woensdag 8 juli 2015

De bibliotheeksystemen zijn dood! Leve het bibliotheeksysteem! (tenminste... in Vlaanderen) : deel 1


Vorig jaar kondigde ik nog aan dat het einde van het bibliotheeksysteem nabij was. Dit jaar kan ik melden dat het overlijden definitief is. Tenminste in Vlaanderen.

Even terug naar het verleden: in 2014 bood het toenmalige SIOB aan de VOB het rapport:  'de doorontwikkeling van de NBC+' aan. Het rapport constateerde dat door de verdergaande automatisering onderdelen van de lokale bibliotheeksystemen overbodig zouden kunnen worden. Pleiade gaf toen als optie dat dit zou kunnen leiden tot 1) verkleining van lokale bibliotheeksystemen (zogeheten ILS-light) of tot 2) één multi-tenant-systeem voor heel Nederland.

Tot dusver is er geen follow-up gekomen van het rapport van Pleiade. Maar wat schetst mijn verbazing: de Vlamingen hebben dat wel gedaan!

Haalbaarheidsstudie Consolidatie Bibliotheeksystemen
'Haalbaarheidsstudie consolidatie bibliotheeksystemen' Onder die wat saaie titel  verscheen een puik rapport over hoe men in Vlaanderen naar één bibliotheeksysteem zou kunnen migreren Het is misschien wel het beste rapport dat ik dit jaar ga lezen. Zo, dat compliment staat maar wast.

In Nederland zeggen we trouwens 'Eén bibliotheeksysteem', de Vlamingen zeggen 'Eéngemaakt bibliotheeksysteem'. Qua taal is dat misschien wel preciezer.

Het rapport stelt:
Gezien de evolutie naar meer digitale content en de omslag naar een bedrijfskritische digitale bibliotheek mag het uitbreiden van diensten niet langer leiden tot een uitbreiding van systemen die met maatwerk op elkaar aangesloten worden. Daarom is het aan te bevelen om het aantal systemen dat vandaag gebruikt wordt te consolideren. Dit zal de complexiteit verminderen en op termijn kostenefficiënter zijn.

Integraal systeemscenario
Voor de goede orde: Vlaanderen kent thans zes provinciale systemen. En in Vlaanderen vindt men dat al veel. In Nederland kennen we er rond de vijftig. Als het voor Vlaanderen dus al interessant is, hoe interessant moet dit dan niet in Nederland zijn?

Op het plaatje hierboven wordt het meest haalbare scenario geschetst. Zes bibliotheeksystemen eruit en één bibliotheeksysteem erin.   En daar omheen alle nieuwe diensten gegroepeerd.

De oplossing voor de Nationale Bibliotheekpas?
En kijk maar eens goed naar het plaatje: ook het lenersbestand komt in de landelijke bibliotheeksysteem te zitten. Het rapport merkt daarover op dat het lenersbestand als hét bronbestand functioneert voor alle (online) bibliotheekdiensten. Fysiek en digitaal gebruik wordt dus vanuit hetzelfde klantenbestand met gedeelde governance uitgevoerd. Het zou zo maar eens de oplossing kunnen zijn voor de impasse rond de Nationale Bibliotheekpas in Nederland.

De VOB maakte gisteren bekend twee verkenners aan te stellen voor de digitale bibliotheek: Job Cohen en Ton Brandenbarg. Beide heren doen er goed aan om maar eens even flink te neuzen in dit rapport.

Harmoniseren, harmoniseren, harmoniseren!
Want kijk nog maar even verder. Het rapport stelt namelijk dat wil deze opzet slagen, het noodzakelijk zal zijn om verder harmonisatie door te voeren in allerlei processen. MXI-partners - die het onderzoek deed - doet een leuk schot voor de boeg.


U leest het goed: een gedeeld lenersbestand en één kaart voor alle openbare bibliotheken! En wat betreft rapporten en statistieken: een uniformering van de registratie.

En Nederland?
Zoals gezegd: in Nederland is nog geen follow-up van het Pleiade-rapport en is er wat geharrewar over de Nationale BibliotheekPas. Ondertussen neemt het aantal systemen niet af maar toe en geldt nog steeds de strategie van 'decompositie van bibliotheeksystemen'. Maar ook decompositie vereist standaardisering. Het kan niet anders of Nederland kan ondertussen leren van Vlaanderen.

En de Vlamingen? Die blijven bescheiden en richten een klein hoekje in op hun website over dit onderwerp. Onterechte bescheidenheid weten wij inmiddels.

Lezen dus! De bibliotheeksystemen zijn dood! Leve het bibliotheeksysteem (tenminste.... in Vlaanderen)!

Mooi, ga ik de volgende keer in op hoe de Vlamingen verder kunnen gaan en welke tegenwerpingen u kunt maken en waarom uw tegenwerpingen niet terecht zijn.

Slimme gasten daar bij Bibnet.


Geen opmerkingen: