De afgelopen week mocht ik met bibliotheken uit Groningen en Overijssel mee op hun studiereis. Een tocht naar Engeland waar ik in vier delen verslag van zal doen. Het bijzondere is dat ik alle vier delen tegelijk zal publiceren. Dit is het eerste deel over de Idea Stores in Londen.
Voor veel bibliotheekcollega's zullen de Idea Stores geen onbekende meer zijn. In 1998 werd er namelijk al mee gestart en een jaar of tien geleden waren we er met Overijsselse bibliotheken ook al op bezoek. Het bezoek deze keer was dan ook vooral interessant om te zien hoe het concept zich ontwikkeld had.
Wat zijn idea stores?
Idea stores vind je alleen in stadsdeel Tower Hamlets in Londen. In 1998 startte de bibliotheek daar met een grootschalige herpositionering. Tower Hamlets is een zeer divers stadsdeel: arm en rijk wonen er letterlijk naast elkaar. Het gebruik van de bibliotheek bleef in 1998 steken op 18% van de bevolking. Dit terwijl dit elders in het land 50% was. Toch was het een bibliotheek net als andere bibliotheken? Wat gaat er mis, vroeg men zich af?
Een enquête onder de bevolking wees uit dat 98% van de bevolking de bibliotheek wel een goede instelling vond en dat die ook moest blijven. Wel wilde men meer boeken en vooral meer computers. Het was de tijd dat internet op kwam en velen nog geen toegang en apparatuur hadden. De openingstijden vonden gebruikers wel goed maar men vond wel dat bibliotheken op plekken moesten zitten zodat men dit kon combineren met andere activiteiten zoals winkelen.
Compleet nieuw merk
Met een groep architecten is vervolgens een compleet nieuwe opzet gemaakt. Zo anders dan de bestaande bibliotheek dat men het zelf een ander merk ging noemen. Zo ontstond de Idea Store. Kern van de Idea Store is om mensen te helpen bij een leven lang leren. Leven lang leren is echt het kernpunt. Hun communicatie, gedrag en hun diensten zijn daar op ingericht. Kernwaarden zijn: enrich, engagement en empowerment (ik vertaal dat maar niet, het Engels is te mooi).
Twee jaar voordat men echt startte met de idea store begin men met het verspreiden van een glossy over het idee. Deze werd ruim verspreid in het stadsdeel. Op deze manier kon men wennen aan het nieuwe idee en werden mensen voorbereid. Toen ging vestiging White Chapel open. Op de drukste plek van de wijk, pal naast een markt die 6 dagen per week open is.
Men heeft gezocht naar een integratie van collectie, cursussen en andere activiteiten. De idea store heeft heeft een cursusgids die net zo dik is als de catalogus van een grote schouwburg. Boeken en leslokalen lopen door elkaar. Boeken in het midden en leslokalen er om heen. Elk van de leslokalen heeft glas waardoor je naar binnen kunt kijken. Zien eten, doet eten zullen we maar zeggen. Als je het naar Nederlandse voorbeelden moet vertalen zijn de Idea Stores een combinatie van bibliotheek en volksuniversiteit. Het cursusaanbod is breed. Van taalles tot Bollywood-dansen.
Allround medewerkers
Medewerkers kunnen zowel helpen met een vraag rond boeken maar helpen met het grootste gemak met alle cursussen. Dat zijn de allround-medewerkers die breed ingezet kunnen worden (en ook iets beter verdienen dan de gemiddelde bibliothecaris). Allemaal betaalde medewerkers ook. De cursussen worden allemaal door gekwalificeerde docenten gedaan.
Men is 7 dagen per week open, gelijk aan de tijden van de supermarkt. Zo eenvoudig moet het dus zijn. Dat geldt ook voor de regels: it is no rules-rules. Geen verboden dus. Koffie mag je overal mee naar toe nemen en bellen mag ook. Je mag alleen anderen niet te veel storen en daar worden gebruikers ook op actief aangesproken.
Lezingen kosten geen geld end at geldt ook voor het bibliotheeklidmaatschaap. Dat is overigens in heel Engeland gratis.
Nieuwe uitdaging
Tot zover het basisverhaal. Want eigenlijk loopt dit al 10 jaar. Dus waar zitten nog de vernieuwingen? Men gaat nauwer samenwerken met burgerzaken van de gemeente. Men noemt dat de one-stop-shop. Burgers kunnen daar terecht voor een parkeervergunning of andere formulieren. Ook dat alles wordt professioneel opgepakt. Ook hier geen vrijwilligers of andere maatschappelijke partners. Men gruwelt zelfs een beetje daarvan. Dat is echt een andere insteek dan in Nederland. Ik ben er nog niet over uit wat ik daar nou van moet vinden. Enerzijds vind ik het lovenswaardig dat het allemaal betaald is maar het compleet uitsluiten van burgerinitiatief vind ik ook wel weer bijzonder.
27% wordt geholpen met gezondheid
Ten opzichte van 10 jaar geleden zie ik een duidelijke verschuiving in programmering. Waar deze 10 jaar geleden vooral nog vooral op digitale vaardigheden was gericht verschuift deze nu heel hard naar allerlei cursussen rond gezondheid. Uit de gebruikersenquete blijkt dat 27% van de gebruiker aangeeft dat ze geholpen zijn met hun gezondheid.
Inrichting
De inrichting van de Idea Stores kenmerkt zich dus door veel lokalen in combinatie met collectie en veel studie- en pc-plekken. Die inrichting is overigens in de afgelopen tijd niet echt mee-ontwikkeld. Volgens mij wordt dat wel een volgende slag die ze mogen slaan want de 3rd place gedachte heeft zich in de afgelopen tijd echt verder ontwikkeld.
Mij blijft bij dat die idea stores een heel sterk concept blijven dat heel goed past bij de Nederlandse lijn van basisvaardigheden en in het verlengde daarvan naar een leven lang leren. Het is mooi om te zien hoe Idea Stores hun dienstverlening verbreed hebben en een vaste plek in dit stadsdeel hebben gekregen.
Volgende deel is: Story House in Chester
Geen opmerkingen:
Een reactie posten