Deze week opnieuw een dashboard van de Koninklijke Bibliotheek onder de aandacht. Ze zijn daar goed bezig met de cijfers! Annemiek van de Burgt en Liesbeth Mantel van deze organisatie hebben namelijk een koppeling gemaakt tussen de geanonimiseerde ledengegevens van bibliotheken aan de Basisregistratie Personen van het CBS. Daarmee ontstaat een dashboard van bibliotheekleden en kun je uitsnedes maken van elk ledenbestand. U leest het goed, je kunt van Aa en Hunze tot Zwolle en van Den Helder tot Maastricht zien, hoeveel leden men heeft, hoe dat bestand is opgebouwd en je kunt bijvoorbeeld filteren op migratie-achtergrond, sociale klasse, inkomen en zelfs WOZ-waarde van hun woning. En als je heel goed kijkt, dan kun je via het CBS zelf deze cijfers op wijkniveau uitfilteren maar dan verlaat je wel het dashboard en moet je even zelf met excel verder.
Het meest simpele overzichtje is wel in hoeveel gezinnen een bibliotheekabonnement is. Gemiddeld in een kwart van alle huishoudens maar per provincie toch nog wel wat verschillen. Zo zie je dat het in Flevoland het percentage op 36% ligt en in Limburg slechts op 20%. De verklaring voor Flevoland is dat het een relatief jonge provincie is met veel kinderen. En die laatste categorie is heel goed vertegenwoordigd in de bibliotheeklidmaatschappen. Voor Limburg geldt precies het omgekeerde hoewel daar nog veel meer zaken in meespelen. Gemiddeld besteden gemeenten in Limburg al decennialang minder geld aan bibliotheekwerk. Ook dat kan meespelen.
Bibliotheken scoren ook goed bij een niet-westerse migratieachtergrond
Een mooi tabelletje dat je uit het dashboard kunt genereren is deze. De leden uitgesplitst naar een mogelijke migratieachtergrond. Je ziet dat inwoners met een niet-westerse achtergrond eigenlijk niet heel veel slechter scoren dan inwoners met een Nederlandse achtergrond. Het is een verschil tussen 18% en 16%. Bij de westerse migratieachtergrond zie je nog altijd een deelname van 12%. Je moet dan bijvoorbeeld denken aan Poolse, Roemeense en Bulgaarse arbeidsmigranten. Toch zie je met deze cijfers dat de bibliotheek zeker geen elitaire cultuurinstelling is voor alleen autochtone inwoners. Maar goed, wie af en toe rondliep in een bibliotheek had dat natuurlijk al lang gezien.
Lage inkomens blijven achter als bibliotheeklid
Als je uitsplitst op inkomenscategorie dan zie je dat in huishoudens met een laag inkomen het lidmaatschap van de bibliotheek minder vanzelfsprekend is dan in huishoudens waar meer te besteden is. Bij huishoudens met een laag inkomen is slechts in 21% van de huishoudens één of meerdere lidmaatschappen aanwezig.
Mannen! Waar zijn jullie?
En tot slot nog een sterk staaltje oorzaak en gevolg is dit grafiekje dat je kunt uitfilteren. De huizen van mensen met een bibliotheekabonnement zijn gemiddeld duurder dan die van niet-leden. Het scheelt bijna € 35.000,- per lidmaatschap. Dus marktetingcommissie: dat is natuurlijk een fantastische reden om lid te worden. 'Word lid van de bibliotheek en je huis wordt € 30.000,- meer waard!'
Knap werk
Dat het niet helemaal zo werkt, snapt u ook wel maar het is toch aardig. De Koninklijke Bibliotheek heeft weer een mooie stap gezet met alle data die ze hebben. Zijn ze klaar? Nee, nog lang niet want natuurlijk willen we nog een koppeling naar de andere monitoren zoals die rond de bibliotheek op school en die van basisvaardigheden. Overigens zitten er nu nog maar 106 bibliotheekstichtingen in dus we missen er ook nog wel een paar. Die zitten er de volgende keer ook vast in.
Maar beste bibliotheek, kijk ook nog eens naar die databestanden van het CBS. Er zitten namelijk nog meer data in dan die nu in het dashboard zitten. Je kunt bijvoorbeeld nog uitsplitsten op leeftijd en zo bijvoorbeeld nog onderscheid maken tussen jeugd en volwassenen. Nu ja, het is maar een tip.
En zo ontstaat stap voor stap een nog breder beeld van de inzet van de bibliotheek. Vergelijk dit maar eens met andere sectoren en je weet dat bibliotheken het echt niet slecht doen op dit vlak! Met de screendumps zoals ik ze hier ook maak kun je voor je eigen gemeenten zo een goed verhaal in elkaar zetten. Misschien nog best aardig voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Nogmaals een pluim voor de collega's bij de KB en op naar nog meer! En voor de bibliotheken en gemeenten: maak gebruik van het dashboard!
2 opmerkingen:
Weer een mooie uiteenzetting Mark. Blijft een uitdaging om al het moois wat de bibliotheek te bieden heeft onder de aandacht te brengen van mensen die nog steeds denken dat de bibliotheek alleen van de boeken is.
@Jan: denk voor het compliment en ja, we zijn nog niet klaar met onder de aandacht brengen :-)
Een reactie posten