maandag 24 november 2014

Waarom ik vind dat ruilbibliotheken gewoon onderdeel kunnen worden van openbare bibliotheken...


Laatst vroeg iemand mij of ik vond of er ruilbibliotheken in openbare bibliotheken mochten komen? Ik vond het rare vraag. 'Waarom niet?' was mijn tegenvraag? 'Zijn we daar wel voor en maken we onze eigen bibliotheek dan niet kapot?' was de tegenreactie.

Ik zag niet in waarom we daar zo'n moeite mee zouden hebben. Al meer dan 100 jaar zijn we als bibliotheken knetterdruk om mensen lekker te laten lezen. Jarenlang liepen we daarvoor het vuur uit onze sloffen en nu zijn er plotseling allerlei burgerinitiatieven die ons daar graag bij helpen.  Mensen die lezen net zo leuk en belangrijk vinden als wij.  Lezen verrijkt immers je leven. Het verrijkt je leven doordat je een actieve gebruiker van de taal bent; door lezen vergroot je de taalvaardigheid. Het verrijkt je leven doordat je iets nieuws leert of het verrijkt je leven door deel te nemen in de verbeelding van een auteur.

Mooie voorbeelden
En ik ken prachtige voorbeelden van ruilbibliotheken. Zo schreef ik eerder al eens over de leuk leeszaal in Rotterdam West. Een leuk initiatief waar veel meer gebeurt dan alleen boeken uitwisselen.

Of neem eens een kijkje op de site van Minibieb een leuk initiatief in Zuid-Holland waar op veel plekken little free libararies ontstaan.

Onze Vlaamse buren kennen ruilbibliotheken op stations. Ook een hele logische plek.

Waar boeken geruild worden, wordt meer geruild...
Mijn stelling is dat waar boeken geruild worden met elkaar er meer gebeurt dan boeken ruilen alleen. Wie boeken deelt, deelt zijn leven. En dat delen is een basis om nog veel meer met elkaar te doen. Tegelijkertijd zegen bibliotheken zelf dat uitlenen niet een doel op zich is maar een middel. Uitlenen is geen 'core-business' meer. Meer en meer verbinden we mensen aan mensen in plaats mensen aan boeken. En misschien zijn juist die ruilbibliotheken wel een mooi inititiatief om mensen aan mensen te verbinden.

En natuurlijk: ruilbibliotheken zijn ook een bijzondere manier van collectievorming. Bibliotheken worden geconfronteerd met bezuinigingen en staan steeds vaker voor de keus of een vestiging nog open kan blijven. Ruilbibliotheken passen - zeker voor bezuinigende wethouders - prima in dat beeld.

Wat mij betreft zou dat wel een heel eenzijdige benadering zijn van de werkelijkheid. Maar ruilbibliotheken bieden naar mijn gevoel nog meer aanknopingspunten. Ik vind het mooi om zoveel mensen in de samenleving hiermee bezig te zien. Het toont aan dat lezen nog springlevend is en dat we het graag delen met elkaar. Als dat delen een opstapje naar nog veel meer kan zijn, konden ruilbibliotheken nog wel eens hele belangrijke instrumenten worden voor openbare bibliotheken. Mijn advies: benut dus elkaars kracht en probeer samen nog meer te betekenen voor de samenleving.

Ruilbibliotheken in de Vereniging van Openbare Bibliotheken?
Ik pleit er dan ook voor dat burgerinitiatief en ruilbibliotheken een warm plekje mogen krijgen bij onze Vereniging van Openbare Bibliotheken. Uiteraard moet je rekening houden met het bijzondere karakter van het burgerinitiatief en natuurlijk kun je niet dezelfde certificeringseisen stellen. Maar mensen die zich vrijwillig en  met veel passie inzetten voor lezen, verdienen het om met open armen ontvangen te worden.

2 opmerkingen:

Unknown zei

Beste Mark,
Hoe actueel jouw column over ruilbibliotheken nu is!! Wat ben ik blij met jouw stelling en advies. Vanuit mijn opleiding Community Librarian ben ik bezig om de minibiebbeheerders in onze gemeente bij elkaar te brengen en met elkaar te verbinden. Want ik deel jouw mening (zonder dat ik deze eerst gelezen had) dat het bestaansrecht van onze bibliotheek gerechtvaardigd wordt door het draagvlak in de gemeenschap buiten de Bibliotheek. Daarom wil ik binnenkort onderzoeken op welke manier de Bibliotheek buiten de muren van de vestiging (bijvoorbeeld in de vorm van een minibieb op de stoep) kan bijdragen aan de verbinding met de lokale gemeenschap.
Mijn persoonlijke drijfveer en mijn werk als vestiging coördinator in bibliotheek Idea Bunnik, om lezen toegankelijk te maken voor iedereen, heeft het mogelijk gemaakt om de eerste stap richting het bouwen van een community te zetten: sinds december 2020 staat er een minibieb in mijn eigen voortuin genaamd “Minibieb Werkhoven”. Zie ook facebook. Immers, hoe kan ik amBIEBsadeurs® (zoals de minibiebbeheerders in gemeente Bunnik) verbinden met elkaar én met de Bibliotheek, als ik zelf niet eens een minibieb heb?
De kans om de Bibliotheek ´van ons allemaal´ te maken is juist nu (pandemie, coronamaatregelen, voorspelling economische crisis) van groot belang.
Met vriendelijke groet,
Rosan Vernooij

Mark Deckers zei

@Rosan: wat fijn om te horen dat een artikel wat al wat langer geleden geschreven is, je zo verder helpt. Succes!