De afgelopen week mocht ik met bibliotheken uit Groningen en Overijssel mee op hun studiereis. Een tocht naar Engeland waar ik in vier delen verslag van zal doen. Het bijzondere is dat ik alle vier delen tegelijk zal publiceren. Dit is het derde deel over de centrale bibliotheek van Manchester.
Het laatste bezoek van deze studiereis is aan de centrale bibliotheek van Manchester. Na Chester is Manchester wel even een ander formaat. Manchester is zeker zo groot als Amsterdam. Voor Nederlandse begrippen gaan we dus van een provinciestadje naar de hoofdstad. De bibliotheek trekt 1,7 miljoen bezoekers per jaar en is daarmee veruit de grootste culturele hotspot van de hele omgeving.
Meer doelgroepen
Enkele jaren geleden is de bibliotheek verbouwd. Het statige pand dat ruim 80 jaar oud is, werd vooral gebruikt door studenten. Na de Primark was dit hun favoriete plek. Maar de bibliotheek wilde zich verbreden naar andere doelgroepen. Meer gezinnen en een diverser publiek. Naast een verbouwing heeft men ingezet op een breed activiteitenprogramma. En dan niet zozeer een programma dat zich in de geijkte zaaltje afspeelt maar juist zoveel mogelijk tussen de mensen. Het meest spannende voorbeeld is misschien de maandelijkse silent disco die men houdt op zaterdagavond met gemiddeld 450 bezoeker per avond en een prima horecaomzet.
Of wat te denken van de spannende erfgoedprogramma's. Want ja, Manchester is ook een bewaarbibliotheek. Men laat taxi's naar de basisscholen rijden met peperdure antieke boeken om daar uitleg te geven over dat boek. Kinderen zijn daar helemaal ondersteboven van: 'Mag ik dat boek zomaar aanraken?' Ja, dat mag dus. Daar is het materiaal voor.
Of wat te denken van een drumstel in je bibliotheek? Of een geluidsmixer waar je dj mee kunt spelen? De directeur zet in op reuring in zijn tent. 'Ja, het kan hier wel wat rumoerig zijn. Als je daar moeite mee hebt, moet je maar op een ander moment terugkomen', zegt hij redelijk laconiek. Die programmering is echt één van de sterke punten van deze bibliotheek.
Fysiek en digitaal
Ook mooi aan deze bibliotheek is de stevige aandacht voor allerlei gedigitaliseerde materialen. De ingang van de bibliotheek is werkelijk bezaaid met allerlei touch screens waar veel interactieve historische programma's op draaien. En die schermen worden, als ik rondkijk, best goed gebruikt.
Leeszaal
In het midden van dit monumentale pand is nog een klassiek leeszaal ingericht waar het muiststil moet zijn. Het is een favoriete plek van studenten in examentijd die er dan ook de hele dag zitten met honderden tegelijk. Sommige dingen veranderen dus niet.
Je moet jezelf kunnen zien zitten
Het monumentale pand is krachtig in zijn uitstraling maar natuurlijk ook wel een beperking. Het heeft een bijna intimiderende uitstraling die voor sommige mensen afschrikwekkend kan zijn. Dit is niet een buurthuis om de hoek. Bij de verbouwing zijn wel op veel plekken glasdelen geplaatst waardoor het pand transparanter en opener is geworden. Dat is ook echt noodzaak. 'Mensen moeten zichzelf in dit gebouw kunnen zien zitten', is de opvatting bij de bibliotheek. Als jij ziet: 'oh, die zit er ook', dan durf je zelf ook makkelijker naar binnen.
Manchester is een bibliotheek met een groot verleden en die het verleden ook flink meedraagt. Voor erfgoedprogramma's is dat een voordeel maar voor basisvaardigheden is het niet altijd even handig. Het toont aan hoe een mammoettanker - wat deze hele grote bibliotheek wel een beetje is - probeert zo wendbaar mogelijk te zijn. Op veel plekken lukt dat maar soms zit men zichzelf ook nog wel in de weg. Aan de directeur zal het overigens niet liggen. Met zijn onconventionele aanpak lijkt hij me absolute drager van deze organisatie.
Maar na het gezellige en kleurrijke Chester, straalt Manchester nog heel veel zakelijkheid uit. Zeer functioneel maar het gevoel van nabijheid, raak ik in deze omvang wel wat kwijt. Maar de combinatie digitale en fysieke informatie en hun programmering maakt het wel een bezoek waard.
Het volgende deel gaat over de observaties van deze reis en wat Nederlandse bibliotheken er van kunnen leren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten