Officiële afsluiting Week van de Mediawijsheid door de heer Van Swelmen

De week van de mediawijsheid. Natuurlijk een belangrijk thema voor openbare bibliotheken. Want bibliotheken zijn natuurlijk prachtige locaties om om te leren gaan met al die nieuwe media. Het is dus ook niet verwonderlijk dat de erudiete directeur van de Bibliotheek van Oppendam, de heer Van Swelmen, zijn licht mag laten schijnen over dat gebeuren.

Wij geven u hier dan ook de woorden van de heer Van Swelmen zoals uitgesproken bij de officiële afsluiting week van de mediawijsheid in Oppendam.

Geachte aanwezigen,
Het doet mij deugd om als directeur van de Bibliotheek in Oppendam de week van de mediawijsheid af te sluiten in ons mooie plaatsje.

Want ik zeg u: internet is een grote zegen voor ons mooie plaatsje. Want Googlet u maar eens op internet naar Oppendam en u zult zien: we staan op de kaart. En ik kan u vertellen: dat was twee jaar geleden echt wel anders. Twee jaar geleden kon u zoeken op Google wat u wilde, maar dan vond u niks. Noppes, nul, nada. En uit eigen ervaring kan ik u vertellen: wat niet op internet zit, bestaat niet. Kunt u nog zo mooi wonen, kunt u nog zo’n mooie baan hebben, wat niet op internet zit, telt niet meer mee.

Zoals u weet zit ik al geruime tijd op Twitter. Ook heb ik een profiel op Facebook en Linkedin. En sinds kort maak ik ook deel uit van de internetcommunity Bibliotheek 2.0.

U begrijpt, ik ben voor velen een veel toegankelijker mens geworden. Vroeger durfden maar weinigen mij aan te spreken. Als ik een kamer binnenkom, zag ik aan de gezichten dat ze dachten “oooh, daar komt de heer Van Swelmen binnen”.

De drempel op internet is veel kleiner. En dus stromen mijn vrienden toe op internet. Van heinde en ver. Heel vaak van mensen die ik eigenlijk niet eens ken.

En dan denk ik wel eens: zouden al die mensen nou echt bestaan, of wordt ik gewoon in het ootje genomen door iemand?

Maar ach, wat zit ik toch te somberen. Een vriend is een vriend. En om die reden sluit ik dan ook de week van de mediawijsheid af. Het was een feest.

Dankuwel.

Strijken en de de rol van de buitenspelval

Ik zal u een geheimpje verklappen: ik hou van strijken. Gewoon het strijken van kleren. Het strijken van de was, valt bij mij in de categorie “geluksmomentjes”. Ik heb gemerkt dat dat niet voor alle mensen geldt. Toen ik daar met mijn mannelijke collega’s in de kantine over begon, wist ik niet hoe snel ik dat gesprek moest beëindigen.

Zeggen dat je van strijken houdt is namelijk – zeker onder mannen – geen slimme opmerking. Je ziet de gezichten verstrakken en in hun ogen vallen nog vele andere gedachten te zien: “heeft hij een klantenkaart van de Bodyshop?”, “spreekt hij Frans?”, “is hij donateur van de dierenambulance?” en “zou hij zijn okselharen scheren?” Een volstrekt wantrouwende collega begon mij na deze opmerking te ondervragen over de voetbal en vroeg of ik de “buitenspelval” nog een keer aan hem wilde uitleggen. Het antwoord op die laatste vraag is inderdaad onder mannen het ultieme bewijs of je nog tot hun groep mag behoren.

Kortom, zeggen dat je van strijken houdt, leidt tot een algeheel soort vertwijfeling.

Die voorliefde voor strijken is overigens niet genetisch bepaald. Mijn broer en zus leven namelijk in een volstrekte chaos als het om de was gaat. Mijn zus heeft zelfs een kamer die slechts één keer per week geopend mag worden. In die kamer bevindt zich de was die uit de droger is gehaald en daar op een stapel is gegooid. Eens per week duikt iemand van het gezin van mijn zus die kamer in, pakt zeven onderbroeken en een redelijk aantal kledingsetjes. Dan is het zaak om binnen tien seconden weer vertrokken te zijn uit die kamer. Dat is namelijk de tijd die de stapel onopgeruimde was nodig heeft om te gaan hellen, om vervolgens langzaam maar zeker in stilte om te vallen. Wie op dat moment de kamer verlaten heeft, hoort dan alleen nog een doffe plof van kleren die tegen de deur aan vallen. Wie te laat is, heeft een stapel handdoeken, beddengoed en sokken over zich heen gekregen.

En ik snap het niet. Want strijken is toch heerlijk? Het levert een heel concreet resultaat op: gestreken was. Het is heerlijk overzichtelijk: het is deze stapel en die gaan we strijken. Het heeft ook iets therapeutisch. Je strijkt ergens teder over heen met de beste bedoelingen. Het is bijna een soort strelen. En of het nou gaat om overhemden, broeken, handdoeken of ja zelfs onderbroeken: het gebeurt in alle rust met heel weinig prikkels. Ik laat mijn gedachten gaan en het is bijna meditatief. Strijken als vorm van navelstaren.

Maar goed, ik snap dat ik bij u waarschijnlijk allang over de tolerantiegrens ben gegaan. Ik Google nog maar even naar de site van de KNVB. Ik word morgen namelijk natuurlijk weer ondervraagd over de buitenspelval. Dan kan ik het goede antwoord maar beter kennen.

Foto

De somberste momenten van een optimist...

U kent mij als optimist. In het vorige artikel kraaide ik nog van plezier over de resultaten in Overijssel en in het bijzonder in Zwolle. Maar soms overvalt mij ook een somberheid. En ik weet niet precies waar het zit. Maar ik neem u maar eens mee op mijn reis door mijn gedachten. En dat ik doe ik aan de hand van drie recente waarnemingen.

Waarneming 1: Schrijverdezes
De afgelopen week las ik het blog van Schrijverdezes. Het blog is officieel gestopt maar zo af en toe sijpelen er nog wat officieuze berichten naar buiten. De schrijfster heeft het in één van haar laatste artikelen over de schoonheid van literatuur, over het ervaren van de schoonheid en het daarover delen. En dat we dat eigenlijk zo weinig meer doen: onze passies overdragen. Eigenlijk zegt ze dat we te technocratisch zijn geworden: leeskilometers maken, marketingstrategieën, allianties aangaan, apps maken. Middelen die tot doel verheven worden. Dat soort dingen. Ergens raakt ze een vonkje in mij.

Waarneming 2: 9-en-10-december-stress
Om mij heen zijn heel veel mensen bezig met een grote bibliotheek2daagse op 9 en 10 december in Maastricht. In de volksmond praten wij over 9-en-10-december-stress. Iedereen is zo druk met zijn eigen ding dat het bijna onmogelijk is om verder nog iets met elkaar te regelen. Alles moet af: widgets, koppelingen, overeenkomsten, stands en flyers. Alles wordt nog eens opgepoetst. En natuurlijk vind ik het prachtig dat we straks twee mooie dagen hebben. Maar is dit het nou?

Waarneming 3: Daaaaag bibliotheekwerk!
Al eerder schreef ik over boekenliefde.nl. Een initiatief van Kees den Boogert, een aardige en handige jongen met het hart op de juiste plaats. Een liefhebber van literatuur. Afgelopen week las ik op het blog van Edwin Mijnsbergen dat er nu ook een initiatief is voor een App op de Ipad. Gebouwd door weer een andere aardige jongen Hans Pinckaers. Op bibliotheek20 liet hij een prikkelende reactie achter. Hans is tweedejaars geneeskunde, 19 jaar. In korte tijd constateer ik dat een aantal keer wildvreemde externe partijen gewoon aan de voorkant van onze innovatie meedoen? Het verbaast me niet, maar het zet me wel aan het denken. En ik merk dat het iets met me doet.

En zo dwarrelende die gedachten door mijn hoofd. De schoonheid van literatuur, de drukte van ons eigen wereldje en jonge gasten die aan de voorkant van onze innovatie sleutelen.

Ik twijfel er niet aan dat wat wij doen goed is, maar…

Iets zegt mij dat er iets wezenlijks aan het veranderen is
Er is een stemmetje dat zegt dat we een knooppunt naderen.
Dat stemmetje zegt dat ik er ook zelf net een slagje naast zit.
Dat er zowel persoonlijk als in de branche nog een energielek zit.

Wat zegt uw stemmetje?

Ik klap mijn laptop maar weer dicht, zet een mooie cappucino en pak dat mooie boek maar weer eens op.

Gooi die CBS-cijfers maar weer weg! Drie stappen, twee feiten en één verwachting om blij van te worden

Een tijdje geleden liet ik u schrikken met de cijfers van het CBS. Vijf feiten om van te schrikken. En ja, als dat het hele verhaal zou zijn, zouden we er moedeloos van worden. In bijgaande plaatje laat ik nog even de statistieken van het CBS zien.

Ik zei toen ook dat ik op zoek zou gaan naar de cijfers in Overijssel. Om eerlijk te zijn: die heb ik nog niet. Tenminste, nog niet helemaal over die periode. Wel heb ik de cijfers van het vlaggenschip van Overijssel: de bibliotheek Zwolle. Op zich is het ook goed om Zwolle te zien. In Zwolle zijn alle ontwikkelingen als eerste uitgevoerd: de eerste bibliotheek die overstapte op het winkelconcept en de eerste bibliotheek die ging werken met het onderwijsconcept Biebsearch. Deze twee onderdelen vormen de hoofdpeilers van het vernieuwingsbeleid in Overijssel.


Bovenstaande plaatje is van de Bibliotheek Zwolle. Tot 2005 volgt de Bibliotheek Zwolle de landelijke trend. In die periode sloten ook drie oudere vestigingen. Vanaf 2006 is een kentering zien in het gebruik van de bibliotheek. Om vervolgens in 2009 met hogere gebruikcijfers te eindigen dan in 1999. Een wonder?

Stap 1: Opening vestiging Stadshagen
De kentering begint in 2006 als de vestiging in nieuwbouwwijk Stadshagen open gaat. Na de kommer en kwel van de sluiting van drie! vestigingen gaat er nu weer één open. De inrichting is “afgekeken” van de Bibliotheek Almere. Dit is de voorloper van de huidige winkelformule.

Stap 2: Biebsearch
In 2007 wordt gestart met de samenwerking met het ROC Landstede. In 2008 volgen Deltion en veel voortgezet onderwijsscholen. Stapsgewijs wordt de bibliotheek steeds verder de school in gebracht. Leerlingen en leraren worden automatisch lid van de bibliotheek om goed ondersteund te kunnen worden in het onderwijs.

Stap 3: Bibliotheek-Zuid volgens winkelformule
In 2009 wordt de vestiging Zwolle-Zuid opnieuw ingericht. En met succes. De inrichting is volgens de provinciale winkelformule en eindigt met 30% meer uitleningen na het eerste jaar. In 2010 is overigens ook de laatste nevenvestiging heringericht: Aa-landen. Ook die laat een goede groei zien.

Feit 1: Uitleningen +21% (landelijk -34%)
Ten opzichte van 1999 zijn de uitleningen met 21% gestegen. Landelijk zijn ze in die periode 34% gedaald. Het verschil is te groot om alleen te verklaren uit een nieuwbouwwijk. Zwolle presteerde in deze periode 50% beter dan het landelijk gemiddelde.

Feit 2: Leden: +7% (landelijk -7%)
Het ledental is in de genoemde periode gestegen met 7%. Dit tegen een landelijke daling van 7% in die zelfde periode. Bij deze cijfers is nog niet meegenomen een grote stijging die we in 2010 nog zullen zien door een sterke groei bij ROC Deltion (van 2.000 naar 9.000 leerlingen).

Verwachting: We zijn nog niet aan het eind van de groei!
Uit de vorige stukjes kun je lezen dat Zwolle nog niet klaar is met groeien. In 2010 zijn er al weer goede vervolgstappen gezet. Daarnaast verwacht ik dat deze groei niet exclusief is voor Zwolle. Zwolle loopt voorop in Overijssel. Maar als de cijfers van de komende jaren zullen zien, zullen we die groei in heel Overijssel terug zien.

Is er leven na de bibliotheek? Jawel: in de nieuwe bibliotheek!

Mooi voor nu en mooi voor de komende jaren. Puzzelt mij nog één ding: wat gaan we doen na deze vernieuwing en waar zit die? Daar kom ik nog op terug.

Met dank aan Ineke van Oort voor het opduiken van historische gegevens.

Franck... en vrij

Franck en vrij

Ik ben Franck,
en vrij
Ooit stond hier mijn bakkerij
Maar die is er nu niet meer.

Ik loop krom en ik ben oud.
En ook mijn oude plek
is een bouwval
met een hek.

Nee, eens,
toen hier ‘s nachts
mijn brood nog werd gebakken.
Mijn dorp nog de wereld was.
En de rest gewoon ver weg.
Toen was dit het middelpunt.

In de stilte van de nacht
Werkte ik aan mijn rijk
En als het licht werd
Was alles weer voorbij.

Ik ben Franck
En vrij.

Ondertussen in Overijssel.....

Terwijl ik mij druk maakte om Boekenliefde.nl, de schokkende CBS-statistieken en een beetje liep te dolen met foto’s en muziek gebeurde er op andere plekken bijzonder
spannende dingen. En ik wil u maar weer eens laten zien dat niet de mensen met de grote mond de grote vooruitgang maken. Kijk maar eens wat er ondertussen gebeurde op vele plekken in Overijssel...

Nieuwe vestigingen
Op vrijdag 13 oktober was de opening van de compleet nieuwe bibliotheek in Holten. Uit mijn hoofd is dat de vierde Ideale Bibliotheek in Overijssel en de zeventiende heringerichte vestiging. Gevestigd in een mooi Kulturhus op het centrale plein in het mooie Holten. Holten is ingericht volgens de Dorpsformule.

Op dinsdag 2 november opende de Bibliotheek Almelo voor het eerst haar deuren na de herinrichting. Almelo is ook ingericht volgens de winkelformule maar is de eerste bibliotheek in Overijssel die dit doet volgens de Stadformule.

Tot slot opende op zaterdag 13 november de vestiging Steenwijkerwold haar deuren. Een servicepunt van 120 m2. En Steenwijkerwold is ook weer ingericht volgens de winkelformule maar is de eerste bibliotheek in Overijssel die doet volgens de formule van het Servicepunt.

Provinciale Back-office
Terwijl heel veel bibliotheken zo werken aan vernieuwde bibliotheken, besluiten de gezamenlijke directeuren om nu werk te maken een provinciale back-office om deze bibliotheken te ondersteunen met een formulemanager, een collectiemanager, een onderwijsmanager en een digitaal specialist. Vier formatieplaatsen die de Overijsselse Bibliotheken met elkaar en in goede samenspraak met de Overjisselse Bibliotheek Dienst gaan invullen.

Twents Carmel College en Biebsearch
Ondertussen staat ook onderwijsconcept niet stil. Na veel voorbereiding is de officiële start van Biebsearch op het Twents Carmel College een feit. Vijf scholen met gezamenlijk 5.000 leerlingen. Op vrijdag 12 november werd daar de officiële opening gevierd. Dit in het bijzijn van bibliotheekdirecteuren en –specialisten, schoolmanagers en de wethouders van de betrokken gemeenten.

Boek1Boek en Biebsearch Junior
Tot slot heeft ook het kleine zusje van Biebsearch een flinke slag gemaakt. We
praten hier dan over de pilot voor Biebsearch Jr. voor primair onderwijs. Daar heeft u ook al over kunnen lezen. Maar maandag 15 november vonden daar de eerste leveranties van boeken plaats aan de basisscholen. Dit is mogelijk doordat we een mooie samenwerking zijn aangegaan met het Limbrugse initiatief Boek1Boek.

Geen woorden, maar daden
Ik heb u geïnformeerd over de dramatische statistieken van het CBS rond het bibliotheekwerk. Die laten een terugval zien. Die terugval vraag om actie. Maar aan woorden alleen heb je dan niet genoeg. Je hebt daden nodig. Ik denk dat bovenstaande stappen weer een mooie illustratie zijn. En ik betrap mezelf erop dat ik na een flink aantal jaren het bijna vanzelfsprekend begin te vinden. Eigenlijk zou ik nu moeten eindigen met het bedanken van al die mensen die zich hiervoor hebben ingezet. Maar dat is niet mogelijk: het zijn er veel te veel. En eigenlijk vind ik dat nog wel het grootste compliment.

Gewoon

Ditmaal doe ik eens een gewoon nummertje. Je weet wel gewoon een nummertje met een band. En gewoon een zanger. Nee, niet allemaal rare toeters en bellen. Je weet wel gewoon muziek. Toch? Dit is gewoon taal. Gewoon. Met mooie woorden. Begrijp je? Gewoon. Jazz? Snap je? Dit is gewoon muziek toch? Gewoon.

Hoe Maarten van Rooozendaal aan mediawijsheid doet en ons laat nadenken over wat we aan het doen zijn. Gewoon.

De headhunter belt meneer Deckers...

Onlangs werd ik benaderd door een headhunter. Laat duidelijk zijn: ik word nooit benaderd door headhunters. Maar goed, ik was gespot als een kandidaat voor een aantrekkelijke functie. Of ik even contact op wilde nemen. U kent mijn ego. Dus ja, ik belde. Hoewel ik niet op zoek ben naar een nieuwe baan, was ik te nieuwsgierig om niet te bellen.

De headhunter was een keurige dame. Ze begon haar verhaal gelijk met alle prachtige voordelen. Ik weet niet of u van telefonische verkoop houdt, maar zij was er erg goed in. Maar voordat ze haar verhaal echt kon starten was mijn eerste vraag: “Hoe komt u aan mijn naam? Hoe komt het dat u mij benadert?” “Iemand had mijn naam genoemd.” zei ze. Dat vond ik niet voldoende. Ik wilde weten wie mijn naam had genoemd. Het werd haar duidelijk dat de naam onvermijdelijk werd om het gesprek nog langer te laten duren. Dus die naam kwam op tafel. Een oude bekende van me. Er verscheen een grijns op mijn gezicht. De boef, dacht ik.

Ze vertelde om welke functie het ging. In het westen van het land. Zeer verantwoordelijke functie met contacten dicht bij partijen als Google. Een bedrijf met stevige wortels in de bibliotheekmarkt. Internationaal, dat wel. En buitenlandse reizen zouden dan ook zeker een vast onderdeel worden van de baan.

Ik kreeg te horen welke functie-eisen werden gesteld. En inderdaad dit was een baan die goed op mijn profiel paste. Eigenlijk was ik daar nog het meest verbaasd over: over die ontstellend goede match tussen het profiel en mijzelf.

Mijn radertjes werkten op topsnelheid. Twijfelde ik toch? Nee. Ik legde de aardige dame uit welk leuk werk ik deed. Met alle vrijheid. Voor mooie bibliotheeknetwerken die me telkens weer de ruimte geven. Met inspirerende collega’s waar ik enthousiast van wordt en zij van mij. Met een leuke website waar ik alles mag zeggen. Mooi in het oosten van het land met vier dames in huis waarvan drie opgroeiende dochters. Moest ik nog meer vertellen? “Ze sputterde nog iets over een dagje thuiswerken om daarna maar te zeggen dat ze het eigenlijk ook wel begreep.” De aftocht werd geblazen.

Oh ja, tot slot kon ik het niet laten even te vragen naar de salarisindicatie. Ik zal niet zeggen wat de uitkomst was maar ik legde met tevredenheid de hoorn neer. Ik gun iedereen een headhunter…..

Koe

Koe

Boe
Ik ben een koe
En heet 0164

Niet te verwarren met 0165
Want die is wit bij het linkeroog
En is ook lang niet zo nieuwsgierig
En loeit ook niet zo mooi.

En ook niet te verwarren met 0163
Wan die mist een stukje uit haar oor.
En haar oorbel is ook stuk.
Ach die is zo slordig.

En dan heb ik het nog niet over 0167
Die zoveel melk geeft
Of 0168 die altijd vrolijk is.
In tegenstelling tot 0143
Want die is gewoon labiel.

Boe
Ik ben een Koe

En ik snap niet
Waarom ik toch een nummer heb.
Want dat ben ik niet.

Boe
Ik ben een koe

Vijf feiten om van te schrikken...

Het CBS houdt altijd keurig bij wat er gebeurt in Openbare Bibliotheken. Jaar na jaar wordt er gepubliceerd. En soms wordt het gebundeld over 10 jaar. Op de volgende plek kun je statistieken vinden over de periode 1999-2009. En ik pik er vijf statistieken uit om nog een keer de urgentie van bibliotheekvernieuwing te laten zien.

Feit 1: 54% daling uitleningen non-fictie
In 1999 leenden openbare bibliotheken 26 miljoen studieboeken uit aan volwassenen. In 2009 waren dat er nog maar 12,5 miljoen. Een daling van 54% in 10 jaar tijd. Waar zijn al die mensen naar toe gegaan voor hun informatie? De vraag stellen is hem beantwoorden.

Feit 2: 33% daling uitleningen fictie
In 1999 leenden openbare bibliotheken 58,5 miljoen romans uit aan volwassenen. In 2009 waren dat er nog maar 39,7 miljoen. Een daling van 33%. Wie het verval door de jaren heen bekijkt ziet dat de daling tussen 1999 en 2005 minder snel ging dan tussen 2005 en 2009. De daling lijkt steeds sneller te gaan.

Feit 3: Collectie-omvang -26% versus mediakosten +30%
In 1999 kochten we voor ongeveer 60 miljoen euro aan media. In 2009 was dit bijna 80 miljoen. Een stijging van ruim 30%. In diezelfde periode daalde de collectieomvang van 43 miljoen items naar 32 miljoen items. Een daling van 26%. Dus daar waar de collectie met 26% daalt wordt de collectie wel 30% duurder.

Feit 4: 7% minder leden
In 1999 hadden we ruim 4,3 miljoen leden. In 2009 zitten we net boven de 4 miljoen leden. Een daling van 7%. Tel daarbij op dat in 1999 Nederland 15,7 miljoen inwoners had en in 2009 bijna 16,5 miljoen. Een stijging van 4,6%. Ons bereik – het percentage inwoners dat lid is – is dus hard achteruit gegaan.

Feit 5: 70% minder bibliotheekstichtingen
In 1999 hadden we 544 bibliotheekstichtingen. Door opschaling en de vorming van basisbibliotheken is dat teruggelopen tot 171 stichtingen. Dat is nog 30% van het aantal stichtingen dat we in 1999 hadden. Ik denk niet dat dit feit een causaal verband houdt met de vorige feiten, maar ik vond het wel confronterend om te zien hoe hard de opschaling is gegaan.

En toen…
Tja, en toen werd het even stil. Hoewel op sommige punten een lichte stijging is te zien tussen 2008 en 2009 is het over de volle linie nog steeds in lijn met het SCP-rapport “Bibliotheken 10 jaar na nu”.

In Overijssel zetten we nog steeds in op het winkelconcept, op een aantrekkelijke website en op goede diensten voor het onderwijs met Biebsearch. In de afgelopen weken openden de bibliotheken Holten, Almelo en Steenwijkerwold met dit concept. Ik weet dat alle bibliotheken die dit concept volgen recht tegen deze cijfers in aan het groeien zijn. Deze statistieken sterken me in de weg die we ingeslagen zijn.

Tegelijkertijd zetten ze me op twee andere manieren nog aan het denken. Op de eerste plaats is dat dat ook ik het overzicht niet heb hoe het nou precies zit in Overijssel. Hoe zit het met die gebruikcijfers. Daar ga ik eens achteraan, als ik ze heb, zal ik ze met u delen.

Op de tweede plaats: wat gaan we doen na deze vernieuwingsgolf. Het is helder dat het winkelconcept en het formuledenken nog erg te maken hebben met verbetering van de traditionele bibliotheek. Daarachter moet een nieuwe bibliotheek verschijnen. En wie is daar op dit moment mee bezig?

Ik wens ons allen nog een tijdje een goede bibliotheekvernieuwing!

Foto: FranUlloa

Rigor mortis revisited

Het rigor mortis ensemble. Hun motto: in koelen bloede verwoord. Zingt louter over waargebeurde moordzaken. Bij voorkeur in Deventer. Ik schreef er al eerder over.

Maar af en toe verschijnt er een nieuwe video. En aangezien de lange donkere dagen weer komen die zich prima lenen voor griezelavondjes, kan weer eens belangstelling voor dit ensemble geen kwaad. Een prima gezelschap voor bibliotheken. Leuk in combinatie met een even morbide verhalenverteller of in combinatie met een thrillerschrijver.

Deze video gaat over dé Deventer moordzaak. Over de moord op weduwe Wittenberg. Een moordzaak die zelfs een lemma in wikipedia haalde. Waar een kleine stad groot in kan zijn.

Blind date met Boekenliefde.nl met pespectief op lange relatie

Naar aanleiding van mijn eerdere blogs had de eigenaar van boekenliefde.nl al contact met mij opgenomen. We hadden de afspraak dat als de gelegenheid zich voor zou doen, dat we elkaar zouden treffen. Vrijdagmiddag was het zover. Ik had een afspraak in Gouda. En aansluitend troffen we elkaar als bij een blind date.

Boekenliefde.nl wordt gerund door één persoon: Kees den Boogert. Een fervent boekenliefhebber en in het dagelijks leven adviseur van de minister van Financiën. Specialiteit: inkomensbeleid. In het verleden onder andere gestudeerd aan de TU Delft een daar een passie voor programmeren opgedaan. In het verleden bouwde hij Sinterklaasje.nl. Een site waar jaarlijks 30.000 mensen aan deelnemen. Daar begon hij ooit mee omdat hij het zelf zo lastig vond om lootjes te trekken en om een verlanglijstje bij te houden.

En vanuit die eigen interesse is hij ook begonnen aan Boekenliefde.nl. Hij is lid van de bibliotheek in Den Haag. Hij wilde graag zijn boekenlijst bijhouden en graag een attendering op het inleveren van zijn boeken. Die functies waren in het bibliotheeksysteem van Den Haag niet aanwezig. En daarom bouwde hij het maar zelf. Toen hij dat had, heeft hij dat gedeeld met anderen.

Boekenliefde.nl maakt momenteel een sterke groei door. Momenteel staat de teller op 1.000 deelnemers. De site is een maand in de lucht. Het systeem is eenvoudig opschaalbaar.

Zijn titels komen uit openbare bronnen zoals die van het Centraal Boekhuis. Alle 1,2 miljoen titels die ooit met een ISBN zijn uitgekomen (dat is vanaf begin jaren ’70) zijn op die manier te gebruiken. Daarnaast maakt hij onder andere slim en legaal gebruik van de bestanden van Amazon voor engelse, duitse en franse titels.

Kees den Boogert gaf aan dat hij heel graag deze applicatie wil laten gebruiken door zoveel mogelijk mensen. Hij heeft geen commerciële belangen, wil bibliotheken niet voor de voeten lopen en wil graag samenwerken.

Ik heb hem geadviseerd om het gesprek aan te gaan met Bibliotheek.nl. Volgens mij moet er rondom de Nationale Bibliotheek Catalogus nog een mooie leescommunity ontstaan. Daar lijkt me boekenliefde.nl prima geschikt voor.

Tot slot: mij lijkt het aardig als zo snel mogelijk de Zoek&Boek-bestelknop bij alle titels van Boekenliefde.nl kan worden getoond.

Het was een blind date maar ik zie prima kansen voor een lange relatie. Alles bij elkaar lijkt mij dit een kans voor open doel. Voor bibliotheken, voor klanten en voor bibliotheek.nl. Van mij mag deze ingekopt gaan worden. Ga ik daarna juichen.

Schapen

Schapen

Snap jij die mensen toch?
Telkens razen ze langs ons heen.
Over die smalle grijze strook.

Snel van A naar B,
en dan naar C.
En als het meezit,
hebben ze ook nog tijd voor D.

Ik snap ze niet.
Ik sta hier goed.
Een mooie wei,
met prima gras.
En elke winter,
een nieuwe jas.

Ik graas maar wat.
En graas maar wat
Gelukkig staan die drukke mensen,
veilig achter dat hek.

Ruzie om boekenliefde

Heel af en toe is er iemand boos over iets dat ik schrijf. Meestal probeer ik positief en constructief te schrijven. Soms prikkelend, maar dan toch met een positieve ondertoon.

Maar aan het begin van deze week was het dus toch raak. Ik kreeg een telefoontje van een ietwat gepikeerde bibliotheekdirecteur. Deze directeur was boos over wat ik had geschreven over www.boekenliefde.nl/. Ik ga geen namen noemen. Wel wil ik kwijt dat het een directeur was die ik hoog heb zitten. Reden genoeg dus om even goed te luitsteren. De desbetreffende directeur gaf aan dat het in deze tijden met bezuinigingen wel heel moeilijk was om minder boete-inkomsten te krijgen en dat het eigenlijk niet kon dat ik het standpunt innam dat elke klant hier wel gebruik van kon maken. Ook gaf de betreffende directeur aan dat hun bibliotheek bezig was om de inleverattendering aan te gaan bieden aan klanten. Dit als een soort pluspakket en tegen betaling.

Bedreigd?
Tja, wat doe je dan? Ik voelde me een beetje bedreigd. Ook omdat de directeur aangaf dat het echt niet kon en dat de desbetreffende bibliotheek er een punt van zou gaan maken. We hebben een tijdje met elkaar doorgepraat. Ik vertelde dat klanten zelf hun pasnummer en pincode afgeven. Dat je daar niet zo heel veel tegen kan doen. Dat ze dat doen, geeft aan dat klanten echt een grote hekel hebben aan boetes. En dat ze bereid zijn om hun pasgegevens af te geven aan een derde partij om dat te bereiken. De vraag is dus eigenlijk niet óf we onze klanten deze inleverattendering moeten aanbieden maar hoe snel en door wie.

Na vijftien minuten praten met elkaar sloten we het gesprek overigens prettig af en vertelden we elkaar dat het goed was om elkaar te scherpen op onze argumenten.

Digitale oorlogvoering
Ook heb ik inmiddels gehoord dat een tweede bibliotheek zich bij ons gemeld heeft of je iets tegen zo'n site kunt doen en of dit niet in strijd is met privacyregels? Tja, dat is een ingewikkelde. Ook hier kan ik slechts zeggen dat als klanten zelf hun gegevens weggeven, de verantwoordelijkheid van een bibliotheek wel een keer ophoudt. Het wordt wat anders als een derde partij ongeoorloofd ermee vandoor zou gaan. Maar dan moet er wel eerst wat ongeoorloofds gebeuren voor je in kunt grijpen.

Als je echt iets zou willen zou je een server kunnen blokkeren op het IP-nummer. Niet echt netjes als er niet iets onwettigs gebeurt. Maar ja, dan kan die server er weer voor kiezen om programma's te installeren waardoor je weer onder die beveiliging uit kunt komen. Kortom, je komt in een digitale oorlogvoering terecht. Lijkt me niet echt de taak van een bibliotheek.

Een echte leescommunity
Het mooie van Boekenliefde blijft dat er een nationale community ontstaat rondom lezen. Gebaseerd op veel leners van de de bibliotheek. Eigenlijk een prachtig gegeven. En eigenlijk ook iets dat we juist als bibliotheken moeten oppakken. Waar zijn onze initiatieven eigenlijk? Het zou een mooie aanvulling zijn op onze nationale bibliotheekcatalogus.

Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoeveel mensen zich al hebben aangemeld bij deze site? En van hoeveel bibliotheken? En waar haalt deze site de titelgegevens vandaan? En met welke reden zet iemand zoiets op? Tijd om eens op onderzoek uit te gaan, lijkt me zo. Wordt vast vervolgd.

Foto

xxx Truste, Marieke

Ik ben 's avonds weg. Dorinda moet ook even weg. Marieke - 11 jaar en groep 8 - is met haar veel oudere zus nog in huis. Ze zit achter de computer. Dorinda zegt nog duidelijk dat ze even weg is en dat ze niet te laat naar bed moet gaan. Ze kijkt even op en zegt: "ja, is goed" en gaat verder. Als ik 's avonds laat thuis kom, heeft Dorinda dit briefje nog even laten liggen voor me.

Marieke is een fladderaar. Ze neemt het leven over het algemeen niet te zwaar. En als het eens niet gaat zoals het bedoeld was, kan ze met een stralende glimlach sorry zeggen. Ik vind het heerlijk.

Tja, en wat doe je dan als ouder? Geef eens uw pedagogisch advies. Ik doe niks en geef haar een knuffel.

Een in te lossen belofte

U had nog wat van mij tegoed. Bij de opening van de website in Deventer meldde ik dat ik nog een keer inhoudelijk zou terugkomen op de opbouw van de site. Die belofte kom ik nog graag na.

Wat er nu in zit

Modulaire opbouw
De website die werkt op het open source pakket Joomla! bestaat uit een template met modules. Die modules kunnen aan en uit gezet worden. De modules kunnen tevens op verschillende themasites geplaatst worden. En zijn dus herbruikbaar en doorplaatsbaar.

Module actueel
Dit weekend overleed Harry Mulisch. Alle webbeheerders van bibliotheken hebben dit weekend denk ik gewerkt. Kijk naar de site van Deventer (zie ook afbeelding) en ontdek welke prachtige module er is om iets uit te lichten dat nu in de belangstelling staat. Binnen de huidige structuur is zo'n module eenvoudig door te zetten.

Module Etalage
In Overijssel werken met het winkelconcept. Dat betekent dat we ervoor kiezen om in alle vestigingen, dus ook de digitale vestiging, klanten te verrassen en te verleiden. Ook op de startpagina willen we dus graag dat onze gebruikers geconfronteerd worden met onze media. De etalagemodule hadden we al langer, is volledig geautomatiseerd en draait zeer naar tevredenheid. Onze leners waarderen dit zeer zo blijkt uit de statistieken. Deze module kunnen we aanpassen naar behoefte. En ik vermoed dat we hier nog allerlei andere functies achter gaan krijgen.

En dan nog dit
Daarnaast denk ik dat de zoekfunctie nu veel beter is dan in onze eerder versies. Ja, wel gewoon terug naar de Aquabrowser maar overzichtelijker dan onze vorige versies. En dan sta ik nog niet stil bij de actueelbannercaroussel. Een leuke functionaliteit waar we overigens ook nog wel een beetje mee stoeien.

Wat nog komt
De modulaire opbouw is eenvoudig door te zetten naar een widgetstructuur. Niet elke module leent zich daarvoor maar we gaan ons best doen. Daarnaast is het mogelijk om widgets of modules te vullen met ketenpartners. Denk bijvoorbeeld aan een module rond muziek, jeugdliteratuur of literair nieuws. Met verschillende widgets en modules zullen er themasites komen. Voor dit jaar wordt bijvoorbeeld nog themasite voor de jeugd verwacht.

De genoemde widgets zullen uiteraard gekoppeld zijn aan de widgetstore van Bibliotheek.nl.

Daarnaast lopen we mee in de testtrajecten van de nationale bibliotheekcatalogus. Ik vewacht dat er op niet al te lang termijn ook hier eerste testwidgets beschikbaar gaan komen. Ik verwacht overigens niet dat die heel snel onze complete zoekstructuur zullen overnemen. Maar uittesten en beginnen met inzetten op die plekken waar het kan, lijkt me zeker zinvol.

Hoe White Label is White Label?
Tot slot moet me nog wel wat van het hart. Ja, dit is een eerste white label website. Maar eerlijk is eerlijk: het is zo white label als het op dit moment kan zijn. En daarbij kunnen we twee kanten op: het glas is half vol of het glas is half leeg.

Nee, er is nog geen servicebus naar allerlei systemen. Nee, hij is nog niet in 3- of 4-koloms. Nee, er is nog geen widgetstore. Nee, er is nog geen Nationale Bibliotheek Catalogus. Dat is half leeg. Maar weet dat we met ons team dicht op het landelijke team zitten en dat we hier snel zullen schakelen.

Aan de andere kant: Ja, de voorkant is netjes gelijk getrokken. Ja, deze past goed bij het winkelconcept. Ja, deze opbouw is voor veel bibliotheken goed te gebruiken. Ja, de landelijke huisstijl zit er in. Ja, het is een open source pakket en modulair opgebouwd. Ja, er komen nog widgets. Ja, er komt een koppeling met servicebus en nationale bibliotheekcatalogus. En ja, met een doorgaande ontwikkellijn waarvan we weten dat veel bibliotheken mee zullen doen. Dat is half vol.

Op 9 en 10 december ga ik dat half volle glas met plezier heffen in Maastricht. En ik roep erbij: op naar dat volle glas.