zondag 27 maart 2022

Maaike Toonen: de kilometervreter én ongekroonde koningin van de Digitale Inclusie


Wie een beetje bekend is met het bibliotheekwerk moet de naam Maaike Toonen wel eens gehoord hebben. Ze is namelijk de kilometervreter én koningin van de Digitale Inclusie. Als iemand de bibliotheken op dit pad in de afgelopen jaren vooruit heeft geholpen dan is zij het. Zonder haar waren de InformatiePunten Digitale Overheid, de IDO's, er nooit geweest.  Maar... ze vertrekt per 1 april. Ze stapt over naar het ministerie van Sociale Zaken en dus is dit de laatste week dat ze in het bibliotheekwerk vertoeft. Alle reden dus voor een lofrede!

De afgelopen zes jaar heb ik op verschillende manieren intensief met haar samengewerkt en elke keer als ik denk aan die samenwerking krijg ik een glimlach op mijn gezicht. Maar daarover straks meer.

Rennend over het veld van basisvaardigheden

Maaike is via het Sectorinstituut Bibliotheken het bibliotheekwerk ingerold. Van huis uit historicus maar zich de afgelopen tien jaar druk gemaakt over een Leven Lang Leren, Basisvaardigheden en Digitale Inclusie. Maaike is daarbij de speler geweest die over het veld rende om alle ballen op de juiste plek te krijgen. Er werd gepraat met bibliotheekdirecteuren, met adviseurs, met uitvoeringspartijen als de Belastingdienst, het UWV en met vele ministeries. Noem een organisatie en Maaike kent er iemand, heeft met iemand staan borrelen of is al betrokken geweest bij een werkgroep. 

Nu kun je denken dat Maaike dan wellicht heel erg van overleggen en vergaderen houdt. Nou, dat is niet zo. Ze heeft er een gruwelijke hekel aan. Partijen die om de zaak heen draaien, die traineren of die geen kleur bekennen, hebben een slechte aan haar. In een overleg zal ze nog redelijk beschaafd laten weten hoe ze erover denkt. Wie haar treft na het overleg treft haar foeterend en tierend aan want aan mensen die niet aan de slag gaan, dralen of traineren heeft ze - in haar eigen woorden - 'een tyfushekel'. Maaike Toonen heeft ook mijn vocabulaire op deze manier verrijkt met menig scheldwoord dat ik nog niet kende. 

En tegelijkertijd gaat achter dat vloeken en tieren niets anders schuil dan passie voor de publieke zaak: burgers moeten geholpen worden! En instellingen die daar met publiek geld voor gefinancierd worden, hebben een hele dure plicht om alles te doen wat in hun vermogen ligt om de samenleving te dienen. Nou, dat is ongeveer hoe ze er over denkt.  Maaike Toonen zou het dan ook prima doen als ombudsman. 

In drie jaar tijd naar ruim 400 informatiepunten Digitale Overheid

Maar zo scherp als ze kan zijn op samenwerking met anderen, zo scherp is ze ook voor zichzelf. Ze worstelde zich door alle bureaucratische regelgeving, formulieren en stroperige overleg. Net zolang totdat de Informatiepunten Digitale Overheid de inhoudelijke, organisatorische en financiële bodem hebben die er nu ligt. In juli 2019 begonnen op 15 plekken, een feestelijke opening van nummer 200 in  2021 en inmiddels zijn we ver in 400! In drie jaar tijd! 

Waar de overheid loket na loket sluit, openen bibliotheken deur na deur. Het is niet voor niks dat Lily Knibbeler bij die feestelijke opening van het 200e punt zei:  'velen praten over maatschappelijke opgaven, bibliotheken doen er wat aan!'. 

De speler die alle gaten dicht liep

In de tijd dat ik met haar optrok kwam de afspraak met de Belastingdienst van de grond. In drie maanden tijd lieten bibliotheken zien belastingspreekuren te kunnen organiseren. Daarna kwam het gesprek met de Manifestgroep en de Binnenlandse Zaken over de informatiepunten Digitale Overheid. De initiële afspraak was bij elke bibliotheekstichting één informatiepunt, een stuk of 150 dus. De vluchtelingencrisis van 2015 kwam er nog tussendoor, de donorregistratie, de coronavaccinatie en het toegangsbewijs. Telkens was Maaike een verbindende schakel en liep alle gaten dicht tussen ministeries, uitvoeringsorganisaties en bibliotheken. 


Vele meters maakte ze en telkens zorgde ze voor de juiste voorzet zodat anderen konden scoren. En waarom moet er gescoord worden? Precies, omdat de burger moet winnen!

Maaike Toonen heeft lange tijd op redelijk hoog niveau gevoetbald. En ik vermoed dat haar inzet op het veld wel ongeveer vergelijkbaar is met hoe ze in haar werk voor bibliotheken acteerde. Lees nog maar eens een wedstrijdverslag uit 2012 na, waar ook bovenstaande foto van de jonge Toonen vandaan komt en het artikel uit het Leiderdorps Weekblad hieronder. Ook hier meer dan 100% inzet en maar rennen en verbinden. Een voorzet hier en een pass daar. Een schot op de lat en uiteindelijk valt die bal dan toch in het doel. Maar zoals het gaat met topspelers, die maken soms een mooie overstap. Het ministerie van Sociale Zaken heeft een gouden aanwinst, zeker als ze haar op haar eigen manier kunnen laten werken. 

Ik ga haar missen, het bibliotheekwerk was niet zover geweest in haar ontwikkeling op het gebied van Digitale Inclusie als Maaike er niet was geweest. Natuurlijk, er zijn ook vele anderen bij betrokken en die spelen ook allemaal hun rol. Maar Maaike was voor bibliotheken dé dragende speler in dit spel.  

Maaike Toonen is echt de kilometervreter én ongekroonde koningin van de Digitale Inclusie! 

Dank Maaike voor al die jaren inzet en samenwerking en vooral je ongepolijste commentaar.... Ik krijg weer een glimlach op mijn gezicht als ik er aan denk.

Fotoverantwoording

Foto boven: Maaike tijdens een werkbezoek aan Koek en Boek in Brussel, tussen KB-collega's, eigen foto

Foto midden: Maaike als voetballer: DECAL Digitale Communicatie

Artikel en foto onder: Leiderdorps Weekblad

Geen opmerkingen: