maandag 12 juni 2017

Gemeente sluit alle loketten in 2019... en dan?


De gemeente Hollands Kroon in de kop van Noord-Holland is voornemens om per 2019 alle gemeenteloketten te sluiten. Burgers moeten alles zelf digitaal regelen en paspoort en de geboorteaangifte worden gewoon thuisbezorgd.

Meeste vooruitstrevende gemeente
Dit opmerkelijke bericht las ik afgelopen week in Binnenlands Bestuur die bezig zijn met een serie over de deze bijzondere Noord-Hollandse gemeente. Want Hollands Kroon bestempelt zichzelf als meest vooruitstrevende gemeente van Nederland. Bekijk maar eens het bijgaande filmpje. Het is wel opvallend want Hollands Kroon is geen grote stad, is niet een high-tech-omgeving, het bestaat vooral uit kleinere dorpen en hele gewone Nederlanders.

Iedereen kan dit
De visie op de gemeentelijke dienstverlening, ziet er volgen Binnenlands Bestuur als volgt uit:
Met ‘slechts’ ruim 47.000 inwoners en kernen verspreid over alle uithoeken van het gebied vraagt dat nogal wat van de dienstverlening. Hollands Kroon zet daarom vol in op ‘digitaal’ en hanteert het principe ‘click, call, face’. Dat houdt in: zoveel mogelijk online, daarna telefonisch en als dat niet lukt volgt een persoonlijk gesprek bij de mensen thuis. Maatwerk is volgens Hollands Kroon essentieel om alle inwoners van de gemeente te kunnen bedienen
Uiteraard wordt de vraag gesteld: 'Kan iedereen dit wel? Je gaat toch niet al die 70-plussers zo helpen? Daarop antwoordt de gemeente:
’ Uit onderzoek van de gemeente zelf blijkt dat maar liefst 95 tot 98 procent van de inwoners mee kan gaan in de digitale ontwikkelingen. ‘Wij horen vaak: “Je kunt toch niet van 70-plussers verlangen dat ze een nieuw rijbewijs via de website aanvragen?”’, zegt Strooper. ‘Maar in de praktijk blijken de meeste mensen heel zelfredzaam. Als ze zelf niet weten hoe het moet, hebben ze vaak wel een bekende met een tablet die ze kan helpen.’

Kan iedereen dat?
Tja, de vraag is of dat zo is. Volgens de monitor Waarstaatjegemeente.nl heeft de gemeente Hollands Kroon - gewoon - 11-13% laaggeletterden. Dat 95-98% zo maar alles digitaal kan afhandelen betwijfel ik. Dat er allerlei hulpstructuren zijn waarmee je dat op dat peil kunt brengen, geloof ik weer wel.

Een rol voor de bibliotheek?
De bibliotheek zou daar rustig een rol in kunnen spelen. Vaak op veel plekken aanwezig, vaak met een cursusaanbod of spreekuur en met deskundig personeel en enthousiaste vrijwilligers.

Hollands Kroon is wellicht een enthousiaste gemeente die met lef haar dienstverlening anders vormgeeft, maar het is geen bijzondere gemeente. Wat in Hollands Kroon kan, kan ook op andere plekken. En ik denk dat als Hollands Kroon in 2019 de loketten sluit en er breekt geen opstand uit, dat dan veel gemeenten in Nederland dat voorbeeld gaan volgen.

Gemeenten, belastingdienst, UWV, SVB, allemaal trekken ze zich terug. Kantoren sluiten en het menselijk contact wordt door veel mensen gemist.

De fysieke beschikbaarheid van bibliotheken blijkt steeds vaker een voordeel dan een nadeel te worden. Het organiseren van hulp waarbij de combinatie van techniek, professionals en burgerkracht gecombineerd wordt, kon wel eens de essentiƫle hulpstructuur van de samenleving worden. Saillant detail is dan weer wel dat juist in de gemeente Hollands Kroon ook veel vestigingen verdwenen zijn van de bibliotheek. Ik zeg het maar vast, voordat u dat gras voor mijn voeten wegmaait. Aan de andere kant, deze functie is natuurlijk ook vorm te geven zonder eigen bibliotheekgebouwen.

En ik hoor u denken: moeten wij dan alles maar opvangen wat anderen laten liggen?
Dat is de vraag. Alle organisaties die deze strategie volgen, snijden stevig in hun kosten door deze  digitalisering. Dat bibliotheken dit soort taken voor nop oppakken lijkt me dus niet nodig. Noem het flankerend beleid van de digitale overheid.

Geen opmerkingen: