zondag 25 september 2022

Over Mark en Thierry, over Ton en Anneke en over Arie en Ria


Het was natuurlijk een prachtige week. Met Prinsjesdag ging de vlag uit voor bibliotheekwerk, na jaren hard werken door de hele sector kwam er extra geld. En toch startte ik dit weekend met een melancholisch en wat verdrietig gevoel. Waar kwam dat toch vandaan, waarom voelde ik me alsof ik een vriend zag huilen? Pas toen ik mijn hardloopschoenen aan deed en een uur lang door de stralende regen rende, vielen er naast de druppels ook wat kwartjes. En daarbij kon ik mijn melancholie of verdriet toch wel verklaren. Het bleek een verhaal waar het grote en landelijke zich verbond met het kleine en nabije.

Over Mark en Thierry

Want ondanks het goede nieuws van geld voor bibliotheekwerk was de teneur van de Troonrede toch dat we wel weer de volgende crisis inrollen, de energiecrisis en in het verlengde een vluchtelingencrisis en een oorlog in de Oekraïne. De crisis, welke dan ook, lijkt wel een constante te worden. Wie dacht dat dat dan wel de hoofdpunten van de Algemene Beschouwingen zouden worden kwam bedrogen uit. Terwijl deze week helder werd dat 23% van de Nederlanders op dit moment alleen rond kan komen door schulden te maken of door spaargeld aan te spreken, was het item dat het meeste aandacht kreeg de ordinaire rel die Thierry Baudet veroorzaakte over de universiteit waar Kaag zou hebben gestudeerd. En een premier die met zijn kabinet wegloopt. Weg aandacht bij de echte problemen...

En dat terwijl al voor die rel de NOS al bekend had gemaakt dat het vertrouwen in de landelijke politiek historisch laag is. En dat vertrouwen was al niet hoog. Een land waar burgers en overheid elkaar niet vertrouwen is nauwelijks in staat om samen tot oplossingen te komen. Terwijl overheid en burger elkaar nodig hebben, dat ziet zelfs een kind.

Maar kleine lichtpuntjes zijn er dan ook nog wel. Zo postte Arjen Nijboer van Dbieb in Leeuwarden en omgeving over hun programma met lezingen de komende tijd. Hij schreef afgelopen week op zijn LinkedIn-account over het mooie programma 'Brainwaves':

Afgelopen donderdag trapte Sander Schimmelpenninck in Welkom bij dbieb de eerste van 4 talks af over De Kloof in kansen en vermogen. Josse de Voogd (13 okt) spreekt over de Kloof tussen weldenkend en afgehaakt Nederland, Eva Rovers over de Kloof tussen politiek en burger (10 nov) en Jaron Harambam (8 dec) over de Kloof tussen mainstream en complotdenkers.

Kijk, dat is nog eens een programma met sprekers die ingaan op de kloof in Nederland en die allemaal iets kunnen zeggen over een mogelijke richting voor een oplossing.  Ik weet dat meerdere bibliotheken met dit soort programma's bezig zijn maar ik denk dat dit echt heel waardevol is. Natuurlijk is het niet dé oplossing maar alle beetjes helpen. En beter dan nog meer olie op het vuur.

Over Ton en Anneke


En het was ook de week waarin ik afscheid nam van twee bibliotheekcollega's: van Ton Mengerink, de bibliotheekdirecteur van Oost-Achterhoek en van Anneke Westland, de adjunct-directeur van collega-POI Bisc. Wat hen beiden verbindt is dat ze allebei meer dan veertig jaar actief waren in het bibliotheekwerk. 

Ton was vroeger rayondirecteur bij Biblioservice Gelderland en werd later directeur van de basisbibliotheek Oost-Achterhoek. In die laatste functie heeft hij zo'n jaar of tien geleden verschrikkelijke bezuinigingen moeten opvangen. Tot de helft van het budget. Het was de tijd dat aangekondigd werd dat er 50% bezuinigd werd op bibliotheekwerk en dat je gefeliciteerd door raadsleden als ze dat tot 25% hadden weten terug te brengen. En als je de wethouder vroeg naar de visie het beleid achter die 50% bezuiniging dan wist die wethouder zonder blikken of blozen te vertellen dat die 50% bezuiniging zijn visie en beleid was. Verder nog vragen? Er vielen ontslagen en spreiding werd zo goed en kwaad als dat ging overeind gehouden. Het bibliotheekwerk overeind houden was al een prestatie op zich. En toch werd ook tegelijkertijd de bibliotheek opnieuw uitgevonden.

Ton zag ik geregeld en ik hielp hem met zijn beleid. Anneke zag ik wel wat minder en we troffen elkaar vooral rond allerlei samenwerking tussen POI's. Waar Ton vooral aan de voorkant van het bibliotheekwerk zat, zat Anneke aan de achterkant. Anneke zei altijd dat het haar opdracht was om zaken als een bibliotheeksysteem aan de achterkant zo handig mogelijk te regelen zodat er aandacht en  geld overbleef om aan de voorkant te handelen. Anneke is iemand die veel weet van bibliothecaire processen en die kennis wordt zeldzaam en verdwijnt via vrolijke afscheidsfeestjes uit onze sector. 

Ton en Anneke zaten beiden op hun manier in de frontlinie van het bibliotheekwerk. Poten in de klei en met kennis van zaken. Overeind houden wat er is en ondertussen blijven veranderen.

Over Arie en Ria

En het was ook de week van mijn ouders, Arie en Ria. Ja, al wat op leeftijd en knokkend met hun eigen gezondheid en ondertussen 55 jaar getrouwd. Ze kregen een nieuwe PC deze week en die moest geïnstalleerd. Daar hielp ik ze mee. En voor mijzelf is een wisseling van de ene naar de ander PC al een dingetje want je bent echt even een paar dagen ontregeld over wat nu waar weer verstopt zit. Voor mensen voor wie dit geen dagelijkse kost is, is het dat dan al helemaal. 

Staatssecretaris Van Huffelen vroeg zich onlangs in een expertbijeenkomst af hoe het toch kan dat in Nederland nog steeds zoveel mensen moeite hebben om het digitale geweld bij te benen. Nou, dacht ik toen ik dat zo van haar hoorde, dat komt onder andere omdat de overheid zelf steeds hogere eisen stelt. Het komende najaar wordt de tweewegfactor bij DigiD verplicht bij belastingzaken en voor gezondheidszaken komt er de driewegfactor waarbij je niet alleen een smartphone nodig hebt maar ook je identiteitsbewijs moet combineren met je DigiD.  Het is de overheid en de maatschappij zelf die de lat steeds hoger legt. Begrijpelijk, maar verbaas je niet dat de groep van mensen die er moeite mee heeft niet kleiner wordt. 

En het is dan ook niet zo gek dat mijn ouders zich wat opgejaagd voelen door al die ontwikkelingen. Je mag ook nooit eens stilstaan, telkens moet je weer opletten. Maar het toont ook aan hoe waardevol al die cursussen Klik en Tik en Digisterker zijn. Bibliotheekcollega's die keer op keer weer geduldig uitleggen hoe het zit. Collega's waar je telkens terug mag komen. En wie zo'n cursus volgt, ziet zijn digitale zelfvertrouwen stijgen. Weer meer regie over het leven. Lees daarvoor het boekje 'Digisterke verhalen' nog eens terug. 

Een vriend zien  huilen

Een gekke week. De vreugde van extra geld voor bibliotheken. De wetenschap dat we daar jaren voor knokten. Maar ook dat we collega's verloren in de bezuinigingen van het afgelopen decennium. Een week waarin het vertrouwen in de politiek weer niet groter werd. En dat terwijl overheid en burgers elkaar zo nodig hebben. Een week van bibliotheekmaatjes die vertrokken die de frontlinie van het bibliotheekwerk in die moeilijke tijd overeind hielden en die de transformatie daardoor mogelijk maakten. Maar die nu toch het veld verlaten. En een week waarin je je het ongemak van je eigen ouders ziet die zich ook maar staande proberen te houden in de digitale wereld. Twee lieve mensen die knokken om regie te houden over hun eigen leven.  

Een week waarin het grote en kleine naadloos in elkaar over lijken te gaan. Genoeg om te huilen als een vriend. Maar ook genoeg om volgende week weer hard aan het werk te gaan. Er is nog zoveel te doen. Meer dan wat extra geld kan doen.

Kom er maar er in Thé Lau.


4 opmerkingen:

Lex Kamphuis zei

Weer een mooi gecomponeerde bijdrage Mark! De spijkers op hun kop, of liever gezegd: de puntjes op de i. Hartelijke groet uit de USA!

Mark Deckers zei

@Lex: leuk weer wat van je te horen. En veel plezier in de VS!

Anoniem zei

Puike column Mark!

Mark Deckers zei

@anoniem: dank!