dinsdag 29 september 2020

The BiebBoys are back!


De BiebBoys van de Bibliotheek Gelderland-Zuid zijn ontstaan tijdens de lockdown in het voorjaar. Ik noemde ze toen 'misschien wel de grootste ontdekking van de Coronacrisis'.  Drie keer peer week maakten  Kees en Joran een uitzending over een thema dat kinderen aanspreekt en er kwam ook altijd een boek in voor. Het zat echt professioneel in elkaar en het deed mij denken aan de vroegere VPRO-serie Rembo en Rembo. Ik smeekte toen of ze na de lock down niet door wilden gaan. 

Mijn hart maakte dan ook een sprongetje toen ik vorige week een berichtje kreeg van Joran: 'We zijn terug!' De Kinderboekenweek begint en er is geen beter moment wat mij betreft om weer te starten!

De BiebBoys in de klas!
Maar Kees en Joran pakken het anders aan dan tijdens de lockdown. Nu maken ze series voor in de klas. Een filmpje, een lespakket en een werkblad met alles erop en eraan! En dat alles gewoon open te downloaden op hun site. Briljant gedaan! 

Het eerste filmpje gaat over de Canon van Nederland, geheel passend bij het thema van de Kinderboekenweek.  En ook in dat filmpje hebben ze een 'challenge' voor de kinderen die ze alleen met een boek kunnen oplossen.

Hoe doen ze dat toch?
Maar je vraagt misschien af, hoe doen ze dat toch bij deze bibliotheek? Huren ze Kees en Joran in, werken ze daar echt? Kan elke bibliotheek dit maken? 

Als ik dat soort vragen hebt, hebt u ze misschien ook. En daarover had ik contact met Petra Mackenbach van deze bibliotheek. Zij schrijft de scripts voor de BiebBoys Kees en Joran en ze regisseert de filmpjes. En ja, alledrie werken ze 'gewoon' bij de bibliotheek maar ze hebben ook alledrie een theaterachtergrond. Petra is van oorsprong Theaterdocent en Kees heeft ervaring met montage en Kees en Joran treden inderdaad graag op. 

De combinatie van deze drie personen met deze achtergrond op een educatie-afdeling van een bibliotheek durf ik redelijk uniek te noemen. Daar komt bij dat ze zich sterk gesteund voelen door het management om dit te maken en die ook tijd vrijgemaakt heeft voor deze serie na het experiment tijdens de lockdown. 

De bibliotheek huurt opnameapparatuur en belichting bij een bedrijf maar dat zijn ook weer niet absurde bedragen. In die zin is het een low-budget-productie. Zelf zien ze creativiteit als de belangrijkste factor of je dit wel of niet kunt doen als bibliotheek. 

Ambitie
De BiebBoys zijn in de nieuwe opzet - een filmpje met een werkpakket voor in de klas - minder aan de regio gebonden dan met de serie tijdens de lockdown. Toen gebruikten ze veel Nijmeegse instellingen als podium. De thema's die ze nu kiezen zijn eigenlijk overal in Nederland te gebruiken. Ik zou het dan ook ontzettend mooi vinden als we dit zouden weten op tillen naar een landelijk niveau. Dus Samenwerkende POI's en Koninklijke Bibliotheek, grijp uw kans! Volgend jaar mogen zij wat mij betreft de hoofdact van de Kinderboekenweek zijn. 

Maar goed, zo ver is het nog niet. Vooralsnog wil men in Nijmegen en omgeving zo'n 40 basisscholen met dit pakket bereiken. Dat lijkt me een realistisch doel. En ik kan me nu al verheugen in het plezier dat je kinderen doet met de challenges waar Kees en Joran toe uitdagen en de boeken die je moet zoeken en gaat lezen. 

En dat plezier rond lezen is misschien wel de belangrijkste opbrengst. Want dat is na Lubach en zijn oproep over leesplezier wel helder: Nederland heeft veel meer initiatieven nodig zoals de BiebBoys!

Go Kees, Go Joran, Go Petra!

zondag 27 september 2020

Horen wij daar 80 miljoen voor bibliotheekwerk?


De afgelopen week vond het allerlaatste staartje plaats van de de evaluatie van de bibliotheekwet. Ik schreef er al eerder over en dacht toen al dat het voorbij was. Maar het bleek dat er een nog een Vaststelling van Schriftelijk Overleg (VSO) moest volgen. Zo'n VSO is geen debat maar kamerleden die dat willen kunnen dan nog wel moties indienen. Wat ook wel weer logisch is. 

Voor wie het terug wil kijken,  het overleg vind je hier. In een kleine 30 minuten wordt de bibliotheekwet, de wet op de vaste boekenprijs en de evaluatie van de Koninklijke Bibliotheek er doorheen gejaagd. Je kunt niet zeggen dat ze niet efficiënt vergaderen. 

Vijf moties, waarvan drie direct over bibliotheken

In de vergadering werden nog vijf moties ingediend waarvan drie er direct betrekking hadden op openbare bibliotheken. Wie alle moties nog eens wil nalezen kan terecht op deze pagina. 

Motie 1: Van den Berge van Groen Links over leenrecht bij scholen


In bijgaande motie zie je dat wordt aangedrongen op nu eindelijk een uitkomst tussen rechthebbenden en bibliotheken als het gaat om uitleningen op scholen. Rechthebbenden vinden dat ze inkomsten mislopen, bibliotheken vinden dat ze zich keurig aan de onderwijsexceptie houden voor leenrecht. Hoewel met de vier ingediende partijen er nog geen meerderheid is, wordt er wel gefluisterd dat nog meer coalitiepartijen zich gaan scharen achter deze motie. Ik acht het zeer goed mogelijk dat deze motie het haalt. Overigens meldt de minister nog dat dit onderwerp in het landelijk convenant zijn plek zal krijgen. Ik vermoed dat dat betekent dat het voorkeursmodel van de minister (uitlenen op school, ook voor thuis, onder verantwoordelijkheid van de bibliotheek) daar wel in genoemd zal worden. 

Motie 2: Van den Hul (PvdA): Elke gemeente een bibliotheek


De minister antwoordde op deze motie dat ze de intentie onderschrijft maar dat voor uitvoering 80 miljoen nodig is en dat dat geld er niet is. Van den Hul antwoordde dat ze hiervoor bij de begrotingsbehandeling van Cultuur hierop terug zullen komen en een alternatieve begroting zullen indienen. De minister herhaalde een tikkeltje geïrriteerd zelfs dat dit geld er niet is. Deze motie gaat het nu niet halen maar het punt zal dus terugkomen bij de begroting in de komende maanden. 

Overigens vroeg ik me even af of die 80 miljoen een 'slip of the tongue' is of dat het nu een nieuw bedrag is. In de beantwoording van vragen werd nog gerept over 60 miljoen. En als je kijkt naar de antwoorden bij de beantwoording dan zie je dat het gaat om 16 gemeenten. Deze 16 gemeenten hebben echter allemaal een onvolledige bibliotheekvoorziening of ze hebben afspraken met buurgemeenten. Om eerlijk te zijn: om in die 16 gemeenten tot goed bibliotheekwerk te komen, heb je geen 60 of 80 miljoen per jaar nodig. Ik heb het vermoeden dat dat betekent dat alle gemeenten gecompenseerd moeten worden als de minister wil afdwingen bij deze 16 gemeenten dat ze een volwaardige bibliotheekvoorziening krijgen. Uitgaande van 80 miljoen is dat bijna 5 euro per inwoner. Met dit soort getallen hoor ik gejuich in directiekamers van bibliotheken.... 

Mijn inschatting is dat hier opmaatjes worden gemaakt voor de volgende regering. Elke gemeente een bibliotheek is bijvoorbeeld een uitgangspunt van het verkiezingsprogramma van D66, de partij van de minister zelf. Er is dus wel degelijk een kans voor deze gedachte maar de uitvoering moet minstens wachten tot 2022.

Motie 3: Geluk-Poortvliet: Behoud Muziekweb


De laatste motie was een bemoediging voor Muziekweb. De structurele financiering is al jaren lastig. Het gebruik daalt maar de erfgoedwaarde blijft. Het financieringsmodel moet daar op aangepast worden: van gebruikersbijdragen naar een erfgoedfunctie. Daar was men al mee bezig met het Instituut voor Beeld en Geluid maar mevrouw Geluk-Poortvliet borgt met deze motie dat de kamer de minister controleert en zorgdraagt dat dit goed komt.

Overige moties

De overige moties waren van El Yassini van de VVD over de BTW-verlaging van ebooks en dat deze BTW-verlaging nog niet doorvertaald zijn in de prijzen van ebooks en een motie van Kwint van de SP over leermiddelen in het MBO. 

De stemmingen zijn op dinsdag 29 september, precies één dag voor de ondertekening van het convenant, saillant detail. 

Maar houd die 80 miljoen maar eens in de gaten. Kan interessant zijn voor bibliotheken. Een mooie opmaat naar verkiezingen en wellicht een volgend regeerakkoord.

zondag 20 september 2020

Mag ik foto's van uw kinderen zien of even in uw hoofd kijken?

Een paar weken geleden postte ik, naar bleek, een al wat ouder filmpje over wat er gebeurd zou zijn als boeken ná games waren uitgevonden. Op die post kreeg ik een leuke reactie van Janneke. Janneke gaf me bij haar reacties twee van haar favoriete filmpjes over mediawijsheid. Ze gaf aan dat ze dit soort filmpjes verzamelde voor ouderavonden. Omdat u natuurlijk niet allemaal lees-mediacoach bent, is het wellicht toch aardig om nog te delen.

Het eerste filmpje is een waarzegger die alles van u zegt te weten. En verrek, het is ook nog zo. Maar de clou zit natuurlijk aan het eind. Je kunt het een beetje raden maar ik verklap hem toch niet. 

Het tweede filmpje gaat over de privacy van je foto's op internet. Om eerlijk te zijn: ik heb inderdaad wel weer een hoop vakantiefoto's gedeeld via Facebook en Instagram bijvoorbeeld. Het bijgaande filmpje is inderdaad wel een aardige confrontatie met je eigen gedrag. 

Ik vind het wel weer aardig om te delen. Misschien kunt u het weer eens gebruiken bij een verhaal over het belang van het feit dat de bibliotheek zich inzet voor digitale inclusie en mediawijsheid.

Janneke bedankt!

zondag 6 september 2020

Bibliothecaresses te paard

Tijdens de lockdown waren er veel bibliotheken die een bezorgservice kenden. Veel bibliotheken zijn daarmee ook weer gestopt nadat bibliotheken weer open gingen. Ik ga u vandaag meenemen naar een wel heel bijzondere bezorgservice: te paard!

Het is een service die wel even terug gaat in de geschiedenis. Tijdens de grote depressie in de jaren '30 van de vorige eeuw startte 'the horse pack library' in de Verenigde Staten. Ik werd erop geattendeerd door oud-collega Louisa Benning. 

In 1933 startte een werkverschaffingsproject onder President Roosevelt en deze bibliothecarresses te paard hoorden daarbij. De gedachte was tweeledig: bibliotheekmedewerkers aan het werk en tegelijkertijd werken aan bestrijding van laaggeletterdheid (ja, toen ook al). Het bijzondere was dat dit een werkverschaffingsproject was waar voornamelijk vrouwen aan deelnamen in tegenstelling tot de andere werkproject. 


De dames reden elke week zo'n 150 tot 200 kilometer per week op hun paard of muilezel. Er waren vaste routes die met een bepaalde regelmaat gereden werden. Een soort bibliobus met 1 PK. Er waren routes die zelfs te paard niet te doen waren en dan werden de laatste meters te voet afgelegd. 

De dienst groeide gestaag. Na de start in 1933 waren er in 1938 al 274 bibliothecaresses-te-paard in 29 staten van Amerika. 'The horse pack library' stopte in 1943 toen de werkverschaffing ook stopte. Zo gaat het wel vaker in bibliotheekwerk: geld stopt, project stopt...

Toen ik mijn collega's vertelde over deze bereden bibliotheekservice, zeiden ze dat het eigenlijk ook nu wel weer goed zou passen: een CO2-neutrale bezorgservice op het platteland. Laten we bij Rijnbrink nu net een nieuw pand geopend hebben waar onze tien busjes nog slimmer alle vestigingen kunnen bedienen. Ik ga morgen voorstellen er paardenstallen van te maken en ik schrijf snel een innovatieve projectaanvraag naar de innovatieraad.

In elke grap schuilt een goed idee. Maar voor nu: hulde aan deze stoere dames!

Meer info via deze link.