1 april 2018: de POI's in Nederland bestaan 70 jaar!

Het zal aan velen voorbij gegaan zijn. U was net eieren aan het zoeken op 1 april (1e paasdag) of u draaide zich nog eens om in bed.  Maar op 1 april 1948 begon de officiële geschiedenis van POI's in Nederland en die van Overijssel in het bijzonder. Op die datum begon juffrouw Goudzwaard als directeur van de Centrale voor PlattelandsLectuurvoorziening in Overijssel (CPLO), welke al .snel PlattelandsBibliotheek Overijssel (PBO) heette.

De CPLO was opgericht op 17 maart 1948 nadat zowel Rijk als provincie Overijssel een toezegging voor subsidie hadden gedaan. Het budget voor 1948 bedroeg fl. 7.295,-. De organisatie werd onder gebracht bij de bibliotheek in Zwolle aan de Kamperstraat.

De man naast Claar Goudzwaard was Abraham van Uxem die als secretaris-penningmeester en tevens lid van de directie van de PBO. Het schijnt een illuster duo te zijn geweest. Van Uxem was de slimme zakenman en Claar Goudzwaard de deskundige bibliothecaris en organisator. Van Uxem trok met zijn motor door Overijssel en legde gemeente na gemeente uit dat er toch echt een bibliotheek moest komen.

Van Uxem had daarvoor twee type bibliotheekgebouwen in de aanbieding: een kleine en een grote. Het verhaal gaat dat hij die tekeningen altijd op zak had en dat hij aan het eind van het gesprek met een gemeente dan zei: "uw buurgemeente kiest trouwens dat grote gebouw". Die standaard Van-Uxem-gebouwtjes kom je op een enkele plek nog wel tegen.

Deze Overijsselse pioniers waren overigens wars van de opkomende bibliobussen. Dat was onzin, vonden ze. Bibliotheekgebouwen moesten er komen. En ze kwamen er ook. Paul Schneiders schrijft in zijn boek 'Lezen voor iedereen' over deze Overijsselse ontwikkeling:

"..1948 is een kroonjaar. Daarbij doelen wij op de oprichting van de Centrale Plattelandsbibliotheek Overijssel. Het initiatief daartoe was genomen door de volkshogeschool Diependaal, enkele landbouworganisaties en de Provinciale Bond van Openbare Leeszalen en Bibliotheken. De CPB Overijssel wees een nieuwe weg in de plattelandslectuurvoorziening. Terecht zijn de mensen erachter - de werkers van het eerste uur Cl.M (Claar) Goudzwaard en bezoldigd secretaris-penningmeester A. van Uxem - pioniers van die werk genoemd. Het tijdschrift 'De Openbare Bibliotheek' wijdde een speciaal Overijsselnummer aan het bibliotheekwezen in die provincie, het bibliotheekmodel Van Uxem (doelmatig, eenvoudig, goedkoop, centraal gelegen, uitnodigend, herkenbaar) werd door de andere provincies gevolgd. Wat aan het begin van deze eeuw (red. 20e eeuw dus) Dordrecht was geweest voor de stedelijke openbare leeszalen, werd Overijssel voor het platteland. "

De provinciale ondersteuningsinstellingen (POI's) hebben inmiddels vele namen gehad via Plattelandsbibliotheek via Provinciale bibliotheekcentrale (PBC) naar nu POI. Met soms exotische namen als Cubiss, Probiblio, Biblionet of Rijnbrink. Net als over de bibliotheek is ook de provinciale laag vaak gezegd dat die niet meer nodig zou zijn. Ik geloof er niks van. Er is geen bibliotheeklaag in Nederland die zonder de andere laag kan. En juist onder de nieuwe bibliotheekwet die in 2015 in ging is stelselsamenwerking tussen bibliotheken maar ook tussen verschillende maatschappelijke en culturele instellingen belangrijker dan ooit.

Ik hef het glas op Goudzwaard en Van Uxem en de provinciale instellingen in Nederland. Op de volgende 70 jaar!

Hier vind je meer informatie over Abraham van Uxem en Claar Goudzwaard

We kunnen weer wedden! Nu op de volgende fusiepartner!

Nog één dag en dan neemt Henk Middelveld officieel afscheid. En op zijn laatste echte werkdag werd bekend dat de OBD en Probiblio nadere samenwerking gaan onderzoeken.

Het officiële communiqué luidt:

Naar aanleiding van een aantal actuele ontwikkelingen in het landelijk bibliotheekbestel hebben de directie van ProBiblio en de Raad van Bestuur van de Rijnbrink Groep een eerste verkenning gedaan van de mogelijkheden om te komen tot intensieve samenwerking. De bevindingen hiervan zijn gepresenteerd aan de Raden van Commissarissen van ProBiblio en de Rijnbrink Groep. Beide Raden hebben uitgesproken dat de voorgestelde samenwerking kansrijk is en opdracht gegeven om de haalbaarheid nader te onderzoeken.

Hiermee spelen de beide organisaties in op de roep om schaalvergroting bij de provinciale serviceorganisaties, met als doel hun bijdrage aan het openbaar bibliotheekwerk te vergroten, zowel op
bibliotheekinhoudelijk als op facilitair terrein. In de komende periode gaan ProBiblio en de Rijnbrink Groep de haalbaarheid van de samenwerking onderzoeken en de voorwaarden waaraan dan voldaan moet worden. In het onderzoek zullen de provincies en bibliotheken nadrukkelijk worden betrokken. Dit resulteert in een document aan de hand waarvan beide Raden elk afzonderlijk zullen beslissen of daadwerkelijk tot intensieve samenwerking moet worden overgegaan.

Prachtzet

Ik denk dat het strategisch gezien een prachtige zet is en op een ongelofelijk goede timing. Er moet straks gekeken worden wie uitvoering gaat geven aan de vernieuwing. In het geruchtencircuit werd al wel vernomen dat de Rijnbrinkgroep en Probiblio daar beiden wel oren naar hebben. De handen ineen slaan is voor alle partijen dan een prima zet.

Eerlijk gezegd moet natuurijk de samenwerking tussen de OBD en Biblioservice Gelderland ook nog even gedaan worden. Maar de constructie met de holding Rijnbrinkgroep biedt wel ruimte tot snel handelen en daarna verder uitwerken.

Overigens, prachtzetten zijn geen garantie op een vlekkeloze uitvoering. Er is dus nog genoeg te doen.

Wie volgt?

Er zijn nu een aantal mensen bij andere organisaties die denken "waarom heb ík dat niet bedacht?" of "daar moet ik nu bij gaan horen". Want als de OBD + BSG + Probiblio de handen ineen slaan, wie zou daar dan nog meer bij willen horen?

En daarmee zijn we natuurlijk weer lekker terug bij het ouderwets speculeren. En er kan natuurlijk weer gewed worden!

Op de eerste plaats kun je verwachten dat Biblionet nu toch even denkt, meedoen of niet? Hadden we Rob Pronk bij de vorige weddenschap nog op ons lijstje staan voor de Rijnbrinkgroep, nu zetten we hem er maar weer bij. Want met alle respect, we kunnen allemaal nog veel leren van Groningen.

Tja, dan wordt de naam van Cubiss nog genoemd. Er wordt echter gezegd dat zo'n stap voor hen twee jaar te vroeg komt.

Het Servicecentrum van Flevoland lijkt met onze "opportunity snatcher" Ronald Spanier een kandidaat die de gedachte ongetwijfeld nu door zijn hoofd laat gaan.

En daarmee lijken de PSO-kandidaten wel op naar men zegt. Dan kunnen we nog eens kijken naar leveranciers in de branche. Wie zegt dat HKA - de makers van Bicat - niet willen praten met de Rijnbrinkgroep.

Ik zou zeggen: place your bets! En vooral wat vindt u ervan? Laat uw reactie eens achter.

Oh ja, één ding weten we zeker: de agenda van Bouke Arends - de opvolger van Henk Middelveld - zal de komende weken geen gaatje laten. En voor Henk: het ga je goed en wat een kenmerkend slotakkoord!

Wedden op de opvolging van Henk Middelveld : Web 2.0 vs. Mercuri Urval

Afgelopen zaterdag stond in de Volkrant de advertentie. En daarmee komt de opvolging van Henk toch wel erg dichtbij. De weemoed slaat me nu al in de benen. Voor zijn opvolging is Mercuri Urval ingeschakeld, een gerenommeerd werving- en selectiebureau. Met dito uurtarieven, dat wel.

Ondertussen zie ik hele afdelingen van bedrijven plat vallen door in het invullen van EK-pooltjes. Wel leuk, maar volstrekt onproductief. Op de een of andere manier had ik die toch aan elkaar geknoopt.

Kunnen wij Mercuri Urval niet een handje helpen? Natuurlijk kunnen we dat, want we beginnen geen EK-pool maar (H)E(N)K-pool. U kunt hier gaan inzetten op de opvolging van Henk. Hiernaast ziet u het eenvoudige pooltje staan.

Dat pooltje heeft overigens flink wat voeten in de aarde gehad. Want wie kan Henk opvolgen? Ik heb mijn licht eens opgestoken bij wat experts. Henk is een uniek persoon met zeer bijzondere leiderschapskwaliteiten. Hij weet complexe organisatorische problemen op te lossen terwijl hij tegelijkertijd interesse houdt in de details van het bibliotheekwerk. Henk is een (Drents) schaap met vijf poten.

Daarnaast gaat het met de Rijnbrinkgroep om veel meer dan de OBD. Het gaat ook over BSG, over een automatiseringsbedrijf en een instelling voor maatschappelijke ontwikkeling. En dan vergeet ik vast nog een dochter van de holding. Kortom, een megavent van een megabedrijf.

Maar goed terug naar de experts. Als ik de kenners moet geloven is de kans 50% dat er een outsider binnenkomt. Dat betekent iemand van buiten het bibliotheekwerk. Overigens een ontwikkeling die we bij andere PSO’s ook hebben gezien. Ik heb wel wat namen gehoord maar die zijn me echt te prematuur.

Een overstap dan van een andere PSO-directeur? Anne Rube van Probiblio en Rob Pronk worden genoemd. Ik weet absoluut niet of ze interesse hebben.

In het veld wordt veel gefluisterd over de kansen van plaatsvervangend directeur Bouke Arends. Kort daarop gevolgd door Jacqueline Roelofs, directeur P&O. Beiden hebben een ijzersterk netwerk in het bibliotheekwerk. Lijkt me dus ook geen gekke stap.

Dan hebben we nog de categorie overige bibliotheekdirecteuren en ander bibliotheekgerelateerde cracks. We horen namen als die van Jos Debeij (Deventer), Hans Veen (Eindhoven, ACTA) en Hans van Soelen (Utrecht). Ook allemaal aimabele collega’s.

Laten we Mercuri Urval een handje helpen en stem mee in de pool!

Tot slot: mocht er nog behoefte zijn aan een betaalde pool met verschillende winstkansen, laat het weten dan schakelen we Unibet ook in (en verdienen we daarmee de kosten van Mercuri Urval terug).

Op Henk!

Op de foto: Henk Middelveld in 2003 bij de opening van Aladin.