Volksuniversiteit Groningen : Best practise Leven Lang Leren : 1

Mister Volksuniversiteit
'Mister Volksuniversiteit', zo zou je hem kunnen noemen. Want Martien de Vries van de Bibliotheek Groningen mag ondertussen in bibliotheekland die naam wel hebben. Hij leidt de Volksuniversiteit in Groningen, zorgt voor programma's in vele Groningse bibliotheken en wordt ondertussen in den lande veel gevraagd als adviseur op dit gebied.

De Bibliotheek in Groningen heeft een kleine vijf jaar geleden de Volksuniversiteit Groningen overgenomen. De gemeente besloot de subsidie terug te brengen naar 0. Tot die tijd had de volksuniversiteit een eigen gebouw, een eigen directeur en was het een eigen stichting. Wat te doen? Gewoon maar laten verdwijnen of een nieuwe kans geven binnen de bibliotheek. Toenmalig directeur van Biblionet, Rob Pronk, besloot tot dat laatste.

Cursusaanbod
De VU Groningen, heeft een eigen site, maar de cursussen en lezinge
n zijn evenzeer te vinden op de sites van bibliotheken. Cursussen vinden nog op een traditionele manier plaats: gewoon in een ruimte met een docent.  De bibliotheek in Groningen heeft hiervoor maar liefst acht leslokalen in het gebouw, variërend van 10 cursisten tot een kleine hoorcollegezaal waar zeker 70 cursisten tegelijk in passen. En geloof het of niet, die grote zaal zit meerdere dagen per week vol.

Elke dag is er wat te doen. Maar dat kunt u op het scherm van de bibliotheek ook wel zien.

Doelgroep en cursusaanbod
De doelgroep van een traditionele volksuniversiteit bestaat uit mensen boven de 40, en veelal boven de 60 en het cursusaanbod bestaat vooral uit talen en kunsthistorie. Dat aanbod heeft de bibliotheek overgenomen en men is nu bezig om dit verder uit te bouwen. Met de Hanzehogeschool is bijvoorbeeld een leuk project gestart met studenten die cursussen gaan geven op het gebied van filosofie en psychologie. De studenten maken de cursus, geven de cursus en werken mee aan de promotie van de cursus. En... de eerste aanmeldingen druppelen binnen, met de verwachting dat op deze wijze ook een nieuwe doelgroep wordt aangeboord.

De VU Groningen werkt dus lang niet altijd met eigen docenten zoals het voorbeeld van de Hanzehogeschool laat zien. Martien is bijvoorbeeld ook in overleg met de Sociale Dienst en Gemeentelijke KredietBank voor een cursus Huishoudmanagement.

Verder vertelt Martien dat er een trend is naar kortere cursussen en lezingen. Ook daarop speelt de VU Groningen in. Met bijvoorbeeld zaterdagochtendlezingen waar veel belangstelling voor bestaat.

Langzaam maar zeker verbreed zich dus het aanbod en de doelgroep. Ook minder hoogopgeleiden en jongeren komen op die manier in zicht.

Andere bibliotheken in Groningen
Naast de stad Groningen zit de VU Groningen ook in andere bibliotheken in de provincie. Martien stelt samen met de vestigingsmanagers een jaarprogramma samen met de bibliotheken. De input en wensen van de lokale vestiging zijn daarbij erg belangrijk. Zij weten wat naar verwachting het goed zal doen in betreffende plaats.

Nog wat feiten
In totaal heeft de VU Groningen een kleine 3.000 cursisten per jaar. En daarmee heeft het aantal cursisten zich gestabiliseerd na de overname vijf jaar geleden. Dat is winst, want tot die tijd liep het cursistenaantal langzaam maar zeker terug. De VU Groningen draait kostendekkend en kent een begroting van € 300.000,- die opgebracht uit inkomsten van cursisten.

Succes en risico's
Als ik Martien naar de succesfactoren vraag, is zijn eerste antwoord toch vooral volharden. Het is niet makkelijk en succes komt niet vanzelf. Je moet kansen kunnen zien en die onverwachte allianties her en der maken het ook erg leuk. Niets is gewoon en je kunt dus nergens op de automatische piloot. Zorg dus voor energie!

Ook geeft hij aan dat  het management ondubbelzinnig moet geloven in zo'n stap. Zeker omdat het wat tijd kost om wat op te bouwen. Je moet kansen durven zien, durven invullen en ook af en toe een zeperd incasseren.

Martien de Vries is betrokken bij diverse samenwerkingsprojecten tussen bibliotheken en volksuniversiteiten in Nederland. Van Hellevoetsluis tot Arnhem en van Groningen tot Maastricht.
Mij is wel duidelijk dat Martien de Vries zelf ook één van die succesfactoren is. Die term 'Mr. Volskuniversiteit' is zo gek nog niet. Wie aan de slag wil met zo'n samenwerking is bij Martien aan het juiste adres.

Colofon
Deze blog verschijnt in het kader van mijn activiteiten voor het Gelderse programma 'Een leven lang leren'. Binnen dit programma zal ik een een flink aantal best practises binnen en buiten de bibliotheekbranche beschrijven. Mijn bevindingen deel ik via mijn blogs. Mijn doel is om vanuit deze best practises een set van bouwstenen te formuleren voor bibliotheken die aan de slag willen met een Leven Lang Leren. Reacties en aanvullingen stel ik zeer op prijs.

We kunnen weer wedden! Nu op de volgende fusiepartner!

Nog één dag en dan neemt Henk Middelveld officieel afscheid. En op zijn laatste echte werkdag werd bekend dat de OBD en Probiblio nadere samenwerking gaan onderzoeken.

Het officiële communiqué luidt:

Naar aanleiding van een aantal actuele ontwikkelingen in het landelijk bibliotheekbestel hebben de directie van ProBiblio en de Raad van Bestuur van de Rijnbrink Groep een eerste verkenning gedaan van de mogelijkheden om te komen tot intensieve samenwerking. De bevindingen hiervan zijn gepresenteerd aan de Raden van Commissarissen van ProBiblio en de Rijnbrink Groep. Beide Raden hebben uitgesproken dat de voorgestelde samenwerking kansrijk is en opdracht gegeven om de haalbaarheid nader te onderzoeken.

Hiermee spelen de beide organisaties in op de roep om schaalvergroting bij de provinciale serviceorganisaties, met als doel hun bijdrage aan het openbaar bibliotheekwerk te vergroten, zowel op
bibliotheekinhoudelijk als op facilitair terrein. In de komende periode gaan ProBiblio en de Rijnbrink Groep de haalbaarheid van de samenwerking onderzoeken en de voorwaarden waaraan dan voldaan moet worden. In het onderzoek zullen de provincies en bibliotheken nadrukkelijk worden betrokken. Dit resulteert in een document aan de hand waarvan beide Raden elk afzonderlijk zullen beslissen of daadwerkelijk tot intensieve samenwerking moet worden overgegaan.

Prachtzet

Ik denk dat het strategisch gezien een prachtige zet is en op een ongelofelijk goede timing. Er moet straks gekeken worden wie uitvoering gaat geven aan de vernieuwing. In het geruchtencircuit werd al wel vernomen dat de Rijnbrinkgroep en Probiblio daar beiden wel oren naar hebben. De handen ineen slaan is voor alle partijen dan een prima zet.

Eerlijk gezegd moet natuurijk de samenwerking tussen de OBD en Biblioservice Gelderland ook nog even gedaan worden. Maar de constructie met de holding Rijnbrinkgroep biedt wel ruimte tot snel handelen en daarna verder uitwerken.

Overigens, prachtzetten zijn geen garantie op een vlekkeloze uitvoering. Er is dus nog genoeg te doen.

Wie volgt?

Er zijn nu een aantal mensen bij andere organisaties die denken "waarom heb ík dat niet bedacht?" of "daar moet ik nu bij gaan horen". Want als de OBD + BSG + Probiblio de handen ineen slaan, wie zou daar dan nog meer bij willen horen?

En daarmee zijn we natuurlijk weer lekker terug bij het ouderwets speculeren. En er kan natuurlijk weer gewed worden!

Op de eerste plaats kun je verwachten dat Biblionet nu toch even denkt, meedoen of niet? Hadden we Rob Pronk bij de vorige weddenschap nog op ons lijstje staan voor de Rijnbrinkgroep, nu zetten we hem er maar weer bij. Want met alle respect, we kunnen allemaal nog veel leren van Groningen.

Tja, dan wordt de naam van Cubiss nog genoemd. Er wordt echter gezegd dat zo'n stap voor hen twee jaar te vroeg komt.

Het Servicecentrum van Flevoland lijkt met onze "opportunity snatcher" Ronald Spanier een kandidaat die de gedachte ongetwijfeld nu door zijn hoofd laat gaan.

En daarmee lijken de PSO-kandidaten wel op naar men zegt. Dan kunnen we nog eens kijken naar leveranciers in de branche. Wie zegt dat HKA - de makers van Bicat - niet willen praten met de Rijnbrinkgroep.

Ik zou zeggen: place your bets! En vooral wat vindt u ervan? Laat uw reactie eens achter.

Oh ja, één ding weten we zeker: de agenda van Bouke Arends - de opvolger van Henk Middelveld - zal de komende weken geen gaatje laten. En voor Henk: het ga je goed en wat een kenmerkend slotakkoord!