De afgelopen week was om meerdere redenen een bijzondere week. Een week waarin op meerdere vlakken een beslissende en onomkeerbare stap werd gemaakt uit deze crisis. Een soort D-day dus.
Op de eerste plaats werd er in kamerdebat na de persconferentie van afgelopen dinsdag besloten om openbare bibliotheken een uitzonderingspositie te geven en als enige 'doorstroomlocatie binnen' toch mee te nemen in stap 2 van het openingsplan.
Goed nieuws 1: heropening bibliotheken
Eerlijk gezegd had ik mezelf er al bij neergelegd dat bibliotheken weer later open zouden gaan. Stap 2 uit openingsplan was al uitgesteld naar 19 mei en bibliotheken - toen nog in stap 3 van het plan - pas open gaan op 9 juni. Bibliotheken hadden al een paar keer een uitzonderingspositie gehad ten opzichte van andere culturele instellingen. Ze mochten eerder open bij de vorige lockdown. Dus ik dacht dat we ons portie geluk nu wel gehad hadden.
De motie werd met algemene stemmen aangenomen. Niet op 19 mei maar op 20 mei gaan bibliotheken nu open. Dit heeft te maken met het feit dat de
regeling die hier bij hoort nog op 19 mei in de Staatscourant moet verschijnen en pas daags daarna kan ingaan. Wel zijn er nog
aanvullende voorwaarden meldt de VOB: 1 persoon per 25m2, reserveren, registratie en gezondheidscheck zijn verplicht. In stap 3 worden deze regels waarschijnlijk weer versoepeld. En o ja, de reeds gedaalde - maar nog altijd hoge ziekenhuiscijfers - moeten op minimaal dit niveau blijven.
156 dagen dicht
Bibliotheken gingen dicht op 15 december 2020 en heropenen weer op 20 mei. Dat betekent dat we straks 156 dagen aaneengesloten dicht zijn geweest. Ruim 5 maanden. Dat is ongekend in de bibliotheekgeschiedenis. Zelfs in de oorlog zijn bibliotheken niet zo massaal en zo lang achter elkaar dicht geweest. Het kenschetst de situatie en wellicht geeft het ook wel aan hoe belangrijk volksgezondheid is geworden.
Zelf heb ik het gevoel dat we na deze heropening niet meer gaan sluiten. Ik hoop dat het vaccinatiebeleid er toe leidt dat het virus inderdaad dooft. Wel zal het nog een flinke tijd duren voor we terug zijn bij normaal. Nog elke dag zijn er meer dan 6.000 mensen die positief getest worden en de aantallen in ziekenhuizen dalen wel maar liggen nog steeds vol. Begin dit jaar dacht ik dat januari en februari nog de zwaarste maanden zouden worden maar dat het daarna toch snel beter zou worden. Dat werd dus niet eind februari maar eind mei. Het duurt dus langer dan je denkt, het gaat nog tijden duren voor we echt terug zijn bij normaal.
Goed nieuws 2: Mariëtte Hamer informateur
Ze zei daar toen:
Het is daarom goed dat hier vandaag gestart wordt een informatiepunt digitale overheid. Ik ben heel blij dat de informatiepunten worden ingericht bij bibliotheken. Bibliotheken zijn immers een mooie laagdrempelige voorziening met een steeds breder aanbod. Het is goed dat bibliotheken steeds toegankelijker worden, ook voor mensen die niet zoveel hebben met letters, boeken en tijdschriften. Goed dat we voor de informatiepunten niet weer nieuwe kantoren gaan bedenken en inrichten, maar gebruik maken van bibliotheken die midden in de samenleving staan.
Hamer is ook voorzitter van de stichting Lezen en Schrijven. In maart van dit jaar
pleitte ze met deze stichting nog voor aanzienlijke investeringen op het thema laaggeletterdheid, basisvaardigheden en een leven lang ontwikkelen. Met andere woorden: als er al gedacht wordt aan een dunner regeerakkoord dan is de kans dat bibliotheken daarin voorkomen met Hamer een stuk gestegen.
De Raad voor Cultuur stelde net na de verkiezingen al voor om 95 miljoen extra voor bibliotheekwerk uit te trekken, D66 pleitte al eerder voor 80 miljoen extra voor bibliotheken en in een ambtelijke ombuigings- en intensiveringslijst van de ambtenaren worden bibliotheken (op p. 123) genoemd voor 60 miljoen extra. Deze laatste lijst stellen rijksambtenaren voor elke verkiezing op om tijdens de formatie invulling te kunnen geven aan het regeerakkoord. Het feit dat je hier genoemd staat betekent niet dat het gebeurt maar je ligt toch wel in de etalage waaruit gekozen kan worden. In elk van de gevallen gaat het om het op peil houden van het voorzieningenniveau, het intensiveren van inzet voor laaggeletterdheid en inzetten op digitale vaardigheden en een leven lang ontwikkelen. Exact de thema's waar Hamer voor pleitte met de stichting Lezen en Schrijven.
Sterker uit de crisis
Ik hoop dat ik niet al te veel verhaaltjes meer hoef te schrijven over bibliotheken in crisistijd. We zijn nu echt op de weg terug naar 'normaal' maar het zal stapje voor stapje gaan en het najaar kon nog best eens spannend worden. Flakkert het virus op of niet? We gaan het zien en hopen er het beste van.
Tegelijkertijd is mijn beeld dat dit afgelopen jaar de sector eerder sterker en zelfverzekerder heeft gemaakt dan zwakker. We hebben initiatief genomen waar dat kon: van afhaalbieb tot digitale taalhuizen en van biebboys tot belacties naar ouderen. We klopten aan bij de politiek die vaak ontvankelijk voor ons bleek. Nee, er wordt misschien niet altijd automatisch aan ons gedacht maar als we ons lieten horen werd er bijna altijd constructief meegedacht. Dat is winst. Die politieke weg mogen we vaker bewandelen.
Maar ook de sector als geheel, de samenwerking tussen bibliotheken, POI's, KB en VOB is onder druk van de crisis, naar mijn mening, verstevigd. Er ligt een landelijk convenant met zelfs zicht op extra geld en er ligt een netwerkagenda waar uitvoering aan gegeven kan gaan worden. Dat mag ook wel eens gezegd.
Samen kunnen van enorme waarde zijn voor elke plaats in Nederland. En zoals ik al eerder zei: Er kan iets moois gebeuren in Nederland en het heet: de bibliotheek.
Succes allemaal de komende week!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten