Ook dit jaar publiceer ik weer vijf top-15's met specifieke prestaties van bibliotheken. Vijf kengetallen die samen leidden tot een zesde lijst. En dat is de lijst - een top-20 - van de Best Presterende Bibliotheken van Nederland. Zoveel lijstjes dus dat bijna elke bibliotheek wel ergens in voor komt.
Ik zal aan het eind van het artikel iets meer vertellen over wat er allemaal nog komt. Maar we trappen vandaag af met het aantal bezoekers. Uiteraard zetten we dat af tegen het aantal inwoners van het werkgebied. Want anders wint altijd de grootste. En als we reken met het aantal bezoeken per inwoner dan komen we tot het volgende lijstje. Tussen haakjes ziet u trouwens de top-15-positie van het vorige jaar.
Route naar de Best Presterende Bibliotheek
Dan nog iets over het samenstellen van deze lijsten. Het is het zesde jaar dat ik dit zo doe. Ik startte in 2018. 2021 en 2022 moest ik aan me voorbij laten gaan door corona. We gaan dus weer opbouwen naar een index van Best Presterende Bibliotheken en daar zal ik na vijf lijstjes dan een zesde lijst van maken. Op de afbeelding ziet u wie in voorgaande jaren in de top-3 terecht kwamen.
De vier top-15's die nog volgen zijn: percentage lid, het aantal uitleningen per lid, het aantal bezoeken van activiteiten en het percentage scholen dat meedoet aan de Bibliotheek op school. Van elk getal maak ik een ranking van alle bibliotheken. Al die cijfers tel ik bij elkaar op en dat leidt tot een eind top-20 van bibliotheken die op al die kengetallen goed scoren. Dat noemen we dan de index van Best Presterende Bibliotheken. De data die ik gebruik zijn de WSOB-data en de data over de Bibliotheek op school die de Koninklijke Bibliotheek openbaar aanbiedt. Samen de met de Koninklijke Bibliotheek heb ik ook dit jaar mijn berekeningen laten controleren en samen nagekeken. Dank daarvoor aan Mirjam Klaren van deze organisatie.
De komende twee weken verwacht ik telkens twee lijstjes te publiceren en de eindlijst verwacht ik ergens vlak voor Kerst feestelijk bekend te maken.
Disclaimer
Elk jaar komt er wel wat discussie over deze cijfers. En daarom geef ik vooraf maar vast een disclaimer en geef ik aan wat mijn intentie is met deze cijfers. Want geven de lijstjes nou echt een beeld van de Best Presterende Bibliotheek? Het eerlijke antwoord is: nee. Ik neem met die vijf kengetallen bijvoorbeeld lang niet alle dienstverlening mee die bibliotheken uitvoeren. En daarbij komt dat meespeelt in wat voor werkgebied een bibliotheek actief is. U kunt zich voorstellen dat een bibliotheek in een dorp met een hogere sociaal-economische status makkelijker beter kan presteren dan een bibliotheekvestiging in een stadswijk met sociale uitdagingen. En dan hebben we ook nog te maken met verschillende financieringsniveaus die meer of minder inzet mogelijk maken. Dus een allesbepalend beeld is het niet. Maar alles bij elkaar geeft het wel degelijk een onderling vergelijkbaar inzicht.
En op deze plek moet ik er ook bij zeggen dat onze sector elk jaar zichzelf verbeterd als het gaat om registratie van gegevens en dat we ook steeds beter in staat zijn om het maatschappelijk nut aan te tonen. De positieve lobby die afgelopen jaren gevoerd is voor bibliotheekwerk, kan een deel van dat succes toeschrijven aan het feit dat de sector zo goed cijfermatig kan onderbouwen. Zijn we er daarmee? Nee. Maar het helpt ontzettend.
De Best Presterende Bibliotheek voor jouw gemeente
De lijstjes die ik nu weer maak zijn dus wel degelijk ter lering maar toch ook ter vermaak. Ongeveer de helft van alle bibliotheken komt wel ergens in één van de lijstjes voorbij. Klap elkaar op de schouder als het weer goed was. En zeg nou zelf: december is toch een lijstjesmaand. En voor wie even niet in het lijstje staat: voor mij ben je toch De Best Presterende Bibliotheek voor jouw gemeente.
Op naar het tweede lijstje en dat wordt het lijstje over waar de meeste mensen lid zijn van de bibliotheek. Dat lijstje publiceer ik donderdag 4 december. Stay tuned!
