Meer populisten! En na het lezen van dit boekje ben ik het er hartgrondig mee eens. Meer populisten! In dit boekje komen heel veel wegen bij elkaar die ik zijdelings in de blog al eens aanstipte. Ik prijs graag boeken aan, maar deze moet iedereen die wel eens met de politiek te maken heeft (en wie is dat niet) gelezen hebben. Het sterke punt van Van Reybrouck is dat hij populisten niet afschrijft maar op zoek gaat naar de vraag waarom ze vandaag de dag zo populair zijn? En hoe kan het dat veel stemgerechtigden zich wenden tot deze populisten?
In dit essay komt hij daarmee tot een tweetal grote conclusies: 1) de diplomademocratie en 2) een cultuurkloof.
Diplomademocratie en de homo marginalis
In Nederland is 8% van de bevolking academisch geschoold. Toch bezit deze groep 81% van alle Kamerzetels. De Tweede Kamer bestaat bijna alleen nog maar uit hoogopgeleiden. En vilein legt Van Reybrouck uit dat hoogopgeleiden en lageropgeleiden bijna twee nieuwe zuilen zijn geworden. Hoe hoogopgeleiden langzamerhand zijn gaan neerkijken op lageropgeleiden.
Hoogopgeleiden zijn lageropgeleiden de homo marginalis gaan noemen: de groep van onze diersoort die de Pfaffs leuk vindt, waarvan de mannen zonder uitzondering een horecaspoiler heeft, waarvan de kinderen obesitas hebben, de vrouwen nét te blond zijn en waar speciale vakantieparken voor zijn gemaakt waar alles all inclusive is.
Het verwarrende voor die hoogopgeleiden is dat die laagopgeleide loodgieter in het begin van zijn loopbaan meer verdiend dat een hoogopgeleide die net afgestudeerd is. Nou ja, daarmee is de emancipatie van "den arbeider" wel ongeveer voltooid. Dus waarom zou de hoogopgeleide parlementariër zich om hem bekommeren als er ook "nooddruftige" migranten zijn? En vanaf dat moment vervreemdt de parlementariër van het volk dat hij vertegenwoordigt.
Cultuurkloof
Daarnaast beschrijft Van Reybrouck verschillende vormen van cultuurkloof die de politieke kloof nog verder verdiepen. Het langst staat hij daarbij stil bij het verdwijnen van de verzuiling. Hij geeft aan dat verschillende klassen verbonden waren in de verschillende zuilen. Katholieke arbeiders konden zich wenden tot de katholieke pastoor die misschien weer een katholiek Tweede Kamerlid kende of een katholiek industrieel. En datzelfde gold voor de socialisten en de christelijken.
Verder geeft Van Reybrouck aan dat we in Nederland blij mogen zijn met de SP en zijn voorman Emile Roemer. Hij noemt dit een voorbeeld van het betere populisme. Zonder de SP zou de PVV in Nederland nog een eindje groter zijn geweest.
Hoe puzzelstukjes in elkaar vallen
En die van Reybrouck waar kende u die ook al weer van? Oja, die schrijver van het prachtige boek over Congo. Heb ik hier ook al eens aangeprezen. Van Reybrouck laat het overigens niet bij woorden alleen. Een tijdje geleden was hij ook al één van de initiatiefnemers van de G1000. Een initiatief waarbij 1.000 burgers een dag langs samen werkten aan de grote dilemma's van de Belgische politiek. Ook over dit initiatief was ik destijds enthousiast.
Wie het boekje van Kuitenbrouwer over Wilders met plezier gelezen heeft, of het het boekje van Joris Luyendijk over de Haagse stolp van politici zal ook dit boekje waarderen. Waar Kuitenbrouwer vooral tekstueel analyseert en Luyendijk voor beschrijft hoe rot de situatie is, daar weet van Reybrouck een nadrukkelijke oplossing aan te dragen: meer verlicht populisme.
Populisten en bibliotheken
Oja, het boekje is van 2008 en herdrukt in 2011. Wie het wil lezen: wees er snel bij in de Overijsselse catalogus. In alle 100 vestigingen is slechts één exemplaar aanwezig. Nee, populisten zijn niet bepaald populair bij bibliotheken
Geen opmerkingen:
Een reactie posten