Akwasi: 'speel scrabble'

De slotact biedt het podium aan rapper Akwasi. Een man die leeft van het woord. Hij vertelt in een kort interview dat er binnenkort zijn boek "Laten we het er maar niet meer over hebben" van hem uitkomt en dat hij veel heeft gehad aan bibliotheken in zijn jeugd.

Hij heeft een handleiding gemaakt voor ouderen om om te gaan met jongeren en andersom. Dat doet hij op zijn eigen wijze. Het zijn 27 verzen van een groter gedicht. Elk vers wordt met een luid Yo! ingeluid door de zaal.

Voor de ouderen: Speel FIFA met ze, vertel ze je fouten, geef ze de ruimte, hou het kort en maak het niet te lang, vecht niet tegen internet, wees geen zeur, luister naar wat ze zeggen maar hoor ze niet uit, koop een Rolex, koop een Gucci en wees je toekomstige zelf.

En voor de jongeren: jullie zijn altijd slimmer, doe je ding met Tinder, leer het op een oude fiets, een oude hond kun je geen trucjes leren, leef je in in de oudere, praat langzaam en articuleer goed, help eens een oudere in de zorg, ga op zoek naar je oudere versie van jezelf, maak een oudere instafamous, houd je aan je afspraken met je ouderen, vooral aan de tijd., speel scrabble en tot slot: overhaast niet.

Het spijt me, maar hiervoor had u echt bij BibliotheekPlaza zelf moeten zijn. Dit is niet in woorden te vatten. Die kans krijgt u volgend jaar weer. Zie ik u dan? Ik ben er met plezier weer bij. Aan de borrel!

James Smith: 'Het motto van jongeren is: Ik deel dus ik besta'

Hij wordt voorgesteld als de 'Justin Bieber' van vandaag.... Of moet hij voorgesteld worden als de 'Marco Borsato' gezien de generatiekloof?  Het gaat om James Smith van communicatiebureau YoungWorks, een gespecialiseerd bedrijf in in jongerencommunicatie.

James start met: Maar ach, moet je die generatiekloof niet gewoon loslaten? James heeft voor vandaag een aantal vlogfilmpjes gemaakt. Aan kinderen is gevraagd waar je aan denkt bij jong zijn. Wat zeggen die jongeren:'jong zijn is vrij zijn en nog niet vast zitten aan al die dingen waar je als volwassene aan vast zit'. Nou, de toon is gezet.

En hij doet met ons een quizje: Wat is een Swish Swish, wat is de Kiki Challenge, hoeveel procent van de jongeren (16,17) praat met zijn ouders over relaties?  Weet u de antwoorden? Nee, nog lastig he?

James loopt met ons de belangrijkste trends onder jongeren even door:

Digitalisering
De huidige generatie is de eerste generatie is volledig opgegroeid met internet: de screenagers.

Maakbaarheid
Deze generatie en die van hun ouders is er aan gewend geraakt dat je kunt bereiken wat je graag wilt. Maar het levert ook druk op dat je moet bereiken wat je kunt bereiken. Met burn-out op jonge leeftijd tot gevolg

Individualisering
Zelfontplooiing gaat centraal staan. Het betekent ook dat jongeren steeds vaker eigen keuzes maken.

Financiële crisis
Jongeren hebben geen vertrouwen meer in financiële instellingen. Ze worden dan ook massaal hun eigen ondernemer.

Culturele toenadering tussen jong en oud
De jongerencultuur is dominant geworden. Iedereen wil jong blijven. Vroeger trokken kinderen de kleren van hun ouders aan als ze naar een feestje gaan. Tegenwoordig is dat andersom.

Gewend aan inspraak
Jongeren zijn veel mondiger geworden. Ze willen gelijkwaardigheid in het gezin wat het lastig maakt voor ouders om grenzen te stellen.

Hoe kijken jongeren daar tegen aan? Ook dat heeft men aan het trendteam van jongeren gevraagd. Ook die filmpjes laat hij zien. Jongeren ervaren de generatiekloof nog steeds in muziek maar ook in het gebruik van sociale media.  Die generatiekloof is op deze wijze eigenlijk wel van alle tijden.

Jongeren zijn 'digital natives' terwijl wij nog 'digital immigrants zijn. Het motto van jongeren is 'ik deel dus ik besta'  In onze ogen zijn al die sociale media wellicht minder sociaal maar niets blijkt minder waar.

Er worden drie vormen van social media voor jongeren onderscheiden:
1. Hanging out: delen als je op de bank hangt
2. Messing around: experimenten met allerlei nieuwe zaken, denk aan vervormde filmpjes etc.
3. Geeking out: online leren, bijvoorbeeld gitaar leren spelen, youtube wordt de handleiding van het leven

En als je zo naar kijkt zie je dat dit allemaal sociale bezigheden zijn zij het in een digitale wereld.

Zijn tips
- Wees online zichtbaar: gebruik beeld
- Beleving: maak het leuk en makkelijks
- Sluit aan bij de interesses

Kloof in de aandachtspanne

Wat betreft dat laatste: hij hekelt het thema van de boekenweek voor jongeren: 'Lezen is lit'. Tja, ben je nou niet een oudere die probeert hip te doen? Het luistert dus nog wel nauw.

En dan het lezen.... Papier lezen neemt af maar digitaal lezen neemt toe. Wat betekent dit? De aandachtspanne van jongeren is digtitaal hoger dan voor papier. Daar speelt mee dat digitaal 'instant gratificiation' wordt geboden. Op internet krijg je direct wat je hebben wilt. Alles wat te veel tijd komst zonder die beloning zorgt voor afhaken.

Kinderen langer thuis en studeren graag thuis
Kinderen zijn tussen 2006 en 2013 zijn veel langer thuis blijven wonen. Ze stellen  uit huis gaan uit en blijven graag nog bij ouders. Dat sluit aan bij de opmerking van Pedro de Bruyckere dat de jeugd steeds later volwassen wordt.

Verder studeren ze graag thuis. En dat thuis zorgt ervoor dat jongeren uit hoog-en laagopgeleide achtergrond elkaar niet meer tegen komen op kamers. Dit werkt segregatie en tweedeling  in de hand.

Jongeren zijn dus geen homogene doelgroep. Differentieer dus en werk met rolmodellen.

James Smith betoogt dus dat er niet zozeer een generatiekloof is maar dat er meerdere kloven zijn die over andere assen lopen dan alleen leeftijd.

Verbinding tussen jong en oud
James adviseert om de co-creatie aan te gaan met jongeren. Hij promoot de participizza-avond met jongeren.  Maar één ding: laat alles los wat je denkt te weten van jongeren. Ga luisteren zonder die aannames. Anders wordt het wel ingewikkeld.

De volgende stap moet je reflecteren op je eigen organisatie en zorg dat je intern draagvlak hebt. En zorg daarna dat het kan gebeuren. Het klinkt simpel maar ik vermoed eerlijk gezegd dat het inderdaad minder simpel is dan je denkt.

James sluit af met de laatste paar tips: zorg dat je een echte verbinding met jongere en zorg voor emotie, maak het relevant, leuk en gemakkelijk, jongeren zijn geen homogene doelgroep en neem ze serieus.

Wat het inderdaad de Justin Bieber of Marco Borsato.... Het was zeker een goede spreker. Niet altijd even handig om te volgen voor mij als blogger maar volgens mij kunt u de hoofdlijn er nog wel uit halen.

Op naar de slotact!

Kirsten Andres (KRO-NCRV): 'innovaties moeten in één jaar binnen onze regulier subsidies passen'

De lunch achter de kiezen. Kirsten Andres is directeur Marketing en communicatie bij KRO-NCRV. Via allerlei commerciële bedrijven is ze terecht gekomen bij deze omroep. En blij dat ze nu bij dat bedrijf zit. Ze legt graag uit hoe ook de KRO-NCRV omgaat met die kloof met jongeren. Want om eerlijk te zijn: KRO-NCRV en bibliotheek hebben natuurlijk wel wat gemeen. Ze worden allebei als ouballig gezien. Je mag dan 90 jaar bestaan maar als je geen relevantie meer hebt, houdt het natuurlijk wel op. Voor KRO-NCRV is die relevantie nog steeds naastenliefde.

De presentatie die ze geeft, lijkt een beetje op bijgaande presentatie die open op internet staat.

KRO NCRV - Kirsten Andres from projectmanagement_bbp

Maar dat het voor de omroep niet makkelijk is, moge duidelijk zijn. Naast de andere omroepen die er zijn, zijn er de comerciëlen en zijn er de nieuwe vormen als Netflix en Youtube.  Herkenbaar voor bibliotheken? Ik denk het wel toch.

En ze gaat verder: er wordt jaarlijks bezuinigd op de omroepen. Alles bij elkaar is dat de afgelopen jaren bijna de helft van het budget. Herkenbaar? Dat dacht ik al.

Binnen dat kader probeer je te vernieuwen en te innoveren. Ga er maar aan staan. Wat wordt dan een strategie?

KRO-NCRV heeft de keus gemaakt om van een ledenbedrijf naar een maatschappelijk mediabedrijf te groeien.

Maatschappelijk relevant
Ze laat zien hoe ze met hun keuzes voor programma's bijvoorbeeld "Hij is een zij" en "Voor wie steek jij een kaarsje op?" en "Wij zijn lit" invulling geven aan die maatschappelijke relevantie. Het gaat dan om het creëren van dialoog in de samenleving, of het nu gaat om transgenders, rouwverwerking of pesten.

Dat 'Wij zijn Lit' is wel een mooi voorbeeld hoor. Een programma dat een game kent en een programma voor het onderwijs.

Een ander voorbeeld is Eva Jinek die nu via een chatbot jongeren bereikt. Jongeren (18-35 jaar) die 50 minuten kijken om elf uur 's avonds echt niet trekken.

Een thema als diversiteit (ja, dat herkent u ook wel) wordt ingevuld met een programma als YoMo

Kirsten laat zien hoe ze ook als publiek omroep aan het zoeken zijn geweest. Welk platform werk wel of niet. Welk thema werkt wel of niet. En ook niet alles gaat goed. Brandpunt+ is daar bijvoorbeeld een voorbeeld van. Bedoeling was om een combinatie van televisie en online te maken. Dat lijkt nu niet te lukken en dat het sneuvelt. Dat betekent ontslag van mensen want het online budget is vele malen kleiner dan het productiebudget voor televisie.

 Een voorbeeld dat nog niet online is en nog betá is, is een 'doe'platform. Het is een platform waar mensen die 'de wereld willen veranderen' elkaar kunnen helpen. Een soort 'Maak-het-verschil-platform'. Wie meer wil weten kan hier eens kijken.

Dat innoveren is heel veel proberen. De omroep heeft daarbij natuurlijk dat ze makkelijk een groot landelijk bereik kunnen genereren maar het betekent ook dat iets ook vrij snel succes moet hebben. Innovaties financiert men één jaar met eigen middelen en moet na een jaar ondergebracht kunnen worden in de reguliere subsidie.

De laatste tip van Kirsten... de grote vriendelijke Podcast over jeugdliteratuur Kijk dat is nog eens een mooie innovatie heel dicht bij ons huis.

Yvette Belt-Beekman (KPN): 'Kinderen vragen of we niet méér onderwijsmateriaal willen maken'

De plenaire sessies zijn voorbij en stappen over op de workshops en parallelsessies. Ik pak de draad op met Yvette Belt-Beekman. Zij is director marketing communicatie bij KPN. Een hele mond vol maar eigenlijk ben je dan de baas van het 'merk'.

Ze gaat ons meenemen naar een bijzonder project van KPN. Het gaat over het project Evert 45. Het project werd getriggerd door een artikel in het AD over verzetstrijders die nu zo oud zijn dat ze binnenkort niet meer hun verhalen kunnen vertellen. Op het prikbord hing het artikel met de vraag: 'moeten we hier niet wat mee?'

Yvette pakte de handschoen op namens KPN. Wat volgde was een reeks gesprekken met ouderen, verzetstrijders, historici, musea en.... jongeren. Samen met partijen werd gezocht naar een manier om authentiek dit verhaal voor jongeren te vertellen. De zoektocht was begonnen.

Men ging uit van een vloggende jongere die leeft in 1945. Een vlogger die vertelt vanuit de geschiedenis. Kijk maar eens naar bijgaande filmpje.


De filmpjes staan op een Youtube-channel en kun je daar ook volgen. De filmpjes zijn gemaakt en staan klaar. En dan? Hoe bereik je mensen? Yvette vertelt dat ze zelf dacht dat je dan een reclamecampagne moest maken. Dat bleek een misvatting. Jongeren bereik je niet op die manier.

Wat we leerden was dat we plotseling allerlei vragen en communicatie ontstond met de doelgroep. Dat was nieuw. En dat leverde weer allerlei tips.

De vlogs werden gepromoot door andere vloggers. Deze vloggers werd gevraagd om iets te doen met Evert_45. En zo kwam het balletje aan het rollen. Evert werd bijvoorbeeld gevraagd om over eten in de oorlog te komen vertellen in een foodvlog. Jongeren stelde vragen aan Evert en Evert antwoordde. Jongeren maakten zich bezorgd om Evert. Of het wel goed met hem ging na al die bombardementen. Voor jongeren werd de geschiedenis levend. Letterlijk en figuurlijk.

De vlogs worden nu ook gebruikt in schoolklassen en kinderen vragen of er niet méér op deze manier onderwijs kan worden gemaakt. Aan het eind van de campagne waren de filmpjes in totaal 1,7 miljoen minuten bekeken. En dagelijks loopt dit nog op.

Communicatie
De wijze van communiceren en onder de aandacht brengen, kende eigenlijk twee fasen. De eerste fase was vooral gericht op de jongeren via Youtube en Instagram. De tweede fase richtte zich vooral op de ouders van de kinderen. Dat ging weer via klassieke media zoals televisiereclame. De ouders reageerden naar KPN dat ze het mooi vonden en dat zij het allang gezien hadden...

Voor KPN was dit project een manier om te leren over hoe je tegenwoordig iets onder de aandacht brengt en hoe je kunt anticiperen op het huidige online gedrag van jongeren.

Wat Yvette niet vermeld is dat dit project natuurlijk een prachtig project is om het 'merk' KPN neer te zetten en te laten zien hoe je maatschappelijk betrokken bent. Dat had wat mij betreft best verteld mogen worden. Want volgens mij is dat volstrekt legitiem voor een bedrijf toch?

Maar dan komt er toch nog een vraag uit de zaal......

'Wat kost dat nou?'  Campagnes bij KPN zijn normaal natuurlijk altijd gericht op het verkopen van abonnementen. Dus geld vrijmaken voor zo'n algemene campagne met een maatschappelijk doel is knap ingewikkeld. Het budget was ongeveer een kwart van een normale campagne maar leverde ons minstens net zoveel op. En wat het ons ook opleverde was dat zoveel mensen, juist vanwege dit doel,  van harte met ons wilde samenwerken. En dat is ook wel eens anders met een commercieel bedrijf.

Kijk, kwam dat verhaal toch nog op zijn pootjes terecht.

Jelle Jolles: 'Kinderen krijgen te weinig prikkels!'

Het verhaal van Pedro was mooi. Humoristisch, een tikje ontregelend en met haakjes om over na te denken. Kijk, dat is wat BibliotheekPlaza doet. Waar ik vooraf wel naar uitkeek was Jelle Jolles. Jelle Jolles is Universiteitshoogleraar Neuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en leidt het Centrum Brein en Leren.

Je bent toch altijd een beetje bang bij hoogleraren dat het saai wordt maar ik heb vooraf wat huiswerk gedaan en ik weet ondertussen wel dat dit een hele slimme man is. Dus ik ben benieuwd.

Lezen is belangrijk
Hij gaat in op het belang van lezen. Het is wel wat preken voor eigen parochie maar in de samenleving is dat wel iets wat aan het verdwijnen is. Veel mensen vinden lezen helemaal niet meer zo belangrijk.

Pedro zei het al: lezen op het scherm is helemaal niet zo effectief als lezen van papier. Maar waarom lezen jongeren dan steeds minder? Het is toch hartstikke leuk, vinden wij tenminste in deze zaal? Waarom is lezen niet leuk genoeg?

Exploreren en nieuwsgierigheid
De mens is een nieuwsgierig wezen. Zonder nieuwsgierigheid kun je niet leven. Je moet openstaan voor prikkels uit de omgeving. Prikkels die moet opslaan om die gegevens later weer te kunnen gebruiken. Onze keuzes worden steeds beter door de prikkels die we telkens verwerken.  Het is dan ook de taak van ouders en opvoeders om die prikkels te geven. En om eerlijk te zijn: we zijn wel zuinig geworden met die prikkels. We moeten veel meer aanbieden: meer cultuur, meer beeld. Die prikkels zijn nodig om volwassen te worden.

Tot een jaar of 25 rijpen hersenen nog onder het aantal prikkels dat men krijgt. Geef kinderen dus vooral veel prikkels. Geef ervaringen. Met slimme woorden heet dat dat je neuropsychologische vaardigheden leert op deze manier.

Zorg dat je mensen tot 25 jaar veel brede ervaringen moeten krijgen. Hersenscans laten zien dat veel en diverse ervaringen ervoor zorgen dat men als volwassene slimmer en creatiever worden. Lezen stimuleert deze ontwikkeling enorm. Het gaat dus niet alleen om die leesvaardigheid maar om alle vaardigheden die je als mens nodig hebt. En echt, daar ligt hard wetenschappelijk onderzoek onder.

Pubers die gevaarlijke dingen doen, doen dus iets heel belangrijks: ze zijn bezig met hun hersenontwikkeling. Juist door die grenzen op te zoeken, leer je.

De waarde van lezen
Lezen is niet alleen belangrijk om een beetje te communiceren... Het gaat om veel meer. Hersenonderzoek laat zien dat vrij lezen voor een verbrede hersenfunctie. Wie leest, kan veel meer aan met zijn hersens.  Bij lezen maak je jezelf een voorstelling van iets via taal. Je leert iets over een moraal. Je kunt je verliezen in een boek. Het prikkelt je fantasie en je leert over verschillende emoties en je scherpt daardoor je empathische vermogen.  Lezen leidt dus zelfs tot wederzijds begrip.

Tien redenen waarom lezen superbelangrijk is
Op  basis van allerlei onderzoeken komt Jelle Jolles tot tien redenen waarom lezen belangrijk is. Belangrijk? Nee, superbelangrijk.

1. Lezen is verhalen
2. Lezen geeft kennis
3. Lezen geeft inzichten
4. Door lezen leren we concentreren
5. Door lezen, leren we verwoorden
6. Door lezen, leer over de moraal (en de verschillen tussen mensen)
7. Door lezen, leren we over gevoelens van anderen
8. Door lezen, leren we over intenties van anderen
9. Door lezen, leer je over scripts en scenario's
10. Lezen is gewoon leuk.

Jolles eindigt met Leesplezier. Lezen leidt tot lezen. Het is een slogan die we natuurlijk al kennen. Het is een herbevestiging voor stappen waar we nu mee bezig zijn. Nou, die zit weer in de pocket!

Verbeelden
Lezen is verbeelden. Bijna iedereen vormt zich een beeld bij het lezen van boeken. Dat begint al bij voorlezen. Dat verbeelden is belangrijk. Want wie dat vroeg leert, kan zichzelf later beter uitdrukken. Jolles laat zien hoe lezen, toneel en visualiseren bij elkaar horen....

... Hier raakt hij me even kwijt. Het zal belangrijk zijn maar hier heb ik even een dip. Waar gaat dit naar toe?  Okee, ik probeer het bij te houden.

Via dat visualiseren leer je mentale voorstellingen te maken. En daarmee raak je de ontwikkeling van het denken. En dat moet je oefenen. Zijn oproep is dat bibliotheken  niet stil blijven staan bij lezen maar doorpakken naar het stimuleren van denken. Stimuleer veel meer het visualiseren en het verbeelden.

Maar ga verder: kun je als bibliotheken ondersteunen bij het stellen van socratische vragen. Help kinderen en volwassen en kinderen daarbij. Jolles vindt dus ook dat je als bibliotheek 'denkstimulerend' materiaal moet hebben. Hij laat wat denkstimulerende foto's zien.

Kind en tiener zijn werk in uitvoering
Ok, meer van lezen naar denken dus bibliotheek. Jolles geeft daar wat praktische handvaten voor maar laat ook nog wel wat ruimte om over door te denken. Maar hij laat tevens zien hoe lezen aan de basis staat aan die al vaker genoemde 21st century skills.

Wie meer wil lezen kan zijn blog volgen. Wie nu toch een surrogaat wil, kan terecht bij onderstaande youtube-video

Pedro de Bruyckere: '18 is het nieuwe 15?'

Hij verontschuldigt zich gelijk: 'ik zeg altijd u tegen mijn publiek'.  Net nadat Saskia had gezegd dat zij altijd je en jij zegt. Maar het is een vlaming: Pedro De Bruyckere.

Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog aan de Arteveldehogeschool in Gent en verdiept zich al jaren in de leefwereld van jongeren.

Dé jongere bestaat niet. Er bestaan meer verschillen binnen generaties dan tussen generaties. Hoe wordt tegenwoordig je verkering uitgemaakt. Precies via Whatsapp, vroeger via SMS en daarvoor kwam een gezamenlijke vriend je dat vertellen. What's new? Precies alleen de vorm verandert maar de inhoud is van alle tijden.

Ook fakenieuws... nee hoor ook van oude tijden. En 21st century skills? Werkten ze dan niet samen in de twaalde eeuw? Onzin toch? We leven echt niet in zulke uitzonderlijke tijden als we denken.

Pedro gaat een paar trends langs. Want de wereld is toch wel ánders dan we denken.

15 is het nieuwe 18
Twenge deed onderzoek naar wanneer keuzes worden gemaakt door jongeren. Wat blijkt: het schuift op. Maar niet naar beneden maar naar boven. Wie nu 18 is maakt dezelfde keuzes als iemand die vroeger 15 was.

Techlash
Een tweede trend waar hij op ingaat is de Techlash. Nieuwe technogie blijkt niet altijd beter te zijn. Onderzoek wijst uit dat lezen vanaf papier nog altijd leidt tot betere leerprestaties dan lezen vanaf scherm. En de klassen waar geen smartphone mag zijn neemt toe

GAFA in de problemen?
De GAFA, de Google, Apples en Facbooks van de wereld hebben het lastig. Het altijd maar op een schermpje zitten wordt niet als iets goeds gezien. We spreken zelfs over verslaving. Zijn die partijen nu in paniek? Zou ik wel zijn.

Maar eerlijke gezegd. Zitten we elkaar niet gek maken. Laten we eens terug gaan naar de schooltelevisie... Weet u dat dat vroeger als revolutionair werd gezien? Men dacht echt dat dit het bestaande onderwijs volledig zou veranderen. Maar wat is schooltelevisie nog? Inderdaad, het is weg.  Maar is het beeld weg uit het onderwijs? Nee, het wordt meer gebruikt dan ooit. Het is geïntegreerd maar op een andere manier dan verwacht.  Moeten we dan ook niet anders naar smartphones en schermpjes kijken?

Divers en stedelijk
Hij haalt nog twee trends aan: een vergrote urbanisatie en een veel grotere diversiteit. En kijk even de zaal rond: inderdaad he, het is niet heel divers hier. Hoe denkt u straks nog aansluiting te hebben met de jongeren die wel zo zijn opgegroeid?

Beschermde kinderen
En hoe gaan we om met kinderen? We volgen hun mobiele telefoons (of kijken ze stiekem na) en laten onze kinderen nooit meer alleen. We zijn bang geworden om kinderen nog zelf te laten leren. Sterker nog, we willen zelfs vrienden blijven met onze kinderen en gaan mee naar hun rockfestivals.

Kinderen komen helemaal centraal te staan en we doen er echt alles aan om ze alles mee te geven: extra bijlessen, naar de beste sport etc. Kortom, wie geld heeft, heeft meer kansen om kinderen te helpen. Dat is echt een welvaartsverschijnsel. En dus zijn bibliotheken nu bezig met extra programma's voor kinderen met minder kansen.  Dat kun je stom vinden, maar het is zo.

Wat moet de bibliotheek dan doen? Nou, die kloven dichten. Blijf je inzetten voor de bibliotheek op school. Blijf ook zorgen voor lezen en die constante waarde van bibliotheken. En blijf geloven dat er een kloof is tussen ouders en jongere. Hij is er niet.... Veel kinderen zien hun ouders maar wat graag.

En daar kunnen de ouder in de zaal het mee doen.

Voor wie het miste, deze youtube biedt u enig surrogaat.

Saskia Weerstand: 'Wie kent mij?'

We zijn los op BibliotheekPlaza. En de dag wordt geopend en geleid door Saskia Weerstand, presentator, dj, en Youtuber.  Ze begint met de vraag wie het verste heeft moeten reizen. Dat blijkt iemand uit Groningen en Enschede te zijn. Mensen die al om kwart voor zeven weg moesten om om 10 uur in Haarlem te zijn.

Wie kent haar? Een handje vol mensen steekt de hand op. Kijk, dat is een generatiekloof, want alle kinderen tussen 7 en 13 kennen haar en willen een handtekening. Zulke harde grenzen zijn er dus.

Ze heeft een eigen kanaal op YouTube waarbij ze haar gezinsleven  laat zien.

 

Locatie is vandaag de lichtfabriek. Een plek waar vroeger letterlijk en figuurlijk het licht vandaan kwam. We zijn los en gaan door met de eerste spreker: Pedro de Bruyckere.

Morgen: vijfde jaar op rij een liveblog vanaf Bibliotheekplaza!

Ik vier morgen een jubileum! Voor het vijfde jaar op rij doe ik weer een liveblog vanaf het BibliotheekPlaza. Een jaarlijkse bijeenkomst die altijd puik georganiseerd wordt door Probiblio. Door mij steevast aangekondigd als het meest okselfrisse sympsosium. Er worden geen verhalen of succes van onszelf verteld maar buitenstaanders brengen kennis in over thema's die relevant zijn. En wat u er mee doet? Dat is aan u.

Vorig jaar durfde Probiblio een stevig experiment aan met een grote game waar 900 mensen aan deelnamen. Wie dat nog eens wil teruglezen moet hier nog eens kijken. Dit jaar lijkt de opzet weer iets klassieker en is het thema: 'Is de kloof te dichten?' Een dag vol generatieconflicten dus. Menig gezin zal zich er in gaan herkennen.

Ik zie u morgen dus weer! De enige kloof die ik nog moet dichten is zorgen dat ik op tijd in Haarlem ben morgenochtend.

Stay tuned!

Van Swelmen: ‘Van scoor een boek naar Koe Lo Yuk!’

De immer erudiete directeur van het pittoreske stadje Oppendam laat ook nu zijn licht weer schijnen over schier onmogelijke opdrachten. Ditmaal over hoe toch in al die kleine kernen een bibliotheekvestiging overeind te houden. 

Krokodillentranen zijn het! Al die directeuren die zeggen dat al die vestigingen in die dorpen zo duur zijn! Is er nou werkelijk zo weinig creativiteit in de branche om zo’n futiel probleem even op te lossen?

Ik ben de beroerdste niet dus  ik leg het nog één keer uit. Want het is zo simpel: sluit uw hoofdvestiging! Ruim driekwart van uw budget gaat op aan die bibliotheekpuist die op de AAA-locatie in uw stad moet staan. Waar u de hoofdprijs aan huur betaalt om een paar boeken op te slaan en waar u moet concurreren met hippe koffietenten om toch nog een beetje een ‘third- place-gevoel’  te creëren. Laat die hippe koffietenten dat zelf maar organiseren! En als u echt een slechte directeur bent hebt u uw laatste centen ook nog eens uitgegeven aan een hangplek voor jongeren. Misschien hebt u zelfs die jongeren wel uw portemonnee gegeven om die plek zelf in te richten. Dan bent u echt geen knip voor de neus waard. Want wie is hier nou de baas van de bibliotheek, beste directeur?

Dus dicht die geldverslindende hoofdvestiging. Als uitgeklede Starbucks redt u het toch niet. En driekwart van uw begroting kunt u opnieuw inzetten.

Nadat ik die beslissing in Oppendam had genomen lag er een zee aan beleidsmogelijkheden voor me open. Op alle basisscholen een Bibliotheek op school? Met gemak! Ik hoor alle directeuren in den lande er over puffen en steunen. In Oppendam doen we dat met twee vinders in de neus.  En ik hoef niet karig te zijn met een paar uur per week voor een leesconsulent. Welnee, elke school een eigen leesconsulent!

En nog geld en personeel over…

Ja, en nu gaat u natuurlijk zeggen: ‘Ja maar je hebt nog niks voor volwassenen!’ Maar Oppendam zou Oppendam niet zijn als we ook daar niet een briljante oplossing voor hadden waar u natuurlijk weer niet aan had gedacht.

Oppendam is een stadje met vele kleine dorpen er om heen. En denkt u nou eens even gewoon na: wat heeft elk zichzelf respecterend gehucht? Precies: een Chinees restaurant! U snapt hem al: onze vestigingen heten tegenwoordig Kota Radja, Chinese Muur, Fong Sheng en China Garden. Op de bestellijst van elke Chinees prijkt nu naast Tjap Tjoy en Saté ook Geert Mak en Stephen King (op nummer 39 en 48). En het is opvallend hoeveel boeken eigenlijk precies hetzelfde formaat hebben als die bakjes van de Chinees. Hup, wit papiertje er omheen en ‘Lees smakelijk’!

En laten we wel wezen: die bibliotheekvestigingen hadden het ook wel een beetje gehad. Ze trokken alleen nog mensen die zich toch wel redden: hoog opleidingsniveau, dubbel modaal. Maar bij de Chinees kom je echt iedereen tegen. Vooral ook de doelgroep die we graag willen helpen. Bij elk restaurant stellen we dan ook heel snel vast wie laaggeletterd is. Want wie de lijst van de Chinees niet kan lezen, is laaggeletterd! Niks ingewikkelde taaltest!

En natuurlijk heeft Oppendam een speciaal programma voor die laaggeletterden: ‘Scoor een Kroepoek!’. Daarin leer je alle woorden van het menu van de Chinees: nasi rames, bami speciaal, tjap tjoy. Want wie geen Chinees kan bestellen, heeft in onze Nederlandse cultuur een groot probleem.
Zo ziet u maar. Het leven is zo ingewikkeld niet. Dus weg met die dure hoofdvestiging! En vervolgens elke school een Bibliotheek op school en elke Chinees een hotspot voor basisvaardigheden.

Ha, maar ik ziet dat u nog één prangende vraag heeft: waar is dan het kantoor van de directeur? Tja, dat was in mijn geval simpel: mijn kantoor is tegenwoordig aan de toog van café het Duifje, recht tegenover de oude hoofdvestiging. ‘Dus u zit tegenwoordig altijd in het café?’ vragen ze mij dan. ‘Welnee’, antwoord ik dan. ‘Ik ben de vleesgeworden community librarian’. Geen woord aan gelogen toch? Dus doet u mij nog maar een biertje en straks weer een lekkere rijsttafel.

En u maar denken: waarom heb ik dat zelf niet verzonnen? Ik weet het, het is een gave.

Bijgaande artikel verscheen ook als column in Bibliotheekblad nummer 6 van 2018. 

Foto: Ysjmj