Maar stel, ik weet het is nog moeilijk voor te stellen, dat we straks uit de crisis zijn? Wat dan? We zullen ons bevrijd voelen en we zullen een gevoel krijgen van wederopbouw. En ja, daarna moeten de overheidsfinanciën weer op orde en volgen bezuinigingen. Voordat dat echter gebeurt zal de overheid nog één keer diep in de buidel tasten om de samenleving weer op weg te helpen. Een herstelplan zeg maar. Wat is er nodig in Nederland om met elkaar de draad weer op te pakken?
Bibliotheken als bouwsteen voor herstel
En zou het niet verstandig zijn om daar als bibliotheken nu al met elkaar over na te denken? Aanval is immers de beste verdediging... Precies, dus ik dacht laat ik daar eens een begin mee maken. Wat zouden bibliotheken gezamenlijk kunnen aanbieden aan Nederland om na de crisis weer goed te starten? Ik doe een voorzet, als u nou aanvult doen we er straks samen een strik om heen en bieden we het aan, aan Mark Rutte (of een andere minister-president). Het zou zo maar kunnen dat hier landelijke middelen voor beschikbaar zijn.
Ik neem u eens mee door mijn eerste lijstje voor een herstelplan.
Nationaal leesfeest
Voor de hand ligt om te kijken naar opgelopen leesachterstanden van kinderen. En nu niet saai dat er weer veel gelezen moet worden maar maak er een nationaal leesfeest van. Het lijkt mij aantrekkelijk. Ik ben geen specialist op dit gebied maar daar is vast iets voor te bedenken. En het mag natuurlijk wat kosten want deze achterstand nú wegwerken, bespaart ons een veelheid aan kosten later. Nog even los van het feit dat lezen gewoon één van de leukste dingen is die je kunt doen.
Wat moet Nederland leren van de crisis?
We komen uit de crisis en dat voelt een beetje als een nieuwe start. Veel mensen zeggen dat we het na de crisis anders gaan doen. Wat we anders gaan doen en hoe we dat anders gaan doen, verschilt nog wel eens van persoon tot persoon. Zou het niet mooi zijn om heel veel plekken een - fysieke of digitale - dialoogavond te houden en te vragen om zo mee te schrijven aan een manifest 'Wat Nederland moet leren van de crisis'. Laat heel veel mensen hun zegje doen en bundel de uitkomsten. Kan samen met de lokale, provinciale en landelijke politiek. Een beetje Nederland Leest maar dan rond de lessen van de coronacrisis.
Nationaal programma digitale vaardigheden
We hebben gemerkt dat digitale vaardigheden essentieel bleken in deze pandemie. Fysieke hulpstructuren vielen bijna allemaal weg. Huisartsen die consult deden via Zoom, webwinkels die een topomzet draaiden en familiebezoek via videobellen. Wie dat niet kon had een flinke handicap. Alle reden dus om daar nu wel werk van te maken. Past goed in programma's die de bibliotheek al aanbiedt maar waarom daar niet landelijk de nadruk op leggen en dat juist na deze crisis flink aanjagen?
Terug naar de publieke ruimte
Wat hebben we de publieke ruimte gemist in de afgelopen tijd! De ruimte waar je gewoon kunt neerstrijken, kunt studeren of kunt ontmoeten. Daar gaan we na de crisis dus extra aandacht aan besteden. Als u de crisis nog niet had benut om kleine verbouwingen door te voeren om na de crisis mensen goed een plek te geven dan heeft u nog heel even de tijd. En laten we nadenken wat een mooi literair en cultureel programma kan zijn en hoe we gaan vieren dat we dit weer kunnen doen!
Museum van de Coronacrisis
Over 100 jaar zullen we nog praten over de coronacrisis. Velen zijn getroffen door diep verdriet omdat iemand is overleden maar allen zijn we geraakt door de maatregelen. Leven we snel verder of staan we er nog even bij stil? Wat mij betreft dat laatste en hebben we met bibliotheken als huiskamer van ons stad en dorp de gelegenheid om verhalen en herinneringen vast te leggen. Mooi om te doen samen met onderwijs en archieven.
Terug naar werk
Velen hebben een baan verloren in deze crisis of verliezen deze zodra noodsteun wegvalt. Bibliotheken hebben programma's om mensen weer te helpen met vaardigheden om werk te vinden. Laten we die landelijk aanbieden en inzetten en ons aandeel hiermee leveren naar herstel.
Feit of fake?
Het coronavirus was het eerste grote onderwerp waarbij feit en fake voor sommigen moeilijk te onderscheiden waren. Hoe weet je of iets een feit is of dat het fakenieuws is? Lijkt me een mooi programma over mogelijk en ik kan me voorstellen dat de NOS daar wel aan mee wil werken. Stel je voor dat bekende nieuwslezers met een zaal in gesprek gaan over hoe journalisten nieuws maken en feiten moeten checken.
Weg met de coronakilo's
Tja, de crisis drukte zwaar op ons. Letterlijk, want menigeen kreeg er een paar kilo bij. Na de crisis gaan we dat natuurlijk weer anders doen. Zullen we een programma aanbieden van gezond eten en voldoende bewegen? Er zijn vast mooie partners te vinden die dat met alle bibliotheken willen doen.
Mentaal spreekuur
De GGZ kent een zware drempel. Je kunt een echte patiënt voelen als je daar op af moet stappen. Veel mensen wachten daar dus vaak te lang mee. Zouden bibliotheken een mentaal spreekuur kunnen organiseren na de crisis? Uiteraard doen we dat niet zelf maar faciliteren we een partner die dat laagdrempelig kan oppakken.
Denk mee, bespreek en strik erom!
Dit lijstje kostte me niet veel moeite. En ik heb voor de vuist weg ook maar een paar doelstellingen erbij genoemd. Daar houden ze namelijk van in de politiek. Maar denk eens mee, er zijn vast nog meer en betere ideeën. Ik ruil mijn ideeën er graag voor in.
Deze week organiseert de Koninklijke Bibliotheek weer een directeurendag. Alle directeuren van openbare bibliotheken zijn daar weer voor uitgenodigd. Een mooie gelegenheid om door te pakken toch? En om eerlijk te zijn, bijna alle punten zijn ook goed te plaatsen in het landelijk convenant en de netwerkagenda. Ik zeg: bespreek even dit plan, zet de schouders eronder en biedt het aan de regering.
Uit de crisis en naar herstel! Bibliotheken kunnen daar een mooie bouwsteen voor zijn.
