dinsdag 31 augustus 2010

Up and running

De vakantie is weer helemaal voorbij. Ook het voortgezet onderwijs komt krakend in beweging. Deze hele week is een mooi voorbeeld dat het hele Biebsearchteam weer volop in beweging is. En vandaag in het bijzonder.

Vanochtend was ik samen met Annemarie van Essen op bezoek bij Arend Runia, lid van het college van bestuur van Landstede-VO. We praten met hem over de voortgang op alle scholen en de 7.000 leerlingen. En passant laat Annemarie op haar Ipad zien hoe we een koppeling hebben met Moodle, de ELO van deze scholen. Aan die koppeling heeft Marcel Mentink het afgelopen jaar hard gewerkt. En het zal niet lang meer duren en dan gaan we voor deze koppeling een gepast feestje vieren.

Arend Runia praat ons bij over de recente ontwikkelingen op zijn scholen en de innovaties waar hij op dit moment naar kijkt. Het aardige is om te merken hoe onze netwerken elkaar steeds verder raken.

Ondertussen is Marcel Mentink met Nicole Giling in overleg met ROC Deltion over de opstart van dit schooljaar. De deal om alle 9.000 leerlingen aan te sluiten vergen nog wel de nodige voorbereidingen. Op mijn bordje ligt nog dat het contract goed afgerond moet worden. De afspraken liggen wel vast maar er moet een juridisch sausje over heen.

Margriet Salomons is op stap en Elin Groot Rouwen en geven op dat instructie aan de eerste brugpiepers op het Thomas a Kempis College. Elin, momenteel werkzaam bij Bibliotheek Zwolle, gaat haar werkgebied overigens flink uitbreiden. Want ze zal tevens als aankomend projectleider aan de slag gaan bij het Twents Carmel College.

En dan hebben we nog het kleine zusje van Biebsearch: Biebsearch Junior. Projectleider Astrid van Dam had gisteren nog een laatste school in Flevoland over de streep getrokken en was vandaag allerlei technische randvoorwaarden aan het regelen in Nijverdal.

En dan weet ik ook nog wat er de rest van deze week in het verschiet zit. Nog een hele rits instructies, er komt deze week nog een technische doorbraak en dan hebben we nog afspraken met Bibliotheek.nl, afpraken met Boek1Boek, afspraken rondom de franchisformule, en een stuurgroep voor Biebsearch jr.

Up en running. Anders kan ik het niet omschrijven. Ook dit schooljaar kunnen we weer mooi nieuws verwachten. Het hangt in de lucht.

zaterdag 28 augustus 2010

60 onnavolgbare Twittertips van Van Swelmen!

Ja, ook ik, de heer Van Swelmen, de erudiete bibliotheekdirecteur van Oppendam zit op Twitter. Lang leve de vooruitgang! Meer en meer worden virtuele personen ingezet op Twitter. En dan kan ik, de heer Van Swelmen, natuurlijk niet achterblijven.

Twitter gaat over dat ene unieke merk: JIJ. En dat merk moet natuurlijk zorgvuldig opgebouwd worden. Dus ja, gebruik Twitter op de juiste manier. Dus ik dacht, het kan geen kwaad de mensen van de bibliotheken even op weg te helpen.

Hierbij 60 Twitterberichten die u beter NIET kunt plaatsen. En oh ja, aanvullingen zijn natuurlijk altijd welkom.

1. UWV heeft nog steeds niet door dat ik al 8 maanden werk #nogsteedsuitkeringhiephoi
2. Is 2e paasdag altijd op maandag? #durftevragen
3. Heb UWV gebeld en gezegd dat Piet nog steeds uitkering krijgt en al 8 maanden werkt#straksgeenuitkeringmeerhahaha
4. Welkom volger 1! Papa!
5. Even geld opnemen en dan op naar de gokkast!
6. I’m at Nachtopvang Daklozen at http://4sq.com w/4oth
7. Probeer geld op te nemen bij rekening IceSave #fail Heb ik iets gemist?
8. Probeer geld op te nemen bij DSB #fail Heb ik iets gemist?
9. Heb net geld gehaald uit spaarpot van kinderen om potje te kunnen gokken.
10. Als je twee sterren hebt en een meloen op de gokkast. Hoe groot is dan de kans op drie sterren? #gamble2000kast #durftevragen
11. Game over #pokkegokkast
12. Voel me niet beter na die 2 zakken chips en reep chocola. #stemmingswisseling
13. Nog iemand een goede smoes bij overspel? #durftevragen
14. Naar toilet om vreetbui weer uit te kotsen. #stemmingswisseling
15. Droomde vannacht van fantastische seks met mijn baas. Zij was weergaloos!
16. Lees goed artikel over Do It Yourself Liposuctie! Weet al wat ik ga doen dit weekend!
17. Had vandaag seks met mijn baas. Bakt er niks van. Afrader! #fail
18. Goeie vent die Wilders!
19. I’m mayor of parenclub Bloemetjes & Bijtjes at http://4sq.com
20. Goed wijf die Wilders!
21. Vinden jullie het ook altijd zo leuk om spinnen de poten uit te trekken? #durf te vragen.
22. Piet heeft verhouding met z’n secretaresse! Please RT
23. Mijn vrouw weer eens afgerost. Goed voor de bloeddruk!
24. I’m at SOApoli UMC at http://4sq.com w/6oth
25. Wat is het toch heerlijk als mijn vent mij weer eens slaat!
26. Nog iemand een goed adresje voor zuivere coke? #durftevragen
27. Zag Piet net bij de SOApoli! Please RT
28. Afspraak met gemeentelijke hypotheekbank over gokschuld.
29. Wat moet je doen als je coke en prozac door elkaar hebt gebruikt en tript? #durftevragen
30. Wazz alkholcontrole. Hik Haaaad 1.2 promiel. Hik Moe nu lope. Hik
31. Kan iemand het verschil uitleggen tussen schimmel tussen de tenen en een open wond? #durftevragen
32. Het klantnummer van Piet bij Wehkamp is 14736573774 en wachtwoord Linda33. Enjoy. Please RT
33. M’n broer is weer uit de bajes! #feestje!
34. Weer hoofdluis!
35. Heb de wekker afgezet
36. Trek schone onderbroek aan
37. Trek broek aan
38. Trek sokken aan
39. Zet pot thee
40. Smeer boterham met pindakaas
41. Lees stripjes in de krant.
42. Ben tanden aan het poetsen
43. Trek jas aan.
44. Welkom volger 2: Mama!
45. Start auto om naar werk te gaan.
46. Rij de straat ui en zwaai nog even naar kinderen.
47. Welkom volger 3!: Buurvrouw!
48. Sta voor stoplicht te wachten.
49. Toetert iemand. Was groen. Lette even niet op. Zat te twitteren.
50. Ben uit m’n neus aan het eten.
51. Volger 4 krijgt een appeltaart. Wie?
52. Weer een beetje in mijn broek geplast.
53. Mooi balen, kan niet meer pinnen. Saldo ontoereikend! #fail
54. Ik haat mijn kinderen! Rotkrengen.
55. Heb mijn vrouw vermoord. Ligt achter het huis
56. Grapje! Ligt achter de schuur!
57. Het creditcardnummer van Piet is 3544 1233 5666 1264, exp. Date 01/11 en cvccode 332 Enjoy! Please RT
58. Volger 4 is Piet! Appeltaart voor Piet. Gefeliciteerd.
59. Fiat Multipla is echt een mooie auto!
60. Dit is alweer mijn 60e tweet! Op naar de volgende 60!

Volg Van Swelmen via twitter: www.twitter.com/vanswelmen

dinsdag 24 augustus 2010

Wat zei je?

Het is vrijdagmiddag. Zes lange vakantieweken zijn bijna voorbij. En Marieke (11) - mijn middelste dochter - begint als tijdverdrijf gedichtjes te maken. Ze snijdt thema's aan als liefde, vriendschap, verdriet en dood. In een middagje schrijft ze zes pareltjes. Bovenstaande light verse is mijn favoriet van die middag en van haar hand. Geniet ervan.

zondag 22 augustus 2010

Het overlijden van Prof. Dr. Knoikl

U ziet hier de overlijdensadvertentie van onze dierbare Prof. Dr. Knoikl. Velen zullen hem herinneren als een markant figuur en als één van mijn alter ego's. Hij overlijdt op maandag 26 februari 2052. De overlijdensadvertentie komt van de discutabele site www.sterfdatum.nl

Ik heb mijn eigen gegevens ingevoerd. En zoals u kunt zien: volgens deze site overlijd ik op maandag 26 februari 2052. Nog 15.131 dagen te gaan. Net niet 81 geworden.

De site sterfdatum.nl speelt berekent op basis van een aantal kenmerken en uitgaande van de gemiddelde leeftijd wanneer iemand overlijdt. Nieuwsgierig als we zijn naar de toekomst vullen we achteloos dit soort formuliertjes in.

Wat schetst echter mijn verbazing: de gegevens worden bewaard en getoond aan derden. Hoewel de site nadrukkelijk aangeeft dat je alleen iemand op moet geven die nadrukkelijk toestemming geeft, blijft het bijzonder. Want wie googlet op Prof. Knoikl vindt onder andere deze pagina van sterfdatum.nl

Op internet tref je dan ook artikelen aan van mensen die zelfs procederen tegen sterfdatum.nl omdat hun gegevens maar niet verwijderd worden. Lees bijvoorbeeld het blog van internetjurist Arnoud Engelfriet en de reacties die erbij staan. Overigens, Prof. Knoikl is al weer verwijderd. Dus ik deel deze ervaringen niet.

Ik snap de nieuwsgierigheid voor dit soort sites. Die herken ik bij me zelf. En tja, dan staat er dat ik statistisch gezien 80 jaar ga worden. Stiekem had ik gehoopt nog veel ouder te worden. En om je heen zie je mensen ziek worden en te vroeg overlijden. Ergens klopt er iets niet met deze site en/of met mijn nieuwsgierigheid. Maar ik krijg er de vinger maar niet op gelegd.

donderdag 19 augustus 2010

Scheidingspercentages, lunchbonnen en trapliftjes

Tja, wat hebben scheidingspercentages, lunchbonnen en trapliftjes met elkaar te maken. Tijdens mijn verblijf in Slowakije was ik bij mijn broer. Hij woont in Nitra en is daar directeur van een staalfabriek. Hij woont daar al sinds het begin van de jaren '90 en is een ondernemer pur sang. Beiden zijn we geïnteresseerd in de ontwikkelingen van Oost-Europa. Hij vooral vanuit economisch perspectief. Ik meer vanuit een sociologisch gezichtspunt.

In de tijd dat ik er was, heb ik een paar dialogen vastgelegd en daar een aantal observeringen aan toegevoegd. Opgenomen met een simpel huis-tuin-en-keuken-camera en geknipt en geplakt met het meest eenvoudige programma. Het leverde een 12-minuten-durende lofi-film op. Voor wie geïnteresseerd is hoe het leven in Oost-Europa veranderd. Oh ja, en natuurlijk over hoe ik leuk mijn vlucht miste.

woensdag 18 augustus 2010

De grootste boef uit de geschiedenis...

Als ik zeg: een holocaust met 10 miljoen mensen. Aan welk land denkt u dan? Het is Congo aan het begin van de 20e eeuw. Als ik zeg: een holocaust met nog eens bijna 5,5 miljoen mensen? Inderdaad, nog een keer Congo en nu aan het eind van de 20e eeuw. Wie denkt dat we onze les geleerd hadden met de wereldoorlogen, met Vietnam, met Korea, met de Balkan, komt heel bedrogen uit. Een even macabare als bizarre geschiedenis. En zeldzaam weinig verteld. Een geschiedenis zonder mond. In deze post wil ik stilstaan bij die onbekende geschiedenis aan het begin van de 20e eeuw. Voor wie in het kort de geschiedenis van Congo eens wil doorlezen: klik dan even door naar "The world according to.."

In mijn vakantie in Groningen ben ik bij het eerste deel van een tweedelige fototentoonstelling over Congo geweest in gallerie Noorderlicht. De reizende fototentoonstelling is opgezet vanwege de 50 jaar onafhankelijkheid van Congo, de voormalige Belgische kolonie. Het eerste deel van de fototentoonstelling gaat over de periode 1884-1908. In die tijd was de Congo het privébezit van Koning Leopold II, de koning van België. U leest het goed: privébezit: het land en de mensen die erin woonden. Hij hoeft geen verantwoording af te leggen en kan doen en laten wat hij wil.


Twee jaar geleden las ik daarover het boek 'De geest van Konig Leopold II en de plundering van de Congo' van Adam Hochschild. Het is een verbijsterend boek over die macabere en inderdaad bizarre geschiedenis. Congo werd onder andere leeggeroofd voor rubber. Dat ging met bruut geweld. Rubber komt uit bomen die hiervoor geveld moeten worden. De hele productie van rubber bestond gewoon uit slavenarbeid. Als de productie niet gehaald werd, was voorgeschreven dat er handen werden afgehakt van de kinderen. Die afgehaakte handen moesten worden gerookt en opgestuurd naar de boekhouders. Dit om te controleren of het regime wel streng genoeg was. En dat is slechts een voorbeeld. Martelingen, verkrachtingen, executies. Het was allemaal aan de orde.

Ondertussen voerde Leopold II zijn eigen PR-campagne in Europa. Hij houdt conferenties voor hoogwaardigheidsbekleders, speelt de filantroop met de opbrengsten uit de Congo en bespeelt magistraal de media. Koning Leopold II bracht - volgens zijn eigen boodschap - de civilisatie in de Congo. Zelfs het vernietigende onderzoeksrapport (een bijzonder lijvig boekwerk) steekt hij de loef af door een dag voordat het rapport uitkomt de pers een samenvatting toe te sturen. Dit alles onder de naam van een niet bestaand filantropisch instituut voor de Congo.

Het land en de inwoners zijn in die periode echt helemaal verwoest En dan zijn we nu een eeuw later en vieren we plotseling dat Congo 50 jaar onafhankelijk is. Begonnen met Lumumba, die overigens al snel wordt vermoord. En het is pas enkele jaren geleden dat de Amerikaanse CIA en de Belgische regering hebben toegegeven daarvoor verantwoordelijk te zijn.

Dit jaar verscheen dan ook het boek van David van Reybrouck 'Congo : een geschiedenis'. De mooie voorkant prijkt boven dit blog. Op de voorkant staat hoegenaamd de oudste Congolees. Met een bekraste bril en ver over de honderd jaar. Hij heeft de verschrikkingen van Leopold II nog meegemaakt en kan er goed over vertellen. Het lijvige boek ligt bij mij nu even te wachten. Omdat die geschiedenis het waard is om nog eens gelezen te worden. En om nog eens stil te worden wat onze koloniale geschiedenissen aan leed heeft bezorgd. En wie voelt zich zo lang na het gebeurde nog verantwoordelijk voor het gebeurde?

Randy Newman neemt in één van zijn songs koning Leopold nog wel op de korrel en zet hem in het rijtje van Stalin en Hitler. Wie de geschiedenis leest kan niet ontkennen dat deze koning dat plaatsje inderdaad heeft verdiend.




Het eerste deel van de fototentoonstelling is helaas al niet meer te zien. Vanaf 14 augustus is het tweede deel te zien. Dat gaat over de Congo vanaf de onafhankelijkheid, het moderne Congo. Als ik de gelegenheid krijg, zou ik die ook nog graag bezoeken.

maandag 16 augustus 2010

Het instituut voor briljante mislukkingen




Failure is an option. Zou dat uw slogan kunnen zijn? Meer een slogan voor losers, toch? Het is de slogan van het instituut voor briljante mislukkingen. Het wat?

Inderdaad, het instituut voor briljante mislukkingen. Het bestaat echt. Via mijn contacten met Marc Heleven kwam ik dit instituut op het spoor. En om eerlijk te zijn: ik vind het een prachtig initiatief. Want gaat u het volgende eens bij u zelf na: wanneer leerde u het meest van een situatie? Was dat niet toen u iets fout deed? Fouten maken is een snelle manier van leren. En een hele goede. Leren van eigen fouten is vaak een betere leermethode dan een hoorcollege volgen of een practicum uitvoeren.

Het instituut voor briljante mislukkingen is een initiatief van Dialogues House. Als ik het goed begrijp is dat een soort denktank die zich buigt over maatschappelijk en economische vraagstukken. Ziet er leuk uit en interessant om eens verder naar te kijken. Op mijn To-do-lijstje dus.

Eh, maar gefinancieerd door ABN-AMRO. Tja, een inistituut voor briljante mislukkingen tijdens de financiële crisis laten betalen door een bank. Dat vind ik weer een grap in een grap.

Maar denk er nog eens over als u weer eens een kapitale fout maakt: "dit was weer een prima leermoment". Failure is an option.

vrijdag 13 augustus 2010

The rise and fall van Groningen : Van de Graanrepubliek en Blauwe Stad

Bizarre geschiedenissen. Daar kende u me al van. Een jaar geleden las ik de bizarre geschiedenis van een stukje Groningen: Oldambt en omgeving. De omgeving waar het boek De Graanrepubliek van Frank Westerman over gaat. En afgelopen week stond ik op een camping vlakbij deze plek.

De Graanrepubliek handelt over de ideologiën achter een stukje boerengeschiedenis in Groningen. Het handelt over inpolderingen. Het handelt over hereboeren, socialistische hereboeren en communisten. Het is vermakelijk om te lezen hoe het er aan toe ging met die communisten in Groningen.

En dat geheel verteld aan de hand van de geschiedenis van Sicco Mansholt, verzetsstrijder, minister en eurocommissaris. Over de opkomst van de Europese prijsafspraken en subsidies en welke voorspoed dat bracht. Over continue schaalvergroting. Maar als de landbouwsubsidies teruglopen en kunstmatige prijsafspraken worden afgebouwd wordt het voor de hereboeren lastig. Zij zijn dan allang geen hereboer meer maar de heer zit zelf op zijn ultramoderne tractor met airco en gsm. Voor de provincie Groningen wordt het dan ook duidelijk dat de bakens verzet moeten worden. Het boerenbedrijf heeft op deze manier geen toekomst. Landbouwgrond levert niets meer op en boeren laten hun grond braak liggen. Er moet iets anders verzonnen worden. Landbouwgrond wordt teruggegeven worden aan het water. Daardoor ontstaat nieuwe natuur, woongebieden en recreatie. Dat kennen we nu als Blauwe Stad.

Ik ben in Blauwe Stad geweest en het voelt onwerkelijk. In een land dat zo gevochten heeft tegen het water, dat land maakte uit dat water. In een land waarvan we zeggen dat het vol is, waar we voor elke millimeter een bestemmingsplan hebben. Hier draaien we de rollen om: het water krijgt het land terug.

Ik ontmoette er een oude Groninger die hier van oorsprong woonde. Ik zei tegen hem dat het onwerkelijk moest zijn voor die boeren die hier soms van enkele eeuwen van generatie op generatie geboerd hadden. En dan je land onder water zetten! "Welnee!" zei de man,"die boeren volgden gewoon het geld. Dat hebben ze altijd gedaan. En ze zijn prima uitgekocht, ze hadden vaak geen enkele toekomst meer. Overigens kijk ik nu wel mooi over het water uit. Ik ben er wel blij mee."

Westerman vertelt zijn verhaal boeiend aan de hand van geschiedenissen en interviews. Intrigerend is ook één van de laatste interviews met Mansholt waarbij hij toegeeft dat de protectionistische maatregelen van de Europese gemeenschap uiteindelijk funest zijn geweest voor een logische ontwikkeling van Nederlandse landbouw en voor de wereldhandel. Het getuigt van moed om dat te durven zeggen. Overigens heeft zijn naoorlogse landbouwbeleid er ook voor gezorgd dat Nederland weer goed te eten kreeg.

Twee dingen blijven me bij. Het eerste is dat ook boeren gewoon calculerende burgers en ondernemers zijn. Hoewel ze met de natuur werken, volgen ze toch ook gewoon de weg van het geld. En het is de vraag welk soort landbouw en veeteelt op de lange termijn in Nederland kan blijven bestaan.

Het tweede is dat Blauwe Stad een voorbeeld van bestuurlijke moed. Ik weet niet of Blauwe Stad goed uit gaat pakken. Er zijn nog heel veel bouwkavels leeg. Maar het getuigt wel van moed om boeren uit te kopen en te kijken of je een provincie op een nieuwe manier vorm kunt geven. Niet verbeteren van het bestaande maar echt opnieuw beginnen. In het filmpje van RTV-Noord van een aantal jaren geleden zie je wat dat betekent: een boer die vroeger de landbouw-RAI bezocht gaat nu naar de HISWA.

woensdag 11 augustus 2010

Corvinus University Library Budapest





Je hebt universiteiten en universiteiten. Zo is de universiteit in Leiden een heel andere dan die in Eindhoven of Twente. Elke universiteit heeft zijn eigen uitstraling.

Zo bezocht ik met mijn vriend ook de Corvinus University in Budapest. Niet de meest prestigieuze maar wel één die snel stijgt op de wereldwijde ranglijst van economische universiteiten. De universiteit is opnieuw gebouwd in 2007. En daarmee behoort ook de bijbehorende universiteitsbibliotheek tot één van de nieuwste in Hongarije. En volgens kenners ook tot één van de beste.

Om maar met de digitale diensten te beginnen: er is een redelijk breed assortiment van databanken dat ook netjes thuis gebruikt kan worden. Er is een goede chatservice en veel diensten zijn via internet af te handelen. Er is wifi door het hele universiteitsgebouw maar op de studieplekken mag je ook gewoon met een draadje inprikken.

De bibliotheek kiest voor afbouw van de fysieke tijdschriftencollectie. Dit om meer geld beschikbaar te hebben voor de digitale tijdschriftencollectie. Zes dagen in de week geopend, elf uur per dag. Gedurende examenperiodes kunnen de openingstijden nog verder opgerekt worden. Er zijn individuele werkplekken en er zijn groepsstudieplekken. Allemaal te reserveren via de computer.

De uitleenbare collectie bestaat uit veel gedupliceerde studieboeken. Daardoor hoeven studenten lang niet alle studiemateriaal aan te schaffen. Hoewel steeds meer studenten een laptop hebben, is een laptop nog lang geen gewoonte. Ook internet op je studentenkamer is nog lang niet voor alle studenten een feit. Mijn vriend schat dat 60%-70% van de studenten thuis internet heeft. Dat is dus nog even iets anders dan bij ons.

Over de uitvoering van de bibliotheek valt nog wel te twisten. Ik heb niks met het meubilair en de inrichting en op sommige plekken is het claustrofobisch. En dan te bedenken dat deze bibliotheek platgelopen wordt. Tijdens de schoolperiodes zijn er wachtrijen voor de pc-werkplekken en hangt men dus met de beentjes buiten het raam.

Voor Hongaarse begrippen is dit inderdaad een bijzondere bibliotheek. De diensten zijn echt afgestemd op de student en wat deze nodig heeft. De student ervaart hier dat hij of zij recht heeft op een goede bibliotheek. De bibliotheek is een randvoorwaarde die goed geregeld moet zijn en niet een gunst die alleen verstrekt wordt als het de bibliothecaris goed dunkt. En geloof me, die plekken ben ik ook tegen gekomen.

Tot slot: elk jaar moeten studenten wegwijs worden gemaakt in de bibliotheek en moeten de wetenschappers in spé ook geleerd worden wat je wel en niet doet in de bibliotheek. Nee, je mag niet eten in de bibliotheek. Nee, je mag niet bellen in de bibliotheek. Nee je mag niet tekenen in de boeken. Hoe voorkom je nu dat je alleen maar als politieagent alle verbodsbepalingen loopt uit te leggen? Daar hebben ze de volgende kaart voor gemaakt in Richard Scary-stijl. Ik vond het een gouden greep.

Met dit artikel sluit een aantal artikelen af over bibliotheken in Oost-Europa. Bijna twintig jaar geleden woonde ik voor mijn studie enige tijd in Hongarije. Ik kan zien welke vooruitgang het land heeft gemaakt. Maar lang niet iedereen is een winnaar. De kloof tussen arm en rijk is heel snel toegenomen. De inkomens zijn gestegen maar de prijzen evenzeer.

En wat betekenen deze bezoeken voor mijn eigen werk? In Overijssel zijn we druk met het winkelconcept. De nadruk ligt heel erg op het zichtbare: het meubilair, de uitstraling, de frontale presentatie. Deze bezoeken hebben mij geleerd dat het echt niet alleen draait om al die investeringen en die uitstraling. Sterker nog, het kan ook zonder. Maar waar je niet zonder kunt, zijn creatieve en enthousiaste mensen. Mensen die het aandurven om het anders aan te pakken. Mensen die bereid zijn om zich te verplaatsen in de mensen waar ze voor werken. Dat is de kern van een succesvolle bibliotheek.

maandag 9 augustus 2010

De openbare bibliotheek van Nitra (Slowakije)



Mijn Slowaakse schoonzus zei: "Je kunt het proberen, maar je komt niet binnen. Je hebt geen pasje." Ik keer nog even terug naar mijn trip in Oost-Europa. Mijn schoonzus had het over de bibliotheek in haar plaats: Nitra. In een paar verloren uurtjes in Nitra, liep ik er langs en en wilde wel eens weten of ze gelijk had.

Nitra is de vierde stad van Slowakije met 87.000 inwoners. Qua grootte dus een beetje vergelijkbaar met Deventer. Maar goed, een heel ander land, dus daar houdt de vergelijking ook wel op.

De bibliotheek zat verstopt achter een prachtige facade en het was voor mij even zoeken naar de ingang. Maar ik kwam wel degelijk binnen. Ze openenen overigens om 7.45 uur 's ochtends. Dat ben ik nog niet eerder tegengekomen bij bibliotheken. Toen ik achterin het gebouw kwam, kwam er een dame naar mij toe die mij dwingend vroeg om mijn pas. Toen ik die niet kon tonen werd ik vriendelijk meegetroond naar de balie bij de ingang. Ik probeerde daar in mijn beste engels uit te leggen dat in een Nederlandse bibliotheek werkte en slechts even wilde rond kijken. Drie dames keken mij vragend aan. De boodschap kwam geloof in niet over. Duidelijk was dat ik nog wel even rond mocht kijken.

Enkele minuten later schoot Diana Kelemen mij aan. Zij werkte in de bibliotheek en sprak engels. Haar collega's hadden haar duidelijk op mij afgestuurd. Opgewekt begon ze mij te vertellen over het indelingssysteem (zelf gemaakt), de tarieven en de uitleenvoorwaarden.

Bijzonder om te zien hoe uitgebreid de collectie is en de inrichting staat wel wat in contrast met de voorgevel. Het meest bijzondere vond ik echter het aanstekelijke enthousiasme van Diana. Ze vertelde waarom de bibliotheek zo belangrijk was. Wat het betekent voor kinderen om te leren lezen. Waarom het belangrijk is dat iedereen blijft lezen. Een universeel verhaal, onafhankelijk van collectie en inrichting. En een verhaal dat onveranderd overeind blijft wat mij betreft.

zaterdag 7 augustus 2010

De rauwe kant van het geluk


IK LUISTER naar de najaarswind
waarin ik, wat ik ook verloor
in elk geval berusting vind.
Dezelfde wind waait nu ook door
de burgerlijke buitenwijk
waar wij elkaar hebben bekend.
- Het wordt mij stilaan duidelijk
dat je aan vrijwel alles went.
In de afgelopen vakantieweek in Groningen stuitte ik op een De Slegte. Eén van de secties die ik dan steevast langsloop is de poëziesectie. En ditmaal keerde ik huiswaarts met een bundeltje van Jean Pierre Rawie getiteld "Wij hebben alles nog te goed, de mooiste liefdesgedichten". Een dichter waar ik al wel eens wat van had gelezen maar nooit een hele bundel achter elkaar.

Met de bundel heb ik me wel een tijdje vermaakt en leverde enkele spontane lachsalvo's op. Hij heeft een romantische inslag maar die houdt hij nooit lang vol. Na een aantal verzen neemt hij weer een cynische afslag en kantelt het gedicht. Rawie heeft Groningse roots en misschien ligt het daar wel aan. De titel: "de mooiste liefdesgedichten" is dan ook al zo'n staaltje van sarcasme. Want welgeteld vier van de tientallen gedichten zijn een lofdicht op de liefde. De overige gedichten gaan toch vooral over het verval van de liefde of nog erger: de haat die ontstaat de liefde. Vooruit dan nog één! O ja, en lees Rawie!

Madonna

Na een litertje chianti bij de lasagne
vertel je aan elke toevallige vent
weer dat mislukte leventje van je
en waarom je van wie gescheiden bent.

Je man en minnaars en hoe alles mis ging,
je lacht er er nog altijd aanbiddelijk bij:
'Dat kind was natuurlijk een grote vergissing.
Hij is bij z'n vader en 's weekends bij mij'.

Ik weet het, alsof ik je tafelgenoot was,
hoe sappig je al die ellende vertelt.
- Ik ken je zo goed dat ik wou dat ik dood was.
Het is met de liefde rampzalig gesteld.