woensdag 12 februari 2014

Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden...



Zo, na alle gedoe met cijfers en bibliotheken ga ik weer gewoon lekker een boek aanprijzen.. Ditmaal 'Waarom we onszelf zoeken maar niet vinden'

Dat is een prikkelende titel, toch? Het is de titel van één van de boeken van filosoof Coen Simon. Nadat ik ooit zijn 'pleidooi voor oppervlakkigheid' had gelezen stond mijn deur voldoende open om nog maar eens een boek van hem ter hand te nemen.

En hoewel zelf wel van reflectie houdt, zie ik dat onze branche toch ook telkens zichzelf de spiegel voor houdt: waarom zijn wij er eigenlijk ook al weer? Dus als we als niet op zoek zijn naar ons zelf, dan toch naar onze bibliothecaire toekomst.

 
De ondertitel van het boek luidt: 'Zelfhulp voor denkers, tobbers en narcisten'.  En zoals ook bij het vorige boek van Simon, zet hij je hiermee op het verkeerde been. Als het iets niét is, is het wel een zelfhulpboek. Eerder een anti-zelfhulpboek.

Simon is een aardse filosoof die niet snel iets op een voetstuk plaatst. Alle mensen die dat wel doen, wantrouwt hij van nature. In zes essays legt hij in dit boekje uit waarom we onszelf wel kunnen zoeken maar nooit zullen vinden. Dat doet hij met leuke voorbeelden en wie er een avondje voor gaat zitten heeft het boekje ook zo uit.

Om eens een paar zinnen te citeren:
'Daarom is de klik tussen jou en de wereld een zingevende norm, een verhaal van wat normaal is, van  grootste belang. Want wat normaal wordt gevonden weerspiegelt de wereld scherper dan alleen je eigen individuele perspectief op de wereld. Geen mens ontbeert de neiging rekening te houden met het normale. Deze neiging is zo vanzelfsprekend, dat we de werking ervan meestal compleet over het hoofd zien. En niet zelden doen we geringschattend over het normale. Maar paradoxaal genoeg vormt de algemene norm juist de sleutel tot ieders persoonlijke ideniteit'
En daarmee wordt elke zoektocht naar binnen zonder referentie naar buiten uiteraard kansloos. Dit voorbeeld lardeert hij overigens met een scherpe observatie van hoe Balkenende zich vervreemdde van de kiezers in zijn normen en waarden-discussie. Communitarisme - dat is wat Balkenende predikte - werd namelijk wel door hem gezegd maar niet hemzelf van toepassing verklaard. En daarmee plaatste hij zich buiten de werkelijkheid. En dat is bijvoorbeeld heel anders dan hoe Mandela dat bijvoorbeeld deed, die eigenlijk alles wat hij zei, heel nadrukkelijk ook op zichzelf betrok.

Hij eindigt zijn boekje met de bekende Wittgenstein die probeerde de grens te trekken tussen het ik en de buitenwereld.
'Hoe raadselachtig het allemaal moge zijn, zijn filosoeif is samen te vatten, namelijk als de poging het grensgebied te vinden dat tussen onszelf en de wereld ligt. Dat lijkt gemakkelijk, maar Wittgenstein komt er niet uit en niemand is er tot nu toe uitgekomen. Want als je een grens heb gevonden, waar hoort deze dan bij, bij onszelf of bij de wereld?'
Nou ja, zo'n discussie dus. En daar weigert Simon dan ook aan mee te doen. Zijn eindconclusie is dan ook dat als 'onszelf' dan al bestaat, dat het het vooral bestaat uit de buitenwereld.

Zijn slotwoorden zijn:
'Alleen de narcist die zich overgeeft aan het leven, heeft kans te worden wie hij is.'
Tja, en dat was natuurlijk een wijsheid die Frater Venantius al langer kende: 'Zeg maar ja tegen het leven anders zegt het leven tegen jou nog eens nee.' En volgens mij geldt dat voor bibliotheken even zeer: geen geïsoleerde plek waar alles goed geconserveerd wordt, maar midden in het leven en in contact met de hele samenleving.

Bestel deze titel in de Overijssel Catalogus

Geen opmerkingen: