit, dat die stille meerderheid het rijke westen zal inhalen. Productontwikkeling zal daardoor eerder geënt worden op de Aziatische of Zuid-Amerikaanse markt dan op de eisen van de Westerse markt.

Wie het echt nieuws niet kent, maakt het wel heel makkelijk voor fake-nieuws
De schreeuwers halen altijd het nieuws. Maar het is de stille meerderheid die werkelijk bepaalt wat er gaat gebeuren. Het gaat beter met de wereld dan we denken. Maar met die informatie gaan we knap beroerd om. Als we het echte nieuws niet kennen, maken we het fake-nieuws wel heel gemakkelijk.

Wie het boek wil lenen bij de bibliotheek, klikt hier.

Geen opmerkingen: