Dag Tineke, dag grande dame van het bibliotheekwerk

Op deze plek heb ik al vele collega's uitgewuifd die met pensioen gingen. Allemaal bijzondere mensen. Maar deze week vertrekt voor mij toch wel een heel speciaal iemand. De collega waar ik in de afgelopen jaren het meest mee samenwerkte: Tineke van Ham.  En ze is één van de collega's waar ik het meest van geleerd heb. 

Bouwen aan de fundamenten van het bibliotheekwerk

Tineke van Ham, werkte de afgelopen elf jaar als bestuurder van Rijnbrink. En ze bouwde stevig aan de fundamenten het bibliotheekwerk. Haar adagium was altijd 'samenspel' en ze had de term 'netwerkorganisatie' al bedacht voordat die was uitgevonden. Voor de bibliotheken in Gelderland introduceerde ze bijvoorbeeld een vorm van netwerkondersteuning die veel lokaler gekleurd kon worden en waar ondersteuning voor individuele bibliotheken werd geplaatst binnen een gezamenlijke agenda. Belangen van provincie en lokale bibliotheken kwamen zo in lijn te liggen met elkaar. In Overijssel startte ze dit jaar nog samen met de gedeputeerde een gesprek met alle gemeenten en provincie over investeringen in bibliotheekwerk zodat gemeenten en provincie samen investeren. Dat is overigens een traject dat ze nog wel kon voorbereiden maar niet meer helemaal zelf kan afmaken.

Samenwerken, samenwerken, samenwerken

Haar grootste verdienste is misschien wel de samenwerking tussen de provinciale ondersteuningsintellingen (POI's) in de SPN (samenwerkende POI's Nederland). Volgens mij is ze gedurende haar hele tijd bij Rijnbrink hiervan voorzitter geweest. In de beginperiode werd er een samenwerking met Bibliotheek.nl gestart op het vlak van de digitale bibliotheek en later werden er landelijke teams gestart voor Bibliotheek op School en Basisvaardigheden. Ondertussen werden provinciale ondersteuningsinstellingen verankerd in de in 2015 ingevoerde bibliotheekwet. VOB, KB en SPN vormden met elkaar het netwerkoverleg dat aan de basis stond van het in 2020 afgesloten landelijk convenant dat daarna werd uitgewerkt in de netwerkagenda. 

U ziet, zo alles bij elkaar heeft ze nogal betekend in de loop van de bibliotheekgeschiedenis. En passant fuseerde ze overigens de drie bedrijven die Rijnbrink vormden tot één bedrijf en tot slot werd er in 2019 ook nog een gezamenlijke huisvesting geopend. Ga er maar aan staan.

Tot zover de feiten.  

Zelf het voorbeeld van een Leven Lang Ontwikkelen

Als persoon legde ze een tomeloze energie aan de dag. Ze had een agenda om gek van te worden en de meeste overleggen die daar in stonden moest ze ook nog een zelf voorzitten. En toch kreeg ik altijd snel antwoord op alle mails die ik haar stuurde. Ze acteerde als netwerkpartner tussen vele partijen, en hoorde de vele stemmen die gehoord moesten worden, ook als ze zich lieten horen als het even niet uit kwam. Elke stem wist ze wel weer een plek te geven. Als ik u vertel dat het haar dan ook nog lukte om doordeweeks af en toe een dag op de kleinkinderen te passen, dan snapt u dat zij elf jaar topsport heeft bedreven. Daar sta ik met bewondering naar te kijken. 

Maar elke vorm van topsport is ook roofbouw. En dat houd je alleen vol als je het als een missie ziet, die je wilt volbrengen. Haar drive zat hem in een Leven Lang Ontwikkelen. Dat gold voor haarzelf, voor haar collega's bij Rijnbrink maar ook voor het netwerk van bibliotheken waar ze zich voor inzette. Ze zag het als taak om een netwerk te maken waarmee inwoners van onze provincies slimmer, creatiever en vaardiger konden worden. En van die missie was haar eigen carrière de afspiegeling: van bibliotheekmedewerker tot bestuurder van een groot bibliotheekbedrijf. Nog twee maanden voor haar afscheid volgde ze een training. En toen ze terugkwam zei ze: 'die training had ik twee jaar eerder moeten doen!' Altijd gericht op ontwikkeling.

Ze wilde het woord 'pensioen' om die reden volgens mij ook niet uitspreken. Bang dat 'pensioen' het einde van jezelf ontwikkelen betekende.  Ze had het altijd over een volgende fase. Een fase waar ook weer wat te leren en te ontwikkelen valt. 

Dag grande dame van het bibliotheekwerk

Tja, en dat laat ik nog buiten beschouwing dat ze ook nog altijd interesse had in de personen om haar heen en wat ze ook buiten hun werk meemaakten. Ze had oog voor de mens en niet alleen voor de collega. Het was ontzettend dankbaar om voor haar te werken want ze kon oprecht genieten van hoe ze werd ondersteund. En dat liet ze ook blijken. 

U merkt, ik kan nog wel even doorgaan over haar. Maar de strekking lijkt me al meer dan duidelijk. 

We nemen afscheid van de grande dame van het bibliotheekwerk. En ik maak een hele diepe buiging. Tineke, het ga je goed!