dinsdag 12 december 2023

Bij welke bibliotheken lenen de leden het meest?

Na het lijstje over waar de meeste inwoners lid zijn van de bibliotheek volgt nog één lijstje die echt met de klassieke bibliotheek te maken heeft: waar wordt het meeste geleend door de leden? Na deze twee lijstjes komen er nog drie die met iets anders te maken hebben: hoeveel deelnemers bij activiteiten, hoeveel bezoekers en hoeveel scholen doen meer met Bibliotheek op school of een soortgelijk programma. En daarna mix ik alles nog tot één grote index: wie is de best presterende bibliotheek op al die vlakken?

Maar vandaag blijven we nog gewoon even bij lenen.

Een lijst van protestanten en katholieken...

Bovenaan de lijst prijken Kampen en Staphorst, twee gemeenten met een protenstants-christelijke signatuur. Staphorst heeft in de vorige lijstjes meerdere malen achter elkaar op nummer één gestaan maar moet die positie dus dit jaar afstaan aan Kampen. In 2019 leenden in Staphorst de leden gemiddeld nog 39 boeken per lid. In 2022 is dat dus nog maar 33 stuks. Bij Kampen is het doorgestegen van 35 naar 38. En dus wordt er stuivertje gewisseld.  Op de derde plek een nieuwkomer: Z-O-U-T, de bibliotheek van Zuidoost Utrecht.  In 2019 scoorden zij nog 22 uitleningen per lid maar zij zijn dus flink gestegen. Dat kan een verruiming van het abonnement zijn of er zijn veel minder leden waardoor je meer leden overhoudt die veel lenen. Het percentage van de bevolking dat lid was bij ZOUT 19,6% tegen 16,6% in 2022. Het lijkt er op dat men dus leden is kwijtgeraakt die relatief weinig leenden.  

Wie het lijstje zo doorkijkt ziet meerdere bibliotheken in een gebied met protestants-christelijke signatuur die vaak als de bible-belt wordt aangeduid. Naast Kampen en Staphorst zijn ook Noord-Fryslân, Z-O-U-T,  Zwartewaterland, Rijssen-Holten, de Groene Venen en Katwijk plaatsen die een meer of minder protestants-christelijk DNA kennen. Ik kan er een plaats naast zitten hoor. Maar van oorsprong zijn dit gebieden waar meer gelezen wordt. 

Toch zitten er ook veel katholieke gebieden tussen: Tubbergen, Meerssen, Nuth, Losser en misschien ook wel Eindhoven. Behalve Eindhoven allemaal relatief kleine bibliotheken trouwens waardoor er een meer homogene doelgroep kan zijn. Maar ik vind het wel grappig dat de invloed van de kerk in deze lijst dus blijkbaar nog terug te zien is. Ornamenten van een ooit verzuilde samenleving. 

Ook in deze top-15 veel nieuwkomers. Doordat ik twee jaar oversloeg zien we ook hier dat er veel kan veranderen. Maar wie kijkt naar de verschillen tussen de nummers drie tot en met vijftien ziet ook dat de verschillen niet bijster groot zijn. Een klein beetje verschil kan je al snel wat laten stijgen of dalen in deze lijst. 

Tot slot het gemiddelde. Dat staat nu op 15,8 items per lid. In het vorige overzicht van 2019 was dat nog 17,6 per lid. We zien daar een verglijkbare daling als met het aantal uitleningen als geheel. 

En met de Bibliotheek op school erbij?

Hierboven zie je het aantal uitleningen per lid exclusief Bibliotheek op school. Dus ook dat lijstje neem ik nog eens mee. Maar het is wel een beetje dubbel. Lang niet alle bibliotheken geven namelijk de uitleningen door. Dit omdat het niet onder regie van de bibliotheek gebeurt en dan ook niet onder het leenrecht vielen. En dat leidde weer tot frictie met de auteur. Die kwestie is ondertussen opgelost en daarmee zou je eigenlijk in de toekomst eigenlijk makkelijker deze cijfers mee kunnen tellen. Maar in de cijfers over 2022 is dat denk ik zeker nog niet volledig. 

Maar omdat het voor sommige bibliotheken zeker om substantiële aantallen gaat is het toch aardig dat lijstje wel te maken. En dan zie je toch een paar nieuwe bibliotheken in de lijst verschijnen.  Kijk maar.

Tubbergen, Eindhoven, Nuth en Katwijk stijgen dan bijvoorbeeld nog verder door op de lijst. Nieuw in de lijst zijn dan Huis73 (Den Bosch e.o.), Dinkelland, Meerssen, ZinIn (Nijverdal), Schiedam en Smallingerland. 

Als je de Bibliotheek op school  meetelt stijgt het aantal uitleningen per lid van 15,8 naar 17,7.  

Ik verwacht dat - doordat die leenrechtkwestie is opgelost - in de komende tijd meer bibliotheken dit soort uitleningen gaan opgeven. Ook uitleningen in het grijze gebied van wie de regie nu had over die uitleningen, kun je nu toch ook mee opgeven. 

U bent weer bij. We gaan de leden en de uitleen na dit lijstje verlaten, Nog drie lijstjes over andere functies en dan gaan we naar een eindlijst!

Geen opmerkingen: