Warempel, jongeren lijken weer meer te gaan lezen en het imago van lezen lijkt ook te veranderen! Ik keek de sheet met onderzoeksgegevens toch drie keer na. Kon ik dat nou echt uit deze dat lezen?
KVB|Boekwerk heeft GfK in de afgelopen tijd onderzoek laten doen onder jongeren tussen de 12 en 25 jaar en gekeken naar hun vrijetijdsbesteding, het lezen, de rol van sociale media en het gebruik van de bibliotheek. Daar komen toch wel wat opvallende zaken uit. Omdat het onderzoek ook in 2018 al eens is gehouden, is het ook nog eens mogelijk om vergelijkingen te maken met het verleden.
BREAKING: Het percentage van jongeren dat regelmatig leest stijgt
Het onderzoek blinkt uit in drukke grafieken. Eén daarvan is bovenstaande waar ik mee opende in dit artikel. Daar kun je veel uithalen maar je moet ook even weten waar je moet kijken. Als het plaatje te klein is, klik er dan even op.
Als je alle groene vakjes bij een 'boek lezen' bij elkaar optelt komt je tot 46%. Dit zijn de jongeren die elke week minstens één keer een boek lezen, tot dagelijks toe. Wie het percentage pakt van dagelijks en meerdere keren per week - zeg maar de echte lezers - die kom tot 34%. Het mooie is echter dat dat cijfer is te vergelijken met 2018. En in 2018 lag dit nog op 27%. Dat is echt een significante stijging en tegen de trend van ontlezing in. Ook het gebruik van luisterboeken steeg overigens in die periode van 4% naar 7%.
Ik heb geprobeerd dit positieve nieuws nog te staven met onderzoeken van het SCP. Zij doen met regelmaat het onderzoek 'Over media: Tijd' maar dit onderzoek is voor het laatst gehouden in 2018 en levert dus geen controlemateriaal op.
Ook heeft GfK gekeken naar het gebruik van sociale media in het algemeen en het gebruik van BookToks in het bijzonder. 27% van de jongeren is er mee bekend en 15% van de jongeren heeft wel eens een boek gelezen dat via een BookTok aangeraden werd. Wat je vooral tussen de regels doorleest is dat lezen eigenlijk wel weer leuk gemaakt wordt. Het is weer iets waar je je mee mag afficheren als jongere. Boeken lezen mag weer.
Er zit overigens wel een verschil tussen jongeren onder of boven de 20 jaar. Wie nog op school zit, geeft aan dat lezen saai wordt omdat het onderdeel is van het onderwijs. Boven de 20 geldt dat minder. En daar zit een significant verschil. Het onderstreept nog een keer hoe belangrijk het is om op leesPLEZIER in te zetten. Dat is echt de garantie dat kinderen er meer tijd aan gaan besteden. Wie wil dat kinderen meer lezen moet dus op de eerste plaats zorgen dat ze er plezier aan beleven.
Engels is voor een derde van de jongeren de voorkeurstaal voor lezen
Steeds meer jongeren lezen in het Engels, zeker oudere kinderen. 28% van alle jongeren leest het liefst in het Engels. 69% leest het liefst in het Nederlands. Maar bij de 16-19-jarigen en de 20-25-jarigen is het percentage dat het liefst Engels leest respectievelijk 35% en 33%. Wie jongeren wil aanspreken in een bibliotheek moet dus eigenlijk ook gewoon een Engelse jeugdcollectie hebben. Dat dit een trend was, wist ik, maar dat dit al zo groot was, is voor mij een eyeopener. We gaan dus echt naar een tweetalige samenleving. Wen er maar vast aan.
Tot slot haal ik nog een grafiek aan waar ik zelf verdrietig van wordt. En dat is dat jongeren moeite hebben om geconcentreerd te lezen. 42% van alle jongeren geeft aan dat het in meer of mindere mate moeite heeft met geconcentreerd lezen. We zitten in een zapcultuur waar we heel veel in heel weinig tijd doen. We versnipperen letterlijk onze tijd. En dus langere tijd hetzelfde doen vraagt dus steeds meer van ons.
In 2018 had 35% van de jongeren last van concentratieproblemen bij het lezen van een boek. Dat is dus flink toegenomen.
Blijdschap en zorgen, het is er allebei
Wat is nu de afdronk van dit rapport? En wat kunnen we ermee? Ik ben blij dat lezen langzaam weer een beter imago lijkt te krijgen bij jongeren. Dat geeft moed. En het onderzoek is een bevestiging dat het vooral om het plezier gaat bij het lezen. Wie van lezen een schoolprestatie maakt, raakt de kinderen kwijt. Wie kinderen leesplezier geeft, krijgt de schoolprestatie cadeau.
Toch moet ik de verwachtingen ook nog wel temperen. Het is echt een eerste rapport met deze conclusie. En het zijn kleine stapjes. Deze beweging heeft echt nog onvoldoende omvang om de leesprestaties op korte termijn snel te laten stijgen. Daarvoor hebben de afgelopen twee decennia teveel verloren op dit gebied. Ook in het volgende PISA-rapport - dat begin december 2023 uitkomt - zal Nederland er nog niet veel beter vanaf komen. Maar, een lichtpuntje is het zeker.
Naast dat lichtpuntje zijn er ook wel zorgen. En dan gaat het vooral over het concentratieprobleem van jongeren. We versnipperen onze tijd en vermorzelen daarmee ons concentratievermogen. Dat geldt overigens niet alleen voor kinderen. Misschien moeten we dus wel inzetten om een mooie prikkelarme leesomgeving voor kinderen waar ze lange tijd plezierig en geconcentreerd met lezen bezig kunnen zijn. Terug naar het leeszaalconcept dus!
Laten we een wellnessruimte maken voor het lezen! Ik doe gelijk mee.
Complimenten dus voor het onderzoek dus van KVB|Boekwerk. Een club die echt meer aandacht verdient.
Wie al het onderzoek van KVB|Boekwerk nog eens wil napluizen, kan hier terecht. Echt iets voor een druilerige zondag. En die zijn er de komende tijd vast nog genoeg.
Veel leesplezier!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten