1 maart 2036 of het koeterwaals van mijn pensioenfonds

Met mij hebben ongetwijfeld veel mensen uit het bibliotheekwerk een brief gehad van hun pensioenfonds. Ik dacht eerst: het zal die fijne jaaropgaaf wel zijn waaruit blijkt dat ik alles zo goed geregeld heb. Maar nee, een volstrekt onduidelijke brief met daarin een oproep om te reageren en een keuze te maken.

Leest u even mee, sorry voor de lang tekst.

Geachte heer Deckers,
Per 1 januari 2006 is de pensioenregeling veranderd (tjonge dat werd wel tijd om dat even te melden). Onder andere is de ingangsdatum voortaan de eerste dag van de maand waarin u 65 jaar wordt, dus een maand eerder dan vroeger. Verder kent de nieuwe regeling, die we verder de standaardregeling zullen noemen, verbeteringen door de introductie van flexibele mogelijkheden, zoals vervroeging van het ouderdomspensioen, uitruil van ouderdomspensioen naar partnerpensioen (of omgekeerd), omzetting van prepension in extra ouderdomspensioen en een variabele hoogte van het ouderdomspensioen vóór de 65-jarige leeftijd. (Nou ja, zo bent u weer op de hoogte. Weet u nu precies wat er geregeld is?)

U heeft ook (premievrije) aanspraken waarvoor de oude regeling geldt. Daar is de ingangsdatum de eerste dag van de maand volgend op uw 65e verjaardag.

Het bestuur geeft u eenmalig de mogelijkheid uw oude aanspraken om te zetten naar de standaardregeling. Het betreft de navolgende afspraken:
- een ouderdomspensioen ingaande per 1 april 2036 van bruto € 691,58 per jaar
- een prépensioen over de periode 1 april 2032 tot 1 april 2036 van € 945,39 bruto per jaar
- een partnerpensioen voor uw partner bij uw overlijden ten behoeve van uw partner van € 329,96 bruto per jaar.

Na omzetting kunt u recht doen gelden op de volgende pensioenaanspraken conform de sinds 1 januari 2006 geldende standaardregeling:
- een ouderdomspensioen (inclusief de omzetting van het prepensioen) ingaande 1 maart 2036 van € 1.013,57 bruto per jaar
- een partnerpensioen voor uw partner bij uw overlijden van € 329,96 bruto per jaar.

Hierbij verzoeken wij u binnen 2 maanden op bijgaande verklaring aan te geven of u omzetting wel of niet wenst en deze te retourneren.

Wij vertrouwen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

Met vriendelijke groet,

Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Ik gaf de brief aan mevrouw Deckers en vroeg wat ik moest doen en wat zij er van vond. Ze had geen idee en zei dat ze vroeger een vijf voor wiskunde had. Ik was beter in wiskunde (en veel slechter in talen) maar snapte er evenmin wat van.

Maar na 8 keer lezen denk ik te snappen wat er gebeurt. De regeling voor prepensioen op 62-jarige leeftijd komt als standaardoptie te vervallen. In ruil daarvoor komt een een hogere opbouw op 65-jarige leeftijd. Die standaardoptie om op 62 te stoppen is natuurlijk onhandig omdat de leeftijd voor mij natuurlijk naar 67 jaar gaat. En dat betekent natuurlijk bijverzekeren. Maar om heel eerlijk te zijn weet ik niet of ik het bij het juiste eind heb. Zit er onder de lezers misschien een pensioenspecialist dit even kan uitleggen?

Voor het overige blijft het natuurlijk een draak van een brief...

Ons woord van 2009

Gisteravond was ik te gast op de tribune van Heracles om mee te kijken naar de achtste finale van de Amstelcup tegen Go Ahead Eagles. Het vocabulaire van de gemiddelde supporter om de scheidsrechter mee aan te duiden is bijzonder bloemrijk. De meest complimenteuze is dan nog de harde uitroep: Blinde! De rest zal ik u besparen. Herman van Veen helpt u verder.

Gisteren bereidde mijn collega Geny Nijboer de laatste nieuwsbrief van ons team voor. We hadden het over de verrijkingen van de taal van onze collega's. Als vernieuwingsteam strooien we namelijk nogal met allerlei nieuwe kreten. En dat bracht ons ertoe u hier maar eens de gelegenheid te geven om met ons, ons vernieuwingswoord van 2009 te kiezen.

Wat is er zoal de revue gepasseerd? De winkelformule is doorgebroken en daarvoor is een white box gemaakt. De formule gaat bewaakt worden door een formulemanager. Die formulemanager let goed op de focuspunten, powerdisplays, werelden, signing en het nieuwe beeldmerk.

De ideale website die daarbij hoort is gebouwd op de customer activity cycle en zorgt ook in de digitale wereld voor een frontale plaatsing. De On display widget is niet anders dan een digitale etalage die zorgt voor een ideale webpresence.

Collectie is gelukkig een woord dat we al heel lang kennen en nog gewoon gebruiken in de Overijsselse bibliotheken. Maar, die collectie wordt steeds meer aangestuurd door de gebruiksfactor. De category manager waakt met een scherp oog over dat kengetal. Die bepaalt ook wat in de samenwerkingscollectie moet komen en wat gewoon netjes op de bvo (bruto vierkante meter vloeroppervlak) kan komen. Wat je zelf niet hebt kun je uit het DC (distributiecentrum) laten komen.

En dan hebben we het nog niet gehad over het vlekkenplan, de catwalk, de kloofanalyse, Biebsearch, de ELO of 23onderwijsdingen.

Taal past zich aan aan de situatie en levert nieuwe woorden. Of het nu op de tribune is of in een bibliotheek. Het is overigens niet de taal die bepaalt of je de wedstrijd wint, weet inmiddels ook Heracles. Woorden zijn mooi maar het gaat om de daden!

Welke woorden zijn we allemaal nog vergeten? En stem op je favoriete vernieuwingswoord van 2009! Ik selecteerde er vijf: white box, catwalk, kloofanalyse, customer activity cycle en category manager.

De aftiteling van 2009

Dit zal wel één van de laatste blogberichtjes van 2009 worden. Tijd om dus nog maar eens achterom te kijken. Wat was 2009 voor jaar?

2009 was in Overijssel het jaar van de doorbraak voor het winkelconcept. Na een aantal pilots rond verbeteringen opende dit najaar de Bibliotheek Zwolle Zuid als eerste ideale bibliotheek. Als eerste van een keten. De vestiging Delden is op een haar na rond en de wijkbibliotheek Deventer volgt vlot daarna. Eind 2009 staan de drie eerste vestigingen van een keten Overijsselse Bibliotheken. Dank dus aan Stephan de Vilder, Geny Nijboer, Frans Jaspers en Anneke Duinkerken. Een team geweldige collega's.


2009 was het jaar van de landelijke doorbraak van Biebsearch. De samenwerking met de ROC's in Zwolle werd gecontinueerd. We zijn gaan uitrollen met met duizenden leerlingen in het Voortgezet Onderwijs. De landelijke aanvragen rond de masterclass en de technische doorontwikkeling zijn gehonoreerd. 23onderwijsdingen loopt als een tierelier. Dank dus aan Annemarie van Essen en Marcel Mentink die een ijzersterk team zijn gebleken.


Ondertussen rolt het verhaal verder naar het primair onderwijs. Daar ligt al een volgend concept klaar. En ook daar een landelijke subsidie. Dank dus aan Astrid van Dam die dit vuurtje verder opstookt. Dank aan Han de Vries, Nicole Verkerk, Nicole Giling en Monique Groen die altijd in dit verhaal geloofd hebben. En dank aan Kirsten Moorman die de 23onderwijsdingen voor primair onderwijs gaat opleveren. Ook dat wordt natuurlijk een succesnummer.

En dan was 2009 nog het jaar van de nieuwe websites. Parallel aan Zwolle-Zuid. Na anderhalf jaar zoeken naar het juiste CMS en de juiste vorm was er dit jaar plotseling de snelheid. En ook hier een landelijke subsidie om verder te gaan. Dank dus aan Almar van der Krogt, Henk Kamp, Marc van der Meulen en Marianne Elsjan.


2009 is ook het jaar waarin de provinciale back-office van de grond kwam. Veel onderzoek, veel discussie maar in december een puik besluit van de gezamenlijke directies om op 1 januari 2010 te beginnen met die Overijsselse back-office.


En dan is 2009 nog het jaar van de bibliotheken waar ik zo ongeveer kind aan huis ben: Zwolle en Deventer. Dank aan Tineke van Ham en Jos Debeij voor hun eeuwige gastvrijheid. En voor andere bibliotheken: ik wil op nog wel een paar plekken kind aan huis worden.


Zeg Deckers wat heb jíj eigenlijk zelf gedaan in 2009? Geen flauw benul ;-)


Met een goed gevoel duiken wij onder de kerstboom om er na de jaarwisseling maar eens onder vandaan te komen.


Goede dagen!

Als Google door ons gemaakt was....

Met dank aan onze Vlaamse vriend Jan Collet

Een open sollicitatie bij minister Plasterk...

Foto: Roel Wijnants

Geachte meneer Plasterk,

Bij deze wil maar eens een open sollicitatie bij u plaatsen. Want ja, de functie waar ik op wil solliciteren bestaat nog niet. En ik weet eigenlijk ook niet welke organisatie in bibliotheekland die functie zou moeten hebben.

Laat overigens wel wezen dat ik het prima naar mijn zin heb hier op het platteland van Overijssel. De mooiste baan van Nederland. Een mooiere baan bestaat niet, tenzij deze natuurlijk alsnog gemaakt wordt.

Ik wil namelijk hierbij solliciteren als Hoofd ICT van de Bibliotheken in Nederland. U gaat natuurlijk nu zeggen dat dat Hoofd ICT al bestaat: Peter van Eijk als bouwheer van de Digitale Bibliotheek van Nederland. En inderdaad Peter van Eijk staat fier als een kapitein op de brug van MS Bibliotheekland. Met in Dennis Eijsten een prima stuurman. Volgens mij doen ze prima werk en dat verdient juist louter ondersteuning.

En in die zin maak ik me juist zorgen over de automatisering van al die bibliotheken. Bij elke Provinciale SteunOrganisatie zie ik een eigen ICT-afdeling en ook elke grote stadsbibliotheek heeft leuke ICT-mensen op de loonlijst staan. Maar wat ik nu zo jammer vind, is dat ze allemaal apart werken. Elk op hun eigen eilandje, met hun eigen systeem. Elk met een eigen website en CMS.

En het ergste: elk met eigen ICT-beleid. Met op zijn best afstemming tussen de partijen. En natuurlijk is het makkelijk wijzen naar een ander, maar ik was zelf ook ooit hoofd ICT en werkte er net zo hard aan mee.

Zou het niet een zegen voor dit land zijn om die afdelingen eens samen te voegen? En dan bedoel ik niet in een grote ivoren toren in het midden van het land. Mooi op de plek waar ze nu zitten, dichtbij de bibliotheken. Maar zet ze eens onder één leidinggevende. Zou er dan niet automatisch een einde komen aan die wildgroei? Zou er dan niet op een hele logische wijze mogelijkheden gevonden gaan worden tot efficiënter werken? Zouden die stokpaardjes dan niet langzamerhand gaan verdwijnen?

En als je zo’n functie nou eens koppelt aan ons koningsduo Van Eijk en Eisten ontstaat er dan ook niet een hele logische combinatie die tot in de haarvaten van het bibliotheekwerk diensten kan verlenen? Geen algemeen beleid maar boter bij de vis en de mogelijkheid om met elkaar meer effectiever en efficiënter te werken.

Maar ja, wie gaat zo’n functie instellen? Wie durft er zo zijn autonomie op tafel te leggen? Dus ik dacht: ik schrijf u maar eens. Ik wacht uw uitnodiging voor een gesprek maar af.

Met vriendelijke groet,
Mark Deckers

P.s.: ik woon in Deventer en wilde u daar niet iets met een innovatiecentrum? Nou ja, het is maar een idee. Ik schroef zo een bordje op mijn voordeur: “innovatiecentrum”. Bent u daar ook weer van af.

Spanning en sensatie in Hilversum...

René van der Have verdient eigenlijk een standbeeld ergens in Overijssel. Voor het tigste jaar organiseerde hij een krakercompetitie. En gisteren was er een spetterende live-finale in de bibliotheek van Hilversum.

Dit jaar waren en meer dan 1.000 individuele deelnemers, meer dan 100 teams en bijna 40 bibliotheekteams. In een voorbespreking berekenden René en ik dat er minstens 15.000 uur is besteed door alle deelnemers samen aan het oplossen van de vragen. Maar niet teveel over nadenken wat je nog meer kunt doen met zoveel tijd....

Acht finalisten uit Nederland en Vlaanderen streden om de eer en een aantal leuke prijzen. De deelnemers gingen schuil achter nicknames als Snowflake, Victosia, Loluca, Morse of Quatermass. In het dagelijks leven: museummedewerker, zorgmanager, huisarts, bibliothecaris (jawel) of dierenarts. Allen gaven ze aan de afgelopen periode heel veel 's nachts op internet te hebben gezeten.

Na twee voorrondes moesten vier eindfinalisten over blijven. De strijd was zo spannend dat een aantal extra barragevragen nodig waren om te beslissen wie echt de beste zoeker was. De vraag: "wat was de minimumtemperatuur in Vlissingen op 12 december 1909" werd door één van de finalisten in 18 seconden beantwoord. Dat soort mensen dus...

De finale bestond uit drie spannende vragen. De supporters konden op een groot scherm de zoekverrichtingen van de vier finalisten volgen. Dat volgen had het karakter van een biljartwedstrijd. Op fluistertoon moest commentaar worden gegeven. Dat is wel wat anders dan de jeugdfinales die ik gewend ben waar de kinderen om het hardst hun teams aanmoedigen.

Na drie vragenrondes was de winnaar bekend. Hij ging schuil onder de nickname: jbmorsch. In werkelijkheid Jan Morsch (zie foto), een bibliothecaris van Probiblio. De beroepseer is door hem wel gered. Hij was dit jaar overigens ook al winnaar van de internetzoekwedstrijd Serendip.

Na afloop volgde er nog een borrel. Daarbij leken de finalisten wel één grote familie. Ze trekken digitaal soms al jaren met elkaar op maar hadden elkaar nog nooit gezien. Dat leverde leuke en lieve situaties op. In één geval bleek iemand toch al jaren gedacht te hebben dat iemand een man was en bleek het een vrouw.

Weer fantastisch voorbereid en georganiseerd. De jury: Diane, Paul en Marten hadden hun handen meer dan vol maar losten een vastlopende pc soepeltjes op. Els Brons was met haar Hilversumse team weer een prima gastvrouw en Gerda Malepaard weer de perfecte charmante assistente. Er zijn wat aandachtpuntjes voor volgend jaar (het mag niet meer samenvallen met de Grote Prijs in Paradiso, dankjewel René) maar de iedereen riep: tot volgend jaar! Dat zal er dus wel van komen. Evenals dat standbeeld voor René.

Oh ja, voor de geïnteresseerden die vroegen om de foto's van mij in het trouwpak van mijn opa: die zijn jammerlijk mislukt.

Van Swelmen over boetes!

“Van Swelmen”
“Dag, met Wieldraaijer van Bibliotheekblad. Bel ik gelegen?”
“Dag meneer Wieldraaijer. Ja hoor, ik kan wel even tijd maken. Als directeur van onze vooruitstrevende bibliotheek in Oppendam ben ik natuurlijk altijd druk. Maar voor Bibliotheekblad máák ik tijd. “
“Ah, fijn. Wat ik wilde vragen meneer Van Swelmen….”
“Laat me raden, het gaat over geld…..
“Inderdaad meneer van Swelmen. We hebben u een brief gestuurd…
“Nee, niks zeggen Wieldraaijer. En het gaat over boetes?
“Eh… zo zou je het kunnen zeggen meneer Van Swelmen….”
“Tja, u wilt natuurlijk weten wat ik vind van die belachelijke stelling dat de boetes wel afgeschaft kunnen worden! Nou, daar help ik u graag verder mee. Want wat die knul uit Overijssel beweert klopt natuurlijk voor geen meter!”
“Nou eigenlijk, wilde ik… Inderdaad, ik heb zijn site markdeckers.net gevolgd en ik kon zijn redenering wel begrijpen.”
“Ach, meneer Wieldraaijer, u bent geen bibliotheekdirecteur, ik merk het al. Want wij kunnen die inkomsten van boetes natuurlijk nooit missen. Op onze begroting van 5 miljoen euro, prijkt maar liefst 100.000 euri aan boetes. Wie gaat dat betalen als onze klanten dat niet meer doen?”
“Nou ja, kijk, meneer Van Swelmen, Mark Deckers beweert dat klanten liever een paar euro meer contributie betalen dan elke keer aan de balie een boete.”
“Die Deckers heeft makkelijk praten vanaf zijn innovatiestoeltje, Wieldraaijer.”
“Nou, ik geloof dat hij in Zwolle en Deventer ook de abonnementsvoorwaarden heeft bedacht….”
“Wieldraaijer, trap er niet: Deventer en Zwolle zijn niet te vergelijken met andere plaatsen. Daar wonen gewoon andere mensen.”
“Maar, meneer Van Swelmen, zo’n geniale directeur als u, een ton ombuigen voor boetes en u bent de gevierde man.”
“We mogen blij zijn dat we volgend jaar niet meer dan een ton aan bezuinigingen hebben. Ik heb mijn handen echt meer dan vol… En trouwens, die Deckers zegt dat klanten wel netjes de boeken terugbrengen. Nogmaals Wieldraaijer, geloof die losgeslagen toekomstkijker niet! Weet u hoeveel boetekaartjes wij elke week versturen! Allemaal mensen die het niet zo nauw nemen en die we er telkens aan moeten herinneren dat die spullen terug moeten. Het zijn ónze spullen en we moeten ook nog smeken om ze terug te krijgen. Dat is de omgekeerde wereld!”
“Ja, maar meneer Van Swelmen, op het totaal van al uw uitleningen is het natuurlijk maar een kleine minderheid…”
“Minderheid? Minderheid? Hebt u ooit een boete gehad in de bibliotheek meneer Wieldraaijer?”
“Eh, ja, regelmatig, ik ben soms net een dag te laat. Wel aan gedacht om te gaan maar dan net niet gelukt. Het is geen onwil maar soms….”
“Precies, meneer Wieldraaijer, u dus ook! Het is geen minderheid. Bijna al onze klanten hebben wel eens boete. En allemaal zeggen ze dat het “zonde geld” is en dat ze het vervelend vinden en dat het geen onwil is. Maar wij moeten onze klanten gewoon opvoeden. Strak aan de lijn want anders gaan ze aan de haal met ons. Weet u wat het is met klanten? We kunnen niet met ze en we kunnen niet zonder ze. Een soort haat-liefdeverhouding.”
“Nou, nou, meneer Van Swelmen…”
“Niks, Wieldraaijer, aanpakken die gasten. Wat dat betreft zou het van mij veel harder mogen. Klanten die te laat zijn, minachten bibliotheken. Eigenlijk minachten ze met hun te-laat-terugbrengen het cultuurgoed in het algemeen en bibliotheken in het bijzonder. Om heel eerlijk te zijn. Met dat soort mensen heb ik het heel gauw gehad.”
“Maar, meneer Van Swelmen, wat vindt u dan van zijn opmerking dat er kinderen zijn in dit land die van hun ouders niet meer naar de bibliotheek mogen na een aantal keer een hoge boete?”
“Dat is volstrekt terecht. En eigenlijk is het jammer dat de ouders die kinderen de toegang ontzeggen. Eigenlijk zouden bibliotheken dat zelf moeten doen. Kinderen tarten het culturele gezag door keer op keer te laat de boeken terug te brengen. Drie keer te laat? Dan de bibliotheek uit en nooit meer terugkomen. Op de zwarte lijst! Moet je opletten hoe snel ze op tijd zijn. Geen softe aanpak met belonen als je op tijd bent, handhaven die handel!”
“Nou, nou, nou, meneer Van Swelmen…”
“Ik ben er echt helemaal klaar mee, met die snotneus van het platteland…. Verder nog iets Wieldraaijer?”
“Eh, ja eigenlijk wel, waar ik namelijk voor belde…die brief. Maar het ligt wat gevoelig….”
“Kom op, voor de draad ermee, Wieldraaijer.”
“U hebt uw rekening van Bibliotheekblad niet betaald, we hebben u herinnerd en tja mijn boekhouder wilde de incasso gaan inschakelen….”

Zo vervelend zijn die boetes dus...

Bibliotheek zonder boetes? Het kan! Deel 2

Dank, dank, dank

Dat op de eerste plaats. Wat een overweldigende reacties. Voer voor nog heel veel blogposts. Wat opvalt is dat de reacties zonder uitzondering positief zijn. Durven penningmeesters en boekhouders niet te reageren? Of zijn de argumenten voldoende valide?

Ik loop de reacties even langs.

Niet straffen maar belonen

Gerard Bierens reageert dat het leidende principe niet straffen maar belonen moet zijn.

Jos Debeij sprak ik vandaag kort en hij gaf aan dat hij daar de eerste ideeën al voor heeft. Daar wil ik in een volgende post nog eens op terug komen. Er zitten erg leuke ideeën bij. Vooral een beloningssysteem voor kinderen (denk aan iets sparen) zal als een speer werken en zal zelfs leesbevorderend werken. Maar er zijn ook constructies denkbaar dat je minder contributie betaalt als je altijd op tijd bent.

Over straffen gesproken: dat deed mij nog even denken aan het voorval van afgelopen jaar (zie foto). Een vrouw bleek haar boete niet betaald te hebben en werd gearresteerd door de politie. Ze had twee boeken vijf maanden in bezit gehad. U gelooft het niet? Lees het artikel!

Kinderen zijn de dupe

Zowel Hetty Theodora en Steenwijk23 reageren met de opmerking dat ouderavonden met de bibliotheek vergald worden door opmerkingen over het boetesysteem. En dat ouders kenbaar maken dat ze daarom hun kind niet meer naar de bibliotheek sturen. Er zijn dus echt kinderen die niet naar de bibliotheek mogen vanwege die boetes. Daar moeten we ons de ogen voor uit de kop schamen. Daar schieten we dus ons doel voorbij. Op www.scholieren.com kwam ik trouwens een gedateerd poll tegen over: hoe hoog was jouw laatste bibliotheekboete?

Wij durven geen inleverattendering te sturen..... want dat kost ons geld

Gerard Bierens weet te melden dat de inleverattendering niet wordt aangezet omdat dat inkomsten zou kosten. Daar gaat dus ons argument. Bibliotheken die gevangen zitten in hun eigen boetesysteem. We willen er best vanaf maar zijn verslaafd aan de inkomsten. En dus gebeurt het niet. En echt, het gaat "slechts" om een paar procent op de begroting. Een goede directeur moet dit binnen twee jaar boven tafel kunnen krijgen.

Er zijn zelfs nog bibliotheken die nog geld vragen voor online verlengen. Die zat bij mij al in de categorie "10 snelste manieren om je klant kwijt te raken".

De Britse pers

Ria attendeerde ten slotte op de Britse pers die medio vorig jaar al viel over het rumoer in bibliotheken en de boetes. Haar weblog en het artikel van the Guardian zijn lezenswaardig. Nog iemand met contacten bij de Nederlandse pers?

En wat denkt u dat de boetes zelf kosten?

Alfred geeft in de snelste reactie aan dat we eens moeten berekenen wat het innen van al die boetes kost. Denk daarbij aan de betaalautomaten, beveiligde pin-verbindingen, transactiekosten en de formatie die het kost om alle kwartjes en dubbeltjes in kascontroles te tellen. En het meest aardige: stel dat er inderdaad leengeld over die verlengingen moet worden betaald, is het dan niet veel interessanter om nooit meer te verlengen? Ook daar kom ik nog op terug en zal de kosten eens op de achterkant van een sigarendoosje uitrekenen.

Geen boetes, het kan!

Na alle reacties ben ik verder overtuigd dat een bibliotheek zonder boetes kan. Zelfs onze bibliotheekprofessor Frank Huysmans juicht het toe. Dus ja, waar wachten we nog op!

Bibliotheek zonder boetes? Het kan!

Ergernis-top-3
Wat staat er in de ergernis-top-3 van onze klanten? 1) U bent te weinig open, 2) u hebt te weinig actuele titels en 3) ik heb een hekel aan die boetes.

Als ik zo rondkijk in bibliotheken zie ik dat er aan 1) en 2) wel wat gebeurt. Door inzet van zelfbediening en door samenwerking in Kulturhusen zie ik bibliotheken meer open gaan. Daarnaast zijn veel bibliotheken bezig met allerhande top-10-projecten om ervoor te zorgen dat ze echt genoeg Dan Browns in de kast hebben staan.

Maar over boetes hoor ik toch heel weinig bibliotheken. En dat terwijl het al jaren in die ergernis-top-3 staat. Er zijn kinderen in dit land die van hun ouders niet meer naar de bibliotheek mogen vanwege die boetes. Twee keer 15 euro boete en een ouder zegt tegen zijn kind dat het echt moet uitkijken bij die bibliotheek. Of nog beter: het zou goed zijn om een tijdje niet naar de bibliotheek te gaan. Iedere baliemedewerker kent dit soort verhalen. En we moeten ons er voor kapot schamen.

Een bibliotheek zonder boetes is voor ons echter een gegeven geworden, een blinde vlek zo u wilt. Ons denkraam laat niet meer toe om een bibliotheek zonder boetes te verzinnen.

En is dat terecht? Ik denk het niet. Een bibliotheek zonder boetes is echt mogelijk. Je moet alleen wel wat lef hebben en creatief zijn in je oplossingen.

Als ik met mensen praat over het afschaffen van de boetes dan krijg ik telkens twee argumenten voor de voeten geworpen: 1) We kunnen het geld niet missen en 2) Zonder boetes krijgen we onze boeken niet terug.

Ik zal u iets vertellen: het zijn kulargumenten! Dus verklaren we hierbij maar de oorlog aan de boetes.

Kulargument 1: We kunnen het geld niet missen
Ja, vooral in deze crisistijd doet dit argument het goed. Maar het is niet terecht.

Een gemiddelde bibliotheekbegroting wordt voor 80% betaald door subsidiegeld. Tussen 10% en 15% bestaat uit contributies en 2% tot 3% bestaat uit boetes. In begrotingen die ik ken - en ik denk dat die redelijk representatief zijn - zijn de boeteinkomsten zo'n drie euro per lid.

Als je dat bedrag op een andere manier wilt binnenhalen en je krijgt geen extra subsidie dan ligt het voor de hand dit te verrekenen in de contributie. Jeugdleden zijn gratis en dus kun je de boetegelden alleen verdisconteren bij de betalende leden. Dat is ongeveer de helft van ons ledenbestand. Per saldo zul je dus zes euro per lid extra moeten vragen.

Is dat veel? Professor Huijsmans heeft in zijn recente onderzoek aangetoond dat de prijs van de contributies zeer prijselastisch is. Tot 50 euro per jaar kan een abonnement vrij eenvoudig verhoogd worden. Zeker als daar betere dienstverlening tegenover staat. Is een abonnement zonder boetes betere dienstverlening? Ik denk het wel, het stond immers niet voor niks al jaren in onze ergernis-top-3.

Een directeur die zegt dat hij geen 2% of 3% kan ombuigen, is geen knip voor de neus waard. Zeker niet als het gaat om iets dat al jaaaaaren in de ergernis-top-3 staat. Daar waren directeuren nou juist voor; voor het vinden van oplossingen bij iets complexere problemen.

Kulargmunt 2: We krijgen onze boeken nooit meer terug
Okee, over die prijs worden we het wel eens. Dan de volgende tegenwerping. Boetes zijn een prikkel om boeken op tijd in te leveren. En zonder die boetes gaat ons dat niet lukken.

Het lijkt een terechte opmerking. Maar ik durf hem voor 99% in twijfel te trekken. In 2009 voerde de Bibliotheek Deventer een uitleentermijn van zes weken in. Dat was tot op dat moment drie weken. Toen dat plan op tafel kwam was ik daar op voorhand sceptisch over. De rekenmodellen laten namelijk zien dat bij een verdubbeling van de uitleentermijn ook de collectie verdubbeld moet worden. Daarnaast gebruikte ik het argument dat ik verwachtte dat de bezoekfrequentie van klanten naar zes weken zou gaan.

Het tegendeel - zo wijst onderzoek uit - is waar. Het overgrote deel van de klanten handhaaft de bezoekfrequentie tussen drie en vier weken en bijna alle materialen zijn binnen vier weken terug. Tegelijkertijd met de verdubbeling van de uitleentermijn heeft de bibliotheek de inleverattendering ingevoerd. Twee weken voor het verlopen van de uitleentermijn krijg je een mailtje: Let op! Uw uitleentermijn verloopt. Het is een heel simpel mailtje maar realiseer je wel dat daarmee de communicatie met klanten veel beter is geworden. Klanten leveren graag hun e-mailadres in, in ruil voor die service.

De meeste klanten hebben de boeteprikkel dus niet nodig. Die hebben een natuurlijke bezoekfrequentie en reageren braaf op toegestuurde mailtjes. Dan blijft er een klein percentage over van materialen die een klant misschien nooit terugbrengt maar altijd houdt. Daar zou je dan iets voor moeten verzinnen, als het al een probleem is overigens. Want dat is nog niet gezegd. De vraag is natuurlijk of je voor die laatste procent iets moet verzinnen waar je alle klanten mee lastig valt.

Boetes zijn een straf voor klanten. Je zou ook kunnen denken aan het belonen van klanten. Zeker bij kinderen zal dit als een speer werken. Denk maar aan de voetbalplaatjes of de Disneypoppetjes. Let maar eens op hoe snel de materialen terug zijn.

Het levende bewijs: Netflix

Op internet bestaat het commerciële bedrijf Netflix. Het is een online bedrijf in onder andere DVD's. Wie huurt bij Netflix, heeft nooit boetes. Netflix heeft het opgelost door de regel dat je een x-aantal items in huis mag hebben. Het x-aantal hangt dan weer af van je abonnementsvorm. Als je aan je limiet zit, moet je eerst een DVD terugsturen voor je weer een nieuw item kunt lenen. Zo'n model is ook denkbaar voor bibliotheken. En als je ziet dat het goed werkt, verhoog je gewoon het aantal te lenen items. Of laat je dat vervolgens weer los.

Directeuren aan de bak!
Ik geloof in een bibliotheek zonder boetes. Ik denk echt dat het kan en dat onze leden ons dankbaar zouden zijn. Ik daag de bibliotheken graag uit. En ik hoor de mensen al denken: Lekker makkelijk roepen van de zijkant, Deckers! Ik bied mijn hulp ook aan bij de uitwerking en het verzinnen van de benodigde creatieve oplossingen voor de organisatie en de financiën.

Ik ben benieuwd of ik nog argumenten onderbelicht heb gelaten. Ik ben van harte bereid om te kijken of we die ook als kul kunnen afdoen. En ik ben benieuwd welke ondernemende directeur nu opstaat en zegt: kom maar op Deckers, we gaan het proberen!

Feest! We gaan innoveren

Vandaag rolden er bij verschillende bibliotheken subsidiebeschikkingen binnen voor bibliotheekinnovatie. En dus kon er op verschillende plekken de vlag uit.

Wat ik heb gehoord en gezien uit mijn omgeving.

Overijsselse Bibliotheek Dienst: Masterclass Biebsearch

Ik heb de masterclass al aangekondigd in een van de vorige berichten. Aanmelden kan nog tot 1 december. We zetten samen met de deelnemers het product Biebsearch weg in vele onderwijsinstellingen. Biebsearch gaat dus definitief landelijk!

Bibliotheek Zwolle: Technische doorontwikkeling Biebsearch

Achter Biebsearch liggen nog wel een aantal technische vragen. Vragen over hoe de ICT-infrastructuur van de bibliotheekwereld gekoppeld kan worden aan die van het onderwijs. Hoe zit dat met de koppeling met Kennisnet, hoe zit dat met die koppeling met diverse zoekinterfaces, hoe zit het met de verschillen tussen voortgezet onderwijs en ROC en hoe zit dat met de licenties voor onderwijs en bibliotheken. Allemaal vragen die hier aan de orde gaan komen.

Bibliotheek Deventer: Ideale Webpresence

De Bibliotheek Deventer draagt de website van Overijssel verder. Eerder heb ik al eens geschreven over de site van Zwolle. Deventer gaat deze site doorontwikkelen. Met koppelingen naar ander CMS-pakketten en andere bibliotheeksystemen, met extra functionaliteiten rond de etalage en beleefbibliotheek. En tot slot met een puike pilot rond Augmented Reality.

FlevoMeer Bibliotheek: Serviceconcept PO

Een project waar een collega al mee begonnen was. We mogen het geen Biebsearch voor Basisonderwijs noemen maar dat legt wel heel snel uit wat het is: een integraal pakket ontwikkelen voor leesonderwijs, informatievaardigheden en taalontwikkeling. Overijssel diende de aanvraag mede in en gaat ook hard trekken aan deze kar.

Leuk om te zien hoe ontwikkelingen die we begonnen waren een vlucht nemen en ook gehonoreerd worden op landelijk niveau.

Meerwaarde voor de maatschappij

Leuk voor nu. Maar het gaat er natuurlijk om samen met veel bibliotheken straks iets te betekenen voor al die klanten. Het gaat dus niet om de bibliotheek Deventer, Zwolle, FlevoMeer of OBD. Het gaat om onze gezamenlijke toekomst en de waarde die wij samen kunnen hebben voor de maatschappij. Daar gaan we weer onze stinkende best voor doen! Overigens, daar hebben we alle bibliotheken bij nodig. Dus af van onze eilanden en de handen ineen en uit de mouwen!

Leuke baan: NOS-directeur

Gisteren was ik samen met een aantal bibliotheekmensen te gast bij de NOS. Edwin blogte al over een eerdere bijeenkomst. Gerard Dielessen, de directeur van de NOS, legde uit hoe de NOS transformeert.

En eerlijk gezegd ben ik erg onder de indruk van de omslag die hij met de NOS maakt. TV is natuurlijk allang geen TV meer. TV kijk je op je Iphone of Nokia. Roeland Stekelenburg, hoofd nieuwe media, schrijft op het het weblog van de NOS over de mogelijkheid om NOS-programma's te bekijken op je Playstation.

TV wordt interactief met inbreng van burgerjournalistiek. CNN - toch een gerenommeerde club - introduceert Ireport. Met Ireport geeft CNN de mogelijkheid om zelf het nieuws te maken. CNN controleert het weer en zendt het ook uit.

Kortom, de NOS zit in een turbulente wereld maar is koploper in nieuwe technologie. Hiervoor heeft de NOS een zogeheten NextLevelprogramma gemaakt. Een programma om de hele organisatie mee te nemen in die interactieve wereld. Dielessen vertelde in de vorige bijeenkomst al dat ongeveer 15% van het NOS-budget naar dit soort vernieuwing gaat.

Zo'n getal intrigeert me. Wat betekent dat voor bibliotheken? De Nederlandse bibliotheken hebben gezamenlijk een budget van ongeveer 800 miljoen euro. 15% voor vernieuwing betekent jaarlijks 120 miljoen euro. 120 miljoen, waar heb ik dat getal eerder gehoord? Inderdaad in de eerdere berekening van IOO. Die 120 miljoen die uiteindelijk 20 miljoen werd.

Nu ben ik geen pessimist en ik steek graag de handen uit de mouwen. Als bibliotheken ook mee willen in verandering heeft het - naast goede mensen en en goede wil - ook met geld te maken. De projectgroep bibliotheekinnovatie gaat het niet redden met die 20 miljoen. De bibliotheken zullen hun programma's ook bij elkaar moeten leggen en de bibliotheken zullen nog slimmer efficiencyvoordelen moeten halen.

Overigens, de NOS en de bibliotheken, kunnen elkaar ook prima versterken. Daar zijn gisteren zeker mooie aanzetten voor gemaakt. Bibliotheken zijn wijd vertakt in de samenleving. 1.000 vestigingen die dicht bij burgers staan. Met 4 miljoen leden met een pasje in de portemonnee. De NOS, een grote omroep met veel content. Met veel nieuwe technologie op elk denkbaar platform.

Dus: wanneer denkt u dat wij onze boeken kunnen verlengen via onze Playstation? Hou ze in de gaten die slimme gasten van de NOS. En leuke baan, directeur van de NOS.

In het filmpje: hoe de NOS in 1996 over internet berichtte.

Tweede Kamerlid John Leerdam enthousiast over Biebsearch en Overijssel

Vandaag was tweede kamerlid John Leerdam (PvdA) op bezoek in Overijssel. John Leerdam had interesse in de wijze hoe wij bibliotheekvernieuwing uitvoeren. Ik had de eer een verhaal te vertellen over Biebsearch in het bijzonder en over de vernieuwingen in het algemeen.

Arend Runia van Landstede VO schoof mee aan om te onderstrepen met welke visie zij de samenwerking met de bibliotheek zijn ingestapt. Hoe onderwijsvernieuwing nauw gelieerd is aan bibliotheekvernieuwing en hoe belangrijk het is om deze beleidsterreinen vanuit het ministerie te vervlechten.

Leerdam was te gast in de vestiging Zwolle Zuid van de Bibliotheek Zwolle. Daar vertelde Tineke van Ham uiteraard enthousiast over haar ideale bibliotheek. Over de 40% stijging van gebruik, over de bijna 1.000 nieuwe leden! en over de enthousiaste reacties van de inwoners.

Na Zwolle-Zuid volgde nog het Kulturhus in Olst en de buurtbibliotheek in Lettele. U weet wel, dat dorpje met 400 inwoners waar de bibliotheek 60 uur per week open is. Jos Debeij legde uit hoe de bibliotheek Deventer uitbreiding van vestigingen weet te combineren met een gelijkblijvende begroting en toch stijgende services.

Leerdam prees dan ook de Oost-Nederlandse initiatieven en ging vol nieuwe energie weer aan de slag met het bibliotheekdossier.

Ik vind het altijd knap hoe kamerleden dat toch doen om overal een mening over te kunnen hebben. Want je kunt gewoon niet op al die terreinen specialist zijn. Werkbezoeken als deze zijn daar natuurlijk nuttig bij. Het is wel leuk om zo'n dag met mensen op te trekken en je eigen resultaten zo voorbij te zien komen. En dan nog even te denken. Tjonge, er is toch een hoop gebeurd in Overijssel.

En dan.... weer gauw aan de slag. John bedankt!

De masterclass en Biesearch in Holland en Utrecht

Vandaag was ik te gast bij een studie-ochtend van Probiblio over de Bibliotheek op School. Ik mocht mijn verhaal over Biebsearch vertellen. In de zaal een kleine twintig enthousiaste vakspecialisten en teamleiders uit Noord- en Zuid-Holland en Utrecht. Stuk voor stuk bevlogen mensen die in staat zijn om een link te leggen tussen bibliotheken en voortgezet onderwijs.

Klik hier voor de presentatie die ik daar gaf.

Kortom, dat was een genot om mee te praten. Tegelijkertijd hebben we gekeken hoe je die dienstverlening met elkaar moet opbouwen. Ook voor deze specialisten was het helder dat je die stappen naar het onderwijs samen moet zetten. Bibliotheken hebben elkaar nodig om met elkaar een aantal flinke specialisten in dienst te kunnen nemen. Specialisten die dicht genoeg bij de bibliotheken staan om dicht bij de praktijk te blijven. Tegelijkertijd specialisten die genoeg scholen kunnen helpen om ook echt specialist te zijn: in mediawijsheid bijvoorbeeld, of in zoekmachines, of in leesbevordering voor jong volwassenen.

Mijn advies aan Noord- en Zuid-H0lland en Utrecht is dan ook dat bibliotheken samen met Probiblio een gezamenlijke ondersteuningsstructuur op te zetten. Misschien op een paar plekken in deze provincies maar wel met gebundelde krachten.

Met Biebsearch zoeken we eigenlijk naar tien tot twintig van dit soort organisaties. Daarmee is het mogelijk om met elkaar een sterk landelijk merk neer te zetten. Ja, een landelijk merk maar wel elke keer met een lokale binding. Uitgaande van lokale bibliotheken en regionale en provinciale ondersteuners. Die ondersteuners en bibliotheken willen we graag samen roepen in een masterclass.

Een masterclass om samen scholen enthousiast te maken maar tegelijkertijd een mogelijkheid om met elkaar een sterke ondersteuning op te bouwen.

Daar stuurden we afgelopen week dus ook een folder voor het land in. Wij zoeken die enthousiaste teammanagers en onderwijsspecialisten die met een flink mandaat van hun directeur met ons op pas mogen.

Na zo'n ochtend bij Probiblio met enthousiaste specialisten weet ik weer helemaal zeker dat dat gaat lukken. Het is een kwestie van samen de schouders eronder!

Het leven in drie seconden

Als iemand zou vragen of je het leven in het algemeen zou kunnen samenvatten in drie seconden? Wat zou je dan zeggen? Wat kun je zeggen of uitbeelden in drie seconden? Heel veel, zo weet ik sinds deze ochtend.

Ik liep vanochtend mijn trainingsrondje. Aan het eind van mijn rondje - het was inmiddels half tien - kom ik langs een aantal huizen. Die huizen staan dicht aan de straat. Een aantal heeft geen gordijnen, dus je kijkt er nogal makkelijk naar binnen.

Bij dat ene huis kijk ik naar binnen. Dat duurt maximaal drie seconden. Wat zag ik in die drie seconden?

Een kamer. Nogal pompeus ingericht. Grote licht eikenhouten meubelen. Wit leer. Grote witte ballen voor het raam.

Een bank. Daarop een man en een vrouw. Een oudere vrouw. Een gerimpeld gezicht. Een rode maar verwassen badjas. Ze rookte.

De man. Half kalend. In hemd. Een koffiekop in zijn hand. Hij staart in zijn koffiekop.

De vrouw heeft een arm om de man heen geslagen. Waarom? Troost zij hem of genieten ze gewoon van elkaar? Klein geluk.

Drie seconden, misschien wel minder. Genoeg om het hele leven samen te vatten. Een man, een vrouw en een arm.

Landelijke primeur: Thuisgebruik AO-boekjes online in Overijssel

AO-boekjes. Wie is er niet groot mee geworden. Ik moet bekennen dat ik menig werkstuk op die manier in elkaar heb gezet. Korte feitelijke informatie over actuele thema's.

In Overijssel starten we vandaag met het in elke aquabrowser stoppen van deze boekjes. Van de laatste tien jaar hebben alle AO-boekjes online staan. Ga meer eens naar onze Overijsselse catalogus en zoek maar eens op "ao barack obama".

Echt veel uitgeleend werden ze niet maar handig waren ze des te meer. Als bibliothecaris greep ik vaak op deze bron terug als andere boeken uitgeleend waren. Zo kon ik altijd wel weer een scholier verder helpen.

Met de opkomst van internet is er natuurlijk veel veranderd. Scholieren zoeken meer en meer via internet. Daarom is het prachtig dat al die AO-boekjes nu online staan.

Is het voor iedereen? Ja, in de bibliotheek kan iedereen het gebruiken. En thuis: voor iedereen met een bibliotheekpas.

Tegelijkertijd met de AO-boekjes komt de Volkskrant voor thuisgebruik beschikbaar. De AO is overigens geen pilot. De rechten zijn volledig geregeld en de uitgever Prosu-media ziet dit echt als een volgende stap in hun businessmodel. Uitgevers die graag thuisgebruik regelen. Ze zijn er dus wel!

De AO past natuurlijk ook prima in alle stappen die we zetten naar het onderwijs met Biebsearch. Ook daar wordt dit initiatief met gejuich ontvangen.

Er is overigens wel 8 maanden aan getrokken om het online te krijgen. Gerard Kocx, Ad Voortman en Jos Debeij tekenden voor de inkoop. Veel mensen bij Medialab hebben meegekeken in dit traject. Marianne, Henk, René en Gerda hebben de benodigde testen uitgevoerd en ons aller Paula Braun heeft weer gezorgd voor de koppeling met thuisgebruik.

De opzet in Overijssel laat overigens toe dat dit bestand zeer snel ook voor heel Nederland beschikbaar kan zijn. Geïnteresseerden kunnen zich bij mij melden. Ik stel een landelijke inkoopdeal voor!

Waarom ik nog steeds geloof in Aladin!

Aladin is een prachtig sprookje. Je wrijft even over de lamp en de hulptroepen staan voor je klaar. Was het gewone leven ook maar zo simpel. In de praktijk is het knap lastig om veel bibliotheken tegelijk aan het werk te krijgen. Toch werkt het netwerk van Aladin tot op dit moment op die manier.

Anderhalf jaar geleden schreef ik: Aladin is dood, lang leve aladin. Toen ik begin deze week toch bij de tandarts zat te wachten - ik was 20 minuten te vroeg, de tandarts 20 minuten te laat - kon ik in alle rust de evaluatie van de projectgroep Bibliotheekinnovatie nog eens doorlezen.

In die evaluatie worden alle onderdelen van Bibliotheek.nl maar eens onder de loep genomen. Over het geheel worden er verstandige en wijze woorden gesproken. Dingen die we soms ook al wisten maar waar nu toch ook vervolgstappen op worden gezet.

Ook Aladin komt aan de beurt. En om eerlijk te zijn: ik vind dat Aladin niet altijd de plaats krijgt die het verdient. Er zijn bibliotheekdirecteuren die nogal smalend doen over Aladin: te langzaam en alleen via de mail. Het zijn overigens vaak dezelfde bibliotheekdirecteuren die zeggen dat de inzet wel wat minder kan en dat ze niet meedoen aan een chatpilot. Tja, zo lust ik er nog wel één. Zo schiet het natuurlijk niet op.

Frappant is dan ook dat IlseMedia fors investeert als een dienst als goeievraag.nl. Er is dus wel degelijk een businessmodel denkbaar.

Bij veel van de aanbevelingen van de projectgroep kan ik me vinden: een nieuwe naam, inbedden in websites, samenwerking met netwerkpartners en crossmediaal maken.

Eén ding snap ik nog niet. En dan gaat het over het landelijk maken van de dienst. Op dit moment zitten er trouwe bibliothecarissen te werken aan Aladin. Mensen met hart voor de zaak. Ik mag toch aannemen dat er niet vier verdiepingen op de OBA bij worden gebouwd om die mensen te huisvesten?

Deze hardwerkende mensen zijn echter wel de hulptroepen die nu paraat staan als er op lamp wordt gepoetst. Mensen die zes jaar hard hebben gewerkt voor deze dienst. Het hebben opgebouwd in provincies, die hun eigen netwerk hebben. Mensen die tot nu toe die onmogelijke opdrachten hebben uitgevoerd, die weer vrolijk meedoen aan een chatpilot en nu weer gaan voor aansluiting op goeievraag.nl.

Ik hoor nu de krokodillentranen om Schoolbieb maar ik herinner me ook de moeizame ledenvergaderingen en dat veel partijen schoorvoetend hebben meegewerkt aan redactievoering. Voor datzelfde ben ik bang bij Aladin. Nu juichen dat we geen lokale inspanning hoeven te plegen maar straks roepen waarom het landelijk nog niet loopt. Schaf de provinciale servicemanagers niet te snel af en gooi niet te snel de lokale inspanningen overboord. Uiteindelijk zijn het diensten die de bibliotheken in Nederland samen moeten dragen. En linksom of rechtsom komt de rekening toch een keer.

Anderhalf jaar geleden schreef ik al over mogelijke verbeteringen voor Aladin. En met mij hebben vele service managers in de provincie ook al vaak aangegeven dat het anders moet en anders kan. Nu schrijft de projectgroep het ook nog op. Fijn allemaal.

Maar één ding is natuurlijk nog belangrijker dan het roepen. En dat is het uitvoeren. Tempo, tempo, tempo. Een jaar niks doen, is een jaar verloren. Ik zie de investeringsplannen dan ook graag tegemoet. En één tip: neem al die enthousiaste bibliothecarissen en servicemanagers mee.

Want in sprookjes hebben we de hulptroepen zo bij elkaar maar in het echte leven moeten we ze vaak bij elkaar sprokkelen en moeten we blij zijn met de capaciteit die we hebben. Zullen we afspreken dat eerst zorgen dat we nieuwe schoenen hebben, voordat we de oude weggooien? En al die tijd blijf ik geloven in een dienst als Aladin.

Meneer D: Een grote mond en een heeeeel klein hartje

Vandaag wat het weer zover. Ik moest naar de tandarts. U weet wel, die tandarts die mij altijd zo lief SMS'jes stuurt.

Zoals bekend ben ik doodsbang voor de tandarts. En dat ligt niet aan de tandarts. Ik heb een hele aardige tandarts met prachtige bruine ogen. Niet vervelend om met open mond naar te kijken. Nee, ik ben gewoon een bangerd.

En dat terwijl de meeste mensen kennen mij als iemand die meestal met z'n mond vooraan staat: overal iets over roepen, overal een mening over en altijd commentaar.

Maar bij de tandarts word ik een heel klein mannetje. Ik zeg gelijk dat ik het verschrikkelijk vind. Ik smeek haar om voorzichtig met te doen. Vandaag heb ik niet C. maar R. als tandarts. Maar R. is ook heel aardig.

Mijn tandartsen dragen sinds enige tijd een soort laskappen voor hun gezicht. Dat roept natuurlijk gelijk allerlei associaties op. Er worden een paar foto's gemaakt van mijn gebit. De laatste foto's waren immers van 2006 en dat was natuurlijk vreselijk gedateerd. Oh, maak die foto's toch niet, wie weet wat jullie er allemaal op kunnen zien!

Daarna volgt een schoonmaakbehandeling. Ik vraag nog of dat ook niet verdoofd kan worden, gewoon het hele gebit. "Nee, meneer Deckers dat is echt niet nodig " zegt R. "Even flink zijn."

Op de achtergrond hoor ik C. "Oh, is Mark er? Dat zijn de foto's?" Door mijn hoofd schiet: huh, kent ze mij bij voornaam? Wat zegt dat over mij en mijn gebit? Dan hoor ik iets over een extractie. Gelukkig het gaat over een patiënt in de ruimte ernaast, denk ik.

De patiënt in de kamer naast mij komt niet opdagen. C. zal mij zometeen verder helpen. Ik heb een gaatje in 2.8 (dat is een verstandskies). Ik mag kiezen vullen of extractie. En oh ja, dat amalgaantje ernaast nemen we gelijk mee. Langzaam trekt het bloed uit mijn hoofd weg, ik brabbel nog iets van een verdoving. Maar de spuit zit al in mijn mond. Het prikje voel ik nauwelijks.

Eerst maakt R. de schoonmaakbeurt nog af. Er glijden metalen pinnen tussen mijn tanden. Het knarst en schuurt, ik proef bloed. Even later zit R. met bebloede vingers boven mijn gezicht. R. zegt dat dat komt door de verdoving van C.

Dan mag C. het overnemen voor 2.8. "Toch maar vullen?", zegt C. "Dat is een goede keus want die kies heeft nog een kauwverbeterend effect. Een extractie kan altijd nog." Een hele geruststellende gedachte.

Mijn telefoon gaat. Dat is meneer E. van de VOB. Ik had afgesproken dat ik om half vijf wel klaar zou zijn. Hij spreekt een bericht in: "ik neem aan dat je nog in de martelstoel ligt?"

De verdoving werkt prima. Eigenlijk voel ik niks maar het lijkt uren te duren. Ik lig maar strak gespannen spieren in de stoel. In werkelijkheid is het niet meer dan 20 minuten.

Bij het afscheid wenst C. me nog een fijne dag en informeert ze of ze niet al die amalgaantjes eruit mag halen. Ik brom wat over een volgende keer en ik verdwijn met de staart tussen mijn benen.

Als ik thuis kom, moeten alle dames lachen (mevrouw D. met de drie dochters). Voor hen staat een verslagen man. Pijn kan het niet doen want de verdoving zit er nog in. Maar ik ben miserabel , bijt telkens van de verdoving op mijn wang en het enige dat ik wil is een beetje troost.
Bovenal voel ik me een verrader van mezelf. Altijd met m'n mond vooraan, altijd een mening klaar en altijd commentaar. Behalve bij de tandarts. Dan ben ik zoooooo'n klein mannetje. Als u mij ziet de komende dagen: zeg alstjeblieft dat ik mooie tanden heb!

P.s mijn tandarts heeft nog plek. Inschrijven kan via internet!

NRC verdwijnt in 2014

In een eerder blog schreef ik al dat de krant 2020 niet haalt. Via een tweet van ZBdigitaal werd ik gewezen op de omzetcijfers van kranten in de Verenigde Staten. Gerenommeerde kranten als: Wallstreet Journal, USA Today, Washington Post en New York Times. En de cijfers zijn bepaald niet florissant. Van de top-25 kranten kon slechts één krant groeicijfers laten zien. De rest zat diep in de rode cijfers.

Het onderstaande tabelletje laat de positieve c.q. negatieve groei zien.

Wie echter wat verder in de data duikt ziet echter dat het verval veel groter is. Kranten gaan er in veel gevallen 5 tot 10% in de netto oplagecijfers op achteruit. Het aantal krantenlezers neemt in de Verenigde Staten dus echt gestaag af.

In 2000 voorspelde Bill Gates het verdwijnen van de New York Times. Hij verwachtte dat dat in 2018 zou plaats vinden. Toen weggelachen, nu een voorspelling die toch akelig dichtbij gaat komen.

Dat roept de vraag op hoe dat in Nederland zit. Daarbij stuit ik op een aardige uitspraak van Gerard Driehuis: in 2014 verdwijnt het NRC. Hij doet die uitspraak op basis van de eerste kwartaalcijfers over 2009. Het trekt die door en geeft aan dat een papieren krant als het NRC op de huidige basis dan geen recht van bestaan meer heeft.

Enkele maanden later trekt Pieter Broertjes, hoofdredacteur van de Volkskrant aan de bel. In een interview in het FD geeft hij aan dat dat kranten ook wel overheidssteun mogen krijgen. Zijn grootste kostenpost is distributie van papier. Dat schijnt voor een krant als de Volkskrant enkele tientallen miljoenen per jaar te kosten.

Daarnaast is een belangrijke kostenpost de salarislasten van journalisten. En dat in een web-2.0.-omgeving waarin iedereen maar publiceert en journalistje speelt.

En dan is er nog de concurrentie van de gratis dagbladen Metro en Spits.

Het is niet verwonderlijk dat bij bedrijven als Wegener en continu gereorganiseerd moet worden. De krantenwereld met betaalde journalisten én een papieren distributiemodel is echt ten dode opgeschreven.

En tot slot: de Telegraaf begint daarom maar een eigen omroep. Dat is natuurlijk een slimme manier om in het publieke bestel terecht te komen.

Zwolle-Zuid: +40%, 700 nieuwe leden en genomineerd!

Terwijl ik dit stukje typ zit ik in Zwolle-Zuid. Mijn collega's bekijken op dit moment de vestiging en vinden het een prachtige bibliotheek geworden.

Tijdens de rondleiding wordt een saillant detail bekend gemaakt. Oktober zit erop. De eerste volle maand voor Zwolle-Zuid, onze Overijsselse flagshipstore, is achter de rug. De balans kan worden op gemaakt. En wat blijkt: 40% meer uitleningen dan oktober 2008. Ik schatte zelf in dat we tussen de 20% en 30% extra zouden uitkomen. Maar mijn stoutste verwachtingen komen uit. Oh ja, ook nog meer dan 700 nieuwe leden!

Daarnaast kreeg Tineke van Ham, directeur van deze bibliotheek het volgende mailtje van Bibliotheekblad:

Het doet de redactie van Bibliotheekblad veel genoegen dat de bibliotheek van Zwolle-Zuid is doorgedrongen tot de eindronde van onze verkiezing van de Beste Bibliotheek van Nederland. In deze eindronde dingen veertien bibliotheken (één per provincie, één bibliobus en de hoofdstad) naar de uiteindelijke zege. In de vorm van een extra dik themanummer (de laatste special van dit jaar, die verschijnt in week 51) doet Bibliotheekblad verslag van die enerverende strijd.

Nou, weer alle reden tot vrolijkheid! Zowel het publiek, als de collega's, als de vakpers is tevreden! Hiep hiep hoera!

Biebsearch - Google : 4-0

Gisteren vond de officiële opening plaats van Biebsearch op het Ichthus in Kampen. Opnieuw een school die volop gebruik gaat maken van de voordelen van Biebsearch. De openingshandeling was een quiz waarbij de bobo's (burgemeester, wethouder, directeur en mediathecaris) met Google een aantal vragen moesten beantwoorden. Tegelijkertijd zochten drie scholieres het antwoord op op Biebsearch. De bobo's beten ongenadig in het stof. Biebsearch - Google: 4-0.

Mijn collega's Annemarie van Essen en Marcel Mentink hebben de afgelopen weken honderden leerlingen en docenten getraind. En gisteren dus een feestje om te vieren dat alles loopt. Veel mensen van de school, veel mensen van de bibliotheek Kampen en goed aantal collega's van binnen en buiten de provincie.

Het Ichthus in Kampen is de eerste school die helemaal zelfstandig door Annemarie en Marcel onder handen is genomen. En het resultaat mag er zijn. De school is superenthousiast en we bereiken hier na een paar maanden al wat we graag willen bereiken: goed contact met leerlingen en docenten.

Dat goede contact vertaalt zich bijvoorbeeld in een kratten vol boeken en DVD's die door de bibliotheek Kampen worden afgeleverd op de school. De bibliotheek geeft aan dat ze kan merken dat door Biebsearch jongeren ook de gang naar de bibliotheek zelf weer terugvinden. Er wordt niet alleen flink besteld via Internet, ze komen ook meer in de bibliotheek. Op de foto kun je zien hoeveel materiaal dat besteld is in de openbare bibliotheek klaar staat in de mediatheek!

Met veel enthousiasme is Annemarie gestart met 23onderwijsdingen op deze school. Leraren doen graag mee. Marcel heeft een apart Aquabrowserskin gemaakt met daarin een koppeling tussen bibliotheekomgeving, school en mediatheek.

Dus vanaf deze plaats uiteraard een vette pluim naar Annemarie en Marcel: keep up the good work!

Het is echter niet alleen de verdienste van Annemarie en Marcel. Het Ichthus in Kampen werkt al jaren aan een goede doorgaande leerlijn rond informatievaardigheden en mediawijsheid (zie foto). Al lang voor het woordje mediawijsheid was uitgevonden maakten plv. rector Germien Schiphorst en mediatheacris Mieke Merkx een traject voor de verschillende leerjaren. Het is dus ook niet zo gek dat Marcel en Annemarie heel goed aan kunnen sluiten op het werk van Mieke en Germien.

Dat was weer een weekje in de hoge versnelling. Vanochtend dus maar ravotten door het bos met twee van mijn dochters (zie foto). Leuk al die nieuwe media en toeters en bellen maar rennen door het bos is voor kinderen minsten zo belangrijk! Okee, en voor vaders ook...

Bas Savenije, directeur Koninklijke Bibliotheek, reageert op open brief

Een kleine week geleden stuurde ik een open brief aan Bas Savenije, directeur van de Koninklijke Bibliotheek. Ik had een artikel gelezen van de directeur van Google en vroeg mij oprecht af of we nu trots moeten zijn op wat Google allemaal doet of dat er toch ergens een verborgen agenda lijkt te zijn. En gisteren kreeg ik een keurige brief terug van Bas Savenije. Met daarbij de toestemming om die ook aan u te laten lezen en er nog eens van gedachten over te wisselen.

Beste Mark,

Hartelijk dank voor je vertrouwen in mij en in de Koninklijke Bibliotheek. Is Google vriend of vijand? Ik heb me daarover in het recente verleden al verschillende malen uitgelaten. [Zie bijvoorbeeld het artikel in Trouw van 7 september.] Wat wij als KB willen, is zoveel mogelijk mensen toegang bieden tot enerzijds wetenschappelijke informatie, en anderzijds publicaties uit en over Nederland. Dat is nogal wat. In zoverre Google er aan bijdraagt om deze doelstelling te verwezenlijken, kunnen we dit bedrijf beschouwen als vriend.

Maar, daar schuilt de adder onder het gras: Google is een commercieel bedrijf en heeft dus als belangrijkste doelstelling het maken van winst. Alle kosten die Google besteedt om het werelderfgoed te digitaliseren, zal het ook willen terugverdienen. Wie zal die uiteindelijk moeten betalen? Nu krijgt Google inkomsten uit advertenties, maar er is geen enkele garantie dat de
toegang tot informatie in de toekomst gratis blijft.

Dat is iets wezenlijk anders dan de taak die de KB heeft als nationale bibliotheek. Wij maken geen winst, we beogen dat ook niet. Van onze klanten vragen we maar 15 euro per jaar voor toegang tot alles wat we in huis hebben. Veel van onze fondsen besteden we aan de duurzame toegang tot informatie, of die nu digitaal of gedrukt is. En veel investeren we ook in het digitaliseren van
Nederlands materiaal, zoals kranten, tijdschriften en oude drukken. Het zou fantastisch zijn, als wereldwijd werd samengewerkt om een ‘Global library’ te creëren. Maar Google hanteert zijn eigen voorwaarden en kan zijn eigen eisen stellen.

Is dat voldoende antwoord?

Met vriendelijke groet,
Bas Savenije

Mijn eerste reactie: het is een prachtig antwoord en geen domme vraag van me. Zelfs de directeur van de Koninklijke Bibliotheek zoekt naar de interpretatie van de positie van Google. Sinds het snelle failliet van DSB is iedereen er toch wel van overtuigd dat elk bedrijf toch failliet kan gaan. Eén cruciale foute bedrijfskeuze kan Google fataal worden. Een te grote investering in een nieuw pakket dat het niet wordt en zelfs Google kan omvallen. En gaat u maar eens na hoeveel verschillende zoekmachines u in de laatste tien jaar hebt gebruikt: Hotbot, Webcrawler, Altavista, Yahoo en nu inderdaad al vrij lang Google. Maar welke zekerheid biedt dat?

Wat mij verder triggert is de zin: "Alle kosten die Google besteedt om het werelderfgoed te digitaliseren, zal het ook willen terugverdienen. " Het is goed om het artikel waar Bas Savenije aan refereert eens door te lezen. Daarin staat bijvoorbeeld het volgende stukje:

"Directeur van de Koninklijke Bibliotheek Bas Savenije vindt dat kennis die met publiek geld is vergaard, publiek toegankelijk moet zijn. Als een private partij daar een rol in kan spelen, graag; onder bepaalde voorwaarden. „Wij hebben op het eerste gezicht hetzelfde doel als Google: het beschikbaar stellen van informatie. Maar als de toegang tot kennis volledig in handen komt van een private onderneming, die daar nu of op termijn geld voor kan vragen, is dat riskant. Bovendien moet de conservering goed geregeld zijn en de privacy: daar zijn ze nu nog zeer onduidelijk over.”

Tja, wat is Google nu: vriend of vijand? En wat ben ik dus van Google: vriend of vijand? Ik zie de kansen maar heb dezelfde reserves. De projectgroep Bibliotheekinnovatie die optreedt als kwartiermaker loste dat destijds handig op: ze stelden een groep in van kritische vrienden. Ik geloof dat ik me ook maar zo ga noemen voor Google: kritische vriend.

Dank uiteraard aan Bas Savenije voor de moeite om te reageren op de vraag van een simpele blogger.