woensdag 28 augustus 2013

Het einde van instituten: De bibliotheek is dood! Lang leve de bibliotheek!



Bedrijven zijn iets van de vorige eeuw. En bedrijven houden op te bestaan. Waarom zou je bedrijven hebben als je ze niet nodig hebt? En er zit wat in. Mensen die dit zeggen prediken collaborative consumption of collaborative economy. Een economie zonder instituten maar waar particulieren onderling zaken doen. En ga maar na: Marktplaats is niet echt een winkel, het koppelt hooguit een verkoper aan een koper. En zo zijn er legio sites die mensen aan elkaar koppelen: voor woningruil, voor een bank om op te slapen, voor een onderlinge verzekering, voor autodelen, voor het van elkaar lenen van boeken  en zelfs om onderling geld te lenen.

Niet produceren maar verbinden
Vanuit die filosofie zijn winkels geen leveranciers meer maar faciliteren ze hooguit nog de samenleving zodat die samenleving het zelf kan regelen. Ik denk dat dit wel eens één van de bouwstenen van onze toekomstige samenleving kan zijn.

Rachel Botsman
Afgelopen week zag een tweetbericht van mijn oud-collega Stephan de Vilder. Hij attendeerde op bovenstaande filmpje van Rachel Botsman. Nou ja, filmpje, het is een verhaal van 25 minuten. Ik weet het: 25 minuten is een eeuwigheid voor internetfilmpjes. Maar toch: ik denk dat het een heel wezenlijk verhaal is voor de toekomst. Voor wie sneller wil: zie hieronder een kortere slideshare van Jeremiah Owyang.



Rachel Botsman legt uit hoe internet gebruikt kan worden om mensen die elkaar niet kennen, elkaar toch kunnen vertrouwen. Vertrouwen dat wij vroeger stelden in instituten omdat zij ons die zekerheid konden geven.

Het einde van de instituten: de bibliotheek is dood, lang leve de bibliotheek!
Het einde van de instituten. Het einde van leasemaatschappijen, hotels, verzekeringsmaatschappijen, banken en..... bibliotheken?  Het zou kunnen..... Ik denk dat het op een aantal terreinen inderdaad gaat gebeuren. In ieder geval gaan er gebieden ontstaan waar zowel gewone instituten zijn en waar mensen het samen en onderling oplossen. Wat Botsman aantoont is dat voor veel bedrijven alleen producten leveren niet meer voldoende is, het gaat steeds vaker om verbinden van mensen in hun behoefte.

De vraag die de bibliotheek zichzelf zou kunnen stellen is dan niet meer: welk product moeten wij bieden voor welke behoefte, maar: hoe kunnen wij mensen verbinden in hun behoefte? Behoefte aan lezen, behoefte aan leren en behoefte aan informeren. Hoe verbinden wij 16 miljoen nieuwsgierige Nederlanders?

Contouren al zichtbaar
Schokkend nieuws? Deels wel, deels niet. Ja, want wij zijn een instituut en dat zou best ook wel eens op een andere manier geregeld kunnen worden. En nee, want op een aantal plekken in ons werk zie je hiervan al de contouren. Bij leesbevordering en laaggeletterdheid gebeurt dit al met regelmaat. Met taalmaatjes en ambassadeurs. Maar denk ook aan een project als de Boekenkast van Nederland. Maar ik geef gelijk toe: allemaal nog aan de randen van ons werk.

Bezig met een meerjarenplan?
Voor elke directeur die nu bezig is met een meerjarenplan is het misschien toch een interessant gedachtenspel: bedenk bij al die acties die u noemt of u nu bezig bent een product te maken of  dat we hier ook zouden kunnen zorgen voor het verbinden van mensen. Het zou nog wel eens tot verrassende inzichten kunnen leiden.

Het verbinden van mensen rond lezen, leren en informeren: het kon wel eens onze nieuwe missie zijn.

2 opmerkingen:

Ronald zei

Mark, goede visie! Als de toegankelijkheid van boeken optimaal georganiseerd buiten de bibliotheek, door burgers die zelf kopen en hergebruiken dan is er nóg steeds een rol voor de bibliotheek: ik denk dat het dan nog leuker en zinvoller wordt in de bibliotheek, doordat je je dan kunt richten op de inhoud, in plaats van de distributie.

Mark Deckers zei

@Ronald: dankjewel. Ben het helemaal met je eens. Het is echter een dun koord als je een brede publieksfucntie bent. Het verzetten van bakens raakt heel snel grote groepen.