De BiebBoys gaan op Zomerchallenge door Overijssel en Gelderland!

Dat ik een fan ben van de BiebBoys van de Bibliotheek Gelderland Zuid, dat wist u al. Ik zette ze hier en hier al eens in het zonnetje. Voor wie het weer even kwijt was of onder een steen leefde, wat waren de BiebBoys ook al weer? De BiebBoys zijn Kees Meulendijks en Joran Floor, in het dagelijks leven aan het werk voor leesbevordering op scholen rond Nijmegen. In de lockdown mocht je natuurlijk niet op de scholen komen. En dus bedachten deze jongens daar samen met collega Petra Mackenbach (scriptschrijver en cameravrouw) een alternatief voor. Ze maakte Klokhuisachtige filmpjes waarbij ze elke keer een challenge voor kinderen op de basisschool startten.

Van lockdown naar BiebBoys in de klas

Na de lockdown hebben ze de filmpjes voortgezet en ingepast in het concept van de Bibliotheek op school. Elke maand maken ze een filmpje dat gebruikt kan worden in de les. In een vorig artikeltje meldde ik al dat dit een opzet is die een naar mijn gevoel een veel breder podium verdient. De talenten van Kees, Joran en Petra zijn zodanig dat ik het fantastisch zou vinden als deze BiebBoys op veel meer plekken ingezet zouden kunnen worden. Zonder de kinderen in Gelderland Zuid natuurlijk te kort te doen natuurlijk. 

Stiekem hoop ik gewoon dat die BiebBoys binnenkort gewoon op de landelijke televisie zijn en dat alle scholen er gebruik van maken in de klas en dat alle leesconsulenten hierop aan kunnen haken. Want kijk even wat er al staat op de site van de OBGZ bij de BiebBoys. Dat is gewoon een kant en klaar programma met lesbrieven en al. Zo te gebruiken door iedere school en bibliotheek! En volgens mij slaan de BiebBoys ook aan bij jongens, een groep die niet makkelijk aan het lezen te krijgen is.  Dus beste basisscholen: als u nog een bestemming zoekt voor die miljarden voor inhalen van (lees)achterstanden na corona, heb ik nog wel een ideetje. Gewoon elke week een uitzending van BiebBoys en en elke school een schoolbibliotheek en een leesconsulent.... Volgens mij is dit budget er nu in het onderwijs...

Groot dromen beginnen met kleine stappen

Maar grote dromen beginnen vaak met kleinere stappen. Mijn collega Jeanette Hofman  overlegde samen met de BiebBoys of we - voordat we op landelijke televisie zitten - niet alvast kunnen starten met de Overijsselse en Gelderse bibliotheken? En wat als we nu eens aansluiten bij een zomerleesactie, nu de vakantiebieb er dit jaar een keer niet is? Een idee was geboren en ondertussen ook mooi uitgewerkt en gepresenteerd aan bibliotheken in onze provincies. Met enthousiasme kan ik melden.

In Oost-Nederland start dus een zomerchallenge rond lezen met de BiebBoys! Wat is die challenge? Nou, het is vooral één groot cadeau aan de kinderen uit groep 5 tot en met 8 op basisscholen.  De start vindt namelijk plaats in de klas. Leerkrachten kijken samen met hun leerlingen naar de video van de BiebBoys in de klas. Vervolgens gaan de leerlingen in de klas aan de slag met het bijbehorende lespakket 'Rad van Boekenfortuin'. Alle leerlingen krijgen daarna de De Grote BiebBoys Zomerchallenge-poster en een stickervel mee naar huis. Op de poster zie je de BiebBoys op verschillende plekken vakantie vieren en er staan tien toffe challenges en leesopdrachten voor thuis én voor in de bibliotheek op. Ook is er een kilometerpaal waar kinderen bij kunnen houden hoeveel leeskilometers ze in de zomer maken. 

En of het nog niet genoeg is, kunnen klassen, op basis van hun gezamenlijke prestatie, ook nog kans maken op een klassenprijs: een bezoek van de BiebBoys in de klas!

Het is een prachtige actie waarbij kinderen in de klas en thuis gestimuleerd worden om te lezen. Maar waarin ze ook af en toe naar de bibliotheek toe moeten, voor een activiteit of voor een heuse BiebBoys-tattoo.

Het pakket dat klassen  bij hun bibliotheek kunnen bestellen bestaat uit, een video voor op de eigen website, een grote poster, stickervellen, tattoos en nog veel meer. Bibliotheken die willen weten hoe slim dit is opgezet, moeten hier maar even verder kijken. 

Innoveren in netwerkverband

Een prachtig idee en zo stap voor stap naar grotere dromen. Want na deze zomerchallenge zou het natuurlijk leuk zijn over verder te gaan met de BiebBoys. Hoe kun je zo'n idee nou een groter podium geven, zonder dat men in Nijmegen denkt, dat men het eigen idee kwijt is? Dat lijkt mij nou precies de uitdaging die zit in de netwerkagenda van onze branche rond innoveren. Want goede ideeën beginnen vaak op de werkvloer. Lokaal dus. Maar goede ideeën hebben ook potentie die die werkvloer ontstijgen. Wat mij betreft een puzzeltje voor de komende tijd. Ik blijf dromen dat ik straks Zapp aanzet op NPO3 en dat ik naar BiebBoys kijk. Wie niet kan wachten tot dat moment, kan hier terecht voor al hun filmpjes. 

Hoofdprijs: plezier in lezen

Oja, de BiebBoys zijn ook nog genomineerd als jeugdspecialisten van het jaar. Op 23 juni wordt daar de prijs van bekend gemaakt maar voor mij hebben ze al gewonnen. Net als al die collega's van mij die zich inzetten om kinderen het plezier van lezen te laten ontdekken. Want plezier in lezen is misschien wel de hoofdprijs voor het leven.

The BiebBoys are back!

De BiebBoys van de Bibliotheek Gelderland-Zuid zijn ontstaan tijdens de lockdown in het voorjaar. Ik noemde ze toen 'misschien wel de grootste ontdekking van de Coronacrisis'.  Drie keer peer week maakten  Kees en Joran een uitzending over een thema dat kinderen aanspreekt en er kwam ook altijd een boek in voor. Het zat echt professioneel in elkaar en het deed mij denken aan de vroegere VPRO-serie Rembo en Rembo. Ik smeekte toen of ze na de lock down niet door wilden gaan. 

Mijn hart maakte dan ook een sprongetje toen ik vorige week een berichtje kreeg van Joran: 'We zijn terug!' De Kinderboekenweek begint en er is geen beter moment wat mij betreft om weer te starten!

De BiebBoys in de klas!

Maar Kees en Joran pakken het anders aan dan tijdens de lockdown. Nu maken ze series voor in de klas. Een filmpje, een lespakket en een werkblad met alles erop en eraan! En dat alles gewoon open te downloaden op hun site. Briljant gedaan! 

Het eerste filmpje gaat over de Canon van Nederland, geheel passend bij het thema van de Kinderboekenweek.  En ook in dat filmpje hebben ze een 'challenge' voor de kinderen die ze alleen met een boek kunnen oplossen.

Hoe doen ze dat toch?

Maar je vraagt misschien af, hoe doen ze dat toch bij deze bibliotheek? Huren ze Kees en Joran in, werken ze daar echt? Kan elke bibliotheek dit maken? 

Als ik dat soort vragen hebt, hebt u ze misschien ook. En daarover had ik contact met Petra Mackenbach van deze bibliotheek. Zij schrijft de scripts voor de BiebBoys Kees en Joran en ze regisseert de filmpjes. En ja, alledrie werken ze 'gewoon' bij de bibliotheek maar ze hebben ook alledrie een theaterachtergrond. Petra is van oorsprong Theaterdocent en Kees heeft ervaring met montage en Kees en Joran treden inderdaad graag op. 

De combinatie van deze drie personen met deze achtergrond op een educatie-afdeling van een bibliotheek durf ik redelijk uniek te noemen. Daar komt bij dat ze zich sterk gesteund voelen door het management om dit te maken en die ook tijd vrijgemaakt heeft voor deze serie na het experiment tijdens de lockdown. 

De bibliotheek huurt opnameapparatuur en belichting bij een bedrijf maar dat zijn ook weer niet absurde bedragen. In die zin is het een low-budget-productie. Zelf zien ze creativiteit als de belangrijkste factor of je dit wel of niet kunt doen als bibliotheek. 

Ambitie

De BiebBoys zijn in de nieuwe opzet - een filmpje met een werkpakket voor in de klas - minder aan de regio gebonden dan met de serie tijdens de lockdown. Toen gebruikten ze veel Nijmeegse instellingen als podium. De thema's die ze nu kiezen zijn eigenlijk overal in Nederland te gebruiken. Ik zou het dan ook ontzettend mooi vinden als we dit zouden weten op tillen naar een landelijk niveau. Dus Samenwerkende POI's en Koninklijke Bibliotheek, grijp uw kans! Volgend jaar mogen zij wat mij betreft de hoofdact van de Kinderboekenweek zijn. 

Maar goed, zo ver is het nog niet. Vooralsnog wil men in Nijmegen en omgeving zo'n 40 basisscholen met dit pakket bereiken. Dat lijkt me een realistisch doel. En ik kan me nu al verheugen in het plezier dat je kinderen doet met de challenges waar Kees en Joran toe uitdagen en de boeken die je moet zoeken en gaat lezen. 

En dat plezier rond lezen is misschien wel de belangrijkste opbrengst. Want dat is na Lubach en zijn oproep over leesplezier wel helder: Nederland heeft veel meer initiatieven nodig zoals de BiebBoys!

Go Kees, Go Joran, Go Petra!

Bibliotheken in crisistijd : deel 8

Ook deze week neem ik u weer mee naar wat er gebeurt bij de bibliotheken in de Coronacrisis. We gaan volgende week de achtste week in van gesloten bibliotheken. Mijn stadsgenoot Öczan Akyol pleitte deze week voor heropening van bibliotheken en musea in zijn column. Veel bibliotheekmensen vielen hem bij. De discrepantie tussen winkels die open mogen zijn en bibliotheken die dicht zijn begint langzamerhand pijnlijk te worden als ik de reacties volg. De mening kantelt van een bijdrage leveren door gesloten te zijn naar verantwoord open gaan. Zeker ook omdat er een protocol beschikbaar is dat voldoet.

Van een overheidsverbod naar gezond individueel handelen
De publieke ruimte wordt stap-voor-stap weer gevuld. De overheid gaat de verboden 'daar mag je niet komen' afbouwen en gaat een zwaarder beroep doen op de individuele verantwoordelijkheid van burgers om gezond te handelen. Veel bibliotheken zijn bezig met het klaar maken van hun bibliotheek voor de 1,5-meter-samenleving. Ik spreek bibliotheekdirecteuren over hoe routing in hun bibliotheken moet, of je nog wel zonder personeel open kunt en of je alle openingsuren dan wel kunt maken. Over hoe je omgaat met printen in de bibliotheek en over welke functie nog wel kan en welke nog even moet wachten.

De geluk-bij-een-ongeluk-top-6
Toch neem ik u deze week mee naar iets heel anders. Door een paar vrije dagen en wat meer rust, had ik ook wat tijd om eens wat verder om me heen te kijken. De Coronacrisis levert naast onnoemlijk veel menselijk leed ook een aantal mooie initiatieven op. Door de gesloten vestigingen moesten nieuwe en vaak digitale wegen gevonden worden. Een klein geluk bij een groot ongeluk zullen we maar zeggen. En de meest toffe wil ik hier toch eens in het zonnetje zetten.  De-geluk-bij-een-ongeluk-top-6.

1. Biebboys van OBGZ

De BiebBoys van de Bibliotheek Gelderland-Zuid zijn misschien wel de grootste ontdekking van deze Coronacrisis. Drie keer per week maken Kees en Joran een uitzending over een thema dat kinderen aanspreekt en vaak komt er ook nog een boek in voor. Kees en Joran zijn bijzonder grappig  en kennen een hoog ADHD-niveau. Het zit echt professioneel in elkaar en het deed mij denken aan de vroegere VPRO-serie Rembo en Rembo.  In hun afleveringen geven ze kinderen een challenge mee voor die dag die leuk is om uit te voeren. Ook leuk voor ouders om mee te doen. En passant laten ze heel Nijmegen zien en betrekken ze veel andere instellingen hierbij.  In korte tijd hebben ze al meer dan 20 afleveringen gemaakt. Grote klasse!

Alle afleveringen kun je hier terugvinden.

2. Bieblab van Biblionet Groningen

Biblionet Groningen was volgens mij de eerste die met een bijna dagelijkse video-uitzending van Bieblab startte na de sluiting van bibliotheken. De teller van het aantal afleveringen is dan ook ver over de 40. Verschillende medewerkers van de Groningse bibliotheken doen mee aan de uitzending. Veel van de uitzendingen kun je goed thuis meedoen. Iets minder ADHD dan de BiebBoys maar wel elke dag en gewoon met heel veel medewerkers uit Groningen.

3. De directeur leest zelf voor: Conny Reingoudt

Conny Reingoudt, directeur van de bibliotheek Aan den IJssel, huurt geen acteurs in en stuurt ook niet haar medwerkers op pad. Die gaat gewoon zelf aan de slag. Dat vind ik stoer van een directeur! Conny leest voor uit het heerlijke boek Ot Jan Dikkie van Burny Bos. En Burny heeft zelf toestemming gegeven legt Conny in het eerste filmpje uit voordat iemand daar weer over begint te kniezen...

En dan die heerlijke voorleesstem van haar, smullen! Ze mag best directeur zijn als ze ook maar blijft voorlezen.

4. The time is now

Een initiatief dat nog net gestart is, is dat van de Noordoost Brabantse Bibliotheken. Ik mag wel zeggen dat dat de meest weldenkende bibliotheekorganisatie van Nederland is. Ze brachten namelijk de afgelopen jaren de serie Over bibliotheken en betrokkenheid over de ontwikkelingen in het bibliotheekwerk. Eigenlijk verplichte kost voor elke bibliotheekmedewerker.

Dit keer maakt men een Tegenlicht-achtige boekenrubriek onder de titel 'The time is now'. Hans van Duijnhoven - een naar mijn mening nog te bescheiden trendwatcher - neemt daar boek voor boek door. De lengte is voor mij precies goed. Voor sommigen zal het al wel te lang zijn en het zou mooi zijn om een directe koppeling te maken met de online bibliotheek waar een deel van de boeken te krijgen is. Het idee heeft de potentie om verder uitgebouwd te worden. En eerlijk gezegd: in uitgebouwde vorm zou de VPRO eigenlijk interesse moeten hebben om het uit te zenden.

5. De kleinste privacyshow van Nederland

Jeroen en Sander van Fers uit Friesland toerden al een tijdje met de 'Kleinste privacyshow' door Friesland en soms ook wel daarbuiten. Nu fysiek toeren natuurlijk niet kan, is de Kleinste privacyshow verplaats naar YouTube. Daar staan de eerste afleveringen online. Jeroen en Sander doen dat op een bijzonder eh, smakelijke, natuurlijke en uitzonderlijke manier. Met elke keer een quiz waarbij weer een verse rollade te winnen is. Smullen dus!

6. Woesj!

Woesj · Aflevering 1 - Oranje Ruikt het Fijnst

Geen YouTube als laatste maar een Podcast. En van mijn eigen collega's Emma Bijl en Elin Groot Rouwen. Zij zijn bezig met een serie voor kinderen over Creatief Schrijven: Woesj! Woesj! is een project dat eerder werd uitgevoerd in de gemeente Dinkelland met verschillende scholen. Er was een prachtig boek van beschikbaar en werd vooral ingezet in de scholen. Die serie wordt nu deels omgezet naar Podcasts. Het zal niet elk kind aanspreken maar ik vind het een mooie verrijking.

En verder?
Met zo'n lijstje doe ik natuurlijk altijd mensen tekort. Want om eerlijk te zijn: het stikt van de initiatieven zowel digitaal als fysiek. Dus wees niet boos als je eigen initiatief er net niet bij zat.

De digitale initiatieven die ik gezien heb varieerden zeer professioneel tot lief maar met minder middelen.  Maar ik vermoed dat geen van deze initiatieven zou in deze vorm zijn ontstaan als de Coronacrisis niet had toegeslagen. En van de meeste weet ik dat eigenlijk wel zeker.

Wat moet opgetild?
Wie kijkt naar de gebruikscijfers van elk van bovenstaande onderdelen, ziet dat het nog geen kaskrakers zijn met duizenden kijkers. En dat heeft er natuurlijk ten dele mee te maken dat de initiatieven beperkt blijven tot de eigen werkgebieden. En dat vind ik wel jammer?

Zo'n BiebBoys verhaal dat zou je toch gewoon landelijk willen hebben?  Of zo'n serie van Groningen? Is het niet mogelijk om een landelijke programmering te maken? En zou dat niet een mooie taak zijn voor KB, VOB en SPN?

Ik denk het wel. Het zou een mooie verbreding zijn van de Online Bibliotheek en een mooie erkenning van al die lokale en provinciale innovatie. Dat treft: laat de KB nou net een oproep doen voor welke initiatieven wel mogen worden opgeschaald. Mijn lijstje hebben ze hierbij alvast. Vul het lijstje vooral aan. Wat hebben we nog meer nodig?

Hulde voor al die mooie initiatieven (ook als u er niet bij stond)! En ik zeg: het verdient een groter podium!