Bibliotheken geven al jaren te weinig ruimte aan jeugdboeken. Ondanks de extra aandacht voor de jeugd door Bibliotheek op School en Boekstart krijgen volwassenen nog steeds een groter deel van het collectiebudget en kopen bibliotheken meer materialen voor volwassenen dan voor kinderen.
Dat is één van de conclusies die ik trek uit de de CBS-cijfers voor bibliotheken over 2014. Elk jaar publiceert het CBS ze rond deze tijd. En voor mij altijd een moment om er weer eens naar te kijken. Dit jaar geen wake-up-call, zoals ik deed in 2010 en in 2012 maar een pijnlijk bericht dat we de jeugdcollectie tekort doen.
Groter aandeel uitleningen en leden dan omvang van de collectie
De boekencollectie voor de jeugd is iets meer dan 45% van de totale boekencollectie. Dit terwijl het aandeel uitleningen van jeugdboeken net geen 50% is. Dat is een verschil van 10%. Het aandeel jeugdleden is echter bijna 60% (verschil van 30% t.o.v. percentage collectie) en dat aandeel is stijgend zoals u ziet. Dit doordat het aantal jeugdleden nog altijd toeneemt door de Bibliotheek op School en anderzijds doordat het aantal betalende volwassen leden daalt.
Nu zouden we kunnen zeggen dat dit toevallig zo is, omdat Boekstart en de Bibliotheek op School zo hard groeien. Maar wie door de jaren heen kijkt, ziet dat bibliotheken eigenlijk al jaren te weinig boeken hebben voor de jeugd en dat we geen actie ondernemen om dat verschil weg te nemen.
Overigens: bij ebooks is het verschil tussen jeugd en volwassenen nog groter constateerde ik een jaar geleden al. Ook daar moeten kinderen het met veel minder titels doen dan volwassenen.
Tip: controleer uw collectiebudget voor volgend jaar nog even
Mijn tip: controleer nog even uw collectiebudget voor volgend jaar en kijk nog eens naar uw aandeel jeugdleden en jeugduitleningen. Is uw budget afgestemd? Nee, dan kunt u dat in deze maand nog mooi bijstellen.
Ga ik nog even verder met de statistieken van het CBS.
2 opmerkingen:
Deze conclusies lijken me wat kort door de bocht. Er zijn veel kinderen lid van een bibliotheek, omdat het gratis is. Toen hier onlangs voor betaald moest worden, werden pasjes massaal opgezegd o.a. met de reden: "wordt nauwelijks of geen gebruik van gemaakt". Verder lezen kinderen veel hypes (Leven van een loser of Dagboek van een muts), waardoor die titels vaak rouleren en dus heel veel worden uitgeleend. Kinderen lezen maar een beperkt aantal jaren een boek voor hun leeftijd (prentenboek, A-, B- of C-leesboek), terwijl volwassenen soms wel 50 of 60 jaar lezen via de bibliotheek. De uitleenfrequentie voor jeugd ligt hoger dan die voor volwassenen (6 t.o.v. 9), waardoor er meer boeken voor volwassenen nodig zijn.
@Leon: Welkom hier! Volgens mij heb je hier nog niet eerder gereageerd. Je opmerkingen getuigen van vakmanschap. Over je argumenten kun je echter twisten. Ook van betalende leden is bekend dat een deel 'slapend' lid is. Geen gebruik is dus nog niet gelijk een kenmerk. Als je daar de vergelijking tussen volwassene en kinderen zou maken, kon je nog wel eens bedrogen uitkomen (hoewel ik je boven de 14 jaar misschien gelijk geef).
Niet alleen lezen kinderen veel hypes, ook volwassenen doen dan dat. Sterker nog: volwassene reserveren ook nog vaker dan kinderen. Kinderen lenen dus meer op het zicht en wat in de kast staat. Als een titel er dan niet is, wordt die niet geleend. Dat pleit voor een groot titelaanbod voor jeugd. Ik vind het dan ook volstrekt onterecht dat uitleenfrequenties voor jeugd en volwassenen dan ook verschillen. Bij volwassen fictie willen we geen uitleenfrequentie boven 9 of 10 maar bij B-boeken zie ik ze met regelmaat oplopen tot 11 of 12.
Tot slot veel bibliotheken gaan werken met kleinere collectie bibliotheek op school. Van kleinere collecties is bekend dat deze minder makkelijk hoge uitleenfrequenties halen. Dus ook dat pleit voor grotere collecties.
Jouw opmerkingen getuigen juist bedoeld of onbedoeld juist van het automatisme dat we voor kinderen wel met minder uit kunnen. De door jou aangevoerde argumenten hoor ik inderdaad ook maar de vraag is of ze echt zo valide zijn. Legitiem zijn ze uiteraard (je mag dit vinden) maar valide is voor mij de vraag.
Overigens heb ik je opmerkingen zeer gewaardeerd want ik moest wel even nadenken waar de crux zat bij je opmerkingen. En dat scherpt mij ook en dat is ook precies wat ik met dit soort artikeltjes hoop te bereiken.
En ik ben het met je eens dat het wellicht wat scherp door mij geformuleerd is. Maar soms moet het wat zuur zijn om door te dringen tot wat wij al jaren voor waar aannemen.
Hoop je hier of ergens een keer te treffen.
Een reactie posten