Zo, we komen bij de laatste 'gewone' top-15 van dit seizoen. En die is, terecht, voor de Bibliotheek op school. Want de Bibliotheek op school is voor veel bibliotheken één van de belangrijke speerpunten. In het landelijk bibliotheekconvenant is opgenomen dat overheden én bibliotheken streven naar 100% dekking van de Bibliotheek op school in de komende vier jaar. Het cijfer wat we hierboven laten zien is dus zeker relevant.
En dit is natuurlijk een bizarre top-15. Want tien bibliotheken delen de koppositie. Zijn die klaar met die opdracht uit het bibliotheekconvenant? Nee, natuurlijk niet. Want aan leesplezier kun je nooit genoeg aandacht geven.
Maar het percentage Bibliotheek op school was wel het cijfer dat me het meeste rekenzorgen gaf. De cijfers komen uit de monitor Jeugd en Onderwijs 2023-2024 die de KB publiceert. En wie het databestand en de vragenlijst bekijkt die daarbij hoort, schrikt wel even. Als ik zie hoeveel daar ingevuld moet worden en telkens met een klein nuanceverschil, kan ik me voorstellen dat hier wel eens een fout in sluipt.
Voor de Bibliotheek op school moet ik echt even zoeken. Er komt namelijk een kolom voorbij over structurele samenwerking in het basisonderwijs, structurele samenwerking dbos en structurele samenwerking met een soortgelijk programma. En al die vormen worden ook weer uitgesplitst naar PO, SO en VO. Ik was ontzettend blij met de hulp van Mirjam Klaren van de KB bij de controle van vooral deze cijfers. Ik concentreer me op structurele samenwerking voor Bibliotheek op school óf een soortgelijk programma. Dat soortgelijk programma kan wel wat divers zijn maar er zijn echt bibliotheken die daar even grote stappen zetten.
Twee jaar geleden voegde ik dit kenmerk voor het eerst toe aan de lijstjes. In die editie stonden toen vier bibliotheken op 100% vorig jaar waren het er vijf en dit jaar dus tien. En dan heb ik dit jaar ook nog het speciaal onderwijs meegeteld als uitbreiding. Ik vermoed dat ik volgend jaar dus ook het voortgezet onderwijs mee ga tellen.
Tien bibliotheken op nummer één
Tien bibliotheken op één: van Almelo, Amstelland en Borne tot Schiedam, Venlo en ZINiN Hellendoorn. Mooi werk!
Die verder groei komt natuurlijk voort uit de maatregelen die het Rijk nam om extra te investeren in de Bibliotheek op school. Er kwam namelijk € 74 miljoen extra beschikbaar voor een periode van drie jaar om extra scholen aan te sluiten. Die regeling loopt medio 2026 af en ondertussen is er al zicht op structurele borging van € 50 miljoen waarbij € 25 miljoen voor bibliotheken en € 25 miljoen voor scholen beschikbaar komt.
Landelijke groei en aandacht
Landelijk is er dus geïnvesteerd en dat zien we terug in het landelijke percentage dat omhoog piept van 50,3% vorig jaar naar 56% dit jaar. Dat zijn honderden scholen extra!
Voor lezen op scholen is blijvende politieke aandacht. Bij mijn analyse van de programma's van de politieke partijen zagen we al dat verschillende grote partijen de Bibliotheek op school hadden opgenomen in de politieke ambities. Ondertussen loopt er ook een door het ministerie gestart onderzoek naar de vraag hoe kinderen automatisch lid kunnen worden van de bibliotheek. AEF doet hier nu onderzoek naar en dit rapport zou begin 2026 beschikbaar moeten komen.
Ook in de afgelopen weken werd er in de onderwijsdebatten nog aandacht gevraagd voor de schoolbibliotheken in een motie van GroenLinks-Pvda-kamerlid Marjolein Moorman.
In de eerste motie roept ze op om er voor te zorgen dat elke school in het funderend onderwijs - dat is PO en VO - kan beschikken over een bibliotheek op school met collectie en professionele begeleiding.
"te onderzoeken hoe leesbevordering in de lerarenopleiding op dit moment plaatsvindt en hoe leesbevordering onder leraren het beste kan worden gestimuleerd, wat de kosten zijn voor een gratis bibliotheekabonnement voor alle leraren, en de Kamer uiterlijk voorde Voorjaarsnota hierover te informeren."Saillant detail is natuurlijk dat Moorman in haar vorige functie als wethouder van Amsterdam precies dat gratis abonnement voor leraren doorvoerde.
Op naar de eindlijst
En hier eindigen de top-15-lijstjes. Het volgende lijstje is de optelling van alle lijstjes. Alle punten uit de ranking worden opgeteld en dan ontstaat er een top-20 van de Best Presterende Bibliotheken van Nederland.
Ik verwacht de eindlijst op woensdag 17 december aan het einde van de dag. Een paar bibliotheekdirecteuren hebben al contact gezocht of ze ergens rekening mee moeten houden.... Maar ik zeg nog niks! Nog een paar dagen geduld en dan weten we wie zich dit jaar de Best Presterende Bibliotheek van Nederland mag noemen!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten